Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023

Τα δώδεκα αρχαιοελληνικά ονόματα της θάλασσας ανάλογα με τους ανέμους και τα κύματά της...

 

Τα μποφόρ* βέβαια (σύγχρονη κλίμακα) υπολογίζονται κατ΄εκτίμηση, με βάση τα χαρακτηριστικά θαλάσσιου κυματισμού ανά βαθμίδα αυτής της κλίμακας.


Εικόνα: To αρχαίο ελληνικό πλοίο που κειτόταν περισσότερα από 2.400 χρόνια στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας βρέθηκε σχεδόν άθικτο χάρη στην έλλειψη οξυγόνου!

Πρόκειται για μια συγκλονιστική ανακάλυψη, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες και αρχαιολόγους οι οποίοι προχωρούν σε σημαντικά ευρήματα τρία χρόνια μετά τον εντοπισμό του αρχαίου καραβιού στην Μαύρη Θάλασσα.

Σύμφωνα με την Guardian πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα ακέραια ναυάγια που έχει ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής, αφού πιστεύεται ότι παρέμεινε στον βυθό για περισσότερα από 2.400 χρόνια. (Σημειώνεται πως το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο είναι ελληνικό: Πρόκειται για το ναυάγιο στο νησί Δοκός, που ανακαλύφθηκε το 1975 και χρονολογείται γύρω στο 2500 πΧ στην Πρωτοελλαδική Περίοδο. Ίχνη από το πλοίο δεν έχουν διασωθεί, ωστόσο έχουν ανασυρθεί αγγεία και όστρακα, καθώς και μυλόπετρες, λεπίδες οψιανού από τη Μήλο).

Όπως αναφέρεται στον βρετανικό Guardian, το 23 μέτρων σκάφος θεωρείται ότι είναι αρχαιοελληνικό και ανακαλύφθηκε με το κατάρτι, το πηδάλιο και τις θέσεις των κωπηλατών όλα στις θέσεις τους. 



Οι αρχαίες ονομασίες θαλάσιων καταστάσεων

Με άνεμο 0 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Γαλήνη".

Με άνεμο 1 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Αλσάλος" (η άλς της αλός, εξ ού άλμη, αλμυρός, άλας κλπ)...

Με άνεμο 2 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Θάλαττα ή Θάλασσα" (από το θάλλω και αλς)...

Με άνεμο 3 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Μύρα" έτσι γεννιούνται οι λέξεις
Λατ. Ιταλ: Mare, Γαλ: Mer, Ισπ. Πορτ.: Mar, Γερ: Meer, Ρωσ.: Mope, Φινλ.: Meri, Σλοβάκ.: Mora, Σλοβέν.: Morje, αλλά και Marin, Marina, Miror.... αλλά και Μαίρα (Νηρηίδα), από αυτή και το εβραϊκό Μυριάμ = κυρα τής θάλασσας...
Σαν αντιδά­νειο, το όνομα Μαρία η συλλογική μνήμη το μετέτρεψε νεότερα σε "Μαίρη", που είναι και ό αστέρας Σείριος... Μαρίνα, = θάλασσα... Από την ίδια λέξη και ρίζα της "Μύρα”, έχουμε τις "Μύριοι" πολλοί όπως η θάλασσα, αλλά και "Μυρμιδόνες"...

Με άνεμο 4 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Πέλαγος" έτσι έχουμε τις ονομασίες "Πελασγός" = πελαγίσιος, ταξιδευτής, Πελαγονία, Πελαγονική Χερσόνησος.

Με άνεμο 5 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Πόρος", από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" = διαπερνώ, μεταβαίνω απέναντι, περνώ θάλασσα... Αλλά με τι περνώ την θάλασσα; Με πλωτό "Μέσον” Ναῦς... Από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" έχουμε και τις "Πειρατής" "Πειρατεία"... Πόροι Αλός" λέγονται οι θαλάσσιοι δρόμοι... Όποιος ήταν μέσα στον "Πόρο" (στο πέρασμα, στον θαλασσινό δρόμο) και η πρόθεση που το δηλώνει αυτό είναι το "εν" (εντός) ήταν "έν-πορος" "έμπορος"... Από εκεί ξεκινά το εμπόριο... Γινόταν "Εύ-Πορος" πλούσιος δηλαδή ή αν δεν μπορούσε να ασχοληθεί με την θάλασσα ήταν "Ά-πορος" δηλ. χωρίς τα πλούτη που προσφέρει η θάλασσα...
Σε μια αρχαιοτάτη καταγραφή στις πινακίδες της Γραμμικής Β' (Η Γραμμική Β είναι η πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας, μεταγενέστερη μορφή της Γραμμικής Α, και χρησιμοποιήθηκε στη Μυκηναϊκή Περίοδο, από το 17ο ως τον 13ο αι. π.Χ.) εντοπίζουμε την λέξη "ΤΑ "- "ΛΑ"- "ΣΟ" - "ΠΟ" - "ΡΟ"... Εναλλαγή των Του - Δου - Θου οδοντικών άηχων συμφώνων, είναι ο "Θαλασσοπόρος"...

Με άνεμο 6 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Πόντος" έτσι έχουμε το "Ποντο-Πόρο" πλοίο, Εύξεινος Πόντος, Πόντιους.

Με άνεμο 7 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Κλύδων" έτσι έχουμε τον κλυδωνισμό.

Με άνεμο 8 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Άχα". Το Χάος (>χάfος), κατά τους Στωικούς εκ του Χέω = χύνω, άχα... Έτσι λοιπόν ταξιδεύει η λέξη και γίνεται Σουηδ. Δαν.: hav, Λατιν.: Aqua αραβικά aya...

Με άνεμο 9 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Ρόθιον"...

Με άνεμο 10 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Δόν - Δάν". Δόν -Δάν = Δόνησις... Ταξιδεύει και αυτή η λέξη και έχουμε την Τούρκ.: deniz , αλλά και εκ της "Σείσεως" συνώνυμο της "Δονήσεως" έχουμε Αγγλ.: "Sea", Ολλανδ.: "Zee", Νορβ.: Sjø

Με άνεμο 11 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Βρύξ"..

Με άνεμο 12 μποφόρ, η θάλασσα λεγόταν "Βρύχα" αυτός που ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ήταν "Υπό Βρύχα" έτσι έχουμε το υποβρύχιο κλπ...


Πηγές: Άννας Τζιροπούλου Ευσταθίου
”Ο ΕΝ ΤΗ ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ" και "ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ"
και Λεξικό Ελληνικής LIDDELL & SCOTT.»

*Την κλίμακα μποφόρ επινόησε το 1806 ο Ιρλανδός Ναύαρχος και υδρογράφος Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort), προκειμένου να τυποποιηθεί η περιγραφή των καιρικών συνθηκών και να διευκολυνθεί η συνεννόηση των ναυτιλλομένων.

Ο Μποφόρ ήταν επικεφαλής της υδρογραφικής υπηρεσίας του αγγλικού ναυτικού και επινόησε μια απλή κλίμακα δεκατριών βαθμών (0-12) για την εμπειρική μέτρηση των ανέμων, βασισμένη αρχικά στα αποτελέσματα που είχε ο άνεμος στα πανιά ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου: από τον άνεμο που μόλις αρκούσε για την ώθησή του, έως “αυτόν που κανένα πανί δεν μπορεί να αντέξει”.

Σήμερα η κλίμακα Μποφόρ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα δελτία καιρού και στις μετεωρολογικές προγνώσεις.

Πάντως, είναι εύκολο να αναγνωρίζεις και συ τα μποφόρ, όταν ταξιδεύεις στη θάλασσα, απλώς παρατηρώντας την επίδραση του ανέμου στο νερό:

0 Μποφόρ: Δεν φυσά άνεμος και η θάλασσα είναι επίπεδη, κοινώς “λάδι”.

1 Μποφόρ: Σχεδόν άπνοια ή με ένα ελαφρύ αεράκι. Το νερό κάνει μικρές “ρυτίδες”.

2 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι πολύ ασθενής (ελαφριά αύρα) και στη θάλασσα εμφανίζονται μικρά κυματάκια που δεν “σπάνε”. Οι κορυφές τους έχουν υαλώδη μορφή και ποτέ αφρώδη.

3 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι ασθενής (γλυκιά αύρα) και η θάλασσα λίγο ταραγμένη. Τα μικρά κύματα αρχίζουν να σπάνε και εμφανίζεται λίγος αφρός (“προβατάκια”).

4 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι σχεδόν μέτριος (μέτρια αύρα) και η θάλασσα λίγο ταραγμένη ως ταραγμένη. Τα κύματα είναι μέτρια και εμφανίζεται αφρός και σταγονίδια νερού (πίτυλος).

5 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι μέτριος και η θάλασσα ταραγμένη. Τα κύματα είναι μεγαλύτερα (ύψους 1,2 – 2,5 μ.) και εμφανίζονται αφρώδεις κορυφές παντού.

6 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι ισχυρός και η θάλασσα κυματώδης. Εμφανίζονται μεγάλα κύματα (ύψους 2 – 4 μ.) με επιμήκεις αφρώδεις κορυφές (“άσπρα άλογα”) και έντονο πίτυλο.

7 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι σφοδρός / σχεδόν θυελλώδης. Η θάλασσα ογκούται (φουσκώνει) και λευκός αφρός από κύματα (ύψους 3 – 5 μ.) που σπάζουν αρχίζει να παρασύρεται και να σχηματίζονται ραβδώσεις κατά την διεύθυνση του ανέμου.

8 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι θυελλώδης και η θάλασσα αρχίζει να φουρτουνιάζει. Εμφανίζονται σχετικά ψηλά κύματα (4 – 6 μ.) με προεξέχουσες κορυφές, που αρχίζουν να σπάνε. Σχηματίζονται έντονες λωρίδες αφρού κατά τη διεύθυνση του ανέμου. Υπάρχουν μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού.

9 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι πολύ θυελλώδης και η θάλασσα τρικυμιώδης. Τα κύματα είναι ψηλά (6 – 9 μ.), με πυκνές ραβδώσεις αφρού κατά την διεύθυνση του ανέμου. Οι κορυφές των κυμάτων αρχίζουν να γέρνουν, να πέφτουν και να κυλίονται. Ο αφρός είναι δυνατόν να επηρεάζει την ορατότητα.

10 Μποφόρ: Θύελλα. Η θάλασσα είναι πολύ τρικυμιώδης. Τα κύματα είναι πολύ ψηλά (8 – 12,5 μ.), με μακριές λοφώδεις ράχες. Το σπάσιμο και κύλισμα των κορυφών τους γίνεται έντονο και βίαιο. Η θάλασσα εμφανίζει μεγάλα λευκά μπαλώματα και η συνολική της εμφάνιση αρχίζει να ασπρίζει. Η ορατότητα μειώνεται.

11 Μποφόρ: Βίαιη / σφοδρή θύελλα. Η θάλασσα είναι εξαιρετικά τρικυμιώδης. Εμφανίζονται εξαιρετικά ψηλά (9 – 14 μ.) και ογκώδη κύματα, υπάρχουν μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού και μικρή ορατότητα. Γίνεται δύσκολη η θέα πλοίων μικρής και μεσαίας χωρητικότητας, ίσως για λίγη ώρα να χάνονται πίσω από τα κύματα. Παντού οι κορυφές των κυμάτων είναι σε αφρώδη κατάσταση.

12 Μποφόρ: Τυφώνας. Η θάλασσα είναι μαινόμενη. Τα κύματα είναι τεράστια (14 μ. και άνω). Ο αέρας γεμίζει με αφρό και πίτυλο, η θάλασσα ασπρίζει εντελώς. Υπάρχει ελάχιστη έως μηδενική ορατότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: