Τα «Ερωτικά» του Γιάννη Ρίτσου ανα-καλούν την «μνήμη» του σώματος, ενέχουν τις πλαισιώσεις του ορατού ερωτισμού, της λέξης εντός σώματος και του σώματος εντός λέξης.

Στα 'Ερωτικά' ο ποιητής ζητά, απο-καλύπτει, τίθεται ενώπιον της 'ευθυκρισίας' του ερωτικού σώματος, της διάθεσης του ως αναφορά, ως 'προδοσία' του 'κανονικού' & ως άφεση.. Ο ριτσικός ποιητικός λόγος ενσκύπτει στο προσιτό και στο απέραντο, στη δυνατότητα της ερωτικής ώσμωσης με την 'πληγή' της λέξης, της ποίησης, που, την κρίσιμη στιγμή 'απελευθερώνει' δυνατότητες.. Την στιγμή της ερωτικής συνεύρεσης, δια-κρατούν το δικαίωμα στην 'εξιλέωση', στην απόδοση, στην κλήση σε μία ιδιαίτερη 'γνώση': διάσταση του μοναδικού και του πολλαπλού παράλληλα…

 
«Κ' οι λέξεις φλέβες είναι, μέσα τους αίμα τρέχει,

όταν σμίγουν οι λέξεις το δέρμα του χαρτιού ανάβει

κόκκινο όπως την ώρα του έρωτα το δέρμα

 του άντρα και της γυναίκας»,

αναφέρει ο ποιητής.. Η ποίηση ομοιάζει με την ερωτική πράξη, φέρει εγγραφές, λέξεις που 'σπαράζουν' να ακουστούν & να 'σιωπήσουν' όπως την στιγμή της ερωτικής πράξης, της διείσδυσης στον γυναικείο 'αστερισμό'.. Μεταξύ ενοχής και αθωότητας, ο έρωτας που προσλαμβάνει προστιθέμενη αξία..

Τολμηρός και διεισδυτικός, ο Γιάννης Ρίτσος δεν αναζητεί ή δεν προσδιορίζει και προσδιορίζεται από την ανάγκη της υστεροφημίας, αλλά αφήνεται στις κατευθύνσεις του ποθητού, του ίμερου του ερωτικού συμβάντος το οποίο καταυγάζει σπέρματα, σώματα μίας μυστικής 'ιερότητας', μίας φανερής κλήτευσης της φθοράς ως ανθρωπινότητα, ως απόλαυση..

Ο έρωτας συνιστά την μετερμηνεία, ή αλλιώς την σωματική εγγραφή της ποίησης..

Ο ποιητής λειτουργεί ως 'μύστης' στο γίγνεσθαι των πρωταρχικών.

 

Γιάννης Ρίτσος - Τὰ ἐρωτικά

Συλλογὴ «Τὰ Ἐρωτικά», 1981, ἐκδόσεις «ΚΕΔΡΟΣ» (ἀποσπάσματα)

Μικρὴ σουΐτα σὲ κόκκινο μεῖζον Γυμνὸ σῶμα Σάρκινος λόγος

Μικρὴ σουΐτα σὲ κόκκινο μεῖζον Ι. Πλῆθος λεμόνια ἐπάνω στὸ τραπέζι στὶς καρέκλες στὸ κρεβάτι κίτρινες λάμψεις τρέχουν τὸ σῶμα σου μ᾿ ἀρέσει ποὺ βρέχει νύχτα μὲ χίλια λεμόνια καὶ ξαφνικὰ ὁ φακὸς τοῦ δασοφύλακα νὰ σταματάει τοὺς βρεγμένους λαγοὺς στὰ πισινά τους πόδια. ΙΙ. Ὢ ἀλάνθαστο σῶμα πόσα καὶ πόσα λάθη μ᾿ ἕνα μικρὸ διαβατικὸ φεγγάρι στὰ γυμνὰ δέντρα τοῦ πεζοδρομίου ἀδειοῦχοι στρατιῶτες καπνίζουν κάτω ἀπ᾿ τὸ ὑπόστεγο βρέχει ὅλη μέρα ἀκούω τὸ νερὸ νὰ κυλάει ἀτέλειωτο ἀπ᾿ τὰ λούκια στὸ δρόμο παρότι τὸ ξέρω αὐτὸ τὸ εἰσιτήριο εἶναι ἐκπρόθεσμο πιά. ΙΙΙ. Τὸ σῶμα -λέει- στὴ γενική: τοῦ σώματος καὶ γενικὰ τὸ σῶμα ἄλλη λέξη πυκνότερη δὲν ἔχω παίρνω τὴ νάϋλον σακούλα μπαίνω στὰ λαϊκὰ ἑστιατόρια μαζεύω ψαροκόκαλα γιὰ τὶς ἄγριες γάτες τῆς γειτονιᾶς στὰ διαλείματα -λέει- κουβεντιάζω μὲ τοὺς μουσικοὺς στὰ σκοτεινὰ παρασκήνια- τί ἀπέραντη ἀπόσταση διανύω ἀπ᾿ τὸ σῶμα σου ἕως τὸ σῶμα σου.

Γυμνὸ σῶμα Ι. Εἶπε: ψηφίζω τὸ γαλάζιο. Ἐγὼ τὸ κόκκινο. Κι ἐγώ. Τὸ σῶμα σου ὡραῖο Τὸ σῶμα σου ἀπέραντο. Χάθηκα στὸ ἀπέραντο. Διαστολὴ τῆς νύχτας. Διαστολὴ τοῦ σώματος. Συστολὴ τῆς ψυχῆς. Ὅσο ἀπομακρύνεσαι Σὲ πλησιάζω. Ἕνα ἄστρο ἔκαψε τὸ σπίτι μου. Οἱ νύχτες μὲ στενεύουν στὴν ἀπουσία σου. Σὲ ἀναπνέω. Ἡ γλῶσσα μου στὸ στόμα σου ἡ γλῶσσα σου στὸ στόμα μου- σκοτεινὸ δάσος. Οἱ ξυλοκόποι χάθηκαν καὶ τὰ πουλιά. Ὅπου βρίσκεσαι ὑπάρχω. Τὰ χείλη μου περιτρέχουν τ᾿ ἀφτί σου. Τόσο μικρὸ καὶ τρυφερὸ πῶς χωράει ὅλη τὴ μουσική; Ἡδονή- πέρα ἀπ᾿ τὴ γέννηση, πέρα ἀπ᾿ τὸ θάνατο. Τελικὸ κι αἰώνιο παρόν. Ἀγγίζω τὰ δάχτυλα τῶν ποδιῶν σου. Τί ἀναρίθμητος ὀ κόσμος. Μέσα σε λίγες νύχτες πῶς πλάθεται καὶ καταρρέει ὅλος ὁ κόσμος; Ἡ γλῶσσα ἐγγίζει βαθύτερα ἀπ᾿ τὰ δάχτυλα. Ἑνώνεται. Τώρα μὲ τὴ δική σου ἀναπνοὴ ρυθμίζεται τὸ βῆμα μου κι ὁ σφυγμός μου. Δυὸ μῆνες ποὺ δὲ σμίξαμε. Ἕνας αἰῶνας κι ἐννιὰ δευτερόλεπτα. Τί νὰ τὰ κάνω τ᾿ ἄστρα ἀφοῦ λείπεις; Μὲ τὸ κόκκινο τοῦ αἵματος εἶμαι. Εἶμαι γιὰ σένα. Ἀθήνα 24.9.80

 

Σάρκινος λόγος Ι. Τί ὄμορφη ποὺ εἶσαι. Μὲ τρομάζει ἡ ὀμορφιά σου. Σὲ πεινάω. Σὲ διψάω. Σοῦ δέομαι: Κρύψου, γίνε ἀόρατη γιὰ ὅλους, ὁρατὴ μόνο σ᾿ ἐμένα. Καλυμένη ἀπ᾿ τὰ μαλλιά ὡς τὰ νύχια τῶν ποδιῶν μὲ σκοτεινὸ διάφανο πέπλο διάστικτο ἀπ᾿ τοὺς ἀσημένιους στεναγμοὺς ἐαρινῶν φεγγαριῶν. Οἱ πόροι σου ἐκπέμπουν φωνήεντα, σύμφωνα ἰμερόεντα. Ἀρθρώνονται ἀπόρρητες λέξεις. Τριανταφυλλιὲς ἐκρήξεις ἀπ᾿ τὴ πράξη τοῦ ἔρωτα. Τὸ πέπλο σου ὀγκώνεται, λάμπει πάνω ἀπ᾿ τὴ νυχτωμένη πόλη μὲ τὰ ἠμίφωτα μπάρ, τὰ ναυτικὰ οἰνομαγειρεῖα. Πράσινοι προβολεῖς φωτίζουνε τὸ διανυκτερεῦον φαρμακεῖο. Μιὰ γυάλινη σφαῖρα περιστρέφεται γρήγορα δείχνοντας τοπία τῆς ὑδρογείου. Ὁ μεθυσμένος τρεκλίζει σὲ μία τρικυμία φυσημένη ἀπ᾿ τὴν ἀναπνοὴ τοῦ σώματός σου. Μὴ φεύγεις. Μὴ φεύγεις. Τόσο ὑλική, τόσο ἄπιαστη. Ἕνας πέτρινος ταῦρος πηδάει ἀπ᾿ τὸ ἀέτωμα στὰ ξερὰ χόρτα. Μιὰ γυμνὴ γυναῖκα ἀνεβαίνει τὴ ξύλινη σκάλα κρατώντας μιὰ λεκάνη μὲ ζεστὸ νερό. Ὁ ἀτμὸς τῆς κρύβει τὸ πρόσωπο. Ψηλὰ στὸν ἀέρα ἕνα ἀνιχνευτικὸ ἑλικόπτερο βομβίζει σὲ ἀόριστα σημεῖα. Φυλάξου. Ἐσένα ζητοῦν. Κρύψου βαθύτερα στὰ χέρια μου. Τὸ τρίχωμα τῆς κόκκινης κουβέρτας ποὺ μᾶς σκέπει, διαρκῶς μεγαλώνει. Γίνεται μία ἔγκυος ἀρκούδα ἡ κουβέρτα. Κάτω ἀπὸ τὴ κόκκινη ἀρκούδα ἐρωτευόμαστε ἀπέραντα, πέρα ἀπ᾿ τὸ χρόνο κι ἀπ᾿ τὸ θάνατο πέρα, σὲ μιὰ μοναχικὴ παγκόσμιαν ἕνωση. Τί ὄμορφη ποὺ εἶσαι. Ἡ ὀμορφιά σου μὲ τρομάζει. Καὶ σὲ πεινάω. Καὶ σὲ διψάω. Καὶ σοῦ δέομαι: Κρύψου. Ἀθήνα 18.11.80