"Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το θυμάρι είναι το σπουδαιότερο μελισσοκομικό φυτό της Ελλάδας.
Η Ελλάδα θεωρείται προνομιούχος χώρα στη μελισσοκομία κι αυτό το οφείλει κυρίως στο θυμάρι.
Όλες οι άλλες ποιότητες μελιών που παράγονται στην Ελλάδα δεν διαφέρουν ιδιαίτερα απ’ αυτές στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου ενώ μάλλον υστερούν σε μερικές από αυτές."
Η θυμόλη έχει εφαρμογές και στη μελισσοκομία, αφού μπορεί κανείς να καταπολεμήσει με αυτή βιολογικά το μεγαλύτερο εχθρό της μέλισσας στην Ελλάδα (μετά τον άνθρωπο) τη βαρρόα.
Το μέλι που φυλάσσεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος κάτω από τους 15οC αρχίζει να κρυσταλλώνει, όταν προέρχεται από νέκταρ (π.χ. θυμάρι, διάφορα άνθη). Αυτή είναι μια φυσική ιδιότητα του μελιού. Αντίθετα, τα μέλια μελιτώματος όπως π.χ. πευκόμελο και μέλι ελάτης, συνήθως δεν κρυσταλλώνουν ή κρυσταλλώνουν πολύ πιο αργά.
Όλες οι άλλες ποιότητες μελιών που παράγονται στην Ελλάδα δεν διαφέρουν ιδιαίτερα απ’ αυτές στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου ενώ μάλλον υστερούν σε μερικές από αυτές."
(Μελισσοκομία Ν. Νικολαΐδη 1947).
Το θυμάρι ή θύμιο (Θύμος ο κοινός, λατ. Thymus vulgaris) είναι ένας θάμνος μικρού ύψους (ως 40 εκατοστά) με όρθιους βλαστούς, εξαιρετικά ανθεκτικός που αναδύει ένα πολύ ευχάριστο άρωμα. Είναι φυτό πολυετές που αντέχει στην ξηρασία και φυτρώνει σε άγονα και πετρώδη εδάφη.
Η ανθοφορία του θυμαριού που διαχωρίζεται σε όψιμη και πρώιμη, αρχίζει στα μεν πρώιμα (παραθαλάσσια μέρη) στα τέλη Μαΐου-αρχές Ιουνίου στα δε όψιμα (ορεινά) κατά το τελευταίο δεκαήμερο Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου και διαρκεί 30 ως 40 ημέρες ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Στην Ελλάδα υπάρχουν 23 αυτοφυή είδη θυμαριού και τα πιο σημαντικά από αυτά είναι:
1. Αγριοθυμάρι. Θύμος ο κεφαλωτός Thymus capitatus (Μικρός θάμνος με βλαστούς ξυλώδεις ξαπλωμένους. Βρίσκεται σε πολλές βραχώδεις, ορεινές, ξηρές περιοχές της Κρήτης νησιών και ηπειρωτικής Ελλάδας.)
2. Χαμοθρούμπι. Θύμος ο γραπτός Τhymus striatus. (Πολύ κοινό σε διάφορες πεδινές περιοχές και λιβάδια της Μακεδονίας και της Θράκης.)
3. Σμάρι.Θύμος η Ζυγίς ή Θύμος ο αττικός Thymus atticus (Βρίσκεται σε διάφορες βραχώδεις περιοχές της Αττικής, της Αχαΐας, Κορινθίας και Ολύμπου.)
2. Χαμοθρούμπι. Θύμος ο γραπτός Τhymus striatus. (Πολύ κοινό σε διάφορες πεδινές περιοχές και λιβάδια της Μακεδονίας και της Θράκης.)
3. Σμάρι.Θύμος η Ζυγίς ή Θύμος ο αττικός Thymus atticus (Βρίσκεται σε διάφορες βραχώδεις περιοχές της Αττικής, της Αχαΐας, Κορινθίας και Ολύμπου.)
Ετυμολογικά το θυμάρι ή θύμος όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι, προέρχεται από την λέξη θύω, η οποία αρχικά είχε την σημασία του «βγάζω καπνούς» και αργότερα του «θυσιάζω». Από την ίδια ρίζα προέρχονται και οι λέξεις θυμίαμα και θυμιατίζω.
Ονομάστηκε έτσι επειδή το χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες ως αρωματικό θυμίαμα ή σε θυσίες στους βωμούς των θεών τους.
Το θυμάρι περιέχει αιθέριο έλαιο που το κυριότερο συστατικό του είναι η θυμόλη (ποσοστά άνω του 25%)
Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και υπήρξε φυσικός προκάτοχος των σύγχρονων αντιβιοτικών.
Το ακατέργαστο κρητικό θυμαρίσιο μέλι είναι μοναδικό στον κόσμο λόγω της ιδιαιτερότητας της Κρήτης , που με την πλούσια ενδημική χλωρίδα και τη θάλασσα που περιβάλλει το νησί, προσδίδει στο μέλι μια ιδιαίτερη γλυκιά γεύση, ξεχωριστό άρωμα, κεχριμπαρένιο χρώμα και λεπτόρρευστη υφή που μας χαρίζουν ευεξία και απόλαυση. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε γυρεόκοκκους θυμαριού και μέταλλα όπως ο χαλκός και ο σίδηρος καθιστώντας ακόμα πιο θρεπτικό.
Το κρητικό θυμαρίσιο μέλι διαθέτει σε υψηλό βαθμό πολυφαινόλες, φαινολικά οξέα, και έχει αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή και επουλωτική δράση.
Το θυμάρι περιέχει αιθέριο έλαιο που το κυριότερο συστατικό του είναι η θυμόλη (ποσοστά άνω του 25%)
Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και υπήρξε φυσικός προκάτοχος των σύγχρονων αντιβιοτικών.
Το ακατέργαστο κρητικό θυμαρίσιο μέλι είναι μοναδικό στον κόσμο λόγω της ιδιαιτερότητας της Κρήτης , που με την πλούσια ενδημική χλωρίδα και τη θάλασσα που περιβάλλει το νησί, προσδίδει στο μέλι μια ιδιαίτερη γλυκιά γεύση, ξεχωριστό άρωμα, κεχριμπαρένιο χρώμα και λεπτόρρευστη υφή που μας χαρίζουν ευεξία και απόλαυση. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε γυρεόκοκκους θυμαριού και μέταλλα όπως ο χαλκός και ο σίδηρος καθιστώντας ακόμα πιο θρεπτικό.
Το κρητικό θυμαρίσιο μέλι διαθέτει σε υψηλό βαθμό πολυφαινόλες, φαινολικά οξέα, και έχει αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή και επουλωτική δράση.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο ασύγκριτα πολυτιμότερο είναι εξ αυτού το θυμαρόμελο, από τα άλλα είδη μελιών που μάλιστα το 70-80% εξ αυτών είναι μελιτώματα, βαμβακώδεις εκκρίσεις παρασίτων κωνοφόρων κυρίως δέντρων, ενώ άλλα, που συνήθως εισάγονται και νοθεύουν εμπορικά τα ντόπια μέλια, αν και είναι ανθόμελα (ηλιοτροπίου, βαμβακιού,τριφυλλιού κλπ) είναι χαμηλής αξίας ουσιών μα και προέρχονται συνήθως από εντατικές μονοκαλλιέργειες που λιπαίνονται και ραντίζονται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Βασικά είδη ελληνικών μελιών:
Πρώτο αριστερά μελίτωμα ελάτης, δεύτερο μελίτωμα πεύκου, τρίτο στο κέντρο ανθόμελο φθινοπωρινού έρεικα (ρεικιού) τέταρτο ανθόμελο θυμαριού και τελευταίο δεξιά ανοιξιάτικο, ανθέων πορτοκαλιάς και λιβαδιού.
Πρώτο αριστερά μελίτωμα ελάτης, δεύτερο μελίτωμα πεύκου, τρίτο στο κέντρο ανθόμελο φθινοπωρινού έρεικα (ρεικιού) τέταρτο ανθόμελο θυμαριού και τελευταίο δεξιά ανοιξιάτικο, ανθέων πορτοκαλιάς και λιβαδιού.
Γιαυτό πρσοσοχή μεγάλη από πού αγοράζεται μέλι.
Αν είναι τυποποιημένο, ψάξτε τι προέλευση και σύσταση γράφει στα ψιλά γράμματα της ετικέτας του...
Η θυμόλη έχει εφαρμογές και στη μελισσοκομία, αφού μπορεί κανείς να καταπολεμήσει με αυτή βιολογικά το μεγαλύτερο εχθρό της μέλισσας στην Ελλάδα (μετά τον άνθρωπο) τη βαρρόα.
Θυμάρι βρίσκεται στην Κρήτη, σε περιοχές του νότιου τμήματος της Στερεάς Ελλάδαςκαι Πελοποννήσου, στα νησιά του Αιγαίου,τα Ιόνια νησιά αλλά και λίγο στα ορεινά της Πίνδου.
Εντούτοις οι ποιότητες του θυμαρίσιου μελιού που παράγονται διαφέρουν μεταξύ τους. Αυτό οφείλεται εν μέρη στην διαφορετική σύσταση του εδάφους αλλά κυρίως στην ταυτόχρονη ύπαρξη και άλλων ανθοφοριών, εξαιτίας των οποίων επέρχεται μια φυσική ανάμειξη μελιού από τις ίδιες τις μέλισσες μέσα στις κηρήθρες.
Σύμφωνα με την τρέχουσα νομοθεσία, το θυμαρίσιο μέλι πρέπει να περιέχει περισσότερους από 18% γυρεόκοκκους θυμαριού σε σύνολο γυρεοκόκκων.
Έτσι για να ονομαστεί ένα μέλι θυμαρίσιο πρέπει έχει περισσότερους από 18% γυρεόκοκκους θυμαριού.
Αν έχει από 12% έως 17% το ονομάζουμε μέλι με θυμάρι και αν έχει λιγότερο θεωρείται ανθόμελο μη κατονομαζόμενων ανθοφοριών.
Αν έχει από 12% έως 17% το ονομάζουμε μέλι με θυμάρι και αν έχει λιγότερο θεωρείται ανθόμελο μη κατονομαζόμενων ανθοφοριών.
Το θυμαρίσιο μέλι είναι άριστης ποιότητας, με εξαιρετικό χαρακτηριστικό έντονο άρωμα και κρυσταλλώνει στους 6 ως 18 μήνες, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε θυμάρι, όσο περισσότερο θυμάρι ή, το πιο σύνηθες, όσο περισσότερο, σε βάρος της ποιότητας και γεύσης του, είναι αναμειγμένο με πευκόμελο (που είναι μελίτωμα, προϊόν εκκρίσεων παρασίτου πεύκου) τόσο καθυστερεί (ως και άνω της διετίας) να κρυσταλλώσει.
Φωτογρ: Θυμαρόμελο σε βάζα 1 και 2 κιλών
Έχει πολύ χαμηλή υγρασία σε σχέση με άλλα ανθόμελα (πχ πορτοκαλιά, παλιούρι κτλ) είναι πιο παχύρρευστο με ανοιχτό κεχριμπαρένιο χρώμα (ενώ αναμειγμένο, ανάλογα με τον τόπο που είναι τα μελίσσια ή από τον έμπορο με πευκόμελο ή μέλι καστανιάς είναι πιο σκούρο).
Το θυμαρόμελο αποτελεί περίπου το 6-7% της παραγωγής του ελληνικού μελιού (άλλο το πόσα μέλια εμφανίζονται σαν 'θυμαρίσια") και φυσικά, όταν είναι γνήσιο, είναι το ακριβότερο.
Το μοναδικό (προσωρινό) "αρνητικό" που έχει σε μια σπάνια περίπτωση το θυμαρίσιο μέλι, είναι ότι σε σπανιότατες, πολύ υψηλές συγκεντρώσεις γυρεόκοκκων θύμου που ξεπερνούν το 90%, τότε, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε θυμόλη, αφήνει μια αίσθηση καψίματος στο στόμα.
Για κάποιες περιοχές αποτελεί και τον μοναδικό τρύγο άρα και στόχο για όσους μελισσοκόμους δεν μετακινούν τα μελίσσια τους σε άλλες ανθοφορίες.
Σε αυτές τις περιοχές όπου δεν υπάρχουν άλλα φυτά για να γίνει πρόσμιξη στο νέκταρ, η περιεκτικότητα είναι πάρα πολύ υψηλή, το μέλι, εφόσον δεν αναμειχθεί με κατώτερης ποιότητας μέλια έχει εξαιρετική γεύση και άρωμα. Την εποχή της πλήρους άνθησης και νεκταροσυλλογής μπορείς να αντιληφθείς το άρωμα του μελιού έξω απ’ την κυψέλη!
Το θυμαρίσιο μέλι είναι ένα προϊόν δύσκολο να παραχθεί, όχι τόσο γιατί τα μελίσσια θέλουν κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία πριν αλλά γιατί όσο ανθεκτικό είναι το θυμάρι ως φυτό, τόσο ευαίσθητο είναι το άνθος του. Το θυμάρι για να αποδώσει νέκταρ χρειάζεται μερικές βροχές τον Απρίλιο και κατά το πρώτο 20ήμερο του Μαΐου, δηλαδή πριν ανθίσει. Η βροχή κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας του, συνήθως σταματά τη νεκταροέκκριση για μερικές μέρες και κυρίως αν ακολουθήσει ψυχρός καιρός. Κάποιες φορές η βροχή το κάνει πιο υγρό, άρα όχι και τόσο ελκυστικό για τις μέλισσες. Οι ιδανικές συνθήκες είναι θερμοκρασία 25 με 32° C, δροσερές νύχτες και ζεστές ημέρες με νότιους υγρούς άνεμους. Οι ξηροί, ψυχροί ή ορμητικοί άνεμοι καταστρέφουν την ανθοφορία αυτή...
Επίσης ο ΝΔ καυτός άνεμος (λίβας) είναι ο φόβος και ο τρόμος των μελισσοκόμων καθώς αν επικρατήσει έστω και για 1 ημέρα, κατά την ανθοφορία του, σταματά οριστικά τη νεκταροέκκριση.
Δυστυχώς αυτός ο καταστρεπτικός άνεμος είναι σύνηθες φαινόμενο την εποχή πλήρους άνθησης και γι αυτό η σοδειά είναι ασφαλέστερη στις πρώιμες τοποθεσίες. Για να δώσει έντονο άρωμα το θυμάρι θέλει θαλασσινή αύρα και ξηροθερμικό κλίμα. Όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές οι μέλισσες θα συλλέξουν ικανοποιητικές ποσότητες.
Δεν θα γίνουν ποτέ οι τρύγοι που θα γίνουν στο πεύκο ή στο έλατο αλλά το γνήσιο θυμαρίσιο μέλι είναι το γευστικά και ποιοτικά ανώτερο και γιαυτό κατά πολύ εμπορικότερο και ακριβότερο.
Στα θυμάρια πηγαίνουν τα δυνατά μελίσσια. Εάν τα μελίσσια είναι μέτριας δυναμικότητας δεν προλαβαίνουν στο μικρό διάστημα της ανθοφορίας και να αναπτυχθούν και να παράσχουν. Το φυτό δίνει μεν γύρη, χρώματος κρεμ, αλλά σε μικρές ποσότητες. Το θυμάρι είναι φυτό για τρύγο και όχι φυτό ανάπτυξης μελισσοσμηνών. Γι αυτό και οι μελισσοκόμοι πριν την ανθοφορία κάνουν όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ούτως ώστε τα μελίσσια τους, να έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό πληθυσμού.
Το θυμαρίσιο μέλι είναι περιζήτητο και απ’ τις μεγάλες εταιρείες τυποποίησης μελιού, καθώς αν αναμειχθεί με άλλους τύπους μελιών (ακόμα και σε μικρές ποσότητες), επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά τους. Βέβαια καλό είναι να μένετε μακριά από τέτοια μέλια (χαρμάνια) γιατί είναι επεξεργασμένα (μικροφιλτραρισμένα για να "λαμπικάρουν" και σχεδόν βρασμένα) και έχουν χάσει την περισσότερη θρεπτική αξία.
Κάθε γνήσιο μέλι κρυσταλλώνει (πήζει)!
- Αν δεν θέλεται να πήξει, τοποθετήστε άφοβα όσο μέλι πρόκειται να καταναλώσετε μετά από μήνες*, στην κατάψυξη!
Το μέλι που φυλάσσεται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος κάτω από τους 15οC αρχίζει να κρυσταλλώνει, όταν προέρχεται από νέκταρ (π.χ. θυμάρι, διάφορα άνθη). Αυτή είναι μια φυσική ιδιότητα του μελιού. Αντίθετα, τα μέλια μελιτώματος όπως π.χ. πευκόμελο και μέλι ελάτης, συνήθως δεν κρυσταλλώνουν ή κρυσταλλώνουν πολύ πιο αργά.
Αυτός ο μύθος ότι το μέλι είναι ‘ζαχαρωμένο’ και ότι έχει ‘πήξει’ και δεν είναι καλό, νομίζουμε ότι έχει ξεπεραστεί πια και οι περισσότεροι καταναλωτές το γνωρίζουν. Ωστόσο μπορεί να είναι κάτι που δεν βολεύει στη χρήση, γιατί προτιμούμε το μέλι ρευστό!
Άριστος τρόπος να προλάβουν οι καταναλωτές την κρυστάλλωση του θυμαρίσιου μελιού τους είναι να φυλάνε το μέλι στην οικιακή κατάψυξη. Μπορούν να το χωρίσουν σε μικρές συσκευασίες και να βγάζει μια μικρή συσκευασία μέχρι να καταναλωθεί και έπειτα να βγάζει το επόμενο κτλ. Το μέλι που ήταν στην κατάψυξη ‘ξεπαγώνει’ εύκολα στη θερμοκρασία δωματίου χωρίς επιπλέον θέρμανση. Στην κατάψυξη παραμένουν ατόφια τα χαρακτηριστικά του μελιού, όπως ήταν την στιγμή που μπήκε.
* Το θυμαρόμελο κρυσταλώνει συνήθως μετά από 4-5 μήνες, τον χειμώνα, ή την επόμενη χρονιά ανάλογα με το ποσοστό γυρεόκοκκων και υγρασίας που περιέχει και τις συνθήκες φύλαξής του.
Άριστος τρόπος να προλάβουν οι καταναλωτές την κρυστάλλωση του θυμαρίσιου μελιού τους είναι να φυλάνε το μέλι στην οικιακή κατάψυξη. Μπορούν να το χωρίσουν σε μικρές συσκευασίες και να βγάζει μια μικρή συσκευασία μέχρι να καταναλωθεί και έπειτα να βγάζει το επόμενο κτλ. Το μέλι που ήταν στην κατάψυξη ‘ξεπαγώνει’ εύκολα στη θερμοκρασία δωματίου χωρίς επιπλέον θέρμανση. Στην κατάψυξη παραμένουν ατόφια τα χαρακτηριστικά του μελιού, όπως ήταν την στιγμή που μπήκε.
* Το θυμαρόμελο κρυσταλώνει συνήθως μετά από 4-5 μήνες, τον χειμώνα, ή την επόμενη χρονιά ανάλογα με το ποσοστό γυρεόκοκκων και υγρασίας που περιέχει και τις συνθήκες φύλαξής του.
Τα μελιτώματα απεκκρίσεων εντόμων (πευκόμελο, ελατόμελο κλπ) ουσιαστικά δεν κρυσταλλώνουν ποτέ γιατί δεν περιέχουν γυρεόκοκκους.
Τα μέλια ρεικιού, κουμαριάς, εσπεριδοειδών και κισσού κρυσταλώνουν πολύ γρήγορα, σε 1 ως 2 το πολύ μήνες γιαυτό αν τα βάλουμε σε κατάψυξη πρέπει να μπουν αμέσως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου