ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΙΑ

Τα μέλια χωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες: 

ΑΝΘΟΜΕΛΑ, από νέκταρ ανθέων θάμνων, δέντρων, λουλουδιών ή καλλιεργειών 

και ΜΕΛΙΤΩΜΑΤΑ τα οποία μαζεύουν οι μέλισσες από βαμβακώδεις εκκρίσεις παρασίτων κυρίως πεύκου ή ελάτου, αλλά  και μερικών άλλων δέντρων (σε πρόσμειξη με μέλι από τα άνθη τους) 

Φωτογραφία: Μέλισσα συλλέγει νέκταρ από άνθη θυμαριού.



Τα ΑΝΘΟΜΕΛΑ διαφέρουν πολύ ποιοτικά μεταξύ τους.

Εξαιρετικό τόσο σε γεύση όσο και σε πάμπολες πολύτιμες φυσικές διατροφικές ουσίες είναι το θυμαρόμελο (8% περίπου της ελληνικής παραγωγής μελιού) ξανθό ή καστανόξανθο και αρωματικό με συχνά  υπόπικρη, εξαιρετική γεύση και άρωμα κυρίως θυμαριού ή εν μέρει και άλλων αρωματικών φυτών ίδιας περίπου περιόδου νεκταροέκκρισης, όταν είναι πολύ φρέσκο είναι λεπτόρευστο, πήζει ("κρυσταλλώνει") μετά από 5-18 μήνες ανάλογα με την υγρασία που περιέχει και την υγρασία και θερμοκρασία περιβάλλοντος αποθήκευσης.

 Αν είναι επεξεργασμένο, οπότε χάνει ουσίες, χάνει πχ τους  γυρεόκοκκους με φιλτράρισμα-τεχνητή διαύγαση μα και κάποιες βιταμίνες κλπ με την θέρμανσή του σε 55-60 βαθμούς για ναμην κρυσταλώνει και επίσης (πολύ σύνηθες αυτό, αλλά χάνει πολύ γευστικά) ανακατεύεται με μελίτωμα-πευκόμελο,οπότε  δεν πήζει για χρόνια.
 Αν σας έπηξε μπορείτε, χωρίς να χάσει καμιά ουσία, να το ζεστάνετε για μια ώρα περίπου σε 45-55 βαθμούς ή στο σώμα του καλοριφέρ και δεν θα ξαναπήξει.
 Αν θέλετε να μην πήξει ποτέ, το διατηρείτε σε βάζα κιλού στην κατάψυξη αεροστεγώς κλεισμένο. Δεν χάνει καμιά του ουσία ή ιδιότητα. Λίγες ώρες αφότου το βγάλετε ξεπαγώνοντας ρευστοποιείται για πολλούς μήνες. 

Κορυφαίο γευστικά λοιπόν το αγνό, χωρίς προσμίξεις θυμαρόμελο και φυσικά χωρίς τάισμα των μελισσιών με σιρόπια την περίοδο συλλογής του.

Γευστικότατα είναι και τα πολύ σπάνια μέλια μαλοτήρας, φασκόμηλου, θρύμπας, ρίγανης, αγριολεβάντας, ματζουράνας (μερικά από αυτά συνυπάρχουν ενίοτε σε μικρά ποσοστά στο θυμαρόμελο)  και το  μέλι ανθέων κρόκου (πολύ ακριβό) στην Κοζάνη και εκεί γύρω.

Ένα σκαλί παρακάτω γευστικά αλλά πλουσιότατα σε υγιεινές ουσίες είναι τα ανθόμελα ευκαλύπτου, έρεικα (ρεικιού)που το ποσοστό παραγωγής του είναι σχεδόν όσο και το θυμαρόμελο, της χαρουπιάς(σπάνιο και μόνο σε μερικά μέρη της Κρήτης) με πολύ ιδιάιτερη γεύση, συνήθως συλλέγεται μαζί με ρεικόμελο το φθινόπωρο, μέλια εσπεριδοείδών.
Όλα αυτά  πήζουν σχετικά γρήγορα, σε δυο μήνες περίπου). 
Το κουμαρόμελο επίσης (σκούρο καφέ, πικρίζει, πήζει πολύ γρήγορα).

Κατώτερα ανθόμελα, άγευστα,φτωχά σε συστατικά μα και συχνά με υψηλές συγκεντρώσεις φυτοφαρμάκων(!!!) είναι αυτά από καλλιέργειες βαμβακιού, ηλιοτροπίου κ.α. μονοκαλλιεργειών του κάμπου. 
Τέτοια είναι τα εισαγόμενα πάμφθηνα "μέλια" Βουλγαρίας, Αργεντινής, Κίνας κλπ, τα οποία είτε πουλιούνται με την αποπροσανατολιστική ταμπέλα "ανθόμελο" χωρίς να λένε ΑΠΟ ΠΟΙΑ ΑΝΘΗ προέρχονται είτε (πολύ σύνηθες...) αναμιγνύονται από ανεύθυνες  εταιρείες ή ιδιώτες εμπόρους με ελληνικά ποιοτικά ανθόμελα και πλασσάρονται ως ελληνικά διαφόρων τύπων. 

ΠΑΝΤΩΣ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΕΣ:
 Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΑΛΑΝΘΑΣΤΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ!!!

Φωτογραφία: Διάφορα είδη μελιών.





ΤΑ ΜΕΛΙΤΩΜΑΤΑ

Πάνω από 75% της παραγωγής μελιού στην Ελλάδα είναι μελιτώματα πεύκου κυρίως μα και ελάτου, (βελανιδιάς, καστανιάς επίσης, αν και τα δυο αυτά δένδρα  παράγουν και μέλι από τα άνθη τους). 
Σκουρόχρωμα, παχύρευστα σε σύγκριση με τα μέλια ανθέων. Ποτέ δεν πήζουν, όσα χρόνια κι αν περάσουν (εκτός αν περιέχουν πάνω και κάποιο είδος ανθόμελου) λόγω σύστασης των σακχάρων τιους και κυρίως γιατί δεν περιέχουν γυρεόκοκκους αφού δεν είναι από νέκταρ ανθέων αλλά από βαμβακώδεις εκκρίσεις του "εργάτη" του πεύκου ή άλλων παρασίτων δέντρων..
 Όσον αφορά τις θρεπτικές ουσίες τους, είναι συμφέρων εμπορικός μύθος ότι αυτές οι ...εκκρίσεις παρασίτων-μελιτώματα (καν δεν είναι μέλια ουσιαστικά...) είναι τάχα πιο πλούσιες από ΕΛΛΗΝΙΚΑ ανθόμελα! 
Αν είναι δυνατό οι απεκκρίσεις του παρασίτου που τρέφεται μόνο από χυμό-ρετσίνι πεύκου, να έχουν πχ τα αιθέρια έλαια και φυτικές ρητίνες και τον πλούτο της ποικιλίας ανθέων από τα οποία συλλέγονται τα ανθόμελα θυμαριού, θρύμπας, ρίγανης, φασκομηλιάς, αγριολεβάντας - πάμπολων αγριολούλουδων,πάμπολων αγριόθαμνων,δέντρων κλπ!!! 
Πάντως είναι καλά, ως φθηνότερα, για χρήση στην ζαχαροπλαστική κι αυτό συνιστούσε ως τα τέλη περίπου της δεκαετίας του ΄60  η σχετική βιβλιογραφία. 
Το μέλι "βανίλια ελάτου" όμως, που παράγεται στο Μαίναλο, είδος σπάνιου ελατόμελου με άσπρες ανταύγειες-γραμμώσεις μέσα του, είναι εξαιρετικό γευστικά.

-Σε μέρη που μαζεύουν τα μελίσσια θυμάρι αλλά ταυτόχρονα υπάρχει παραγωγή μελιτωμάτων πεύκου, ελάτου ή ανθέων που δίνουν "βαρύτερο" γευστικά μέλι όπως καστανιάς,βαλανιδιάς,ευκαλύπτου, το θυμαρόμελο αυτό χάνει αισθητά σε άρωμα και γεύση.

Γιαυτό, είπαμε,
  ό,τι κι αν σας λένε (κι εγώ και οποιοσδήποτε άλλος) 
τελικός αλάνθαστος κριτής στο ποιο μέλι να αγοράσετε είναι μια συγκριτική γευστική δοκιμή πολλών και της ίδιας πηγής ανθοφορίας. 
Με προϋπόθεση βέβαια, το να είναι όσο γίνεται πιο αγνό-οικολογικό, χωρίς επιβάρυνση με φυτοφάρμακα είτε με συμβατικά φάρμακα πρόληψης και καταπολέμησης ασθενειών μελισσών...