Κεραμειά - Ιστορικά στοιχεία

                                                         Κεραμειά

του Μιχάλη Κατσανεβάκη*

Στον παλαιό Δήμο Κεραμειών ανήκαν τα χωριά που περιέκλειε το τρίγωνο Κάμποι-Θέρισο-Μαλάξα.

Τα ΚΕΡΑΜΕΙΑ με ει το γράφουμε όσοι θέλομε να προσδώσομε στην περιοχή μας μια ιστορία περίπου 5.000 ετών, πάντα σύμφωνα και με τον αρχαιολόγο κ. Τζεδάκι, (το ι του Τζεδάκι, είναι της αρχαίας γραμματικής) καθ’ όσον πίσω από το «ΕΝΤΟΠΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ» που γράφει ο Τζεδάκις υπήρχε και η αρχαία πόλη Κεράμεια.

Οι παλαιοί ούτε ήξεραν, ούτε τους ενδιέφεραν οι αρχαίες πόλεις, ούτε η ανακάλυψη του σπηλαίου της Πλατυβόλας, αν είχε γίνει, αλλά εκείνα τα χρόνια υπήρχαν φτώχεια και τα επακόλουθα αυτής, οι εξορκισμοί, "τα πειρασμικά, οι πονηροί, οι δαιμόνοι", που έβλεπαν, τα γνωστά για γυναίκες "δαιμονισμένες", σατανάδες και παπάδες, που είχαν ως επακόλουθο τη θρησκοληψία.

Φυσικό λοιπόν ήταν οι παλαιοί να θέλουν πάνω απ’ όλα την Παναγία – Κερά Μία, για προστασία και …. τον Αγ. Νικόλα, για να …….ξεκαθαρίζονται ….. Εξ ου και το Κεραμιά με ι.

Τι να κάνομε, «διατί να το κρύψωμεν άλλωστε», όπως λέει και ο πατέρας της Κρήτης Ν. Καζαντζάκης, «εμάς μια πάρτη» δεν μας αρέσουν, τα θυμιατά, τα κεριά, τα λιβάνια, η καλογερική, κττ, μας αρέσει το αρχαίο Ελληνικό Φως και το ωραίο, όπως η Αφροδίτη της Μήλου.

Τα ηρωικά μας ΚΕΡΑΜΕΙΑ έδειξαν την αξία τους και κατά την Τουρκοκρατία-πρώτη μάχη της επανάστασης του 1821 στο Λούλο, 14/6/1821 και με τη μεγαλύτερη εκ του συστάδην μάχη στη Κρήτη κατά των Ναζί, της ΜΑΧΗΣ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΕΙΩΝ, του ΕΛΑΣ ( που και αυτός γράφεται με ένα Λ).

Ορισμένοι και αυτοί από άγνοια, την αποκαλούν «Μάχη της Παναγιάς», ενώ στην Παναγιά, όπως έχω γράψει πολλές φορές ουδείς Γερμανός εφονεύθη και απλά υποβαθμίζουν τη μάχη.

Επί του θέματος. Σωστά είναι και τα δύο, ανάλογα το πώς το σκέπτεται ο καθείς και την σημασία που θέλει να του αποδώσει, ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ Ή ΑΡΧΑΙΑ.

Τώρα αν κάποιοι χρησιμοποιούν προσβλητικές ορολογίες τους απαντώ ότι αυτό σημαίνει αδυναμία και επίσης τους αφιερώνω τον τελευταίο στίχο γνωστού δεκαπεντασύλλαβου που λέμε στη Ρίζα:

……. και έπραξες ευγενικά, ως είσαι μαθημένος …..

Ι. Τζεδάκι «Αρχαιότητες και Μνημεία Δυτικής Κρήτης 1966» : «…..Η ποσότης και η ποιότης του κεραμεικού υλικού μας οδηγούν εις την άποψιν ότι τα μινωικά αγγεία, ανεξαρτήτως περιόδου, τα ευρεθέντα εις το σπήλαιον (Πλατυβόλας Κεραμειών) δεν αποτελούν εισαγωγάς εκ της Ανατολικής και κεντρικής Κρήτης, αλλά είναι προϊόντα ΕΝΤΟΠΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ»

ΤΕΛΟΣ

Στα Κεραμειά σε μια κορφή θέλω να βγει η ψυχή μου,

να κατεβούν οι καναβοί να φάνε το κορμί μου.

Για την ιστορία των Κεραμειών, έστω και περιληπτικά, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε : Στη μεγάλη Μάχη του Γέρο Λάκκο, 23/6/1821 όπου εφονεύθησαν πλέον των 100 Τούρκων και 7 Έλληνες, μάχη Κατωχωρίου- Λούλου, 17/4/1867, Μάχη Βαράνη Γρεμνά, 8/11/1895 και στα ονόματα ηρώων όπως οι χαΪνηδες Φουστανάς (Γαβρ. Μυγιάκης 1680) και Τραϊτόρος (Γεωργ. Παπαδάκης 1770) και Μουτσογιάννης, Παπαδαντρέας, Λυβιοπέτρος, Πίπος, Κ. Πατεράκης, Γ. Μπικάκης Ξυνιδογιάννης (Μαυρές), Π.Μυγιάκης, Ι. Μανωλικάκης, Παπαδαντώνης, Εμμ. Μυγιάκης, Ν.Κοκολογιάννης, Δ. Γελάσης, Ι. Καλογερής, Πεδουλοκωστής, Γ. Παπουτσάκης, Ξηρομιχάλης, τα 24 θύματα του ΔΑΝΑΪΣ, και δια γυναίκες όπως τη Ξηρονικολίνα και άλλοι.

Ακόμη παλαιότερα κατά την πολιορκία των Χανίων από τους Τούρκους το 1645, προσέτρεξαν σε βοήθεια των Ενετών, δύο φεουδάρχες από τα Κεραμειά, οι Capo Patero και Capo Foumis ( Αρχηγός Πάτερος και Αρχηγός Φούμης), με 20 ανδρείους Κεραμειανούς.

*ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ , facebook 14/3/2021