Η ρίζα των λέξεων χίλια, μύρια, μάρμαρο, πλημμύρα, μίλι και Μαρία

Του Κώστα Σ. Ντουντουλάκη

Σαγηνευτική η ιστορία των λέξεων, αλλά δυστυχώς δεν διδάσκεται στα σχολεία και επιδερμικά μόνο στις με τον βαρύγδουπο τίτλο “φιλοσοφικές” και άλλες συναφείς σχολές.
Την λέξη “χίλια” τα περισσότερα λεξικά την θεωρούν “αγνώστου ετυμολογίας”, ενώ άλλα κάνουν γελοίες απόπειρες ανασύνθεσης κάποιας υποτιθέμενης αρχικής ρίζας της από απίθανους, συχνά ξένης προέλευσης μάλιστα, συνδυασμούς φθόγγων.
Ο λεξικογράφος Ησύχιος όμως αναφέρει: “ΧΙΛΙΟΣΙΤΟΣ” είναι ο περιέχων μεγάλες ποσότητες τροφής, σίτου. Το ρήμα χιλόω κατά το (ξένο, για να μη νομισθεί ότι ...ελληνίζουμε υποκειμενικά)  εγκυρότατο 8τομο λεξικό της αρχαίας ελληνικής Liddell & Scott σημαίνει εφοδιάζω με χιλόν (καμιά σχέση με τον ...χυλό) εφοδιάζω δηλαδή με άφθονο τεμαχισμένο χόρτο, τα ζώα (χιλούσθαι=σιτίζεσθαι).

-Έτσι η λέξη “ΧΙΛΙΟΣ” κατέληξε να σημαίνει μεγάλο αριθμό, αφθονία τροφής μα και γενικότερα, αφθονία κάθε πράγματος.

 Και εχρησιμοποιήθη ως επόμενη τάξη μέτρησης μετά την εξάντληση των εκατοντάδων. 

Η μεταγενέστερη και στον μεγαλύτερό της βαθμό θυγατρική της ελληνικής, λατινική γλώσσα, κατέγραψε με αρνητική διατύπωση την ελληνογενή αριθμητική έκφραση του πλήθους, παντός αριθμού τελικά, με το NIHIL=μηδέν (νη χιλός=μη χιλός, το μόριο νη καταδείχνει έλλειψη π.χ. νηνεμία νη+άνεμος= απουσία ανέμου.

-Ο επόμενος μεγάλης τάξεως αρχαίος μας αριθμός είναι οι “ΜΥΡΙΟΙ” που σημαίνει δεκάδα χιλιάδων, εξ ού εκατόν+μύριο/εκατομμύριο =εκατό δεκάδες χιλιάδων.

Ρίζα του είναι η λέξη “ΜΥΡΑ” που σημαίνει θάλασσα, κάτι το απέραντο. 

Μύρα,εκ του ρήμ. μαίρω και μαρμαίρω=απαστράπτω, εξ ού μάρμαρο, μαρμαρυγή κλπ. 

Η θάλασσα από μακριά φαίνεται σαν μια απαστράπτουσα απεραντοσύνη. Οι Λατίνοι από τον ελληνικό όρο την είπαν mare, παρόμοια οι Γάλλοι,οι Άγγλοι από εκεί πήραν το marine κ.λπ…

Από την αρχαία λέξη μύρα=θάλασσα, παράγονται οι σημερινές ΠΛΗΜΜΥΡΑ, ΑΛΜΥΡΑ (αλς=άλας και θάλασσα επίσης+μύρα).
Μαρούσι, από το αρχ. ΑΜΑΡΥΣΣΙΟΝ=τόπος με πολλά-απαστράπτοντα, ύδατα.
-Η αρχαία Νύμφη-ΝΗΡΗΙΔΑ της θάλασσας ΜΑΙΡΑ – ΜΑΙΡΗ εσήμαινε την απαστράπτουσα Κυρά της Θάλασσας, εξ ής η εβραϊκή δάνεια λέξη ΜΑΡΙΑΜ-αντιδάνεια πάλι στην Ελλάδα από θρησκεία ΜΑΡΙΑ=Φωτεινή, Λαμπερή (η ελληνική τότε ήταν όπως σήμερα τα αγγλικά η παγκόσμια γλώσσα της αρχαιότητας κι επηρέασε πάρα πολύ όλες τις γλώσσες του τότε γνωστού κόσμου. 
Βλ. π.χ. στο διαδίκτυο το σύγγραμμα “Τα εβραϊκά είναι ελληνικά” του κορυφαίου -αν και “θαμμένου” λόγω… παντεπόπτη σιωνισμού- Εβραίου Γλωσσολόγου Ιωσήφ Γιαχούντα.
Πολλοί ισχυρίζονται αυθαίρετα πως εβραϊκά Marjam σημαίνει «αυτή που πικράθηκε αλλά υψώθηκε και δοξάστηκε».
*Κατά τον Άγιο Αμβρόσιο όμως, σοβαρό μελετητή της γλώσσας, Επίσκοπο Μεδιολάνων, το όνομα Μαρία σημαίνει «πέλαγος» και στα λατινικά Maria σημαίνει «θάλασσα» συμβολική λέει ονομασία «διότι, όπως η θάλασσα περιέχει το σύνολο των υδάτων και όλοι οι ποταμοί χύνονται σε αυτή, έτσι και η πάναγνος κόρη της Ναζαρέτ ονομάσθηκε Μαρία, διότι αναδείχθηκε ταμείο των χαρισμάτων του Θεού και χώρεσε όλους τους ποταμούς των δωρεών του Θεού».
(Αγνοούσε, λόγω έλλειψης πηγών τότε, την ελληνική προέλευση της λατινικής λέξης, αλλά δίνει επιστημονικά σωστή ερμηνεία).
-ΜΥΡΙΟΙ λοιπόν είναι οι πολύ μεγάλου πλήθους, σαν την απερανοσύνη της μύρας/θάλασσας, οι μυριοπληθείς.

Που συνέπεσε, ως τίτλος της ιστορικής διηγήσεως του Ξενοφώντα “Κάθοδος των Μυρίων” να εκφράζει το πλήθος, την περίπου δεκάδα χιλιάδων ανδρών της εκστρατείας εκείνης.
Στα λατινικά έγινε mile από εκεί στα αγγλικά κ.λπ. ως δική τους μονάδα μέτρησης μεγάλου μήκους, mile (και million το εκατομμύριο) και… επέστρεψε ως αντιδάνεια μίλι/μίλια στην νέα ελληνική…

*Σημ Κ.Ντ: Το κείμενο αυτό το πρωτοδημοσίευσα στηνεφημ. Χανιώτικα Νέα στις 14/8/2018