Από πού προέκυψαν οι λέξεις δελτίον-δέλτος, δελφύς-αδελφός, παράδεισος;

                  Παράδεισος, Γιαν Μπρίγκελ ο νεότερος (περ. 1650, Πινακοθήκη του Βερολίνου)

Δελτίον-δέλτος, δελφύς-αδελφός,
η κυρίαρχη ...μα και μια άλλη πιθανολόγηση ετυμολογίας της λέξης παράδεισος

Έψαχνα αρχαίες μας λέξεις που αρχίζουν από  δε-  στον 2o τόμο του 8τομου Λεξικό Liddell Scott  για μια δική μου πιθανή  ετυμολογία της λέξης παράδεισος (από το παρά +δείδω, δείδω=φοβούμαι, σέβομαι, επίσης "δείδω περί τινος " σημαίνει μεριμνώ για κάτι…κλπ,
 εξ ών πιθανολογώ πως παράγεται η σύνθετη λέξη παρά-δεισος) της οποίας η ετυμολογία συνήθως αποδίδεται στην  περσική λέξη pairidaeza και θεωρείται από πολλούς πως από αυτήν προέρχεται  η λέξη παράδεισος που αναφέρει ο Ξενοφών και άλλοι σύγχρονοί του και μεταγενέστεροι αρχαίοι Έλληνες με την έννοια «περίκλειστου λειμώνα, περιφραγμένου κατάφυτου κήπου»…

Άλλη φορά θα παραθέσω πιο τεκμηριωμένα την προσωπική μου άποψη αυτής που θεωρώ πιο πιθανής  ετυμολόγησης του παραδείσου.

Πιο εύκολο για την ώρα θεώρησα, προς τέρψιν όσων δεν ασχολούμαστε εδώ κι αλλού γενικά μόνο με (χρήσιμα κι αυτά δε λέω) τραγούδια, φωτογραφίες, ατάκες και αισθηματικά, να μοιραστώ λίγη από την γοητεία της περιήγησης σε λέξεις και ρίζες αυτών, που συνήθως νομίζουμε πως τις ξέρουμε…

Τι διαπίστωσα λοιπόν περιεργαζόμενος  σε μερικές από τις λέξεις με αρχικό ΔΕ-  στο παραπάνω Ετυμολογικό Λεξικό;
Ας αναφέρω μόνο δυο λέξεις με παράγωγα που αγνοούμε αλλά είμαστε σίγουροι πως …τα ξέρουμε :

1.    «δέλτος, η:  πινακίδιον προς γραφήν, εκ του γράμματος  Δ (όπερ ήν το σχήμα των παλιών πινακιδίων). Ηρόδ. 8.35, κτλ «εν δέλτου πυχαίς γράφειν…»…

δελτίον, το: υποκοριστικόν του δέλτος. Ηρόδοτος 7.239…» κλπ

-Εξ αυτών λέμε σήμερα: «Έχει γραφτεί στις δέλτους της ιστορίας…» και με μεταφορική σημασία: «δελτίο τροφίμων, δελτίο ειδήσεων» κλπ…

2.    «δελφύς-ύος, η: η μήτρα, Ιππ.680.13,  Αριστ. Ιστορία Ζώων ζ3.1, εντεύθεν αδελφός…»

α-δελφός/α-δελφή λοιπόν σημαίνει ομο-μήτριος/ομομήτρια. 

Το α εδώ  έχει αθροιστική σημασία όπως πχ στις λέξεις αθρόος,  άπας.

Κώστας Σ. Ντουντουλάκης