Αλέξανδρος Α΄ (ο προ Φιλίππου) Πέρσες, Μακεδονία και Έλληνες

Οι Πέρσες είχαν καταλάβει την Μακεδονία και είχαν αναγκάσει τον βασιλιά Αλεξανδρο Α'(1) να συνεκστρατεύσει μαζί τους εναντίον των Ελλήνων.

 Μια νύχτα έφυγε κρυφά από τους Πέρσες κι επήγε και ειδοποίησε τους ΄Ελληνες για τις προθέσεις του Μαρδόνιου, λέγοντας:

"Άνδρες Αθηναίοι, καταθέτω εμπιστευτικά στη φύλαξή σας αυτά τα λόγια, με την παράκληση να μείνουν απόρρητα, μονάχα στον Παυσανία να τα πείτε και σε κανέναν άλλο, για να μη με πάρετε στο λαιμό σας· γιατί δε θα μιλούσα, αν η έγνοια μου για ολόκληρη την Ελλάδα δεν ήταν μεγάλη. Γιατί κι εγώ στην καταγωγή ανέκαθεν είμαι Έλληνας και δε θα ήθελα να βλέπω την Ελλάδα να χάσει τη λευτεριά της και να γίνει σκλάβα."...

ΗΡΟΔΟΤΟΣ, 9.45.1

(1) O Αλέξανδρος Α', ο επικαλούμενος «Φιλέλληνας», ήταν βασιλιάς της Μακεδονίας, από το 495 π.Χ. έως το 450 π.Χ. Ήταν γιος του βασιλιά Αμύντα Α'. Σε νεαρή ακόμη ηλικία επέδειξε την οργή του σε συμπόσιο που είχε παραθέσει ο πατέρας του προς τιμή Περσών πρέσβεων του Μεγάβαζου, όταν παρεκτράπηκαν αυτοί προς τις γυναίκες του Μακεδονικού Οίκου, τους οποίους και φόνευσε (513 π.Χ.).

Όταν όμως ανήλθε στο θρόνο, μετά το θάνατο του πατέρα του, αναγκάσθηκε να αναγνωρίσει την Περσική κυριαρχία και ακολούθησε τον Ξέρξη στην εκστρατεία του κατά των Ελλαδικών πόλεων-κρατών, κατά την οποία όμως έδειξε ιδιαίτερα φιλικά αισθήματα απέναντί τους στη μάχη των Θερμοπυλών, στη μάχη των Πλαταιών όσο και κατά τη φυγή των περσικών στρατιωτικών λειψάνων από τη Μακεδονία, όπου ο ίδιος συμπλήρωσε την καταστροφή τους.

Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, ο Αλέξανδρος Α' επέκτεινε το κράτος της Μακεδονίας δυτικά με την υποταγή των ορεινών Λυγκηστών (σημερινή περιοχή Φλώρινας), των Ορεστών και των Ελυμιωτών (σημερινή περιοχή δυτικά της Κοζάνης) φθάνοντας μέχρι την Πύδνα και τη Θέρμη (Θερμαϊκού).

Έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 504 π.Χ. αφού οι Ελλανοδίκες έκριναν πως είναι Έλληνας, όταν απέδειξε πως είναι Αργείος (καταγωγή από Τημενίδες).^[1]

Για τα ευγενικά και πατριωτικά του αισθήματα προς τους υπολοίπους Έλληνες, εκτός της επωνυμίας «Φιλέλληνας» (στην αρχαιότητα ο όρος σήμαινε και "πατριώτης"), ανακηρύχθηκε από μεν τους Αθηναίους επίσημος Πρόξενος, από δε τους Αργείους ως απόγονος των Τημενιδών. Επίσης, στόλισε τους Δελφούς και την Ολυμπία με λαμπρά αναθήματα. Βασίλευσε 33 ή 34 χρόνια. Τον διαδέχθηκαν οι γιοί του, πρώτα ο Αλκέτας Β΄ και έπειτα ο Περδίκκας Β΄.