Περί Στάλιν και Εβραίων...

 

Ιωσήφ Στάλιν και Αντισημιτισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μετάβαση στην πλοήγησηΠήδηση στην αναζήτηση

Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. Πιθανότατα παρουσιάζει κάποια γεγονότα ή απόψεις μονομερώς ή με δυσανάλογη ισορροπία σε σχέση με την αντίστοιχη βαρύτητά τους. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος.

Το λήμμα πιθανόν να περιλαμβάνει πληροφορίες που αποτελούν πρωτότυπη έρευνα, που δεν έχουν προηγουμένως δημοσιευτεί ή δεν έχουν ελεγχθεί από ειδικούς. Εάν δεν συμβαίνει αυτό παραθέστε τις πηγές που επιβεβαιώνουν την επαληθευσιμότητα του λήμματος, διαφορετικά αφαιρέστε ό,τι αποτελεί προσωπική γνώση ή έρευνα του συντάκτη. Παρακαλούμε δείτε τις σχετικές παρατηρήσεις στη σελίδα συζήτησης.

"....Παρά την αρχική προθυμία του Στάλιν να υποστηρίξει το Ισραήλ, διάφοροι ιστορικοί υποθέτουν ότι ο αντισημιτισμός στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και αρχές του 1950 κινητοποιήθηκε πιθανώς από την θεώρηση των Εβραίων, ως μια πιθανή "πέμπτη φάλαγγα" υπό το φως του δυτικόφιλου Ισραήλ στη Μέση Ανατολή. Ο Orlando Figes θεωρεί ότι

«

"Μετά την ίδρυση του Ισραήλ το Μάιο του 1948 και την ευθυγράμμισή του με τις ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο, τα 2 εκατομμύρια Σοβιετικών Εβραίων, που είχαν παραμείνει πιστοί στο σοβιετικό σύστημα, παρουσιάζονται από το σταλινικό καθεστώς ως πιθανή πέμπτη φάλαγγα. Παρά την προσωπική του αντιπάθεια κατά των Εβραίων, ο Στάλιν ήταν ένας πρώιμος υποστηρικτής ενός εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη, το οποίο ήλπιζε να μετατρέψει σε ένα σοβιετικό δορυφόρο στη Μέση Ανατολή. Αλλά καθώς η ηγεσία του αναδυόμενου κράτους αποδείχθηκε εχθρική προς τις προσεγγίσεις με τη Σοβιετική Ένωση, ο Στάλιν όλο και περισσότερο φοβόταν το φιλό-ισραηλινό αίσθημα μεταξύ των σοβιετικών Εβραίων. Οι φόβοι του εντάθηκαν όταν έφθασε η Γκόλντα Μέιρ στη Μόσχα το φθινόπωρο του 1948 ως η πρώτη Ισραηλινή πρέσβης στην ΕΣΣΔ. Κατά την επίσκεψή της στη συναγωγή της Μόσχας κατά το Yom Kippur (13 Οκτωβρίου), χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, πολλοί από αυτούς φωνάζοντας "Am Yisroel chai" ( « Ο λαός του Ισραήλ ζει ! » ) - μια παραδοσιακή επιβεβαίωση της εθνικής ανανέωσης για τους Εβραίους σε όλο το κόσμο, αλλά για τον Στάλιν ένα επικίνδυνο σημάδι του «μπουρζουά εβραϊκού εθνικισμού» που υπονόμευε την εξουσία του σοβιετικού κράτους .[33]

»

Οι ιστορικοί Albert S. Lindemann και Richard S. Levy παρατηρούν ότι "Όταν τον Οκτώβριο του 1948, κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών εορτών, χιλιάδες Εβραίοι συγκεντρώθηκαν γύρω από την κεντρική συναγωγή της Μόσχας για να τιμήσουν τη Γκόλντα Μέιρ, την πρώτη Ισραηλινή πρέσβειρα, οι σοβιετικές αρχές θορυβήθηκαν από το σημάδια της εβραϊκής δυσαρέσκειας."^[34] Ο Jeffrey Veidlinger γράφει ότι "Από τον Οκτώβριο του 1948, ήταν προφανές ότι ο Mikhoels δεν ήταν ο μοναδικός υποστηρικτής του Σιωνισμού μεταξύ των Εβραίων της Σοβιετικής Ένωσης. Η αναβίωση της Εβραϊκής πολιτισμικής έκφρασης κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε καλλιεργήσει μια γενική αίσθηση τόλμης μεταξύ των Εβραϊκών μαζών. Πολλοί Εβραίοι αγνοούσαν την αυξανόμενη Zhdanovshchina (Δόγμα Ζντάνοφ) και την απειλή που σήμαινε κατά των Σοβιετικών Εβραίων η ετοιμαζόμενη εκστρατεία κατά των "κοσμοπολιτών χωρίς ρίζες". Πράγματι, η επίσημη στάση απέναντι Εβραϊκή κουλτούρα ήταν αμφίθυμη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Στην επιφάνεια, η Εβραϊκή κουλτούρα φαινόταν να υποστηρίζεται από το κράτος: Έγιναν δημόσιες προσπάθειες να διατηρηθεί το Εβραϊκό θέατρο μετά το θάνατο του Mikhoels, το περιοδικό Eynikayt ακόμα εκδιδόταν σύμφωνα με το πρόγραμμα και, το πιο σημαντικό, η Σοβιετική Ένωση αναγνώρισε την ίδρυση του Εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη. 

Για τους περισσότερους Εβραίους της Μόσχας, η κατάσταση των Σοβιετικών Εβραίων ποτέ δεν ήταν καλύτερη. ^[35]

Το Νοέμβριο του 1948 οι Σοβιετικές αρχές, ξεκίνησαν μια εκστρατεία διάλυσης σε ό, τι είχε απομείνει από την Εβραϊκή κουλτούρα. 

Τα ηγετικά στελέχη της Εβραϊκής Αντιφασιστικής Επιτροπής συνελήφθησαν. Κατηγορήθηκαν για προδοσία, αστικό εθνικισμό και για το σχεδιασμό δημιουργίας μιας Εβραϊκής δημοκρατίας στην Κριμαία για να εξυπηρετήσουν τα Αμερικανικά συμφέροντα. Το Μουσείο Περιβαλλοντικής Γνώσης της Εβραϊκής Αυτόνομης Περιφέρειας (ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1944) και Το Εβραϊκό Μουσείο στο Βίλνιους (ιδρύθηκε στο τέλος του πολέμου) έκλεισαν το 1948.^[36] Το Ιστορικό-Εθνογραφικό Μουσείο των Γεωργιανών Εβραίων, που ιδρύθηκε το 1933, έκλεισε στο τέλος του 1951. ^[36]

Στο Μπιρομπιτζάν, τα διάφορα Εβραϊκά πολιτιστικά ιδρύματα, που είχαν ιδρυθεί στο πλαίσιο της προηγούμενης πολιτικής του Στάλιν για της στήριξη του "προλεταριακού Εβραϊκού πολιτισμού", έκλεισαν στα τέλη του 1948 και στις αρχές του 1949. Σε αυτά περιλαμβάνονταν το Εβραϊκό Θέατρο Kaganovich, ο εκδοτικός οίκος Γίντις, η Γίντις εβραϊκή εφημερίδα Birobidzhan, η βιβλιοθήκη με τα Γίντις και Εβραϊκά βιβλία, και τα τοπικά Εβραϊκά σχολεία. ^[37] Το ίδιο συνέβη και με άλλα Γίντις θέατρα σε όλη τη Σοβιετική Ένωση, ξεκινώντας από το Γίντις Θέατρο της Οδησσού και περιλαμβάνοντας το Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο Μόσχας.

Σε μια συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου την 1 Δεκεμβρίου 1952 ο Στάλιν ανακοίνωσε: "Κάθε Εβραίος εθνικιστής είναι πράκτορας της Αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών. Οι Εβραίοι εθνικιστές πιστεύουν ότι το έθνος τους σώθηκε από τις ΗΠΑ. . . Νομίζουν ότι οφείλουν ευγνωμοσύνη στους Αμερικανούς. Μεταξύ των γιατρών, υπάρχουν πολλοί Εβραίοι εθνικιστές."^[40]

Μια αξιοσημείωτη εκστρατεία για να διωχθούν οι Εβραίοι από θέσεις εξουσίας εντός των κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας πραγματοποιήθηκε το 1952-1953. 

Οι Ρώσοι ιστορικοί Zhores και Ρόι Μεντβέντεφ έγραψαν ότι, σύμφωνα με τον στρατηγό του MVD Sudoplatov, "ταυτόχρονα όλοι οι Εβραίοι απομακρύνθηκαν από την ηγεσία των υπηρεσιών ασφαλείας, ακόμα και αυτοί σε ανώτερες θέσεις. Τον Φεβρουάριο, οι αντι-Εβραϊκοί διωγμοί επεκτάθηκαν σε περιφερειακούς κλάδους του MGB. Μια μυστική οδηγία διανεμήθηκε σε όλες τις περιφερειακές διευθύνσεις της MGB, στις 22 Φεβρουαρίου, που διέτασσε να απολυθούν άμεσα όλοι οι Εβραίοι υπάλληλοι της MGB ανεξάρτητα από την τάξη, την ηλικία ή την προϋπηρεσία τους ... ^[41]

Η Συνωμοσία των Γιατρών

Στις 13 Ιανουαρίου 1953, το Σοβιετικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ανακοίνωσε την αποκάλυψη μιας συνωμοσίας των λεγόμενων "γιατρών-δηλητηριαστών", που είχαν κρυφά προσπαθήσει να αποκεφαλίσουν τη Σοβιετική ηγεσία. 

(Σημ. "Αντίλογου": Διάφοροι ιστορικοί, όπως ο εδώ ανεξιχνίαστα δολοφονηθείς σε "τροχαίο" συγγραφέας των μεγάλων ιστορικών ερευνών και ανατροπών της επίσημης ιστοριογραφίας Νίκος Βεργίδης στο επίσης περίεργα "εξαντλημένο" και αισχρά αποσιωπούμενο πλήρες αναμφισβήτητων ντοκουμέντων βιβλίο του "Η διπλή δολοφονία του Στάλιν",  παραθέτουν πλήθος στοιχείων για την σταδιακή δηλητηρίαση και δολοφονία τελικά του Στάλιν από Εβραίους γιατρούς-συνωμότες της υπό τους  Χρουστσόφ-Μπέρια εκφυλιστικής του σοσιαλισμού νομενκλατούρας που ανέδειξε και τους διαλυτές της ΕΣΣΔ Γκορμπατσόφ-Γέλτσιν-Σεβαρντνάτζε-Γιάκοβλεφ και σία)

  Οι κατηγορούμενοι ήταν όλοι ανώτεροι ιατροί —οι περισσότεροι Εβραίοι—που φέρονται να ομολόγησαν ότι σχεδίασαν και διέπραξαν αποτρόπαιες δολοφονίες, περιλαμβανομένων των δολοφονιών εξεχόντων Σοβιετικών πολιτών όπως ο συγγραφέας Αλέξανδρος Shcherbakov (πέθανε το 1945) και ο πολιτικός Αντρέι Ζντάνοφ (πέθανε το 1948). Οι  συνωμότες κατηγορήθηκαν ότι ενεργούσαν για λογαριασμό των Αμερικανικών και Βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών και μιας αντισοβιετικής διεθνούς Εβραϊκής αστικο-εθνικιστικής οργάνωσης.^[43]

Καθώς ο Δυτικός τύπος κατηγόρησε τη Σοβιετική Ένωση για αντισημιτισμό, η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος αποφάσισε να οργανώσει ένα προπαγανδιστικό τέχνασμα, μια συλλογική επιστολή από το Εβραϊκό κοινό, η οποία καταδίκαζε με θέρμη "τους δολοφόνους με τις λευκές μπλούζες" και τους πράκτορες του ιμπεριαλισμού και του Σιωνισμού, και διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει αντισημιτισμός στην ΕΣΣΔ. Η επιστολή υπογραφόταν από γνωστούς επιστήμονες και ανθρώπους του πολιτισμού .^[19]

Ωστόσο, η επιστολή, αρχικά προγραμματισμένη να δημοσιευθεί τον Φεβρουάριο του 1953, παρέμεινε αδημοσίευτη. Αντί γι’ αυτή, δημοσιεύτηκε στην Πράβντα ένα σφοδρό ένθετο "Οι απλοϊκοί και οι απατεώνες" αναφερόμενο σε πολλούς χαρακτήρες με εβραϊκά ονόματα, όλους απατεώνες, κακοποιούς, σαμποτέρ, τους οποίους ο αφελής ρωσικός λαός είχε εμπιστευθεί έχοντας χάσει την επαγρύπνησή του. Ακολούθησε ένα νέο κύμα αντισημιτικής υστερίας, και ένα σχέδιο του Στάλιν να στείλει όλους τους Εβραίους στη Σιβηρία^[44][45]. Μόνο ο θάνατος του Στάλιν το ίδιο έτος απέτρεψε τα σχέδια.^{[19]  (Σημ. "Αντίλογου": Τι σύμπτωση!...)}

Παρόμοιες εκκαθαρίσεις εναντίον των Εβραίων οργανώθηκαν σε Ανατολικές χώρες (όπως π.χ. οι λεγόμενες "Δίκες της Πράγας").

Κατά το διάστημα αυτό οι Εβραίοι της Σοβιετικής ένωσης χαρακτηρίζονταν ως "πρόσωπα Εβραϊκής εθνότητας". 

Ο πρύτανης του Τμήματος Μαρξισμού-Λενινισμού^{[ασαφές]} σε ένα από τα Σοβιετικά πανεπιστήμια^{[ασαφές]} εξηγούσε αυτή την πολιτική στους μαθητές του: ^[46]

Ένας από εσάς ρώτησε εάν η τρέχουσα πολιτική εκστρατεία^{[ασαφές]} μας μπορεί να θεωρηθεί ως αντισημιτική. Ο σύντροφος Στάλιν είπε : «Εμείς μισούσαμε τους Ναζί όχι επειδή ήταν Γερμανοί, αλλά επειδή έφεραν τεράστια δεινά στον τόπο μας ». Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τους Εβραίους.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

 Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωσήφ Στάλιν με τον Lazar Kaganovich.

Κάποιοι συνεργάτες του Στάλιν ήταν Εβραίοι ή είχαν Εβραίες συζύγους, συμπεριλαμβανομένου του Lazar Kaganovich^[48] Πολλοί από αυτούς διώχθηκαν, μεταξύ των οποίων η σύζυγος του Νικολάι Γιέζοφ, η Πωλίνα Zhemchuzhina που ήταν σύζυγος του Vyacheslav Molotov, και επίσης η Bronislava Poskrebysheva^[48] 

Ο ιστορικός Geoffrey Roberts επισημαίνει ότι ο Στάλιν "συνέχισε να τιμά τους Εβραίους συγγραφείς και καλλιτέχνες, ακόμη και στο απόγειο της αντι-Σιωνιστικής εκστρατείας στις αρχές της δεκαετίας του 1950."^[49]

Όταν η νεαρή κόρη του Στάλιν Σβετλάνα (σημ. "Αντίλογου": Μια ανεγκέφαλη μετέπειτα, επί Χρουστσόφ  λάτρης του καπιταλισμού, πήγε στις ΗΠΑ, αλλά μετά απογοητευμένη-όπως και ο Σολζενίτσιν- από τον "καπιταλιστικό παράδεισο" ξαναγύρισε σαν ένα ασήμαντο πια και ανώφελο, όπως ακριβώς και ο κάθε άλλο παρά ανόητος σαν αυτήν Σολζενίτσιν,  για την δυτική προπαγάνδα  μηδενικό...)   ερωτεύτηκε τον επιφανή Σοβιετικό σκηνοθέτη Αλεξέι Kapler, έναν Εβραίο μεγαλύτερο της κατά 23 χρόνια, ο Στάλιν ενοχλήθηκε έντονα από αυτή τη σχέση. Σύμφωνα με την Svetlana, "Αυτός (ο Στάλιν) ενοχλήθηκε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο από το γεγονός ότι ο Kapler ήταν Εβραίος".^[50][51] Ο Kapler καταδικάστηκε σε δέκα χρόνια καταναγκαστικής εργασίας σε Γκουλάγκ με την κατηγορία ότι ήταν "κατάσκοπος των Άγγλων". Σύμφωνα με άλλη εκδοχή ο Kapler στάλθηκε για πέντε χρόνια να δουλέψει σε θέατρο στη Βορκούτα, και μετά δούλεψε ως ανθρακωρύχος στα Γκούλαγκ της Ιντα.^[52]

Αργότερα η κόρη του Στάλιν ερωτεύτηκε τον Γκριγκόρι Morozov, έναν άλλο Εβραίο, και τον παντρεύτηκε. 

Ο Στάλιν συμφώνησε για το γάμο τους μετά από πολλά παρακάλια της Σβετλάνα, αλλά αρνήθηκε να παραστεί στο γάμο.

Ο γιος του Στάλιν, ο Γιάκοβ, επίσης παντρεύτηκε μια Εβραία, την Γιούλια Meltzer, και παρότι ο Στάλιν την απέρριψε αρχικά, μετά άρχισε να τη συμπαθεί. 

Ο (σημ. "Αντίλογου": Θεωρούμενος εξαρχής και πολύ περισσότερο σήμερα, από εκατομμύρια μαρξιστές ως συνειδητός εκφυλιστής του σοσιαλισμού, ψευδολόγος  αντισταλινικός μα και βαθύτατα αντιμαρξιστής...)  Νικίτα Χρουστσόφ έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι

«

Μια εχθρική στάση απέναντι στο εβραϊκό έθνος ήταν ένα σημαντικό μειονέκτημα του Στάλιν. Στις ομιλίες και τα γραπτά του ως ηγέτη και θεωρητικού δεν υπήρχε καν υπαινιγμός γι’ αυτό. Θεός φυλάξοι, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι υπήρξε ποτέ μια δήλωση αντισημιτισμού από αυτόν. Προς τα έξω όλα φαίνονταν σωστά και πρέποντα. Αλλά στο εσωτερικό κύκλο του, όταν ο ίδιος είχε την ευκαιρία να μιλήσει για κάποιον εβραίο, πάντα χρησιμοποιούσε μια εμφατικά παραμορφωμένη προφορά. Αυτός ήταν ο τρόπος που οπισθοδρομικοί άνθρωποι χωρίς πολιτική συνείδηση εκφράζονταν στην καθημερινή ζωή - άτομα με περιφρονητική στάση προς τους Εβραίους. Σκόπιμα στρέβλωναν τη ρωσική γλώσσα παίρνοντας μια εβραϊκή προφορά ή μιμούνταν ορισμένα αρνητικά χαρακτηριστικά [που αποδίδονται στους Εβραίους]. Ο Στάλιν αγαπούσε να το κάνει αυτό, και έγινε ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του.[54]

»

Επιπλέον αναφέρει ότι ο Στάλιν συχνά έκανε αντισημιτικά σχόλια μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.^[55]

Αναλύοντας διάφορες εξηγήσεις για τον αντιληπτό αντισημιτισμό του Στάλιν στο βιβλίο του "Ο Μικρότερος Τρόμος: Η Σοβιετική Κρατική Ασφάλεια, 1939-1953", ο ιστορικός Μάικλ Πάρις γράφει ότι

«

Έχει προταθεί ότι ο Στάλιν, ο οποίος παρέμεινε πρώτα απ’ όλα Γεωργιανός σε όλη τη ζωή του, κατά κάποιο τρόπο έγινε ένας «Μεγάλος Ρώσος» και αποφάσισε ότι οι Εβραίοι θα αποτελούσαν έναν αποδιοπομπαίο τράγο για τα δεινά της Σοβιετικής Ένωσης.  Άλλοι, όπως ο Πολωνός συγγραφέας Αλεξάντερ Wat (και ο ίδιος θύμα), ισχυρίζονται ότι ο Στάλιν δεν ήταν αντισημίτης από τη φύση, αλλά ο φιλο-αμερικανισμός των Σοβιετικών Εβραίων τον ανάγκασε να ακολουθήσει μια σκόπιμη πολιτική αντισημιτισμού.

»

Από την άλλη πλευρά, στο έργο του "Δάκρυα του Ησαύ, Ο σύγχρονος αντισημιτισμός και η άνοδος των Εβραίων", ο ιστορικός Albert S. Lindemann παρατηρεί ότι

«

Είναι δύσκολο να καθοριστεί η πραγματική στάση του Στάλιν προς τους Εβραίους. Όχι μόνο ο ίδιος επανειλημμένα είχε μιλήσει ενάντια στον αντισημιτισμό, αλλά και ο γιος και η κόρη του παντρεύτηκαν Εβραίους, και αρκετοί από τους στενότερους και πιο αφοσιωμένους υπασπιστές του από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στη δεκαετία του 1930 ήταν εβραϊκής καταγωγής, για παράδειγμα ο Lazar Moiseyevich Kaganovich, ο Maxim Litvinov, και ο περιβόητος επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας, Γκένρικ Γιάγκοντα. Δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί Εβραίοι σύμμαχοι του Στάλιν στα δεξιά του κόμματος, όσοι υπήρχαν σύμμαχοι του Τρότσκι στα αριστερά, αλλά η σημασία ανδρών όπως οι Kaganovich, Litvinov και Γιαγκόντα καθιστά δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Στάλιν έτρεφε μίσος για όλους τους Εβραίους, ως φυλή, με τον τρόπο που το έκανε ο Χίτλερ.   Μελετητές γνώστες και με διάφορες οπτικές, όπως ο Ισαάκ Deutscher και ο Robert Conquest αρνούνται ότι υπήρχε στον Στάλιν τόσο ωμός και δογματικός αντισημιτισμός όσο αυτός του ναζιστικού τύπου.  Το να παρατηρούμε, όπως λέει η κόρη του Σβετλάνα, ότι "στον Στάλιν δεν άρεσαν οι Εβραίοι" δεν μας λέει πολλά, δεδομένου ότι στον ίδιο «δεν άρεσε καμιά ομάδα»: Τα μίση και οι υποψίες του δεν γνώριζαν όρια. Ακόμη και μέλη του κόμματος από την πατρίδα του, τη Γεωργία, δεν εξαιρούνταν. Αν μισούσε τους Εβραίους με κάποια ιδιαίτερη ένταση ή την ποιότητα. δεν είναι σαφές [57]