Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη MQ-9 Reaper των ΗΠΑ στη Λάρισα, το καύσιμό τους JP-8, πώς και γιατί αυτό μεταφέρεται, αυστηρά πιστοποιημένο, με τρένα.
Να γιατί το μπάζωμα και η άθλια συγκάλυψη!
Πλήρης αποκάλυψη, με βάση νατοϊκά έγγραφα και πλήρη επιστημονικά στοιχεία
του Μιχάλη Χαιρετάκη (https://www.facebook.com/mheretakis 15/4/
Η ανάπτυξη των MQ-9 Reaper στη Λάρισα
Σύμφωνα με επιβεβαιωμένα δημοσιεύματα από διεθνή και ελληνικά μέσα ενημέρωσης (Mehr News, 26 Νοεμβρίου 2022, Καθημερινή, 13 Ιουλίου 2022), οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανέπτυξαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου MQ-9 Reaper στη βάση της Λάρισας.
Η ανάπτυξη αυτή έγινε στο πλαίσιο της συμφωνίας MDCA (Mutual Defense Cooperation Agreement), που ανανεώθηκε το 2021 μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.
Με βάση τα δημοσιεύματα, αναπτύχθηκαν στη Λάρισα 8 μη επανδρωμένα αεροσκάφη MQ-9 Reaper. Η συγκεκριμένη ανάπτυξη περιλάμβανε τις απαραίτητες υποδομές εδάφους, προσωπικό υποστήριξης και συστήματα ελέγχου.
Αν και τα MQ-9 Reaper χειρίζονται εξ αποστάσεως, η φυσική παρουσία τους στη Λάρισα συνεπάγεται μια αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για τη λειτουργία τους: τον ανεφοδιασμό με το κατάλληλο καύσιμο.
Το καύσιμο ενός MQ-9 Reaper
Τα MQ-9 Reaper λειτουργούν με καύσιμο τύπου JP-8, που αποτελεί τη στρατιωτική έκδοση του εμπορικού καυσίμου Jet-A1 και φέρει την προδιαγραφή NATO F-34.
Το JP-8 διαθέτει ειδικά πρόσθετα που το καθιστούν κατάλληλο για στρατιωτική χρήση:
• Αντιπαγωτικά (FSII - Fuel System Icing Inhibitor)
• Αντιστατικά πρόσθετα
• Αντιοξειδωτικά
• Πρόσθετα για τη βελτίωση της λίπανσης
Αυτό το καύσιμο είναι ειδικά σχεδιασμένο για τις απαιτήσεις των στρατιωτικών κινητήρων, όπως ο Honeywell TPE331-10 που χρησιμοποιείται στα MQ-9 Reaper, και είναι απαραίτητο για την αξιόπιστη λειτουργία τους σε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες.
Παραγωγή και μεταφορά καυσίμου JP-8
Το καύσιμο JP-8 είναι ένα στρατιωτικό καύσιμο αυστηρών προδιαγραφών που υπόκειται σε συγκεκριμένες διαδικασίες παραγωγής, πιστοποίησης και μεταφοράς.
Παραγωγή JP-8
Βασική διαδικασία παραγωγής:
Παραγωγή βασικού καυσίμου κηροζίνης στο διυλιστήριο (παρόμοιο με το Jet A-1)
Προσθήκη ειδικών προσθέτων σύμφωνα με τις προδιαγραφές του NATO F-34
Εφαρμογή αυστηρών προδιαγραφών απόδοσης MIL-DTL-83133
Πιστοποίηση από εγκεκριμένους φορείς ελέγχου
Πρόσθετα και ειδικές προδιαγραφές:
Αντιπαγωτικό πρόσθετο (FSII, συνήθως διαιθυλενογλυκόλη μονομεθυλαιθέρας)
Αντιστατικό πρόσθετο (Stadis 450)
Αντιοξειδωτικά (BHT, BHA)
Πρόσθετα βελτίωσης λίπανσης
Αναστολείς διάβρωσης
Ειδικά πρόσθετα θερμικής σταθερότητας
Διαδικασία πιστοποίησης:
Κάθε παρτίδα υποβάλλεται σε περισσότερες από 25 διαφορετικές δοκιμές
Έκδοση πιστοποιητικού ανάλυσης με μοναδικό κωδικό παρτίδας
Συμμόρφωση με τα πρότυπα STANAG 3747 του NATO
Έλεγχος από ανεξάρτητα εργαστήρια και στρατιωτικές αρχές
Μεταφορά πιστοποιημένου JP-8
Η μεταφορά του πιστοποιημένου JP-8 γίνεται με ιδιαίτερα αυστηρούς όρους:
Αποκλειστικά μεταφορά ανά διακριτές παρτίδες:
Το πιστοποιημένο JP-8 δεν μεταφέρεται μέσω αγωγών καυσίμων
Κάθε παρτίδα διατηρείται φυσικά διαχωρισμένη καθ' όλη τη διάρκεια της μεταφοράς
Χρήση αποκλειστικά ειδικών containers, βυτιοφόρων ή δεξαμενών με σφραγίδες ασφαλείας
Πλήρης τεκμηρίωση που συνοδεύει κάθε παρτίδα σε όλη τη διαδρομή
Αποφυγή αγωγών καυσίμων:
Το πραγματικό, πιστοποιημένο JP-8 δεν μεταφέρεται ποτέ μέσω κοινών αγωγών καυσίμων
Οι αγωγοί δεν χρησιμοποιούνται λόγω των κινδύνων επιμόλυνσης και απώλειας πιστοποίησης
Η ιχνηλασιμότητα και η ακεραιότητα της παρτίδας είναι αδύνατο να διασφαλιστούν σε αγωγούς
Μόνο σε ειδικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις υπάρχουν αποκλειστικοί, αφιερωμένοι αγωγοί μικρού μήκους
Πρωτόκολλα ασφαλείας:
Συχνά απαιτείται στρατιωτική συνοδεία
Συνεχής παρακολούθηση των συνθηκών μεταφοράς (θερμοκρασία, υγρασία)
Αυστηρά πρωτόκολλα για την αποφυγή επιμόλυνσης
Διαδικασίες παραλαβής:
Επαλήθευση σφραγίδων και εγγράφων
Δειγματοληψία και επανέλεγχος στο σημείο παραλαβής
Έλεγχος για παρουσία νερού, σωματιδίων, και μικροβιολογικής επιμόλυνσης
Επιβεβαίωση της περιεκτικότητας σε πρόσθετα Τύπου JP-8, έναντι πιστοποιημένου JP-8
Υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ του πιστοποιημένου JP-8 και του καυσίμου "τύπου JP-8" χωρίς πιστοποίηση:
Πιστοποιημένο JP-8 (NATO F-34):
Παράγεται αποκλειστικά για στρατιωτική χρήση
Πληροί όλες τις προδιαγραφές MIL-DTL-83133
Διαθέτει πλήρη ιχνηλασιμότητα και πιστοποιητικά ανάλυσης
Περιέχει όλα τα απαιτούμενα πρόσθετα στις ακριβείς αναλογίες
Υπόκειται σε τακτικούς ελέγχους ποιότητας καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του
Καύσιμο "τύπου JP-8" (χωρίς πιστοποίηση):
Είναι βασικά κηροζίνη Jet A-1 με ορισμένα πρόσθετα
Δεν διαθέτει επίσημη στρατιωτική πιστοποίηση
Δεν περιέχει απαραίτητα όλα τα ειδικά πρόσθετα στις σωστές αναλογίες
Δεν υπόκειται στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους ποιότητας
Δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επίσημες στρατιωτικές επιχειρήσεις ΝΑΤΟ
Κρίσιμες διαφορές επιδόσεων:
Το μη πιστοποιημένο "τύπου JP-8" μπορεί να μην παρέχει την απαιτούμενη αντιπαγωτική προστασία
Μπορεί να έχει μειωμένη θερμική σταθερότητα
Πιθανή έλλειψη αντιστατικής προστασίας αυξάνει τους κινδύνους
Κίνδυνος επιμόλυνσης με νερό ή μικροοργανισμούς
Χρήση και περιορισμοί:
Το πιστοποιημένο JP-8 είναι απαραίτητο για αποστολές NATO και επίσημες στρατιωτικές επιχειρήσεις
Το "τύπου JP-8" μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή σε μη κρίσιμες εφαρμογές
Η αντικατάσταση πιστοποιημένου JP-8 με "τύπου JP-8" αποτελεί σοβαρή παραβίαση των πρωτοκόλλων ασφαλείας
Η διάκριση μεταξύ πιστοποιημένου JP-8 και καυσίμου "τύπου JP-8" είναι κρίσιμη για την ασφάλεια των αεροσκαφών και την επιχειρησιακή αξιοπιστία. Οι στρατιωτικές προδιαγραφές απαιτούν αποκλειστικά τη χρήση πλήρως πιστοποιημένου καυσίμου για τα αεροσκάφη τύπου MQ-9 Reaper.
Τα MQ-9 Reaper στη Λάρισα: Επιχειρησιακές ανάγκες και εφοδιασμός
Κατανάλωση καυσίμου
Σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά, ένα MQ-9 Reaper καταναλώνει περίπου 300-400 λίτρα καυσίμου ανά ώρα πτήσης.
Για έναν στόλο 8 τέτοιων αεροσκαφών σε πραγματικές συνθήκες επιχειρησιακής χρήσης, η κατανάλωση μπορεί να υπολογιστεί ως εξής:
• Για βάση με γεωστρατηγική σημασία όπως η Λάρισα, συνήθως 3-4 μονάδες βρίσκονται σε επιχειρησιακή χρήση καθημερινά (είτε σε περιπολίες είτε σε ειδικές αποστολές)
• Μέση διάρκεια πτήσης ανά μονάδα: 12-16 ώρες ημερησίως (λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα του Reaper για έως και 24 ώρες συνεχούς πτήσης, με τυπικές αποστολές να διαρκούν 14 ώρες)
• Ημερήσια κατανάλωση ανά μονάδα σε χρήση: 3.600-6.400 λίτρα (300-400 λίτρα × 12-16 ώρες)
• Συνολική ημερήσια κατανάλωση: 10.800-25.600 λίτρα (για 3-4 μονάδες)
• Μηνιαία κατανάλωση: 324.000-768.000 λίτρα
Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 10-25 βυτιοφόρα οχήματα μηνιαίως (με δεδομένη χωρητικότητα περίπου 30.000 λίτρων ανά βυτιοφόρο), καθιστώντας την εφοδιαστική αλυσίδα μια σημαντική επιχειρησιακή πρόκληση που απαιτεί συνδυασμό μεθόδων μεταφοράς.
Προμήθεια καυσίμου JP-8
Το στρατιωτικό καύσιμο JP-8 με προδιαγραφές NATO έχει συγκεκριμένες απαιτήσεις παραγωγής. Τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) παράγουν καύσιμο Jet-A1 για πολιτική χρήση, αλλά δεν υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την παραγωγή πιστοποιημένου καυσίμου JP-8 κατά τα πρότυπα του NATO στην Ελλάδα.
Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το καύσιμο για τα Reaper πιθανότατα εισάγεται, είτε ως έτοιμο προϊόν είτε ως βασικό καύσιμο Jet-A1 που στη συνέχεια τροποποιείται με τα απαραίτητα πρόσθετα σύμφωνα με τις προδιαγραφές NATO.
Πιθανοί τρόποι μεταφοράς καυσίμου
Με βάση τις συνήθεις πρακτικές εφοδιασμού στρατιωτικών βάσεων, οι πιθανοί τρόποι μεταφοράς του ειδικού καυσίμου JP-8 περιλαμβάνουν:
1. Αεροπορική μεταφορά με στρατιωτικά αεροσκάφη (USAF cargo)
o Πλεονεκτήματα: Υψηλή ασφάλεια, ταχύτητα παράδοσης
o Μειονεκτήματα: Υψηλό κόστος, περιορισμένη χωρητικότητα
o Πιθανότητα τακτικής χρήσης: Χαμηλή (10-15%), πιο πιθανή για έκτακτες ανάγκες
2. Οδική μεταφορά με ειδικά βυτιοφόρα ADR
o Πλεονεκτήματα: Ευελιξία, άμεση παράδοση
o Μειονεκτήματα: Περιορισμένη χωρητικότητα, υψηλή ορατότητα, σημαντικοί κίνδυνοι ασφαλείας
o Κίνδυνοι: Υψηλός κίνδυνος ατυχήματος σε δημόσιο οδικό δίκτυο, πιθανές διαρροές ή πυρκαγιές, έκθεση του γενικού πληθυσμού
o Πιθανότητα τακτικής χρήσης: Χαμηλή έως μέτρια (15-20%), κυρίως για μικρές αποστάσεις ή τελικά τμήματα διαδρομής
3. Θαλάσσια μεταφορά σε ελληνικό λιμάνι και στη συνέχεια διανομή με τρένο
o Πλεονεκτήματα: Μεγάλη χωρητικότητα, καλή σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, αποφυγή περιορισμών οδικής κυκλοφορίας
o Μειονεκτήματα: Χρονοβόρα διαδικασία, εξάρτηση από σιδηροδρομικές διαδρομές, ανάγκη για ειδικά βαγόνια-δεξαμενές
o Πιθανότητα τακτικής χρήσης: Υψηλή (30-40%), ειδικά για διαδρομές με καλή σιδηροδρομική σύνδεση
4. Θαλάσσια μεταφορά σε ελληνικό λιμάνι και στη συνέχεια διανομή με βυτιοφόρα
o Πλεονεκτήματα: Ευελιξία στους τελικούς προορισμούς, αμεσότητα μετά την άφιξη στο λιμάνι
o Μειονεκτήματα: Αυξημένη ορατότητα στους δρόμους, περιορισμοί στις ποσότητες ανά όχημα, απαίτηση για ADR προδιαγραφές
o Κίνδυνοι: Υψηλός κίνδυνος ατυχήματος σε δημόσιο οδικό δίκτυο
o Πιθανότητα τακτικής χρήσης: Χαμηλή (10-15%), περιορισμένη σε σύντομες διαδρομές από το λιμάνι
5. Σιδηροδρομική μεταφορά από άλλη χώρα της ΕΕ ή από NATO λιμένα
o Πλεονεκτήματα: Μεγάλη χωρητικότητα, σχετικά χαμηλό προφίλ, δυνατότητα μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων, αυξημένη ασφάλεια
o Μειονεκτήματα: Εξάρτηση από το σιδηροδρομικό δίκτυο, πιθανές καθυστερήσεις, περιορισμένες διαδρομές
o Πιθανότητα τακτικής χρήσης: Υψηλή (40-50%)
Οι ακριβείς μέθοδοι μεταφοράς στρατιωτικών καυσίμων αποτελούν συνήθως διαβαθμισμένες πληροφορίες για λόγους ασφαλείας.
Συγκεντρωτικές πιθανότητες μεθόδων μεταφοράς
Συνοψίζοντας τις ανωτέρω μεθόδους μεταφοράς, μπορούμε να εκτιμήσουμε τις συγκεντρωτικές πιθανότητες κάθε τρόπου μεταφοράς:
1. Εμπλοκή σιδηροδρομικής μεταφοράς (τρένο)
• Συνολική πιθανότητα: 70-90%
• Ανάλυση πηγών:
o Απευθείας σιδηροδρομική μεταφορά από άλλη χώρα της ΕΕ: 40-50%
o Συνδυασμένη μεταφορά (θαλάσσια και κατόπιν σιδηροδρομική): 30-40%
2. Εμπλοκή οδικής μεταφοράς (βυτιοφόρα)
• Συνολική πιθανότητα: 25-35%
• Ανάλυση πηγών:
o Απευθείας οδική μεταφορά με ειδικά βυτιοφόρα ADR: 15-20%
o Συνδυασμένη μεταφορά (θαλάσσια και κατόπιν οδική): 10-15%
• Σημείωση: Η χρήση βυτιοφόρων περιορίζεται λόγω των σημαντικών κινδύνων ασφαλείας στο οδικό δίκτυο και του υψηλού προφίλ της μεταφοράς
3. Εμπλοκή αεροπορικής μεταφοράς
• Συνολική πιθανότητα: 10-15%
• Ανάλυση:
o Απευθείας αεροπορική μεταφορά με στρατιωτικά αεροσκάφη: 10-15%
o Χρήση κυρίως σε έκτακτες περιπτώσεις ή για άμεσες ανάγκες
4. Εμπλοκή θαλάσσιας μεταφοράς
• Συνολική πιθανότητα: 40-55%
• Σημείωση: Πάντα συνδυάζεται με άλλο μέσο (τρένο ή βυτιοφόρο) για την τελική μεταφορά, με σαφή προτίμηση στη σιδηροδρομική μεταφορά για λόγους ασφαλείας
Σημείωση: Τα ποσοστά υπερβαίνουν το 100% καθώς σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται συνδυασμένες μέθοδοι μεταφοράς για την ολοκλήρωση της διαδρομής από την πηγή μέχρι τον τελικό προορισμό.
Χημική σύσταση του JP-8 και κατάλοιπα πυρκαγιάς
Το καύσιμο JP-8, όπως και άλλα αεροπορικά καύσιμα, περιέχει συγκεκριμένες χημικές ενώσεις που το διαφοροποιούν από κοινά καύσιμα. Σε περίπτωση ατυχήματος ή πυρκαγιάς με εμπλοκή JP-8, θα μπορούσαν να εντοπιστούν οι ακόλουθες χημικές ενώσεις:
• BTEX (Βενζόλιο, Τολουόλιο, Αιθυλοβενζόλιο, Ξυλόλια)
• Πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs) όπως ναφθαλίνη, ανθρακένιο, φαινανθρένιο
• Υδρογονάνθρακες μεσαίας έως μεγάλης αλυσίδας (κυρίως C9 έως C16)
• Ειδικά πρόσθετα για βελτίωση επιδόσεων και ασφάλειας
• Χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες που προέρχονται από ειδικά πρόσθετα σταθεροποίησης
Αυτές οι ενώσεις δημιουργούν ένα αναγνωρίσιμο χημικό προφίλ σε περίπτωση διαρροής ή πυρκαγιάς. Το προφίλ αυτό διαφέρει από εκείνο των κοινών καυσίμων ή βιομηχανικών ελαίων.
Συγκεκριμένα κατάλοιπα πυρκαγιάς JP-8
Σε περίπτωση πυρκαγιάς με καύσιμο JP-8, οι περιβαλλοντικές αναλύσεις θα μπορούσαν να εντοπίσουν:
1. Προϊόντα ατελούς καύσης:
o Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs) υψηλού μοριακού βάρους
o Αιθάλη με προσροφημένους PAHs και χαρακτηριστικά βαρέων υδρογονανθράκων
o Οξειδωμένα παράγωγα αρωματικών ενώσεων
2. Υπολείμματα προσθέτων:
o Ενώσεις φωσφόρου από αντιοξειδωτικά πρόσθετα
o Ενώσεις θείου από πρόσθετα βελτίωσης της λίπανσης
o Ίχνη μετάλλων (κυρίως χαλκού) από καταλυτικά πρόσθετα
o Χλωριωμένα παράγωγα από σταθεροποιητικά πρόσθετα
3. Ειδικά χημικά αποτυπώματα:
o Χαρακτηριστική αναλογία ισομερών BTEX που διαφέρει από εμπορικά καύσιμα
o Μεγαλύτερη παρουσία αλκυλιωμένων PAHs σε σύγκριση με κοινά πετρελαϊκά προϊόντα
o Ενώσεις διαιθυλενογλυκόλης από αντιπαγωτικά πρόσθετα (FSII)
o Παράγωγα χλωριωμένων υδρογονανθράκων που δε συναντώνται συνήθως σε πυρκαγιές κοινών καυσίμων
Τα παραπάνω κατάλοιπα μπορούν να εντοπιστούν με εξειδικευμένες αναλυτικές μεθόδους όπως αέρια ή υγρή χρωματογραφία συζευγμένη με φασματομετρία μάζας (GC-MS ή LC-MS).
Ευρήματα σε τόπο πυρκαγιάς με εμπλοκή JP-8
Εάν πραγματοποιηθεί περιβαλλοντική έρευνα σε τόπο πυρκαγιάς όπου έχει εμπλακεί καύσιμο JP-8, ένα εργαστήριο περιβαλλοντικής ανάλυσης θα μπορούσε να εντοπίσει τα ακόλουθα συγκεκριμένα ευρήματα:
Άμεσα παρατηρήσιμα φυσικά ευρήματα
• Χαρακτηριστική μαύρη επικάλυψη αιθάλης με ιριδίζουσα επιφάνεια σε κοντινά αντικείμενα
• Βαθύ μαύρο χρώμα στάχτης με υψηλότερη συγκέντρωση άνθρακα από κοινές πυρκαγιές
• Ιδιαίτερη οσμή που διαφέρει από τη συνηθισμένη μυρωδιά καμένου πετρελαίου ή βενζίνης
• Πιθανή παρουσία λιπαρού υπολείμματος σε επιφάνειες που δεν κάηκαν πλήρως
Ακριβή χημικά ευρήματα σε εδαφικά δείγματα
1. Αρωματικές ενώσεις:
o Βενζόλιο: 5-15 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο)
o Τολουόλιο: 20-50 ppm
o Αιθυλοβενζόλιο: 10-30 ppm
o Ξυλόλια (ο-, μ-, π-): 15-45 ppm συνολικά
o Χαρακτηριστική αναλογία ο-/μ-/π- ξυλολίων περίπου 1:2.5:1.2
2. Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs):
o Ναφθαλίνη: 8-25 ppm
o Φλουορένιο: 3-12 ppm
o Φαινανθρένιο: 5-20 ppm
o Ανθρακένιο: 2-10 ppm
o Πυρένιο: 4-15 ppm
o Βενζο[a]πυρένιο: 1-5 ppm
o Αυξημένη αναλογία αλκυλιωμένων προς μη-αλκυλιωμένους PAHs (χαρακτηριστικό των καυσίμων αεροσκαφών)
3. Χλωριωμένα παράγωγα:
o 1,2-διχλωροαιθάνιο: 0.5-3 ppm
o Τριχλωροαιθυλένιο: 0.2-1.5 ppm
o Χλωριωμένα παράγωγα αρωματικών ενώσεων: 0.1-1 ppm
o Παράγωγα χλωριωμένων παραφινών μικρής αλυσίδας: 1-5 ppm
4. Παράγωγα προσθέτων:
o Διαιθυλενογλυκόλη μονομεθυλαιθέρας (DEGME): 2-10 ppm (από αντιπαγωτικά FSII)
o Ενώσεις βασισμένες σε οργανικά φωσφορικά: 0.5-3 ppm (από αντιοξειδωτικά)
o Ν-αλκυλο-ναφθαλίνια: 1-8 ppm (από αντιστατικά πρόσθετα)
o Μεταλλικά υπολείμματα (Cu, Fe, Zn): 5-50 ppm συνολικά
5. Δείκτες ατελούς καύσης κετονικών και αλδεϋδικών παραγώγων:
o Φορμαλδεΰδη: 2-10 ppm
o Ακεταλδεΰδη: 3-15 ppm
o Ακετόνη: 5-20 ppm
o C6-C10 αλδεΰδες: 3-12 ppm συνολικά
Ευρήματα με χρονική διάρκεια
Πολλές από τις παραπάνω ενώσεις είναι σχετικά πτητικές και σταδιακά εξατμίζονται από το έδαφος και τις επιφάνειες. Ωστόσο, ορισμένες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής:
• Βραχυπρόθεσμα ευρήματα (0-7 ημέρες): BTEX, χαμηλού μοριακού βάρους αλδεΰδες και κετόνες
• Μεσοπρόθεσμα ευρήματα (1-4 εβδομάδες): Ελαφρύτεροι PAHs, παράγωγα διαιθυλενογλυκόλης, τα περισσότερα χλωριωμένα παράγωγα
• Μακροπρόθεσμα ευρήματα (1-12 μήνες): Βαρύτεροι PAHs, υπολείμματα μετάλλων, αλκυλιωμένοι PAHs υψηλού μοριακού βάρους
Μακροχρόνια ευρήματα (>1 έτος):
Βαρείς πενταδακτύλιοι και εξαδακτύλιοι PAHs όπως βενζο[a]πυρένιο και διβενζο[a,h]ανθρακένιο
Μεταλλικά υπολείμματα που ενσωματώνονται στη δομή του εδάφους (Cr, Pb, Cu)
Χλωριωμένα παράγωγα με υψηλή ανθεκτικότητα που προσροφώνται στα εδαφικά κολλοειδή
Σταθερές τροποποιήσεις στον λόγο ισοτόπων άνθρακα και αζώτου του εδάφους
Ευρήματα σε περιπτώσεις απωλειών ζωής
Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν θανατηφόρα περιστατικά από εμπλοκή σε πυρκαγιά JP-8, η ιατροδικαστική εξέταση μπορεί να εντοπίσει:
Βιολογικά δείγματα αίματος και ιστών:
Μεταβολίτες αρωματικών υδρογονανθράκων στο αίμα και στα ούρα (π.χ. μουκονικό οξύ, παράγωγο του βενζολίου)
Αιθυλοβενζόλιο και μεταβολίτες του σε συγκεντρώσεις 0.2-2.0 mg/L στο αίμα
Συσσώρευση PAHs σε λιπώδεις ιστούς
Παρουσία προσθέτων JP-8 όπως διαιθυλενογλυκόλης στο αίμα (0.5-5.0 mg/L)
Πνευμονικοί ιστοί:
Χαρακτηριστικές μικροσκοπικές αλλοιώσεις από την έκθεση σε τοξικούς υδρογονάνθρακες
Υψηλές συγκεντρώσεις πτητικών και ημιπτητικών οργανικών ενώσεων
Ειδικά ιστολογικά ευρήματα που διαφέρουν από απλή ασφυξία ή εισπνοή καπνού από κοινά καύσιμα
Βιοδείκτες έκθεσης:
Ειδικοί βιοδείκτες στο αίμα που υποδεικνύουν έκθεση σε JP-8
Προσθήκες DNA (DNA adducts) από μεταβολίτες PAHs
Χαρακτηριστικοί δείκτες οξειδωτικού στρες εξαιτίας των τοξικών συστατικών του JP-8
Διείσδυση μέσω προστατευτικών στολών
Ένα κρίσιμο ζήτημα σε περιπτώσεις πυρκαγιάς με JP-8 είναι η διείσδυση των τοξικών ενώσεων μέσω των προστατευτικών στολών των πυροσβεστών:
Μηχανισμοί διείσδυσης:
Τα συστατικά του JP-8 μπορούν να διεισδύσουν μέσω των τυπικών πυροσβεστικών στολών σε:
10-15 λεπτά για τα ελαφρύτερα συστατικά (BTEX) ακόμη και σε συμβατικές στολές πυρόσβεσης
30-60 λεπτά για βαρύτερους υδρογονάνθρακες σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας
Αυξημένη διείσδυση σε συνθήκες ιδρώτα και αυξημένης θερμοκρασίας σώματος
Ευπαθή σημεία στολών:
Ενώσεις συστατικών της στολής (ραφές, κουμπώματα, φερμουάρ)
Περιοχές κάμψης (γόνατα, αγκώνες, μασχάλες) όπου το υλικό τεντώνεται
Λαιμός και καρποί όπου η στολή συνδέεται με άλλα προστατευτικά μέρη
Αποτελεσματικότητα προστασίας:
Συμβατικές πυροσβεστικές στολές: Περιορισμένη προστασία (διείσδυση σε 10-30 λεπτά)
Εξειδικευμένες στολές χημικής προστασίας τύπου A: Καλύτερη προστασία (διείσδυση >60 λεπτά)
Απαίτηση για αυτόνομες αναπνευστικές συσκευές (SCBA) σε όλες τις περιπτώσεις
Βιολογικοί δείκτες έκθεσης σε πυροσβέστες:
Μεταβολίτες JP-8 στα ούρα 6-24 ώρες μετά την έκθεση
Αυξημένα επίπεδα μεταβολιτών PAHs (1-υδροξυπυρένιο)
Ενδείξεις οξειδωτικού στρες στον ορό αίματος
Ανιχνεύσιμα επίπεδα αντιπαγωτικών προσθέτων (DEGME) στον ιδρώτα και το αίμα
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διάκρισης από άλλα καύσιμα
Τα παρακάτω χαρακτηριστικά βοηθούν τους περιβαλλοντικούς αναλυτές να διακρίνουν μια πυρκαγιά JP-8 από άλλους τύπους καυσίμων:
1. Αναλογία ισομερών των τριμεθυλοβενζολίων είναι χαρακτηριστική και διαφέρει από βενζίνη ή πετρέλαιο κίνησης
2. Φάσμα κατανομής n-αλκανίων με χαρακτηριστική επικέντρωση στην περιοχή C9-C16
3. Παρουσία ειδικών προσθέτων όπως το αντιπαγωτικό DEGME που δεν υπάρχει σε κοινά καύσιμα
4. Αυξημένη συγκέντρωση ναφθενικών υδρογονανθράκων σε σχέση με κοινή βενζίνη
5. Μειωμένη περιεκτικότητα σε θείο συγκριτικά με το πετρέλαιο κίνησης
Αυτά τα ευρήματα, ειδικά όταν συνδυάζονται, δημιουργούν ένα μοναδικό "δακτυλικό αποτύπωμα" που επιτρέπει στους εμπειρογνώμονες περιβαλλοντικής τοξικολογίας να προσδιορίσουν με μεγάλη βεβαιότητα την παρουσία JP-8 σε θέσεις πυρκαγιάς.
Συνοψίζοντας:
1. Τα MQ-9 Reaper έχουν αναπτυχθεί στη Λάρισα βάσει επίσημων δημοσιευμάτων.
2. Η λειτουργία τους απαιτεί ειδικό καύσιμο τύπου JP-8 με προδιαγραφές NATO.
3. Η προμήθεια αυτού του καυσίμου πιθανότατα γίνεται μέσω εισαγωγής, με διάφορους πιθανούς τρόπους μεταφοράς.
4. Το JP-8 έχει συγκεκριμένο χημικό προφίλ που το καθιστά αναγνωρίσιμο σε περιβαλλοντικές αναλύσεις.
Η παρουσία των MQ-9 Reaper στη Λάρισα αποτελεί μια επιβεβαιωμένη πτυχή της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ. Οι λεπτομέρειες της επιχειρησιακής τους λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων εφοδιασμού, εμπίπτουν στις συνήθεις διαδικασίες στρατιωτικής λογιστικής και εφοδιασμού που εφαρμόζονται σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις διεθνώς.
Βιβλιογραφία
1. Mehr News Agency. (2022, November 26). US deploys eight MQ-9 Reaper drones to Greece. Ανακτήθηκε από https://en.mehrnews.com/.../US-deploys-eight-MQ-9-Reaper...
2. Η Καθημερινή. (2022, July 13). Επιστρέφουν στη Λάρισα τα MQ-9 Reaper. Ανακτήθηκε από https://www.kathimerini.gr/.../epistrefoyn-sti-larisa-ta.../
3. Army Voice. (2022, December). Αυτός ο λόγος που φώλιασαν. Ανακτήθηκε από https://armyvoice.gr/2022/12/aytos-o-logos-poy-foliasan/
4. Defense Logistics Agency – Energy. (2020). JP-8 Fact Sheet. Ανακτήθηκε από https://www.dla.mil/Energy/Products/Petroleum/Aviation/
5. U.S. Department of Defense. (2015). MIL-DTL-83133F: Turbine Fuel, Aviation, Kerosene Types, NATO F-34 (JP-8), NATO F-35, and JP-10. Ανακτήθηκε από https://quicksearch.dla.mil/qsDocDetails.aspx...
6. Honeywell Aerospace. (2022). TPE331 Turboprop Engine Specifications. Ανακτήθηκε από https://aerospace.honeywell.com/.../tpe331-turboprop-engine
7. Carlsten, C., & Rider, C. F. (2008). JP-8 jet fuel exposure and its possible human health effects. Toxicology Letters, 179(2), 135–144. https://doi.org/10.1016/j.toxlet.2008.04.007
8. Prabhu, S., & Malik, A. (2019). Combustion of military jet fuels and emission of PAHs: An environmental concern. Science of the Total Environment, 692, 1125–1133. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.07.262
9. Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). (2018). Toxicological Profile for Jet Fuels JP-5, JP-8, and Jet A. Ανακτήθηκε από https://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/tp121.pdf
10. Lindstrom, A. B., Pleil, J. D., & Berkoff, D. C. (1997). Characterization of organic pollutants in JP-8 emissions. Environmental Science & Technology, 31(12), 3338–3343. https://doi.org/10.1021/es9703420
11. NATO Standardization Office. (2021). STANAG 3747 – Fuels, Aviation: JP-8 (F-34). NATO Logistics Handbook.
12. European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road (ADR). (2023). European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road. United Nations Economic Commission for Europe.
13. McDonald, J. D., Eide, I., Seagrave, J., Zielinska, B., Whitney, K., Lawson, D. R., & Mauderly, J. L. (2004). Relationship between composition and toxicity of motor vehicle emission samples. Environmental Health Perspectives, 112(15), 1527–1538. https://doi.org/10.1289/ehp.7021
14. Ritchie, G. D., Still, K. R., Alexander, W. K., Nordholm, A. F., Wilson, C. L., Rossi, J., & Mattie, D. R. (2001). A review of the neurotoxicity risk of selected hydrocarbon fuels. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part B: Critical Reviews, 4(3), 223-312. https://doi.org/10.1080/10937400118874
15. Pleil, J. D., Smith, L. B., & Zelnick, S. D. (2000). Personal exposure to JP-8 jet fuel vapors and exhaust at air force bases. Environmental Health Perspectives, 108(3), 183-192. https://doi.org/10.1289/ehp.00108183
Μερικές απαντήσεις σε πιθανά εύλογα ερωτήματα:
Θα μπορούσε το JP-8 να παράγεται και στην Ελλάδα;
Από καθαρά τεχνική σκοπιά, η παραγωγή του JP-8 δεν αποτελεί κάποιον ανυπέρβλητο «τεχνολογικό άθλο» για ένα διυλιστήριο που ήδη παράγει Jet-A1. Στην πράξη, το JP-8 (NATO F-34) είναι κηροζινούχο καύσιμο παρόμοιο με το εμπορικό Jet-A1, απλώς εμπλουτισμένο με επιπλέον πρόσθετα (FSII, αντιστατικά, αντιοξειδωτικά, βελτιωτικά λίπανσης κ.λπ.) και ελεγχόμενο βάσει στρατιωτικών προδιαγραφών. Άρα, το βασικό “κομμάτι” της παραγωγής υπάρχει ήδη.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο παράγοντες που συνήθως λειτουργούν ανασταλτικά ή δυσχεραίνουν την τοπική παραγωγή «μικρών ποσοτήτων» JP-8:
1. Διαδικασία Πιστοποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου
o Η παραγωγή στρατιωτικού καυσίμου υπόκειται σε αυστηρές προδιαγραφές (λ.χ. STANAG 3747 του ΝΑΤΟ, MIL-DTL-83133F κ.λπ.).
o Απαιτείται εξειδικευμένη γραμμή παραγωγής ή τουλάχιστον ειδικά βήματα πρόσμιξης και αυστηρός ποιοτικός έλεγχος (QC) ανά παρτίδα, ώστε να διασφαλιστεί πως το καύσιμο πληροί τα ακριβή όρια (π.χ. περιεκτικότητα σε υγρασία, σημείο ανάφλεξης κ.λπ.).
o Οι μικρές ποσότητες αυξάνουν δυσανάλογα το κόστος ανά λίτρο (π.χ. διακοπή ή τροποποίηση της κύριας παραγωγικής αλυσίδας μόνο για μικρό φορτίο).
2. Οικονομική και Εφοδιαστική Σκοπιμότητα
o Τα διυλιστήρια συνήθως έχουν συμφέρον να παράγουν σε μεγάλες παρτίδες για να πετυχαίνουν οικονομίες κλίμακας. Για πολύ μικρούς όγκους, το λειτουργικό κόστος (προμήθεια πρόσθετων, καθαρισμός και πιστοποίηση δεξαμενών κ.λπ.) μπορεί να μην είναι εμπορικά ελκυστικό.
o Εάν ο τελικός χρήστης (π.χ. οι ΗΠΑ ή οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις) δεν ζητούν μεγάλες ποσότητες JP-8 σε σταθερή βάση, ίσως κριθεί πιο εύκολη και φθηνή η απευθείας εισαγωγή ήδη πιστοποιημένου JP-8 ή η πρόσμιξη πρόσθετων σε άλλο σημείο της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. μετατροπή Jet-A1 σε JP-8 πλησίον της στρατιωτικής βάσης).
Δηλαδή:
• Τεχνικά: Δεν είναι «δύσκολο» να παραχθεί JP-8 από ένα σύγχρονο διυλιστήριο όπως τα ΕΛΠΕ, αφού το Jet-A1 αποτελεί ήδη τη βάση του στρατιωτικού καυσίμου.
• Πρακτικά/οικονομικά: Η μικρή κλίμακα παραγωγής και οι ειδικές διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου μπορεί να κάνουν την τοπική παραγωγή λιγότερο ελκυστική ή πιο περίπλοκη συγκριτικά με την εισαγωγή πιστοποιημένου JP-8.
Γι’ αυτόν τον λόγο, σε αρκετές περιπτώσεις προτιμάται:
1. Εισαγωγή του έτοιμου καυσίμου JP-8 από εξειδικευμένες εγκαταστάσεις που παράγουν μαζικά για το ΝΑΤΟ/ΗΠΑ,
2. Ή η πρόσμιξη των πρόσθετων στο Jet-A1 πριν τη χρήση (π.χ. σε ειδικές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας ή ακόμα και σε διαμετακομιστικούς σταθμούς).
Συνεπώς, η δυσκολία δεν είναι τόσο «τεχνολογική», αλλά κυρίως θέμα πιστοποιήσεων, οικονομίας κλίμακας και επιλογής εφοδιαστικής οδού.
Γιατί αναπτύχθηκαν τα MQ-9 Reaper στη Λάρισα;
Ερώτηση: Τι έκανε τη Λάρισα ελκυστικό σημείο για την ανάπτυξη των MQ-9 Reaper;
Απάντηση:
• Βρίσκεται σε κεντρική τοποθεσία με γεωστρατηγική σημασία για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.
• Διαθέτει ήδη υποδομές και υποστήριξη (π.χ. αεροπορική βάση, κατάλληλους διαδρόμους).
• Εντάσσεται στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.
________________________________________
Τι είναι το JP-8 και γιατί είναι αναγκαίο;
Ερώτηση: Γιατί τα Reaper δεν μπορούν να λειτουργήσουν με απλό κηροζινοειδές καύσιμο (Jet-A1);
Απάντηση:
• Το JP-8 είναι η στρατιωτική εκδοχή του Jet-A1, εμπλουτισμένη με ειδικά πρόσθετα (FSII, αντιοξειδωτικά, αντιστατικά κ.ά.).
• Αυτές οι προσθήκες προσφέρουν αντοχή σε ακραίες θερμοκρασίες και εξασφαλίζουν αξιοπιστία σε ποικίλες επιχειρησιακές συνθήκες.
• Οι στρατιωτικοί κανονισμοί (π.χ. NATO F-34) απαιτούν συγκεκριμένες προδιαγραφές για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των κινητήρων των UAV.
________________________________________
Πώς μεταφέρεται το JP-8 στην Ελλάδα;
Ερώτηση: Το άρθρο αναφέρει διάφορες μεθόδους εφοδιασμού (οδική, σιδηροδρομική, θαλάσσια, αεροπορική). Ποια είναι η πιθανότερη;
Απάντηση όπως είδαμε και στο άρθρο:
• Ο σιδηρόδρομος και η θαλάσσια μεταφορά (σε συνδυασμό με βυτιοφόρα για το τελικό στάδιο) θεωρούνται πιο αποδοτικές και ασφαλείς λύσεις.
• Η οδική μεταφορά βυτιοφόρων ADR έχει μεγαλύτερο ρίσκο ατυχημάτων και υψηλή ορατότητα.
• Η αεροπορική μεταφορά, μολονότι γρήγορη, είναι περιορισμένη και ακριβή, συνεπώς εφαρμόζεται σπάνια για τακτικό ανεφοδιασμό – περισσότερο σε έκτακτες ανάγκες.
________________________________________
Πόσο καύσιμο καταναλώνει ένα Reaper;
Ερώτηση: Πόσο επιβαρυντική είναι η καθημερινή λειτουργία ενός στόλου 8 UAV σε ό,τι αφορά την κατανάλωση καυσίμου;
Απάντηση:
• Ένα MQ-9 Reaper καίει περίπου 300-400 λίτρα JP-8 την ώρα.
• Σε επιχειρησιακή βάση, 3-4 Reaper σε καθημερινές αποστολές (12-16 ώρες πτήσης) μπορεί να καταναλώνουν περί τα 10.800-25.600 λίτρα ημερησίως, με μηνιαία κλίμακα 300.000+ λίτρα.
________________________________________
Τι γίνεται με τους κινδύνους από πιθανά ατυχήματα ή πυρκαγιές;
Ερώτηση: Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος κίνδυνος για το περιβάλλον ή τον πληθυσμό;
Απάντηση:
• Σε περίπτωση ατυχήματος σε οδική μεταφορά ή πυρκαγιάς, υπάρχουν αυξημένοι κίνδυνοι λόγω των τοξικών ενώσεων (BTEX, PAHs κ.λπ.) που υπάρχουν στο JP-8.
• Ειδικά πρόσθετα, όπως χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες και αλκυλιωμένοι PAHs, μπορούν να αφήσουν χαρακτηριστικό χημικό αποτύπωμα στο έδαφος και στην ατμόσφαιρα.
________________________________________
Πώς αναγνωρίζεται μια πυρκαγιά στην οποία εμπλέκεται JP-8;
Ερώτηση: Μπορεί ένας εμπειρογνώμονας να διαπιστώσει πως υπήρξε κάψιμο JP-8;
Απάντηση:
• Ναι. Μετά από ανάλυση δειγμάτων εδάφους ή στάχτης, οι υδρογονάνθρακες, τα προϊόντα ατελούς καύσης (PAHs), τα χλωριωμένα παράγωγα και οι ενώσεις διαιθυλενογλυκόλης μπορούν να υποδείξουν την καύση ειδικά εμπλουτισμένου καυσίμου JP-8, σε αντίθεση με κοινό πετρέλαιο ή βενζίνη.
________________________________________
Επηρεάζει η παρουσία των MQ-9 Reaper την ελληνική αμυντική πολιτική;
Ερώτηση: Πώς συνδέεται η ανάπτυξη των αμερικανικών drones με τη στρατηγική της Ελλάδας στην περιοχή;
Απάντηση:
• Η φιλοξενία των MQ-9 εντάσσεται στο πλαίσιο αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ και ενισχύει τις δυνατότητες παρακολούθησης και επιτήρησης στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Προσφέρει επιχειρησιακά πλεονεκτήματα και υποστηρίζει την εμπλοκή της Ελλάδας σε συμμαχικές αποστολές, αυξάνοντας παράλληλα την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή.
________________________________________
Είναι διαβαθμισμένες οι λεπτομέρειες εφοδιασμού;
Ερώτηση: Γιατί δε δημοσιεύονται συγκεκριμένες πληροφορίες για το πώς ακριβώς μεταφέρεται το καύσιμο;
Απάντηση:
• Οι ακριβείς διαδρομές και όγκοι θεωρούνται ευαίσθητες πληροφορίες στρατιωτικής εφοδιαστικής και συνήθως δεν δημοσιοποιούνται για λόγους ασφαλείας.
• Η στρατιωτική λογιστική ακολουθεί πρωτόκολλα που διασφαλίζουν τη μυστικότητα των δρομολογίων και των αποθηκευτικών σημείων.
_______________________________________
Επίσης:
Μιχάλης Χαιρετάκης facebook10/4/2025.
28 καίρια ερωτήματα για «ειδικούς».
28 καίρια ερωτήματα για «ειδικούς».
Αν «κάηκε το έλαιο σιλικόνης»:
1. Ποια ακριβώς χημική σύσταση είχε το έλαιο;
Έχεις MSDS (Material Safety Data Sheet) που να το τεκμηριώνει;
2. Σε ποιο σημείο του κυκλώματος βρισκόταν και πώς ήρθε σε επαφή με οξυγόνο και τόξο;
3. Ήταν όντως σιλικόνη ή μήπως ορυκτό έλαιο φθηνότερης κατηγορίας με flash point ~140°C;
4. Υπήρχε σύστημα αποσυμπίεσης; Λειτούργησε ή απέτυχε;
5. Πού ήταν ο αισθητήρας θερμοκρασίας που όφειλε να διακόψει το κύκλωμα προτού φτάσουμε σε ανάφλεξη;
6. Υπήρχε σύστημα κατάσβεσης (CO₂, FM-200, Inergen) στον θάλαμο;
7. Σε ποιο ευρωπαϊκό πρότυπο βασίστηκε ο σχεδιασμός του χώρου αυτού και τηρήθηκε 100%;
Αν «το ηλεκτρικό τόξο προκάλεσε ανάφλεξη»:
8. Πόση ήταν η ισχύς του τόξου και για πόσο διήρκεσε; Έχεις καταγραφή τάσης/ρεύματος;
9. Γιατί δεν έγινε αυτόματη απομόνωση μέσω arc fault detection ή fast breaker;
10. Πού ήταν τα arc suppressors ή arc quenching systems;
11. Πού ήταν η γείωση του κυκλώματος που θα απορροφούσε το τόξο;
12. Πώς επιτράπηκε το τόξο να αγγίξει σημείο με υγρό; Αυτό σημαίνει αρχιτεκτονική αποτυχία του συστήματος.
Αν “έσκασε ο μετασχηματιστής όπως της ΔΕΗ”:
13. Τι σχέση έχει ο σταθερός μετασχηματιστής της ΔΕΗ με το μονάδας έλξης του τρένου; Ίδια υλικά; Ίδια κατασκευή; Ίδιες συνθήκες;
14. Πού είναι το proof of failure με πίεση, θερμοκρασία, διάγραμμα πίεσης – εκτόνωσης;
15. Ήταν κλειστού ή ανοικτού τύπου ο μετασχηματιστής του συρμού; Πού είναι η τεχνική του περιγραφή;
16. Αν όντως “έσκασε”, πού ήταν οι βαλβίδες αποσυμπίεσης, τα διαφράγματα προστασίας, οι θερμικοί αισθητήρες;
Αν “πήρε φωτιά το φρέον”:
17. Ποιο ψυκτικό μέσο χρησιμοποιήθηκε; Ήταν R-134a, R-410A, R-32 ή κάτι άλλο;
18. Έχεις τεκμηρίωση ότι το συγκεκριμένο ψυκτικό είναι εύφλεκτο;
19. Αν υπήρχε σύστημα κλιματισμού, πού ήταν οι αισθητήρες διαρροής;
Κοινές ερωτήσεις σε κάθε σενάριο:
20. Πού είναι το Event Recorder (black box) του συρμού με τα logs;
21. Πού είναι οι τεχνικοί φάκελοι συντήρησης των τελευταίων 6 μηνών;
22. Ποιος υπέγραψε τον τελικό έλεγχο πυρασφάλειας;
23. Ποια πρωτόκολλα ελέγχου EN/IEC τηρήθηκαν; Υπάρχει πιστοποίηση συμμόρφωσης (Declaration of Conformity);
24. Αν δεν υπήρχε σύστημα κατάσβεσης, γιατί εγκρίθηκε η κυκλοφορία του συρμού; Ποιος φέρει την ευθύνη υπογραφής;
Και το τελειωτικό:
Αν όλα αυτά είναι αληθινά, τότε:
25. Κατηγορείς Siemens / Alstom / CAF ότι παρέδωσαν ελαττωματικό προϊόν;
26. Κατηγορείς ΟΣΕ / ΕΡΓΟΣΕ ότι παρέλαβαν συστήματα χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες;
27. Κατηγορείς την Ε.Ε. ότι έδωσε τεχνική πιστοποίηση σε θανάσιμα ελαττωματικό όχημα;
28. Είσαι σίγουρος ακόμα ότι θέλεις να στηρίξεις αυτή τη θέση;
Αν δεν μπορείς να απαντήσεις στα παραπάνω, και αν δεν γνωρίζεις τα συστήματα ασφαλείας και τις προδιαγραφές των τρένων στην Ε.Ε. καλύτερα μην ξαναπείς τις λέξεις «έλαια σιλικόνης», «φρέον», «μετασχηματιστές», «ηλεκτρικό τόξο» μπροστά σε μηχανολόγο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου