Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2022

Τα πέντε είδη κρόκου της Κρήτης

 Σε ολόκληρη την Κρήτη συναντάμε πέντε διαφορετικά είδη κρόκου. Το πιο κοινό είδος από αυτά που είναι εύκολο να το συναντήσουμε είναι ο Crocus laevigatus, ο κρόκος ο λείος όπως λέγεται στα Ελληνικά. Λέγεται λείος επειδή οι χιτώνες του βολβού του είναι λείοι. Είναι ενδημικό είδος της Νότιας Ελλάδας των Κυκλάδων και της Κρήτης.

Η ανθοφορία του ξεκινάει το φθινόπωρο και συνήθως τον Οκτώβριο και διαρκεί μέχρι τα μέσα του χειμώνα, ενώ στο νησί της Νάξου ανθίζει και την άνοιξη. 

Το είδος θεωρείται εδώδιμο και δεν είναι δηλητηριώδες όπως πολλά άλλα όμορφα λουλούδια. Έχει ωραίο και ευχάριστο άρωμα στη μύτη. Ο βιότοπος εξάπλωσής του καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα του νησιού και μπορεί να τον συναντήσουμε από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και την ορεινή αλπική ζώνη των βουνών. Γενικά προτιμά τα άγονα και βραχώδη εδάφη και τις σχισμές των βράχων.

Τα άνθη του μπορεί να ποικίλουν από μωβ μέχρι γαλάζια αλλά στην Κρήτη είναι σχεδόν πάντα λευκά ενώ οι ανθήρες του είναι λευκοί. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι έχουν σκούρες ραβδώσεις στην εξωτερική πλευρά των πετάλων τους και αυτό είναι και το χαρακτηριστικό γνώρισμα του λείου Κρόκου που τον κάνει να ξεχωρίζει από τον Crocus boryi, ένα άλλο χαρακτηριστικό κρόκο της Κρήτης.

Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022

 

Η διάλεκτος της Κρήτης: Ιστορική εξέλιξη, αποκλίσεις και επιμέρους χαρακτηριστικά

Published 2020
Top 4%2106 Views42 Pages
Στην ερευνητική αυτή εργασία, παρουσιάζεται η συγκεκριμένη γλωσσική μορφή της ελληνικής που ομιλείται στην Κρήτη και παρουσιάζει τα δικά της επιμέρους φωνολογικά, μορφολογικά, συντακτικά, σημασιολογικά και λεξιλογικά χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στην κρητική ονοματολογία, στην ιστορική εξέλιξη και τη ...read more
Translate PDF
 
 
Κοντοσόπουλος, Ν. (1969). “Γλωσσογεωγραφικαίδιερευνήσεις εις την Κρητικήν Διάλεκτον”. Αθήνα: Βιβλιοθήκητης εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, No. 6.
 
 
Κοντοσόπουλος Ν. (1981) “Διάλεκτοι και Ιδιώματα της ΝέαςΕλληνικής” Αθήνα: Γρηγόρης
 
 
Κοντοσόπουλος Ν. (1988) “Γλωσσικός Άτλας της Κρήτης”Ηράκλειο
-
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
 
 
Κοντοσόπουλος Ν. (2001) “Διάλεκτοι και ιδιώματα της νέαςελληνικής” 3η έκδοση. Αθήνα
-
Γρηγόρης.
 
 
Κοντοσόπουλος Ν. υπό εκδ. “Η κρητική διάλεκτος”, στο
Νεοελληνικές Διάλεκτοι
(επιμ) Χ. Τζιτζιλής, Θεσσαλονίκη:Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών
 
Ξανθινάκης, Α. (2001). Λεξικό Ερμηνευτικό και Ετυμολογικότου Δυτικοκρητικού Γλωσσικού Ιδιώματος. Ηράκλειο:Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
 
 
Ορφανός Β (2014) “Λέξεις τουρκικής προέλευσης στο κρητικόιδίωμα ” Πρόλογος: Θ. Δετοράκης, Βικελαία ΔημοτικήΒιβλιοθήκη, Ηράκλειο
 
Πάγκαλος Γ. (1955) “Περί του γλωσσικού ιδιώματος τηςΚρήτης” Αθήνα
 
 
Παπαναστασίου Γ. (2005) “Η σημερινή κατάσταση τωννεοελληνικών διαλέκτων”. Στο Τζακώστα Μ (επιμ.)
ΗΔιδασκαλία των Νεοελληνικών Διαλέκτων στηνΠρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: ΘεωρητικέςΠροσεγγίσεις και Διδακτικές Εφαρμογές
 
Αθήνα: Gutenberg
-
Δαρδανός.
 
 
Ράλλη, Α. (2013). «Ιταλογενή Ρηματικά Δάνεια στιςΝεοελληνικές Διαλέκτους». Στο Α. Ράλλη (Επιμ.),Μορφολογία και γλωσσική επαφή: ΝΕ Διάλεκτοι σε επαφή μετην Τουρκική και την Ιταλική, Patras Working Papers in
 
Liguistics, Vol. 3, (σ. 9
-
25). Εργαστήριο ΝεοελληνικώνΔιαλέκτων, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών.
 
 
Σιακαβέλα Σ. (2017): “Τα Νοταριακά Έγγραφα του ΜανουήλΓρηγορόπουλου ως Πηγή για την Κρητική Διάλεκτο του 16ουαιώνα”
-
Πτυχιακή εργασία
-
Παν.Αιγαίου
-
Ρόδος.
 
 
Σπανάκης Σ. (1963) Στο Α΄ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο.Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών
 
 
Tζιτζιλής, Χ. (2000). «Νεοελληνικές Διάλεκτοι και ΝεοελληνικήΔιαλεκτολογία». Στο Α.
-
Φ. Χριστίδης (Επιμ.) (σε συνεργασίαμε Μ. Αραποπούλου & Γ. Γιαννουλοπούλου), Η ελληνικήγλώσσα και οι διάλεκτοί της (σ. 15
-
22). Αθήνα: ΥΠΕΠΘ &Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
 
 
Τσοκαλίδου Ρ. (1999) “Οι ελληνόφωνοι κρητικοί στον Λίβανοκαι στη Συρία” Στο: Διαλεκτικοί θύλακες της ελληνικήςγλώσσας, επιμ. Α.
-
Φ. Χριστίδης (σε συνεργασία με τη Μ.Αραποπούλου και τη Γ. Γιαννουλοπούλου
), 77-
81. Αθήνα:ΥΠΕΠΘ και ΚΕΓ
 
 
Χαραλαμπάκης Χ. (2001). “Κρητολογικά μελετήματα.Γλώσσα
-
Λογοτεχνία
-
Πολιτισμός”. Ηράκλειο:Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
 
 
Χατζιδάκις, Γ.Ν. (1905). “Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά”τόμος 1. Αθήνα
 
 
Browning R. (1991). “Η ελληνική γλώσσα μεσαιωνική και νέα”Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμα.
 
 
Kaczyńska E. & Witczak T. K. (2007) “Mustelidae in theCretan Dialect of Modern Greek”
- Eos XCIV
 
Kaczyńska E. & Witczak T. K. (2019) “Further Turkish
Loanwords in the Cretan Dialect of Modern
Greek”
- FoliaOrientalia vol. LVI
 Polish Academy of Sciences
 CracowBranch.
 
 
 
Kappa, I. (2001). «An Optimality Theoretic Account of the
(west) Cretan Dialect». In M. Janse, B. D. Joseph & Α. Ralli
(Eds.), Proceedings of the 1st Conference of Modern GreekDialects and Linguistic Theory (pp. 105-116). Patras: PatrasUniversity Press.
 
Kappa, I. (2006). «Loanword Adaptations in the (west) Cretan
Dialect». In M. Janse, B. D. Joseph & Α. Ralli (Eds.),
Proceedings of the 2nd International Conference of ModernGreek Dialects and Linguistic Theory (pp. 142-155). Patras:Patras University Press
 
Kappa, I. & N. Vergis (2011). “Delateralization and
Retroflexion in the Cretan Dialect: a Case Study. Studies in
Modern Greek Dialects and Linguistic Theory. (Επιμ.) M.
Janse B. Joseph, P. Pavlou, A. Ralli S. Armosti Nicosia:Research Center of Kykkos Monastery. 37-47
 
 
Kappa I (2016). “Instances of Vowel Assimilation in the CretanDialect”
- Proceedings of the 7th International Conference onModern Greek Dialects and Linguistic Theory. Patras:University of Patras
 
 
Lengeris, A, Kappa I, Paracheraki N. Sipitanos K. (2014).
“On the Phonetics and Phonology of Retroflexion in the(western) Cretan Dialect”. In Kotzoglou G. et al. (eds). Selected
Papers of the 11th International Conference on GreekLinguistics. Rhodes: University of the Aegean. 874-883.
 
Papadamou E. & Papanastasiou G. (2013) : “The Position of the
Northern Greek Dialects of Kastoria among the Modern Greek
Dialects” –
 in Proceedings of the 5th International Conferenceon Modern Greek and Linguistic Theory
 Patras
 
Vergis N. Terkurafi M. (2013). «Rhoticization and GenderStereotyping in a Rural Community in Crete». In M. Janse, B.
 
D. Joseph, Α. Ralli & M. Bagriacik (Eds.), Online Proceed
ingsof the 5th International Con - ference on Modern GreekDialects and Linguistic Theory (pp. 499-523). Patras.
 
 
Willetts R.F. 1967 “The Law Code of Gortyn”
- Walter DeGruyter Co Berlin