Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΗΛΙΩΝ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑΙΩΝ: ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ - Ή ΛΟΓΟΣ ΑΡΧΑΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ του Φ. Κ. Βώρου

 Η πλήρης αδιαμφισβήτητων πηγών και στοιχείων ιστορική αλήθεια για την Αθήνα και τον Περικλή, χωρίς εξωραϊσμούς, μυθοπλασίες σκοπιμοτήτων και διαστρεβλώσεις.
Ένα διαχρονικό μήνυμα (γιαυτό και μεθοδικά αποσιωπούμενο από όλους τους καθεστωτικούς θεσμούς και ιστοριογράφους) μα και εξαιρετικά επίκαιρο μάθημα κοινωνιολογίας και πολιτικής...

Αντίλογος Χανίων




του Φ. Κ. Βώρου 

Τούτο το δοκίμιο περιλαμβάνει τρία μέρη, που – με κάποια ανοχή του αναγνώστη- μπορούμε να τα ονομάσουμε έτσι:

 Α΄. Το περιστατικό που αφηγείται ο Θουκυδίδης (Ξυγγραφή, βιβλίο πέμπτο, κεφ. 84-116). 

Β΄. Η ανθρώπινη φύση και η δύναμη των θεσμών.

 Γ΄. Μια διευκρίνιση, προσπάθεια δίκαιης κρίσης, για τον Ελληνικό Διαφωτισμό (τη Σοφιστική). 


Α΄. Ο διάλογος Μηλίων και Αθηναίων, που τον έχει διασώσει ο Θουκυδίδης και που θα τον θυμίσουμε και θα τον σχολιάσουμε εδώ, έχει δραματική επικαιρότητα, όχι μόνο για μας αλλά γενικότερα για την ανθρωπότητα, που παραστέκεται μάρτυρας πολλών τέτοιων «διαλόγων» (με διάφορες παραλλαγές) ανάμεσα στην πάνοπλη αλαζονεία των ισχυρών και τη θαρραλέα αντιπαράταξη των μικρών λαών. 

Το παρήγορο μήνυμα που στέλνει η ιστορία είναι ότι η αλαζονεία της δύναμης, που προκαλεί αδιάντροπα την παγκόσμια αγανάκτηση, αυτή τελικά συντρίβεται κάτω από το βάρος των ολισθημάτων και των αμαρτημάτων προς τα οποία φέρεται ακατάσχετα. 

Το ιστορικό γεγονός που αποτελεί αφετηρία και σημείο αναφοράς αυτών εδώ των σκέψεων το αφηγείται πολύ παραστατικά, σαν επεισόδιο αρχαίας τραγωδίας, ο Θουκυδίδης. 

Φαίνεται λοιπόν ότι, για να διατηρήσουμε αυτή την παραστατικότητα, ο πιο πρόσφορος δρόμος είναι να παραθέσουμε το ίδιο το κείμενο του μεγάλου ιστορικού μεταφρασμένο από δόκιμο σύγχρονο ερμηνευτή. Από το ίδιο το κείμενο αναδύεται ανενδοίαστη και απάνθρωπη και προκλητική η αλαζονεία της δύναμης και η ροπή της δύναμης προς την αδικία και την αυτοκαταστροφή (που θάρθει αργότερα ως κάθαρση)

Ένας σύντομος πρόλογος είναι αναγκαίος: 

Το 416 π.Χ., ενώ ακόμα διαρκούσε η Νικίειος Ειρήνη που είχαν υπογράψει Αθηναίοι και Σπαρτιάτες, επιχείρησαν οι πρώτοι να εκβιάσουν τους Μηλίους να μπουν στην Αθηναϊκή Συμμαχία, μολονότι οι Μήλιοι είχαν δωρική καταγωγή 2 (άρα συγγένευαν με τους Σπαρτιάτες) και είχαν ως τότε μείνει ουδέτεροι στη μεγάλη σύγκρουση, που είναι γνωστή ως Πελοποννησιακός Πόλεμος (431-404 π.Χ.)

Εμφανίστηκαν λοιπόν οι Αθηναίοι το Μάρτη μήνα του 416 π.Χ., με ναυτική και πεζική δύναμη πολλαπλάσια από εκείνη που μπορούσαν να αντιπαρατάξουν οι Μήλιοι και με την απειλή της βίας ζητούσαν να διαπραγματευτούν «εκούσια» προσχώρηση της Μήλου στην αθηναϊκή «συμμαχία». Τις «διαπραγματεύσεις» που ακολούθησαν, μάλλον μια συγκεκριμένη φάση τους, έχει αφηγηθεί ο Θουκυδίδης και το σχετικό τμήμα της Ξυγγραφής (βιβλίο 5ο κεφ. 84-116) είναι γνωστό ως διάλογος Μηλίων και Αθηναίων. 

Οι λόγοι των Αθηναίων στην περίοδο αυτή έχουν αποτελέσει κλασικό δείγμα πολιτικού κυνισμού σε επίπεδο διεθνών σχέσεων.

Είναι περίπτωση όπου η δύναμη (Αθηναίοι) ποδοπατεί την έννοια της δικαιοσύνης που την επικαλείται η αδύναμη πλευρά (οι Μήλιοι). Όταν οι «διαπραγματεύσεις» απέτυχαν, γιατί οι Μήλιοι επέμεναν να μείνουν ανεξάρτητοι και ουδέτεροι στο μικρό νησί τους, 

οι Αθηναίοι τους πολιόρκησαν, τους νίκησαν και για τιμωρία:

όλους τους άρρενες τους έσφαξαν, όλα τα γυναικόπαιδα τα πούλησαν ως δούλους και στην έρημη πια Μήλο εγκατέστησαν 500 αθηναίους κληρούχους! ..."


Διαβάστε όλο το συγκλονιστικά διδακτικό και επίκαιρο ιστορικό δοκίμιο πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:


 
https://www.siatistanews.gr/Voros-1/dialogos_miliwn.pdf

Φ. Κ. Βώρος είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, 
επίτ. Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: