Η Βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα - του Δημήτρη Μπάτση

• 

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ

Ή εργασία μου αύτη γράφτηκε με τη βέβαιη προοπτική πως παρ” όλα τα εμπόδια και παρ” όλες τις πολύμορφες επεμβάσεις, ο ελληνικός λαός που αγωνίστηκε ηρωικά και έδιωξε τον ξένο κατακτητή, θ” ανοίξει και πάλι με τον αγώνα του διάπλατα το δρόμο για τη δημοκρατική ανοδική πορεία του και θ” αρχίσει με τον ίδιο ενθουσιασμό, με την ίδια ορμή και αυτοθυσία να χτίζει την ερειπωμένη από τη φασιστική κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο πατρίδα μας.

Η Ελλάδα θα γίνει και εθνικά και οικονομικά πραγματικά ελεύθερη. Μόνον τότε και η ανοικοδόμηση θα γίνει από το Λαό και για το Λαό. Θα σπάσουν τα δεσμά και θ” αλλάξει ριζικά η διάρθρωση της σημερινής οικονομίας μας, θ” ανοίξει ο δρόμος για να λυτρωθούν οι παραγωγικές δυνάμεις της νεοελληνικής κοινωνίας.

Και ο δρόμος αυτός μας οδηγεί στην ορθολογιστική οργάνωση και στη σχεδιασμένη ανάπτυξη της εθνικής μας οικονομίας, στη δημιουργία ανώτερης τεχνικής βάσης, στη γοργή συσσώρευση των οικονομικών μέσων για ν” ανθίσει και σ” εμάς γερή, προοδεμένη κοινωνική ζωή.

Μόνον τότε θα δημιουργηθούν και θα εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για μια ακόμα πιο ψηλή κοινωνική επιδίωξη: την σοσιαλιστική κοινωνία.

Για το χτίσιμο της καινούριας Ελλάδας δουλεύουν σήμερα, μέσα σε τραγικές συνθήκες και αψηφώντας κάθε κίνδυνο, όλοι οι προοδευτικοί επιστήμονες πλάι στον αδάμαστο ελληνικό λαό, προσφέροντας ακόμη και τη ζωή τους, στερεώνοντας έτσι τη νίκη του.

Σ” όλους αυτούς τους ηρωικούς αγωνιστές προσφέρω κι εγώ τη μικρή μου τούτη συμβολή.

Θεωρώ ακόμη υποχρέωση μου να ευχαριστήσω θερμά: τον καθηγητή Ν. Κιτσίκη, γενικό γραμματέα της «ΕΠ- ΑΝ», για το διαφωτιστικό του πρόλογο, τον παιδαγωγό Κ. Δ. Σωτηρίον, αντιπρόεδρο της «ΕΠ – ΑΝ» στην επεξεργασία της δημοτικής γλώσσας που χρησιμοποίησα στο βιβλίο μου, το μηχανικό Σ. Ν. Σταυρόπουλο, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της «ΕΠ – ΑΝ» για την πρόθυμη συνεργασία τον σε ορισμένα τεχνικά σημεία καθώς και τους συναδέλφους μου του οικονομολογικού τομέα της «ΕΠ – ΑΝ».

“Αθήνα, Ιούνιος 1947

Δ. Μπάτσης

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Βαριά βιομηχανία στην “Ελλάδα, δηλαδή Αξιοποίηση και μεταλλουργική μετουσίωση του εκλεκτού, ποικίλου και άφθονου μεταλλευτικού πλούτου της, μηχανική επεξεργασία των προϊόντων της μεταλλουργίας, κατασκευή μηχανών και γενικότερα των μέσων παραγωγής, ίδρυση ναυπηγείων, εγκατάσταση ηλεκτροχημικών εργοστασίων, χωρίς προνομιακές παραχωρήσεις στο ξένο κεφάλαιο, αποτελεί τη μόνη διέξοδο από την οικονομική αποτελμάτωση, τον μόνον τρόπο για μια σταθερή προοδευτική οικονομική εξυγίανση και ανόρθωση, τον λυτρωμό της ελληνικής οικονομίας και της εθνικής εργασίας από τα δεσμά του ξένου κεφαλαίου, την επιδίωξη κάθε πολιτικής πραγματικά εξυπηρετικής των συμφερόντων του λαού.

Βαριά βιομηχανία στην “Ελλάδα, πάνω σε ορισμένες οικονομικές και πολιτικές προϋποθέσεις, σημαίνει διάσπαση τον κλοιού της κακομοιριάς και της μοιρολατρίας, αποτίναξη τον ζυγού της ξένης κηδεμονίας και έξοδο στην πλατειά λεωφόρο, πού οδηγεί τις μεγάλες λαϊκές μάζες στην ευημερία, στην πρόοδο και στον πολιτισμό.

Βαριά βιομηχανία μέσα σε πλαίσιο πραγματικής δημοκρατίας δημιουργεί λαό ικανό και του παρέχει τα μέσα για την αντιμετώπιση κάθε επιβουλής της ακεραιότητας του, κάθε προσβολής της ανεξαρτησίας του.

Βαριά βιομηχανία στην “Ελλάδα είναι απόλυτα δυνατή και πραγματοποιήσιμη. Όλες οι προϋποθέσεις υπάρχουν. Το ενεργειακό μας δυναμικό, σε υδατοπτώσεις και σε στερεά καύσιμα, ανεβαίνει σε πολλά δισεκατομμύρια κιλοβατώρια το χρόνο. Είναι υπεραρκετό για να φέρει την ενεργειακή κατανάλωση, κατά κάτοικο, γύρω στους μεγάλους Αριθμούς, που χαρακτηρίζουν τις μεγάλες βιομηχανικές χώρες του κόσμου. Τα βεβαιωμένα αποθέματα μερικών μεταλλευμάτων είναι πολύ μεγάλα, άλλα οπωσδήποτε αρκετά, τα πιθανά όμως αποθέματα ξεπερνούν τις ανάγκες και τις δυνατότητες των πρώτων πολύχρονων σχεδίων, χωρίς ν’ αποκλείουν το ενδεχόμενο απόλυτης επάρκειας για το απώτερο μέλλον.

Οι λίγοι επιστήμονες που εδώ και λίγα χρόνια μελετούν τις δυνατότητες εκβιομηχάνισης της χώρας είναι κυρίως τεχνικοί. Τους οφείλεται η αναγνώριση ότι, πριν ακόμα συστηθούν οι πολυδάπανες επιτροπές ανασυγκρότησης και υπηρεσίες ανοικοδόμησης, χωρίς επίσημη εντολή, χωρίς κρατική υλική βοήθεια ή ηθική ενίσχυση, ανάλαβαν το δύσκολο έργο να βεβαιώσουν τις προϋποθέσεις και να κηρύξουν με μελέτες και δημοσιεύσεις, σαν άτομα ή επιτροπές, την ανάγκη και τη δυνατότητα Ανάπτυξης ορισμένων κλάδων της βαρείας βιομηχανίας ή άλλων βιομηχανιών, γενικά της τόνωσης της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας.

Πολλοί απ” αυτούς είχαν την αφέλεια να πιστεύουν ότι το ξένο κεφάλαιο και ορισμένοι «μεγάλοι μας φίλοι», που το καθοδηγούν και του ανοίγουν το δρόμο, θα υποστήριζαν τη δημιουργία εθνικής βαρείας βιομηχανίας στην “Ελλάδα, χωρίς να σκέπτονται ότι εθνική βαριά βιομηχανία σημαίνει οικονομική και επομένως πολιτική ανεξαρτησία της χώρας. Οι περισσότεροι οικονομικοί επιστήμονες όμως, καλύτερα τοποθετημένοι στα πλαίσια των συμφερόντων του διεθνούς καπιταλισμού, δεν έδειξαν, εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις, κανένα ενδιαφέρον για τέτοιου είδους προτάσεις των τεχνικών. (* Ν. Κιτσίκη, «Πρυτανικός λόγος 13 – 11 – 43», Αθήναι 1943).

Έμειναν στο πλαίσιο των επιταγών τού δυτικού κλίματος, πρόθυμοι στην εξυπηρέτηση πολιτικών επιδιώξεων της στιγμής ή οικονομικών συμφερόντων ατόμων και συγκροτημάτων.

Έτσι, το τεράστιο ερωτηματικό για τη βιωσιμότητα της Ελλάδας, συνδυάστηκε κατά τέτοιο τρόπο με τα ζητήματα των οικονομικών επανορθώσεων και των εδαφικών αξιώσεων, ώστε να προκύψει ή πολιτική της επαιτείας, της οικονομικής υποδούλωσης και τού ζωτικού χώρου. Οικονομικός που πριν από λίγα χρόνια προπαγάνδιζε τον ενεργειακό και μεταλλευτικό πλούτο, τις δυνατότητες βαριάς βιομηχανίας, μπήκε στη διάθεση των αρνητών της βιωσιμότητας. Η τοποθέτηση αυτή επιστημόνων και δημοσιολόγων θεωρήθηκε σαν πατριωτική εκδήλωση, με αποτέλεσμα να καταπνίξει τη μόνη σωστή προσπάθεια για την οικονομική ανασυγκρότηση του τόπου, δηλαδή ακριβώς εκείνη πού θα ενίσχυε τις αξιώσεις για οικονομικές επανορθώσεις και θα τοποθετούσε κάθε οικονομική βοήθεια πάνω στην ορθή της βάση, της αξιοποίησης τού φυσικού μας πλούτου. Οι αισιόδοξοι για τα αποθέματα του λιγνίτη και των μεταλλευμάτων, οι υποστηρικτές πολλών δισεκατομμυρίων κιλοβατωρίων ενέργειας από τις υδατοπτώσεις ήταν προδότες. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν.

Ύστερα από πικρές διαψεύσεις σχετικά με τις διαθέσεις των ξένων δυνάμεων – εκείνων που ρυθμίζουν σήμερα την «επίσημη» εξωτερική μας πολιτική – στην υποστήριξη μιας απροκάλυπτης πολιτικής ζωτικού χώρου, οι οικονομολόγοι και οι «ειδικοί» αναγνώρισαν – προσωρινά τουλάχιστον – την ανάγκη στροφής στην τηρηθείσα τακτική τους, την ανάγκη κατάρτισης όπως-όπως σχεδίου ανασυγκρότησης. Φημολογούνται αλλά και διαψεύδονται τέτοια σχέδια, που, αν υπάρχουν, δεν μπορεί παρά ν” αποτελούν πρόχειρες συρραφές ανεξέλεγκτων προτάσεων. Γιατί σχέδιο ανασυγκρότησης είναι αδύνατο να καταρτισθεί μέσα στην αχλή του μυστηρίου, χωρίς να σημειωθεί συναγερμός των λαϊκών οργανώσεων και όλων των επιστημόνων που είναι ενδεδειγμένοι να παραστούν και να συντελέσουν στη γένεσή του.

Την ανάγκη συστηματικής μελέτης της σχεδιασμένης Εκβιομηχάνισης κατάλαβαν πρώτοι οι προοδευτικοί επιστήμονες, που, από τα χρόνια της κατοχής, οραματίζονταν μια καινούρια Ελλάδα και κήρυτταν ότι «η εκβιομηχάνιση της χώρας πρέπει να είναι σκοπός όλων εκείνων που θα ρυθμίζουν στο μέλλον τις τύχες του έθνους» . (Ή μελέτη αύτη του κ. Μπάτση κατατέθηκε και σαν εισήγηση στον οικονομολογικό τομέα της «ΕΠ-ΑΝ» για το θέμα της βαρείας βιομηχανίας και της σχεδιασμένης εκβιομηχάνισης).

Οι επιστήμονες αυτοί συγκράτησαν πριν από δύο χρόνια την «’Επιστημονική εταιρεία μελέτης νεοελληνικών προβλημάτων» (ΕΠ-ΑΝ), με σκοπό τη μελέτη των προβλημάτων της ανοικοδόμησης, μέσα στα όποια παίρνει κεντρική θέση και ξεχωριστή σημασία η σχεδιασμένη εκβιομηχάνιση της Ελλάδας. Στο «Α” Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημόνων», που με πρωτοβουλία της «ΕΠ-ΑΝ» συγκαλείται τους προσεχείς μήνες στην Αθήνα, θα εκτεθούν πλατειά οι αντιλήψεις των επιστημόνων μας πάνω στα προβλήματα της ανοικοδόμησης, τεχνικής, πνευματικής, κοινωνικής.

Ένας από τους κυριότερους παράγοντες αυτής της κίνησης, τόσο στην προπολεμική περίοδο όσο και στη ζωή της «ΕΠ-ΑΝ», υπήρξε ο νεαρός οικονομολόγος κ. Δημ. Μπάτσης. Ή συμβολή του στην οργάνωση της εταιρείας, στην ορθή τοποθέτηση των προβλημάτων που την απασχολούσαν, στην οικονομική συμπλήρωση του έργου των τεχνικών ήταν αξιόλογη. Κατόρθωσε ν” αποκτήσει πολύ πλατειά κατανόηση των τεχνικών προβλημάτων, ακριβή γνώση των θεμελιωδών εννοιών της επιστήμης του μηχανικού και εποπτική ικανότητα των μεγάλων γραμμών της τεχνικής ανοικοδόμησης. Ό κ. Μπάτσης παρουσιάζει το μοναδικό παράδειγμα Έλληνα οικονομολόγου, κινουμένου με απόλυτη άνεση μέσα στα μεγάλα ζητήματα της τεχνικής, σε σημείο ώστε όχι μόνο να τα φωτίζει σωστά από την οικονομική σκοπιά, αλλά ακόμα να μορφώνει ορθή κρίση για την τεχνική τους σημασία και αποτελεσματικότητα.

Χάρη στις ικανότητες αυτές του κ. Μπάτση, οι προοδευτικοί τεχνικοί απόκτησαν έναν πολύτιμο σύμβουλο και το τεράστιο πρόβλημα της εκβιομηχάνισης της Ελλάδας τον απαραίτητο οικονομικό συμπαραστάτη.

Τα αγωνιώδη ερωτήματα, που προκαλούσαν οι μελέτες των τεχνικών, βρίσκουν τώρα την απάντηση τους στο έργο: «Ή βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα». Το κενό συμπληρώνεται και στα μεγάλα προβλήματα, πού αφορούν όχι μόνο την ευημερία, παρά αυτήν την ύπαρξη του ελληνικού λάου, βρίσκουν στο βιβλίο αυτό τις πιο φωτεινές, τις πιο εξυπηρετικές λύσεις των λαϊκών συμφερόντων.

Στο έργο του κ. Μπάτση, με σαφήνεια και απλότητα που πραγματικά αιχμαλωτίζουν, αναπτύσσονται οι απόψεις των τεχνικών για τις δυνατότητες βαρείας μεταλλουργικής και χημικής βιομηχανίας. Δίνονται τα συμπεράσματα των τεχνικών μελετών, αναφορικά με την ύπαρξη των προϋποθέσεων, δηλαδή του ορυκτού και ενεργειακού πλούτου, διατυπώνονται κρίσεις για την αξία των αριθμών που χαρακτηρίζουν τον όγκο των αποθεμάτων και το ενεργειακό δυναμικό. Ιδιαίτερη θέση παίρνει το ζήτημα των λιγνιτών και με πολλή προσοχή, σε ικανή έκταση, εξετάζεται σε διάφορες θέσεις του βιβλίου η αξιοποίηση των υδατοπτώσεων. Κόστος, τιμή και κατανομή της ηλεκτρενεργείας γίνονται αντικείμενο λεπτολόγου.

Δεσπόζουσα θέση στο έργο κατέχει η μεταλλουργία τον σιδήρου καθώς και η μεταλλουργία των άλλων μετάλλων αλουμινίου, μαγνησίου, χρωμίου, μαγγάνων, νικελίου. Δίνει όμως μεγάλη σημασία και στις χημικές βιομηχανίες αζώτων, λιπασμάτων, σόδας, χαρτοπολτού, ανθρακασβεστίου, τσιμέντου, γενικά στις ηλεκτροβόρες χημικές βιομηχανίες. Η επι-στημονική ανάπτυξη και κριτική των τεχνικών αντιλήψεων γίνεται με ακρίβεια, η τοποθέτηση των ζητημάτων και η Άσκηση μιας Ανεπηρέαστης ανάλυσης των διαφόρων μελετών προδίδουν κατανόηση και αντικειμενικότητα.

Αλλά ή άξια τον έργου του κ. Μπάτση, εκτός από την πολύτιμη συγκέντρωση και κριτική επισκόπηση τον έργου των τεχνικών, είναι η αναζήτηση τον οικονομικού πλαισίου για την τοποθέτηση των τεχνικών λύσεων, η αναζήτηση της μορφής της οργάνωσης για τη λειτουργία των κλάδων της βαριάς βιομηχανίας, η αντιμετώπιση του ρόλου του ξένου κεφαλαίου και των σχεδίων των ξένων οικονομικών οργανισμών στην περίπτωση τροπής της οικονομίας μας.

Προκειμένου να διατυπωθεί το οικονομικό σχέδιο για την εκβιομηχάνιση, δίνονται πρώτα οι γενικοί όροι και οι ειδικές προϋποθέσεις για την κατάρτιση ενός τέτοιον σχεδίου. Στο σημαντικό αυτό μέρος του έργου αναλύονται οι κατευθύνσεις και εκθέτονται τα γενικά μέτρα για την μετάπλαση της οικονομίας. Εξετάζεται σε συνέχεια το βασικής σημασίας θέμα για τη σχέση της σχεδιασμένης οικονομίας με την εκβιομηχάνιση. Εδώ εξηγείται πώς το παραγωγικό σχέδιο δεν «έγκειται στο αράδιασμα αριθμών και καθηκόντων» και αναπτύσσεται η θέση που διατύπωσε ο οργανωτής και εμψυχωτής της πρώτης σοσιαλιστικής δημοκρατίας στην ιστορία των λαών, πως «στην πραγματικότητα το παραγωγικά σχέδιο είναι ή ζωντανή και πρακτική δράση εκατομμυρίων Ανθρώπων».

Αφού αναπτυχτεί τί είναι σχέδιο στη σοσιαλιστική οικονομία και ποιοι οι βασικοί νόμοι στη νομοτέλεια ανάπτυξης της σοσιαλιστικής οικονομίας, εξετάζεται η σχεδιασμένη οικονομία στην άμεση μεταβατική περίοδο και τοποθετείται η βαριά βιομηχανία σαν ένα από τα βασικά της καθήκοντα. Δίνονται οι μεγάλες γραμμές για την κατάρτιση πρώτου σχεδίου βαρείας εκβιομηχάνισης και αναπτύσσεται η προοπτική για την παραπέρα σχεδιασμένη Ανάπτυξη των κλάδων της.

Τις τοποθετήσεις του κ. Μπάτση συνοδεύει μια συστηματική κριτική της προπολεμικής κατάστασης, των σημερινών αντιλήψεων και των προτεινομένων λύσεων.

Αξιόλογη είναι η εξέταση της ενεργειακής βάσης ενός τέτοιου σχεδίου και αξιοπρόσεχτες οι γνώμες πού διατυπώνονται τόσο σχετικά με τις μεθοδολογικές διαφορές ανάπτυξης της ορθολογικής ενεργειακής οικονομίας σε καπιταλιστικές συνθήκες και μέσα στη λαϊκή οικονομία, όσο και σχετικά με τη συστηματική ανάπτυξη και οργάνωση της ελληνικής ηλεκτρικής οικονομίας και για το ενιαίο εθνικό δίχτυ.

Η βαριά βιομηχανία σαν βασικός συντελεστής στην εσωτερική συγκρότηση και οργανική ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας είναι η κύρια οικονομική θέση του έργον. Εξετάζεται η παραγωγικότητα, η οικονομική αποδοτικότητα, η αύξηση του συνολικού κοινωνικού εισοδήματος. Αντιμετωπίζεται το μεγάλο ζήτημα της βιωσιμότητας ιστορικά και κριτικά. Βγαίνουν συμπεράσματα πολύ ενθαρρυντικά για κάθε αντικειμενικό μελετητή, πού δεν κάνει πολιτική των περιστάσεων.

Η χρηματοδότηση των έργων, γενικότερα το δυναμικό και οι πόροι της ελληνικής οικονομίας για την εκβιομηχάνιση, αποτελεί τεράστιο πρόβλημα που βρίσκει τη μόνη ορθή τοποθέτηση στο βιβλίο του κ. Μπάτση.

Πλούσιος φωτισμός τεχνικών και οικονομικών ζητημάτων χαρακτηρίζει την κριτική ικανότητα του συγγραφέα. Ανατέμνονται με ολοκληρωτική κατανόηση οι διάφορες προτάσεις και «σχέδια» που παρουσιάστηκαν τον τελευταίο καιρό και διαγράφονται ανάγλυφες οι αντιθέσεις του καθενός. Η κάποια οξύτητα που συναντάται σε μερικά σημεία τον βιβλίου αποτελεί αναγκαιότητα, που αξιολογεί συγκριτικά τις διάφορες θέσεις για τη διαλεκτική ανάδειξη της αλήθειας.

Αλλά μερικές «θέσεις» του κ. Μπάτση έχουν ανάγκη ιδιαίτερης έξαρσης.

Ευθύς από την εισαγωγή τοποθετεί τις αφετηρίες του. Τον πλούτο του ελληνικού εδάφους και υπεδάφους δεν τον βλέπει μόνο σαν μια πηγή εθνικού εισοδήματος, που θα μπορούσε σε ορισμένη στιγμή να αντικατασταθεί μερικά ή ολικά από μια άλλη πηγή. Τον βλέπει σαν βασικό στοιχείο της ελληνικής οικονομίας, που θα επιτρέψει «την ολοκλήρωση του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού του τόπου και τη ριζική μετατροπή στη διάρθρωση της οικονομίας τους». Τον βλέπει για στοιχείο που θα βοηθήσει «την πραγματοποίηση της εσωτερικής συσσώρευσης σε μεγάλη κλίμακα, συσσώρευσης πού ματαιώνεται με την εξάρτηση της οικονομίας μας από την αγορά του εξωτερικού» και με την προσπάθεια της «τοκογλυφικής δράσης του ντόπιου κεφαλαίου μέσα από μορφές τεχνητού μονοπωλίου».

Δικαιολογείται έτσι ή μελλοντική προοπτική που εκφράζει το κήρυγμα: «Αξιοποιείστε το φυσικό πλούτο κάθε τόπου στον ανώτερο δυνατό βαθμό».

Ή αρχή αυτή της κοινωνικής ανάπτυξης, χωρίς βαθιές ανταγωνιστικές αντιθέσεις, ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην ατομική ιδιοκτησία στα μέσα της παραγωγής, η αρχή δηλαδή της αδιάκοπης ανόδου της παραγωγής, που αποτελεί τον οικονομικό νόμο στην ανάπτυξη του σοσιαλισμού — ολότελα αντίθετη προς τον τυφλό «νόμο» της προσφοράς και ζήτησης που κυριαρχεί στην «κλασική» οικονομία των καπιταλιστικών χωρών -και που ωστόσο, με την καταπληκτική της απλότητα, αποτελεί το κλειδί της ανθρώπινης ευημερίας, είναι ο πυρήνας, που γύρω του αναπτύσσεται όλο το οικοδόμημα της συστηματικής, συνειδητής και ορθολογικής ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων της ανθρώπινης κοινωνίας, που ονομάζεται σοσιαλιστική οικονομία. Ανάπτυξη της παραγωγικότητας για την αύξηση της εσωτερικής συσσώρευσης για τη διεύρυνση της αναπαραγωγής.

Αύξηση λοιπόν της παραγωγικότητας με ταχύτερους ολοένα ρυθμούς, για την αύξηση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης και ικανότητας στην απόκτηση οικονομικών αγαθών για την ανύψωση, ένα λόγο, του υλικού και εκπολιτιστικού επιπέδου των εργαζομένων.

Οπως είπαμε και παραπάνω η βαριά βιομηχανία, με τις δυνατότητες που ημέρα με την ημέρα αποδείχνονται από δικούς μας και ξένους όλο και πιο μεγάλες, προβάλλεται για θεμέλιο της ανάπτυξης βιομηχανίας στην Ελλάδα. Βάση της βαριάς βιομηχανίας είναι η ενεργειακή αξιοποίηση. Ο ορυκτός πλούτος σε καύσιμα και οι υδραυλικές δυνάμεις είναι οι βιομηχανικές πηγές ενέργειας.

Είναι βέβαιο πως οι υδραυλικές δυνάμεις έχουν μια ιδιαίτερη αξία στον πίνακα των ενεργειακών πηγών. Είναι πρώτα-πρώτα πηγές «ανεξάντλητες». Ύστερα η αξιοποίηση τους γίνεται κατά 60%-70% με εγχώρια εργασία. Τεράστιο τμήμα της δαπάνης – τα τρία τέταρτα περίπου για τα εργοστάσια παραγωγής – άφορα έργα αιώνια, όπως τα φράγματα, οχετοί, οι θλιπτικοί θάλαμοι. Και τελικά τα έργα δέσμευσης των υδραυλικών δυνάμεων έχουν άμεσες δευτερογενείς ευεργετικές συνέπειες στην εδαφική βελτίωση και τη γεωργία όχι μόνο των γύρων τους περιοχών αλλά σε πολύ ευρύτερη κλίμακα.

Ο συνηθισμένος υπολογισμός που μας δίνει το κόστος της μονάδας και βαραίνει στους λογαριασμούς της στενής επιχειρηματικής οικονομίας είναι λαθεμένος, μέσα στα πλαίσια της καθολικής εθνικής οικονομίας. Δεν είναι αυτή καθαυτή η αποδοτικότητα του κεφαλαίου μέσα σε ασφυκτικά στενόκαρδα οικονομικά πλαίσια παρά η παραγωγικότητα των έργων, που πρέπει να εξετάζεται πρωταρχικά.

Ωστόσο η υπεροχή αυτή της υδραυλικής ενέργειας δεν μπορεί ν αποτελέσει δόγμα καταδικαστικό για τις άλλες πηγές. Συμμετρικά πρέπει ν” αναπτυχθούν και οι θερμικές πηγές της χώρας. Ώσπου να γίνουν και να αποδώσουν τα υδραυλικά έργα στο σύνολο τους, παράλληλες θερμικές πηγές, που έχουν την ευχέρεια της άμεσης αξιοποίησης, πρέπει ν” αναπτυχτούν. Τα καύσιμα μιας χώρας, με τη διπλή τους ιδιότητα των φορέων ενέργειας και της πρώτης ύλης για χημική επεξεργασία, πρέπει ορθολογικά να εντάσσονται σε ένα σχέδιο αξιοποίησης.

Και ο κ. Μπάτσης – κρίνοντας πολύ ορθά – στέκει αντίπαλος όχι μόνον των «αμιγών» λύσεων μα και των απ” αρχής μονόπλευρων.

Η ενεργειακή αξιοποίηση συμβαδίζει με την ανάπτυξη βαριάς βιομηχανίας. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε σίδερο, σε αργίλιο, σε μαγνήσιο, που διαθέτει ο τόπος, η παραγωγή σόδας και νιτρικών ενώσεων, είναι τα στερεά βάθρα που θα βαστάξουν επιβλητικό το οικοδόμημα της ελληνικής βιομηχανίας. Παράλληλα θα γίνει η εκμετάλλευση των άλλων ορυκτών. Το νικέλιο, το χρώμιο, το μολύβι, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, το μαγγάνιο, το αντιμόνιο, το μολυβδαίνιο, το θειάφι, το βάριο, ο χαλαζίας, η σμύριδα ακόμα το χρυσάφι και το ασήμι, υπάρχουν στον τόπο μας. Η ορθολογική διάρθρωση της οικονομίας μας δεν μπορεί να αμελήσει τον ακριβέστερο προσδιορισμό τους και την εκμετάλλευση τους.

Η δημιουργία σοβαράς μεταλλουργικής βιομηχανίας όχι μόνο επιτρέπει, μα επιβάλλει την ίδρυση σοβαράς μηχανουργικής, σε συνέχεια ναυπηγικής και γενικότερα την ολοκλήρωση της βαρείας βιομηχανίας, πού επεξεργάζεται τις πρώτες ύλες, κατασκευάζει τα μέσα παραγωγής και μεταφοράς, αποτελεί τη γενέτειρα κάθε προγράμματος.

Για το λόγο αυτό ο κ. Μπάτσης αφιέρωσε μεγάλο μέρος από την προσπάθεια τον στην επεξήγηση του πρωταρχικού ρόλου της βαριάς βιομηχανίας και στην απόδειξη πως υπάρχουν στην “Ελλάδα οι φυσικές και οικονομικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία και την ανάπτυξη της.

Το ερώτημα γιατί δεν έγινε ως τώρα καμιά απαρχή βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα, βρίσκει την απάντηση του στο γεγονός ότι όλη η πολιτεία των ξένων απέναντι μας, ως τα σήμερα, δείχνει ότι όταν επέμειναν να μας «προστατεύσουν» έβρισκαν πάντοτε τρόπο να μας κρατούν σε  υπανάπτυξη.

Η μεγάλη ευθύνη της άρχουσας τάξης στην “Ελλάδα είναι ότι δεν έλυσε βασικά – και για την ανάπτυξη τού ίδιου του κεφαλαίου της — κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα και δεν κατόρθωσε ν” αντισταθεί σε τέτοιου είδους «προστασία», δε θέλησε δηλαδή παρακάμπτοντας τις αντιξοότητες ν’ αναπτύξει τον αστικό μετασχηματισμό, ν” αναπτύξει μια παραγωγικά γερή οικονομία με μια πλατειά αγορά. Σε μας προτιμήθηκε η «οδός της ήσσονος αντιστάσεως», ο άνομος συμβιβασμός των εγχώριων κερδοσκόπων προς τούς ξένους χρηματοδότες και τούς πολιτικούς τον ιμπεριαλισμού σε βάρος του ελληνικού λαού.  Η εξέταση των εξωτερικών δανείων και οι συμβάσεις με ξένους το βροντοφωνάζουν.

Το ξένο κεφάλαιο αναπτύσσει μονάχα τους κλάδους πού δεν είναι εμπόδιο στους βασικούς σκοπούς για την τοποθέτηση και την ανάπτυξη του. «Να εκβιομηχανίσει τη χώρα το ξένο κεφάλαιο με την έννοια του μετασχηματισμού της από εξαρτημένη και καθυστερημένη σε αναπτυγμένη εσωτερικά χώρα ήταν απαράδεκτο, αντιφατικό και ασυμβίβαστο με τα γενικότερα ιμπεριαλιστικά του συμφέροντα και τις συγκεκριμένες επιδιώξεις του στον τόπο μας», γράφει ο κ. Μπάτσης. Για δε το ρόλο της άρχουσας τάξης του τόπου μας λέγει: «Η κυρίαρχη εκμεταλλεύτρια τάξη ήταν ένας εμπορικώς υπηρέτης του ξένου κεφαλαίου, ο υποτακτικός του μεσολαβητής».

Σήμερα, χάρη στην εργασία και τις ενδείξεις που παρουσίασε η έρευνα μερικών τεχνικών, δεν αμφισβητούνται οι τεχνικές προϋποθέσεις για την ίδρυση βαριάς βιομηχανίας. Ωστόσο παρά τη διαπίστωση αυτή δεν αποφασίζουν οι διάφοροι αρμόδιοι να αναγνωρίσουν πως υπάρχουν και οι οικονομικές προϋποθέσεις. Εξακολουθεί τον απαίσιο ρόλο της η στείρα και αποστεωμένη αντίδραση, ο συμφεροντολόγος συντηρητισμός σε απελπιστική ανάμιξη με τους ξένους «εμπειρογνώμονες» και «ειδικούς».

Ό κ. Μπάτσης από φιλοσοφική κατάρτιση και ειδίκευση στον διαλεκτικό υλισμό, από προοδευτική τοποθέτηση στην οικονομική επιστήμη, επιδιώκει ακολουθώντας τη λειτουργία των νόμων της οικονομικής επιστήμης, να φωτίσει τα φαινόμενα στην κίνηση τους, να καταστήσει φανερή την ορθή πορεία τους και να καταδείξει την τεράστια διαφορά μεταξύ του μονοπωλιακού κερδοσκοπικού ρόλου του κεφαλαίου και του εποικοδομητικού παραγωγικού έργου της συγκεντρωμένης οργανικής και ανόργανης μάζας των οικονομικών αγαθών και των οικονομικών μέσων, όταν με την αύξουσα εσωτερική συσσώρευση, αυτή μπαίνει στην υπηρεσία των σκοπών της λαϊκής οικονομίας και του φορέα της εθνικής εργασίας, του εργαζόμενου λαού.

Η έννοια της παραγωγικότητας της εργασίας, χρησιμοποιείται από τον συγγραφέα για τη σπουδή της ελληνικής οικονομίας. Η ανάλυση και ο σχηματισμός της αξίας, οι διαπιστώσεις για τον προορισμό της εθνικής προσόδου και του καθαρού εισοδήματος, η σπουδή της αγροτικής μας οικονομίας όπως είναι σήμερα, η φωτεινή ανάλυση της ανασταλτικής επιρροής της θεωρίας της «πλήρους απασχολήσεως» είναι, κατά τη γνώμη μου, από τα καλύτερα, επιστημονικότερα και διαφωτιστικότερα κεφάλαια του βιβλίου. Βέβαια η γνώμη ενός τεχνικού δεν είναι αρκετή για την έξαρση της σημασίας των κεφαλαίων αυτών, οπωσδήποτε όμως αποτελεί την ειλικρινή εκδήλωση ενός απόλυτα ικανοποιημένου αναγνώστη, αιχμαλωτισμένου από την αισιοδοξία που βγαίνει μόνη της, πηγαία, από την αγνή επιστημονική ανάλυση, πως το οικονομικό μας πρόβλημα «μπορεί να λυθεί σε σωστή επιστημονική βάση, μονάχα άμα ξεδιπλώσουμε ανεμπόδιστα τις εσωτερικές, εσωελληνικές δυνάμεις της χώρας».

Στην καμπή που βρίσκεται η χώρα μας ύστερα από έναν εξαντλητικό πόλεμο, είναι μεγάλη υπηρεσία προς την πατρίδα η κυκλοφορία του επιστημονικού αυτού έργου. Οι δυνάμεις του κακού τροφοδοτημένες από το διεθνή ιμπεριαλισμό έχουν αποθηριώσει την εγχώρια κερδοσκοπία. Τίποτα δεν είναι ανήθικο, τίποτα δεν είναι άθλιο, τίποτα δεν είναι απαγορευμένο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για τις επιδιώξεις της. Σταθερή της γραμμή είναι η διατήρηση του εκβιαστικού αυτού οικονομικού καθεστώτος που της επιτρέπει την ασυδοσία και της αποδίνει κέρδη.

Ο σιγουρότερος τρόπος γι” αυτή τη διατήρηση είναι το χάρισμα τού εθνικού μας πλούτου στους ξένους και ή οικονομική και πολιτική ηγεμονία των ξένων πάνω στον τόπο μας. Τα επιχειρήματα τους είναι η στενότητα ντόπιων κεφαλαίων και αναγκαία συμπεράσματα η ανεξέλεγκτη αποδοχή των ξένων κεφαλαίων. Και είναι βέβαια πολύ διαφορετικό αυτό, από την οικονομική συμβολή του εξωτερικού παράγοντα για την προαγωγή του έργου της ανοικοδόμησης, που όταν δεν αποβλέπει σε πολιτική καθυπόταξη και αποικιακή εκμετάλλευση είναι οικονομικά απαραίτητη και συνεπώς ευπρόσδεκτη.

Ωστόσο, παλαίμαχοι της κερδοσκοπίας και νεογέννητοι οικονομολόγοι συναντιούνται σήμερα στο ίδιο πεδίο για να υποστηρίξουν θεωρητικά το ανεπανόρθωτο σκλάβωμα του λαού αυτού, που η ιστορία της εθνικής του ζωής είναι ιστορία αδιάκοπου ηρωικού αγώνα για την ελευθέρια.

Ό κ. Μπάτσης πνευματικός στρατιώτης του αγώνα αυτού, αγνά σκεπτόμενος Έλληνας, προσφέρει με την εργασία του ένα αξιόλογο όπλο για την καταπολέμηση κάθε προσπάθειας που θα είχε σκοπό να σφυρηλατηθούν καταθλιπτικά δεσμά για τον ελληνικό λαό.

Έχω την πεποίθηση ότι, με την συνδρομή όλων των εθνικά σκεπτόμενων Ελλήνων επιστημόνων, ο κίνδυνος θα αποτραπεί. Ο δημοκρατικός ελληνικός λαός γνωρίζοντας το φυσικό πλούτο της Χώρας, τεχνικά καθοδηγούμενος από τους επιστήμονες που είναι αφοσιωμένοι στην εξυπηρέτηση του, για τον τρόπο που πρέπει ν” εξακολουθήσει στην αξιοποίηση του πλούτου, θ” αντισταθεί σε κάθε απόπειρα αρπαγής. Και ξέρουμε τί σημαίνει δημοκρατική λαϊκή αντίσταση, όταν έχει με το μέρος της την πεποίθηση του δικαίου, τη συναίσθηση της ελευθερίας, την αγάπη για την πατρίδα.

“Αθήνα, 30 Μαΐου 1947

Ν. ΚΙΤΣΙΚΗΣ Γενικός Γραμματέας της “Επιστημονικής “Εταιρείας μελέτης νεοελληνικών προβλημάτων, «’Επιστήμη – Ανοικοδόμηση» (ΕΠ – ΑΝ)

Βιογραφικό Δημήτρη Μπάτση

Ο Δημήτρης Μπάτσης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916. Ο πατέρας του, Α. Μπάτσης, ήταν ναύαρχος και καταγόταν από τα Ψαρά, ενώ η μητέρα του, Αν. Πρίντεζη, καταγόταν από τη Σύρο. Ο Δημήτρης Μπάτσης σπούδασε νομικά και οικονομικά, ασχολήθηκε με την κοινωνιολογία και τα οικονομικά και ιδιαίτερα με τη μαρξιστική θεωρία. Εργάστηκε ως δικηγόρος της Αθήνας και έγινε γνωστός για την πνευματική του παρουσία και δράση. Εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου 1952 μαζί με τους Ν. Μπελογιάννη, Ηλ. Αργυριάδη και Ν. Καλούμενο. 

Ήταν συντάκτης του περιοδικού ΑΝΤΑΙΟΣ, το οποίο κυκλοφόρησε μεταξύ 1945-1951. Η πρώτη έκδοση του έργου του Δ. Μπάτση, Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα έγινε το 1947, από τον Εκδοτικό Οίκο «Τα Νέα Βιβλία - Α.Ε.», με επιμέλεια του ίδιου του συγγραφέα. Το βιβλίο επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις Κέδρος το 1977 και το 2004.

PHOTOS

• 

H AOZ φορέας διάλυσης και αφομοίωσης της Ελλάδας

(Του Δημ.Καζάκη)

Θυμάστε όταν στις 10 Οκτωβρίου 2012 ο κ. Μεϊμαράκης ως πρόεδρος της Βουλής υποδεχόταν τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου, τι είχε πει; Είχε πει επί λέξει: «Νομίζω ότι η περίοδος που διανύουμε, με τα μεγάλα προβλήματα στη ευρύτερη γειτονιά μας, μας υποχρεώνει να σκεφτούμε πιο ώριμα, πιο συνετά και πώς πράγματι μπορούμε να συμβάλλουμε -και οι δύο χώρες- στην ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή μας. Με αυτές τις σκέψεις σας καλωσορίζω και πάλι στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και σας προσφέρω ένα αναμνηστικό δώρο που απεικονίζει ένα καράβι που μπορεί να κινείται με ελευθερία στο Αιγαίο μας.»

Τι σημαίνει αυτό; Από πότε ένα καράβι δεν κινείται με ελευθερία στο Αιγαίο; Ποιο καράβι δεν κινείται ελεύθερα στο Αιγαίο; Και γιατί να κινείται ελεύθερα; Δεν πρέπει να τηρεί τους κανόνες του διεθνούς δικαίου; Δεν πρέπει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα στη θάλασσα του Αιγαίου; Ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα στο Αιγαίο; Η ελεύθερη διακίνηση της ναυσιπλοΐας, ή η ανοιχτή απειλή που στοιχειοθετούν οι απαιτήσεις της Τουρκίας;

Για τον κ. Μεϊμαράκη και τα συμφέροντα που υπηρετεί το πρόβλημα είναι απλό: αντί για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων, προέχει το άνοιγμα της θάλασσας του Αιγαίου σε όλους. Ελεύθερη θάλασσα, ή Αιγαίο με ελεύθερη κίνηση σημαίνει θάλασσα χωρίς κυριαρχικά δικαιώματα. Και μόνο αυτή η δήλωση θα αρκούσε σε άλλες εποχές να ξεσηκώσει σάλο, αλλά στις μέρες μας, σε εποχές τέτοιου γενικού ξεπουλήματος, όλα αυτά θεωρούνται απολύτως φυσιολογικά.

Το νόημα το έπιασε αμέσως ο κ. Νταβούτογλου, ο οποίος απάντησε στον Μεϊμαράκη: «Σας ευχαριστώ και για το δώρο σας που έχει συμβολικό νόημα. Εμείς πάντοτε επιθυμούμε το Αιγαίο ως μία θάλασσα ειρήνης και φιλίας , να είναι ανοικτό σε κάθε είδους συνεργασία.» Κατανοητό. Το Αιγαίο οφείλει να είναι ανοικτό σε κάθε είδους συνεργασία. Με άλλα λόγια το Αιγαίο πρέπει να είναι ανοιχτή θάλασσα χωρίς κυριαρχικά δικαιώματα, χωρίς κανόνες διεθνούς δικαίου και δικαιώματα που πηγάζουν απ’ αυτό για να επιτρέπεται κάθε είδους συνεργασία. Μόνο που δεν επιτρέπονται κάθε είδους συνεργασίες. Επιτρέπονται μόνο αυτές που σέβονται τα υφιστάμενα κυριαρχικά δικαιώματα και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Διαφορετικά έχουμε συνεργασίες όχι ανάμεσα σε ευνομούμενα κράτη στη κανόνων δικαίου, αλλά ανάμεσα σε ληστοσυμμορίες στη βάση σκοτεινών σκοπιμοτήτων. Όπως είναι οι δυο που εκπροσωπούνταν από τον Μεϊμαράκη από την μια και τον Νταβούτογλου από την άλλη.

Επειδή όμως ο ελληνικός λαός έχει επιδείξει μια κάποια ευαισθησία γύρω από τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και επειδή δεν είναι εύκολο να ξεχάσει την προδοσία των Ιμίων, τα νεκρά παλικάρια που δεν έχουν ακόμη δικαιωθεί και χάθηκαν στο βωμό του ενδοτισμού και του «ευχαριστώ τους Αμερικάνους», τις γκρίζες ζώνες, κοκ, έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να του πλασάρουν το ξεπούλημα και του Αιγαίου. Αυτός ήταν εξαρχής η ΑΟΖ.

Από την εποχή που έβγαιναν διάφοροι και φλυαρούσαν ότι με την ΑΟΖ θα σωθούμε, εμείς επιμέναμε ότι πιθανή ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης υπό τις υπάρχουσες συνθήκες εκχώρησης της εθνικής κυριαρχίας στους δανειστές, συνιστά έγκλημα. Οριοθέτηση ΑΟΖ υπό τις υπάρχουσες συνθήκες κατοχής και υποτέλειας σημαίνει ότι οριοθετείς το οικόπεδο για να το παραδώσεις στους δανειστές.

Φυσικά πολλοί ήταν εκείνοι που είδαν στην ΑΟΖ το «νερό του καματερού» δια πάσαν νόσον και δια πάσαν μαλακίαν. Ημερίδες και ομιλίες στήθηκαν προκειμένου γνωστοί και λιγότερο γνωστοί «επιστήμονες» να διαλαλήσουν στους αφελείς πόσο σωτήρια λύση μια πιθανή οριοθέτηση της ΑΟΖ. Κι έτσι φτάσαμε στο δια ταύτα.

Όταν ήρθε ο Ολάντ στην Ελλάδα στις 19/2/2013 ο κ. Σαμαράς άδραξε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο τις προθέσεις της ντόπιας ληστοσυμμορίας που κυβερνά τον τόπο:

«Στο γεύμα που θα ακολουθήσει θα συζητήσουμε για τα κοινά συμφέροντα μας πάνω σε διάφορα προβλήματα, από τον φονταμενταλισμό τον ισλαμικό, από την ανάγκη σταθερότητας των μουσουλμανικών κρατών της περιοχής- ήδη η Γαλλία με την κίνηση που έκανε στο Μάλι έδωσε δείγμα σαφές της δυνατότητος που υπάρχει για περισσότερη σταθερότητα στην περιοχή- και για την ειρηνική επίλυση, όπου μπορούμε, θα συζητήσουμε των περιφερειακών κρίσεων, όπως αυτή της Συρίας, της προώθησης της λύσης για το Κυπριακό και, βεβαίως, όπως είπα και πριν, για τα τεράστια κύματα μετανάστευσης που απειλούν ολόκληρη την Ευρώπη αλλά και που, θα έλεγα, δυσανάλογα επιβαρύνουν χώρες όπως η Ελλάδα. Είναι ακριβώς αυτή η λογική με την οποία στηρίζουμε την πολιτική της Γαλλίας στο Μαλί. Πολιτική η οποία δείχνει αποφασιστικότητα και ευθύνη και από την πλευρά της αλλά και για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρώπης. Θα μιλήσουμε, ακόμα- και ήδη έχουμε ξεκινήσει τη συζήτηση αυτή- για τα ενεργειακά αποθέματα που υπάρχουν στην περιοχή και που θα αποδειχθεί ότι, όπως και στην Κυπριακή ΑΟΖ, υπάρχουν και στην Ελληνική ΑΟΖ και που είναι στρατηγικής, θα έλεγα, σημασίας για τον εφοδιασμό της Ευρώπης και θα συμβάλλουν αποφασιστικά στο να αποκτήσει η Ευρώπη τις δικές της πλουτοπαραγωγικές πηγές. Τα ενεργειακά αποθέματα της Ελλάδας βρίσκονται στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Αποτελούν πλουτοπαραγωγικές πηγές ευρύτερα της Ευρώπης. Το δικαίωμα να ανακηρύξει ΑΟΖ η Ελλάδα από το Δίκαιο της Θάλασσας το έχει όποτε θέλει να το κάνει. Θα το κάνουμε με τις σωστές κινήσεις που απαιτούνται. Θέλουμε να λύσουμε όλα τα προβλήματα φιλικά και ειρηνικά γιατί; Γιατί, άλλωστε, είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης. Η Ελλάδα θα μπορέσει με αυτές τις πηγές της να εφοδιάζει, να γίνει κόμβος υδρογονανθράκων για ολόκληρη την Ευρώπη. Και θα έλεγα ότι αυτό αναβαθμίζει και το δικό μας ρόλο. Ήδη, έγινε η συμφωνία που είχατε ακούσει με το ΤΑΠ. Πιστεύω ότι μαζί με την Κύπρο μπορούμε να παίξουμε έναν ακόμα μεγαλύτερο ρόλο στην παραγωγή υδρογονανθράκων, στον εφοδιασμό της Ευρώπης από ευρωπαϊκές πηγές, να αποκτήσει η Ευρώπη τους δικούς της υδρογονάνθρακες. Να εξαρτάται, επομένως, λιγότερο από εξαγωγές άλλων. Αυτό το υπογραμμίζουμε με κάθε τρόπο στους εταίρους μας. Ιδιαίτερα στη Γαλλία που είναι μία πολύ σημαντική ευρωπαϊκή και μεσογειακή, άλλωστε, δύναμη.»

Η τοποθέτηση αυτή είναι άκρως προκλητική. Καταρχάς ο κ. Σαμαράς ως τυπικός εκπρόσωπος ληστοσυμμορίας δεν μπορεί παρά να επαινέσει την στρατιωτική επέμβαση της Γαλλίας στο Μάλι, έστω κι αν μέσα στην ίδια την Γαλλία έχει καταγγελθεί ως αποικιοκρατική και ληστρική επέμβαση. Η επέμβαση αυτή μπορεί να έχει ως δικαιολογία τον ισλαμισμό, αλλά στόχο της είναι η δήμευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών μιας από τις πιο πλούσιες χώρες σε μέταλλα και άλλα στην υποσαχάρια Αφρική. Δεν πειράζει αν τυπικά την Γαλλία την κάλεσε μια χούντα που κυβερνά το Μάλι πολλά χρόνια χάρις στην στήριξη των Γάλλων, ούτε πειράζει που η στρατιωτική αυτή επέμβαση κοστίζει στον ντόπιο πληθυσμό απίστευτους αριθμούς θυμάτων ανάμεσα στους αμάχους. Ούτε φυσικά πειράζει που ο ντόπιος πληθυσμός αποδεικνύεται «αχάριστος», όπως έγραφε πρόσφατα το Economist, γιατί αντί να υποστηρίξει τους Γάλλους «πολιτισμένους» αποικιοκράτες που σφαγιάζουν όποιον ντόπιο βρουν μπροστά τους, υποστηρίζουν μαζικά τους κακούς, τους «ισλαμοφασίστες» αντάρτες.

Κι αφού ο Σαμαράς ταυτίστηκε με τον Ολάντ στην αποικιοκρατική σφαγή του Μάλι από τους Γάλλους, πέταξε και το καινούργιο. «Τα ενεργειακά αποθέματα της Ελλάδας βρίσκονται στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Αποτελούν πλουτοπαραγωγικές πηγές ευρύτερα της Ευρώπης.» Κι έτσι οι πολυδιαφημισμένες πλουτοπαραγωγικές πηγές του Αιγαίου παραδόθηκαν στους δανειστές. Χαρακτηρίστηκαν «ευρωπαϊκές». Όπως ήταν φυσικό ο Ολάντ ανταπέδωσε: «Είναι μία ευκαιρία για την Ελλάδα και για την Ευρώπη η ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου κάτι που μπορεί καταρχήν να βρεθεί και κατόπιν, να ακολουθήσει η εκμετάλλευσή τους και πιστεύω ότι εδώ θα επικρατήσει το Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας. Αν μπορεί, βεβαίως, η Γαλλία να συνεκμεταλλευτεί με την Ελλάδα αυτά τα κοιτάσματα θα το κάνει.»

Κι έτσι πριν καν βρεθεί το οτιδήποτε στο Αιγαίο, έχει βαφτιστεί «ευρωπαϊκό» και έχει παραδοθεί στους Ευρωπαίους. Τις προάλλες (7/3) στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ο κ. Σαμαράς ήταν ακόμη πιο καθαρός: «Αλλά θα ήθελα να σας μεταφέρω στο χώρο των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, όπου το ελληνικό ή το κυπριακό πετρέλαιο ή φυσικό αέριο είναι “Ευρωπαϊκό” φυσικό αέριο και “Ευρωπαϊκό” πετρέλαιο. Και όλοι θυμόμαστε- και το θυμάμαι κι εγώ από τη θητεία μου ως ευρωβουλευτής- ότι υπάρχει πρόβλημα έλλειψης ασφάλειας του ενεργειακού ανεφοδιασμού στην Ευρώπη. Πότε, λοιπόν, θα μιλήσει η Ευρώπη για τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες; Για την Ευρώπη, για μια κοινή πολιτική, πανευρωπαϊκή; Γιατί θα πρέπει να είναι πρόβλημα μόνο για μένα, για τη χώρα μου; Υπάρχουν κάποιοι τομείς της κοινής εξωτερικής πολιτικής, που αν τους ενοποιήσουμε, αν διαμορφώσουμε μια ενιαία ευρωπαϊκή θέση θα δημιουργήσουμε όχι μόνο πιο ενισχυμένη αλληλεγγύη μεταξύ μας, αλλά και μεγαλύτερη χημεία μεταξύ μας, πολύ πιο θετική ενέργεια και ακτινοβολία για το σύνολο της Ευρώπης. Είναι, λοιπόν, σημαντικό η εξωτερική πολιτική να αποτελέσει ένα στοιχείο στη συζήτηση για την ενίσχυση της ενότητας. Και σε ευχαριστώ θερμά που το υπογράμμισες, γιατί κι εγώ το θεωρώ κρίσιμο και καίριο».

Δεν φτάνει λοιπόν που οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του Αιγαίου χαρακτηρίστηκαν «ευρωπαϊκές», αλλά η ίδια η ΑΟΖ είναι πλέον «ευρωπαϊκή». Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Όχι τίποτε σοβαρό. Μόνο επίσημη κατάλυση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Για να οριοθετήσει κανείς ΑΟΖ οφείλει να έχει κρατική υπόσταση και να διαθέτει κυριαρχικά δικαιώματα στην θάλασσα, στον αέρα και στο έδαφος. Ευρωπαϊκή ΑΟΖ στο Αιγαίο σημαίνει ότι η Ελλάδα παραιτείται από τα κυριαρχικά της δικαιώματα, τα οποία και παραχωρεί στην ευρωένωση. Αυτό είναι άσχετο με το γεγονός ότι η ευρωένωση προχωρά ταχύτατα στην επίσημη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας; Όχι βέβαια. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία είναι νέο κρατικό μόρφωμα που θα αφομοιώσει τα κυριαρχικά δικαιώματα και την εθνική κυριαρχία των μελών της. Και αυτό έχει ξεκινήσει με την Ελλάδα. Η ευρωπαϊκή ΑΟΖ σηματοδοτεί την επίσημη κατάλυση του ελληνικού κράτους στο Αιγαίο προς όφελος του αναδυόμενου νέου κρατικού μορφώματος, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας.

Λίγοι κατάλαβαν που το πάει ο Σαμαράς με την ΑΟΖ, αλλά μόλις οι επιτελείς του Τσίπρα το αντελήφθησαν αμέσως χειροκρότησαν. Τσάμπα λέτε να πήγε η βεγγέρα στο Ίδρυμα Καραμανλής; Μιλώντας στον ραδιοσταθμό Real (8/3) ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε μάλιστα ότι αυτή η κίνηση του Αντώνη Σαμαρά «μπορεί να αποδειχθεί ευφυής». Και συνέχισε: «Όπως ξέρετε, εγώ αποφεύγω την εύκολη κριτική.» Αυτό είναι αλήθεια για να κάνεις σοβαρή καταλυτική κριτική, απαιτεί νοημοσύνη, γνώση και κότσια που ο κ. Σταθάκης δεν διαθέτει. «Θεωρώ ότι μπορεί να αποδειχθεί καλή η κίνηση και η επιλογή αυτή. Λέω λοιπόν ότι μπορεί να αποδειχθεί μια ευφυής κίνηση, διότι απεμπλέκει την αξιοποίηση των πηγών, που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, από το εθνικό επίπεδο. Και σε γεωπολιτικό επίπεδο μπορεί να αποδειχθεί ευφυής αυτή η κίνηση» τόνισε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Γιώργος Σταθάκης πρόσθεσε: «Στο γεωπολιτικό στοιχείο νομίζω ότι είναι μια ευφυής κίνηση, ακριβώς γιατί επιτρέπει στο ελληνικό κράτος να το απεμπλέξει από την προφανή σύγκρουση, η οποία θα το συνοδεύσει πολύ γρήγορα και πολύ άμεσα. Και βέβαια βάζει την Ευρώπη εντός ενός πλαισίου αναγκαστικού, το οποίο πρέπει να οριοθετήσει, προκειμένου να αξιοποιηθούν στη Μεσόγειο, αυτές και άλλες πιθανές πηγές που θα εμφανιστούν στο μέλλον».

Αυτό που ενθουσίασε τον κ. Σταθάκη είναι ότι δεν μπορεί αυτός και οι ομοϊδεάτες τους, ως τυπικοί Ευρωπαίοι αρχοντοχωριάτες να ασχολούνται με προβλήματα στο εθνικό επίπεδο. Αυτά είναι μπας κλας. Ο εν λόγω κύριος είναι ευρωπαϊκού επιπέδου πολιτικός και κάθε τι που οδηγεί στην διάλυση αυτού της άθλιας Ελλάδας και στην απορρόφησή της από την Ευρώπη των αποικιοκρατών, αυτός είναι μέσα. Βέβαια δεν απαιτούμε να γνωρίζει γεωπολιτική ο κ. Σταθάκης, ούτε να ξέρει ότι αυτή δεν είναι επιστήμη, αλλά μια αντιδραστική γεωστρατηγική θεωρία – που αναδείχθηκε σε κορυφαία την εποχή του ναζισμού. Αυτά είναι ψιλά γράμματα για τον κ. Σταθάκη. Εδώ δεν έχει ιδέα από οικονομικά που υποτίθεται ότι είναι και το αντικείμενό του, η γεωπολιτική τον μάρανε.

Το μόνο που θα ρωτήσουμε είναι το εξής: Μπορεί να μας δώσει ένα – μόνο ένα – παράδειγμα κάποιας χώρας που μετέτρεψε την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της από κορυφαίο εθνικό της ζήτημα σε πρόβλημα διεθνούς γεωπολιτικής και δεν την μετέτρεψαν οι μεγάλες δυνάμεις και οι αγορές σε κρανίου τόπου; Μπορεί να σκεφτεί – αν μπορεί να σκεφτεί έστω και λίγο – κάποιο τέτοιο παράδειγμα; Δεν υπάρχει ούτε ένα παγκόσμια. Αλλά αυτό τον κ. Σταθάκη δεν τον ενδιαφέρει. Όπως ο Σαμαράς, έτσι κι ο Τσίπρας με συμβουλάτορες σαν τον Σταθάκη δεν ασκούν πολιτική γι’ αυτή την χώρα και τον λαό της, αλλά για την «Ευρώπη», δηλαδή για τα σύγχρονα αποικιοκρατικά συμφέροντα των Ολάντ, της Μέρκελ και των άλλων. Γι’ αυτό και έχουν προγράψει την Ελλάδα, την έχουν πουλήσει ήδη και προσπαθούν να πείσουν τον λαό να αποδεχτεί τον χαμό του μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας όπου θα ζει σαν ραγιάς χωρίς να του ανήκει τίποτε. Και πρωτίστως οι πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτής που κάποτε χαρακτήριζε ως χώρα του.

Αυτό ακριβώς που θεωρεί ο κ. Σταθάκης ως "ευφυής κίνηση", δηλαδή την απεμπλοκή της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών από το εθνικό επίπεδο είναι το εισιτήριο για την καταστροφή και την μετατροπή της χώρας σε πεδίο σύγκρουσης αποικιοκρατών και πολυεθνικών, όπως συμβαίνει στον "τρίτο κόσμο". Όποια χώρα δεν ξέρει να προστατεύσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και δεν εθνικοποιεί τις πλουτοπαραγωγικές της πηγές, δεν μπορεί να οριοθετήσει ΑΟΖ προς όφελός της. Αντίθετα μετατρέπεται σε αποικία του τρίτου κόσμου για να μπορούν οι ισχυροί με πολεμικά ή με οικονομικά μέσα να λεηλατούν τους πόρους της. Αυτή την Ελλάδα θέλουμε; Αν ναι τότε δεν έχουμε παρά να τα παραδώσουμε όλα στην «Ευρώπη» και εμείς να ψηφίσουμε Τσίπρα με την ελπίδα κάποιου άθλιου ξεροκόμματου με συνείδηση ζήτουλα.

Το Σχόλιο της Ημέρας, 9/3/2013, dimitriskazakis.blogspot.com

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΑΝΟΙΞΕ Ο ΚΟΜΑΝΤΑΝΤΕ ΤΣΑΒΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ!

        Ανακοινώθηκε επίσημα, από τον αντιπρόεδρο τςη Βεενζουέλας, ότι ο Τσάβες πέθανε.

        Έφυγε ο μεγάλος Πατριώτης και φίλος του Λαού Ούγκο Τσάβες, αξιωματικός των επίλεκτων δυνάμεων του στρατού της Βενεζουέλας (αλεξιπτωτιστής), που οραματίστηκε και έβαλε στο δρόμο της υλοποίησης την εκσυγχρονισμένη έκδοση του οράματος του Σιμόν Μπολιβάρ: για μια ελεύθερη, ανεξάρτητη από τον Αμερικάνικο Ιμπεριαλισμό Πατρίδα, για Δημοκρατία, για τη σωτηρία του Λαού από την πείνα και την εξαθλίωση, την αγραμματοσύνη, την έλλειψη ιατρικής φροντίδας.             Πάλεψε για την Κοινότητα των Λαών της Αμερικανικής Υποηπείρου, στήριξε την Κούβα και στηρίχτηκε από αυτή, συνεργάστηκε με τον Ισημερινό, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, προώθησε την τελωνιακή ένωση Μερκοσούρ. Άνοιξε το εμπόριο και τη συνεργασία με Ρωσία και Κίνα, αποφεύγοντας την απομόνωση, στην οποία ήθελαν να τον ρίξουν οι Ιμπεριαλιστές.

        Εισήγαγε έναν Βενεζουελάνικο - Λατινοαμερικάνικο δρόμο προς το σοσιαλισμό του 21ου αιώνα, κάτι που τράβηξε την προσοχή των προοδευτικών ανθρώπων όλου του κόσμου, λίγα χρόνια μετά την κατάρρευση του σοσιαλισμού του 20ου αιώνα.

        Το καλύτερο μνημόσυνο για τον μεγάλο Ηγέτη είναι η ένταση των αγώνων μας για μια ελεύθερη Πατρίδα, για έναν ελεύθερο Λαό από τη μάστιγα των Τραπεζιτών, από τον Ιμπεριαλισμό, από τους ντόπιους εκτελεστές του συμβολαίου θανάτου.

        ΑΘΑΝΑΤΟΣ! Η ΜΠΟΛΙΒΑΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ!         Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ!

            CUBA LIBRE!  VENEZOYELA LIBRE!

        PATRIA O MUERTE!         SOCIALISMO O MUERTE!

ΣΤΟΝ ΚΟΜΑΝΤΑΝΤΕ ΤΣΑΒΕΣ

(του Κώστα Ντουντουλάκη)

ΕΦΥΓΕ ΧΘΕΣ ΕΝΑΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ, ΓΝΗΣΙΟΣ,ΗΡΩΙΚΟΣ,ΑΔΙΑΦΘΟΡΟΣ, ΕΘΝΙΚΟΣ ΗΓΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΩΤΟΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΛΑΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΑΝΘΡΩΠΗΣ,ΕΘΝΟΑΠΟΔΟΜΗΤΙΚΗΣ,ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ... 

ΜΕΓΑΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΑΛΗΣ ΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΛΑΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥΣ.

 ΑΠΕΔΕΙΞΕ, ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ, ΠΩΣ Ο ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΑΠΟΔΟΜΗΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΜΑΖΙ,ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ,

ΜΕ ΔΗΘΕΝ "ΑΝΤΙΘΕΤΑ" ΚΙΝΗΤΡΑ, Η ΝΕΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ 

ΚΑΙ ΠΑΜΠΟΛΛΟΙ "ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ" ΔΗΘΕΝ "ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ" ΚΑΙ "ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ",

ΕΙΝΑΙ ΡΙΖΙΚΑ ΑΝΤΙΘΕΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΛΑΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΩΝ!!!... ΑΘΑΝΑΤΟΣ!!! 

ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΜΠΝΕΕΙ ΚΑΘΕ ΤΙΜΙΟ,ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ,

 ΟΠΟΥ ΓΗΣ!!!... 

                    ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΚΟΜΑΝΤΑΝΤΕ  ΤΣΑΒΕΣ !!!...

Ο ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ, ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ !!!

από iefimerida.gr

Την «υπογραφή» του Αρχιμήδη πίσω από τα γρανάζια του περίφημου Μηχανισμού των Αντικυθήρων είδαν Έλληνες και ξένοι επιστήμονες σε νέες έρευνες. H αρχαία κατασκευή, που πιστεύεται ότι ήταν μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, ανακαλύφθηκε το 1900 σε πλοίο που ναυάγησε το 80 π.Χ. ήλίγο αργότερα ανατολικά των Αντικυθήρων...

Ο καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών αστρονόμος Ξενοφών Μουσάς έρχεται τώρα να διατυπώσει μια καινούργια θεωρία αναφορικά με την πατρότητα του Μηχανισμού, βασισμένη σε υπολογισμούς που έκανε ο ειδικευμένος στις αρχαίες εκλείψεις δρ Γέρεν Χένρικσον στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλας στη Σουηδία.
Σύμφωνα με τη θεωρία, οι ηλιακές εκλείψεις που είναι καταγεγραμμένες ως αρχείο στον Μηχανισμό, στην κλίμακα των εκλείψεων που διαθέτει, συνέβησαν σε χρονικό διάστημα 54 ετών και παρατηρήθηκαν σχεδόν όλες στις Συρακούσες από τον Αρχιμήδη και μαθητές του.
Μερικές από τις παρατηρήσεις των εκλείψεων έγιναν πριν από τον θάνατο του Αρχιμήδη το 212 π.Χ. και άλλες έπειτα από αυτόν. Παρατηρήθηκαν όλες από τις Συρακούσες, πλην μίας που παρατηρήθηκε από το Ταυρομένιο (σημερινή Ταορμίνα).
Πιο συγκεκριμένα οι ηλιακές εκλείψεις προβλέπονται στον Μηχανισμό από ένα ημερολόγιο που απεικονίζεται σε μια ελικοειδή κλίμακα. Το ημερολόγιο είναι χωρισμένο σε τρεις επάλληλες περιόδους 223 σεληνιακών μηνών που αντιστοιχούν σε 54 χρόνια, και είναι η περίοδος που επαναλαμβάνονται οι εκλείψεις», λέει στα «ΝΕΑ» ο Ξενοφών Μουσάς.
«Στο ημερολόγιο είναι καταγεγραμμένοι οι χρόνοι των εκλείψεων, δηλαδή το έτος, ο μήνας και η ώρα. Η ώρα κατά την οποία παρατηρείται μια ηλιακή έκλειψη υποδεικνύει και την τοποθεσία απ’ όπου γίνεται η παρατήρηση. Με τη συνδρομή του ειδικού σε αρχαίες εκλείψεις δρος Γ. Χένρικσον, που έκανε τους υπολογισμούς, διαπιστώνεται ότι οι εκλείψεις είχαν παρατηρηθεί από τις Συρακούσες.
Αυτό σημαίνει ότι ο Αρχιμήδης πρέπει να έκανε τις παρατηρήσεις, τις οποίες συνέχισαν οι μαθητές του μετά τον θάνατό του».
Το γεγονός αυτό, κατά τον Ξενοφώντα Μουσά, σημαίνει ότι ο Αρχιμήδης είχε δημιουργήσει τη δική του φιλοσοφική σχολή και μαζί με τους μαθητές του παρατηρούσαν ηλιακές εκλείψεις με τη χρήση και ρολογιών (ωροσκόπων) που εκείνος είχε κατασκευάσει.
Οι κατάλογοι με τις ηλιακές εκλείψεις θεωρείται πολύ πιθανόν ότι περιήλθαν στη γνώση του πλέον φημισμένου αστρονόμου Ίππαρχου, ο οποίος έζησε την εποχή που κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός.
«Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ίδιος κατασκεύασε ή επέβλεψε την κατασκευή του Μηχανισμού στα φημισμένα εργαστήρια της πολύ πλούσιας Ρόδου, η οποία είχε εξαιρετική παράδοση στη φιλοσοφία και τις επιστήμες για αιώνες».
Ο Ιππαρχος ασχολήθηκε με τον προσδιορισμό της διάρκειας του τροπικού έτους και με τη μέτρηση των εκλειπτικών συντεταγμένων των απλανών αστέρων. Ετσι οδηγήθηκε στη θεμελιώδους σημασίας ανακάλυψη του φαινομένου της μεταπτώσεως των ισημεριών, πάνω στο οποίο στηρίζεται ολόκληρο το σημερινό οικοδόμημα της αστρονομίας θέσεως.

Ο ιμπεριαλισμός, η θέση της Ελλάδας στο σύστημα και ο πόλεμος στις «Θέσεις» για το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Τρίτη, 19 Φεβρουάριος 2013 12:18 | Συντάχθηκε απο τον/την Εργατικός Αγώνας |  |  | 

της Ρένας Γιαννοπούλου

Διάχυτη είναι – και όχι μόνο το τελευταίο διάστημα – ανάμεσα στον κόσμο ο οποίος έχει ενεργά στηρίξει το ΚΚΕ σε διάφορες περιόδους της μακρόχρονης δράσης του, η ανησυχία αν όχι η αγωνία για την κατεύθυνση στην οποία δείχνει να κινείται το Κόμμα της εργατικής τάξης το τελευταίο χρονικό διάστημα. Η δημοσίευση των «Θέσεων» για το 19^ο Συνέδριο του Κόμματος κάθε άλλο παρά καθησύχασε αυτές τις ανησυχίες και τις αγωνίες, που επικεντρώνονται στα εξής ζητήματα:
-          Απομάκρυνση του ΚΚΕ από το Πρόγραμμα που συγκρότησε και διατύπωσε το 15^ο Συνέδριο, με άξονα τη διαμόρφωση του Αντιϊμπεριαλιστικού – Αντιμονοπωλιακού – Δημοκρατικού Μετώπου.
-          Απομονωτική – σεχταριστική γραμμή και πολιτική στο πεδίο του μαζικού κινήματος (θεωρώντας ωστόσο οπωσδήποτε σωστή την κριτική που ασκεί το ΚΚΕ στα «επίσημα» συνδικάτα, τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ) .
-          Απομάκρυνση από την ιδεολογική αλλά και πρακτική – πολιτική παράδοση του Κόμματος, από τη θέση για την ενδιάμεση και εξαρτημένη θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, με συνακόλουθη υποτίμηση πολλών πεδίων δράσης, προνομιακών μέχρι σήμερα, για το ίδιο το Κόμμα, αλλά και για τους φορείς μέσα στους οποίους έχουν δράσει ιστορικά και εξακολουθούν (;) να δρουν οι κομμουνιστές. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο κίνημα για την ειρήνη, στο κίνημα για τα δημοκρατικά δικαιώματα, αλλά και στην πολιτική αξιοποίηση του πατριωτικού αισθήματος του ελληνικού λαού και το «καναλιζάρισμά» του σε ορθή, τελεσφόρα για τα ιστορικά αιτήματα της εργατικής τάξης, αντιϊμπεριαλιστική κατεύθυνση.
Στο παρόν σημείωμα, θα ήθελα να ασχοληθώ κυρίως με αυτή την τελευταία πλευρά, την οποία εξ άλλου θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένης και της ανάπτυξης και της απήχησης του φασιστικού μορφώματος της «Χρυσής Αυγής», που σπεκουλάρει, μεταξύ άλλων, και στα πατριωτικά αισθήματα του λαού μας.
Τα τελευταία χρόνια, το σύνολο σχεδόν της κομματικής φιλολογίας, όπως αυτή δημοσιεύεται στο «Ριζοσπάστη» και στην «ΚΟΜΕΠ» προβάλλεται μία «μοντέρνα» αντίληψη περί ιμπεριαλισμού. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση, ο ιμπεριαλισμός εκλαμβάνεται κυρίως ως εσωτερική διαδικασία: από τη στιγμή δηλαδή που, σε μια χώρα, υπάρχουν μονοπώλια, η χώρα αυτομάτως θεωρείται «ιμπεριαλιστική». Ωστόσο, είναι άλλο πράγμα η ένταξη μιας χώρας στο σύστημα του ιμπεριαλισμού (και, σαφώς, στις μέρες μας, όλες οι χώρες είναι) και άλλο η εγκυρότητα του παραπάνω επιθετικού προσδιορισμού που σαφώς εξαρτάται από τη θέση της σε αυτό. Αλλιώς, αγνοείται η παραποιείται η λενινιστική θέση για την «ανισόμετρη ανάπτυξη» και περί ύπαρξης μιας φούχτας ισχυρών χωρών που εκμεταλλεύονται τις υπόλοιπες και αποσπούν υπεραξία από τους εργαζομένους τους.
Το αντιϊμπεριαλιστικό κίνημα, πολύ ισχυρό παραδοσιακά στη χώρα μας, λάμβανε πάντα υπ` όψη του αυτή τη διάσταση, η οποία εξ άλλου συνεπάγεται και τις ποικίλες στρατιωτικές επεμβάσεις. Ο λαός μας, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ και με την ίδια του εμπειρία από στρατιωτικές και πολιτικές επεμβάσεις (Δεκέμβρης του `44, αμερικάνικη επέμβαση ενάντια στο ΔΣΕ, χούντα του `67) υπήρξε σταθερός υπερασπιστής των λαών που αγωνίζονταν ενάντια σε αυτές. Ας θυμηθούμε τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις, το γιουγκοσλαβικό αλλά και τους πολέμους ενάντια στους λαούς της Ασίας, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Είναι άραγε ιδέα μου ότι τα τελευταία χρόνια, χωρίς οι ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να έχουν μειώσει την επιθετικότητά τους, η σημαία αυτής της – άλλοτε εξαιρετικά ενεργής – συνιστώσας του λαϊκού κινήματος έχει μερικώς υποσταλεί;
Αποτέλεσμα αυτής της θεώρησης πάντως είναι και η πλήρης απάλειψη του όρου «αντιϊμπεριαλιστικός» από το πρόσφατο ντοκουμέντο των «Θέσεων».  Το γεγονός αιτιολογείται, γενικά, με τον ισχυρισμό ότι ο όρος «αντικαπιταλιστική» (ή/και «αντιμονοπωλιακή») που καθορίζει το χαρακτήρα της «Λαϊκής Συμμαχίας» καλύπτει και την αντιπαράθεση με τον ιμπεριαλισμό. Ωστόσο, ο Λένιν καθορίζει σαφώς τον ιμπεριαλισμό ως το ανώτατο, αλλά πάντως διακριτό στάδιο του καπιταλισμού, με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Το στοιχείο της εξάρτησης των πιο αδύναμων χωρών, της διπλής καταπίεσης και της διπλής απομύζησης του πλούτου και της υπεραξίας που παράγει η εργατική τους τάξη, στο πλαίσιο της ανισόμετρης ανάπτυξης, από τη ντόπια αστική τάξη και τις ισχυρότερες δυνάμεις του συστήματος, αποτελούσε ανέκαθεν για το ΚΚΕ προνομιακό πεδίο πλησιάσματος ευρύτερων λαϊκών μαζών και συσπείρωσής τους στις γραμμές του. Με τις «Θέσεις» για το 19<sup>ο</sup> Συνέδριο αυτή η παραδεδομένη από την ιστορία του Κόμματος και – εν πολλοίς επιτυχημένη – τακτική φαίνεται να εγκαταλείπεται.
Σχετική με την προηγούμενη αντίληψη περί ιμπεριαλισμού είναι και η επιχειρούμενη – εδώ και πολλά χρόνια – αναθεώρηση της άποψης του ΚΚΕ για τη θέση της ίδιας της Ελλάδας στο σύστημα. Στο κείμενο των «Θέσεων», όπως και σε εκείνο των «Θέσεων» για το 18<sup>ο</sup>Συνέδριο, γίνεται λόγος όχι για θέση «ενδιάμεση και εξαρτημένη», αλλά για θέση «ενδιάμεση με πολλαπλές εξαρτήσεις». Εκτιμάται βέβαια ότι αυτή η θέση μέσα στους διεθνικούς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς που συμμετέχει η Ελλάδα, έχει παρουσιάσει δείγματα σαφούς υποχώρησης. Θεωρώ ότι η άποψη αυτή είναι, στην καλύτερη περίπτωση, με μεγάλη μετριοπάθεια διατυπωμένη μπροστά στις πραγματικές συνθήκες τις οποίες βιώνει η χώρα και ο λαός της. Η ΚΕ του ΚΚΕ δείχνει να θεωρεί ότι, αν εξαρθεί ο ρόλος του ιμπεριαλισμού (υπό την έννοια των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών και των διακρατικών ενώσεων) στη σημερινή κατάσταση, δίνεται «συγχωροχάρτι’ στη ντόπια αστική τάξη. Αναφέρει συγκεκριμένα το κείμενο των «Θέσεων»:
«Αναπαράγεται η συνθηματολογία περί απώλειας της εθνικής κυριαρ­χίας της Ελλάδας και κατοχής από τη Γερμανία. Πρόκειται για αποπροσα­νατολιστικό αστικό επιχείρημα, που επιδιώκει να συσκοτίσει το ουσιαστι­κό ζήτημα ότι η υποδεέστερη θέση μιας χώρας σε μια ιμπεριαλιστική συμ­μαχία καπιταλιστικών κρατών (από την οποία απορρέουν ανισότιμες σχέ­σεις μεταξύ τους) δεν αναιρεί τα κοινά στρατηγικά συμφέροντά τους, πά­νω στα οποία διαμορφώνεται η συμμαχία. Έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι κα­πιταλιστικά κράτη στηρίχτηκαν ακόμα και με άμεση στρατιωτική και πολι­τική εμπλοκή στο εσωτερικό τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν εσω­τερικές κρίσεις, το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας.
Ο χαρακτήρας του σύγχρονου πατριωτισμού ταυτίζεται με την ανατροπή της αστικής εξουσίας, της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγω­γής, την έξοδο από κάθε καπιταλιστικό διακρατικό συνασπισμό και ιμπερι­αλιστική συμμαχία». (Θέση 27, ΣΤ).
Θα ήθελα να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις σε αυτό το απόσπασμα.  Οπωσδήποτε, «κατοχή» υπό την κυριολεκτική έννοια του όρου δεν υπάρχει. Ωστόσο, η αποδυνάμωση της θέσης του ελληνικού καπιταλισμού το τελευταίο διάστημα, η μακρόχρονη, πριν ακόμα από τη γέννηση του ελληνικού κράτους τολμώ να ισχυριστώ, εξάρτηση της ελληνικής αστικής τάξης από το ξένο κεφάλαιο, τα έκτυπα χαρακτηριστικά που λαμβάνουν αυτές οι διαδικασίες στις μέρες μας, με την – κάποτε ωμή και απροκάλυπτη – υπαγόρευση πολιτικών από τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες και τους ποικίλους μηχανισμούς και οργανισμούς τους (ΕΕ, ΗΠΑ, ΔΝΤ, «Τρόϊκα», ως φορέας που συμπυκνώνει τα συμφέροντα όλων αυτών), η πανθομολογούμενη εκποίηση κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και εθνικού εδάφους και πλούτου, είναι στοιχεία που καταδεικνύουν ότι, ακόμη κι αν κάποτε η αστική τάξης της Ελλάδας έτρεφε όνειρα να γίνει «μικρός ιμπεριαλιστής» (αδόκιμη ωστόσο η έκφραση) η βούλησή της σκόνταψε στην αντικειμενική πραγματικότητα. Τούτο καθόλου δεν σημαίνει ότι η σημερινή κατάσταση δεν της αποφέρει σημαντικά ταξικά οφέλη. Τα «κοινά στρατηγικά συμφέροντα» τα οποία ορίζει και επικαλείται το κείμενο των θέσεων στην πράξη άλλο δεν σημαίνουν παρά διπλά βάρη, διπλή καταπίεση για την ελληνική εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα του τόπου μας. Από αυτή την πλευρά οφείλουν να μιλούν οι κομμουνιστές για την εξάρτηση, αυτή την πλευρά έχουν αναδείξει και αντιπαλέψει ιστορικά, συσπειρώνοντας κάτω από την επιρροή του Κόμματος πλατειές λαϊκές μάζες.
Θα ήθελα να σταθώ και στο υπογραμμισμένο κομμάτι του αποσπάσματος (η υπογράμμιση δική μου). Το τμήμα αυτό του κειμένου αναφέρεται σε στρατιωτικές επεμβάσεις στο εσωτερικό καπιταλιστικών κρατών με σκοπό τη στήριξή τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν εσωτερικές κρίσεις. Και μόνο η διατύπωση αυτού του αποσπάσματος, με τον τρόπο που γίνεται, «στρογγυλεύει», κατά την άποψή μου, το στοιχείο της στρατιωτικής επέμβασης. Στη χώρα που έζησε το Δεκέμβρη του `44 και τις βόμβες Ναπάλμ στο Γράμμο, αυτές οι επεμβάσεις περιγράφονται ως να μην υπήρξε λαϊκός παράγοντας που η παρουσία και η δράση του να κατέστησε «αναγκαία» για τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού τη στρατιωτική του δράση. Ωσάν να μην  καταλύθηκε η – όποια, στα πλαίσια του καπιταλισμού – λαϊκή κυριαρχία και να μην καταστρατηγήθηκε το δικαίωμα του λαού, κάθε λαού, να επιλέξει μόνος του τις τύχες του … Ωσάν επίσης οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να κινούνται από … αγνά αισθήματα αλληλεγγύης απέναντι στους πιο αδύναμους ομολόγους τους και να μην έχουν δικά τους συμφέροντα τα οποία στηρίζουν με τις εν λόγω επεμβάσεις… Και για να το πω αλλιώς και με ένα δικό μας παράδειγμα: το Δεκέμβρη του `44, ήταν μόνο η ντόπια αστική τάξη που θέλησε να ξαναπάρει την εξουσία της; Ο βρετανικός ιμπεριαλισμός δεν είχε δικά του συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία κινδύνευαν από μια πιθανή απόσπαση της Ελλάδας από το σύστημα; Και, σε τελευταία ανάλυση, για ποιο λόγο παρατίθεται το παράδειγμα των στρατιωτικών επεμβάσεων στο εσωτερικό των καπιταλιστικών χωρών; Για να ενισχύσει ποια άποψη; Θεωρείται κάτι ως φυσικό φαινόμενο; Οι λαοί δεν έχουν το δικαίωμα – και την υποχρέωση θα έλεγα – να αντισταθούν σε αυτού του είδους της επεμβάσεις; Εάν τραβήξουμε αυτή τη λογική (που περισσότερο υπονοείται παρά ομολογείται στο συγκεκριμένο απόσπασμα) τότε, δίκιο έχει το ΚΚ Ιράκ που συμμετείχε στη δοσίλογη, αμερικανόδουλη κυβέρνηση!
Το απόσπασμα που παρέθεσα προηγουμένως κλείνει με μια νεόκοπη περί πατριωτισμού αντίληψη. Στα πλαίσια της ίδιας αντίληψης, σε κεντρική συγκέντρωση του ΚΚΕ πριν από δύο περίπου χρόνια, η Αλέκα Παπαρήγα διατύπωσε την άποψη ότι ο όρος πατρίδα έχει νόημα μόνον όταν η εργατική τάξη έχει ανατρέψει την καπιταλιστική ιδιοκτησία και οικοδομεί το σοσιαλισμό! Στο πνεύμα αυτής της διακήρυξης, ακυρώνεται εντελώς η σπουδαιότητα του περίφημου γράμματος του Νίκου Ζαχαριάδη, με το οποίο κάλεσε τον ελληνικό λαό να στρατευτεί στην υπόθεση της υπεράσπισης της πατρίδας από την επίθεση του ιταλικού φασισμού και το οποίο αποτέλεσε την ιδεολογική πλατφόρμα πάνω στην οποία στηρίχτηκε η ίδρυση του ΕΑΜ.  Ας θυμηθούμε ακόμη το Στάλιν και την παραίνεσή του στους εκπροσώπους των κομμουνιστικών κομμάτων των καπιταλιστικών χωρών στο 19<sup>ο</sup> Συνέδριο του ΚΚΣΕ, με την οποία καλεί την εργατική τάξη και τα κομμουνιστικά κόμματα να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της υπεράσπισης της πατρίδας, αφού η αστική τάξη («υπεύθυνη», στην προοδευτική της φάση, για τη συγκρότηση των εθνών και των εθνών – κρατών) έχει απεμπολήσει, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού την έννοια της υπεράσπισης της επικράτειας, θέτοντας πάνω απ` όλα τα οικονομικά της συμφέροντα.
Απόρροια μιας τέτοιας, μονομερούς αντίληψης για τον πατριωτισμό, είναι και δύο σημεία των θέσεων με τα οποία ορίζονται τα καθήκοντα των κομμουνιστών στην περίπτωση ενός επικείμενου πολέμου. Παραθέτω αυτούσια τα αποσπάσματα:
(Θέση 60): «Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή αυξάνουν τους κινδύνους τοπικών πολεμικών συγκρούσεων που θα πάρουν γενικότερο χαρακτήρα, αφού στην ευρύτερη περιοχή συγκρούονται ιμπεριαλιστικά κέντρα και ι­μπεριαλιστικές δυνάμεις και μάλιστα σε συνθήκες αλλεπάλληλων κρίσεων που πλήττουν και το σκληρό πυρήνα της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας. Μια τέτοια περίπτωση, στις σύγχρονες συνθήκες, με ενεργητική συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, προϋποθέτει όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή που δεν μπορούν να λυθούν με μη στρατιω­τικά μέσα. Συνεπάγεται σπάσιμο συμμαχιών, σοβαρές αλλαγές και αναδια­τάξεις μέχρι και ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις στα πλαίσια όχι μόνο της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ, γενικότερη αναδιάταξη συμμαχιών.
Μέσα στα ενδεχόμενα για τη στάση της αστικής τάξης της Ελλάδας, μέ­ρους των πολιτικών της εκπροσώπων, είναι και να επιδιώξει συμμετοχή στο πλευρό μιας άλλης ισχυρής ιμπεριαλιστικής δύναμης, ακόμα και ανάλογα με τις συνθήκες να επιδιώξει τη μετατροπή του αμυντικού πολέμου σε ε­πιθετικό.
Αν δεχτεί επίθεση η Ελλάδα από γειτονική χώρα ή και από άλλη χώρα της περιοχής ή αν επιτεθεί πρώτη μέσα σε συμμαχία ή όχι, το Κόμμα σε κάθε περίπτωση πρέπει να ηγηθεί στην αυτοτελή οργάνωση της εργατικής - λα­ϊκής αντίστασης και να συνδεθεί η αντίσταση με την πάλη για ολοκληρωτι­κή ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα. Με την πρω­τοβουλία και καθοδήγηση του Κόμματος να συγκροτηθεί εργατικό - λαϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης, με σύνθημα: Ο λαός θα δώσει την ε­λευθερία και τη διέξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα που, όσο κυριαρχεί, φέρνει τον πόλεμο και την «ειρήνη» με το πιστόλι στον κρόταφο».
Η τελευταία, υπογραμμισμένη παράγραφος (η υπογράμμιση δική μου) επαναλαμβάνεται αυτολεξεί στη Θέση 76.
Πέρα από την ορθότητα της διαπίστωσης ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή μπορεί να οδηγήσουν σε πολεμική σύρραξη με ενδεχόμενη εμπλοκή της Ελλάδας, στο συγκεκριμένο απόσπασμα μπορούν να γίνουν μια σειρά παρατηρήσεις:
Ούτε όλοι οι πόλεμοι είναι ίδιοι ούτε και μπορούμε να μαντέψουμε αν η Ελλάδα θα εμπλακεί σε ένα μελλοντικό πόλεμο, ως επιτιθέμενη ή ως αμυνόμενη, ως ευρισκόμενη εν δικαίω ή εν αδίκω. Ωστόσο, οι Θέσεις δεν διαφοροποιούν τα καθήκοντα των κομμουνιστών ανάλογα με την περίσταση. Αναφέρονται στη  αυτοτελή οργάνωση της εργατικής τάξης και τη μετατροπή της εμπόλεμης κατάστασης σε επαναστατική, ενώ δεν αναφέρεται σε καμμία περίπτωση η ανάγκη υπεράσπισης της επικράτειας.
Ωστόσο, η λενινιστική και σταλινική παράδοση, τόσο στο θεωρητικό πεδίο όσο και στην παραδομένη τακτική των κομμουνιστικών κομμάτων (εννοείται και του ΚΚΕ, για να μην πω κυρίως του ΚΚΕ) σαφέστατα και διαφοροποιεί τους πολέμους. Για παράδειγμα, ήταν σαφώς θέση του Λένιν, για τον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, ότι το σύνθημα της «υπεράσπισης της πατρίδας» ήταν ψευδεπίγραφο και στόχευε στην υποταγή της εργατικής τάξης κάθε χώρας στα συμφέροντα της αντίστοιχης αστικής. Ο Λένιν μάλιστα επιζητούσε τη μετατροπή του πολέμου σε διεθνή εμφύλιο, με την έννοια ότι κάθε εργατική τάξη κάθε χώρας θα έπρεπε να πάρει τα όπλα ενάντια στην αστική τάξη της χώρας της. Με την ίδια σαφήνεια όμως, ο Λένιν τόνιζε ότι το καθήκον αυτό αφορά πρώτα και κύρια την εργατική τάξη των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της ίδιας της Ρωσίας, στα πλαίσια ενός πολέμου που αποτελούσε ένα γενικευμένο σφαγείο, με αποκλειστικό στόχο το ξαναμοίρασμα των παγκόσμιων αγορών.
Δεν είναι ίδια η θέση του Λένιν για τους Βαλκανικούς πολέμους, τους οποίους θεωρεί μια αντικειμενικά προοδευτική διαδικασία, καθώς συντελούν στην οριστική διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενός από τα τελευταία υπολείμματα της φεουδαρχίας στην Ευρώπη, αλλά και στην εθνοκρατική ολοκλήρωση των βαλκανικών χωρών, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στους συγκεκριμένους πολέμους ηγούνταν οι αστικές τάξεις των Βαλκανίων. Αξίζει, νομίζω, εδώ να παρατεθεί ένα μικρό κεφάλαιο από τις «Θέσεις» του Λένιν, υπό το γενικό τίτλο «Η σοσιαλιστική επανάσταση και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών», λαμβάνοντας βέβαια υπ` όψη ότι πρόκειται για κείμενο γραμμένο στις αρχές του 20^ουαιώνα:
«6. ΤΡΕΙΣ ΤΥΠΟΙ ΧΩΡΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ.
Σχετικά με την αυτοδιάθεση των εθνών πρέπει να διακρίνουμε τρεις βασικούς τύπους χωρών;
Πρώτο, τις προχωρημένες κεφαλαιοκρατικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης και τις Ενωμένες Πολιτείες. Στις χώρες αυτές έχουν από καιρό τελειώσει τα αστικοπροοδευτικά εθνικά κινήματα. Το καθένα απ` αυτά τα «μεγάλα» έθνη καταπιέζει ξένα έθνη στις αποικίες και μέσα στη χώρα του. Τα καθήκοντα του προλεταριάτου των κυρίαρχων εθνών είναι εδώ ακριβώς τα ίδια με τα καθήκοντα που είχε τον ΧΙΧ αιώνα το προλεταριάτο της Αγγλίας απέναντι στην Ιρλανδία.
Δεύτερο, την Ανατολική Ευρώπη: Αυστρία, Βαλκάνια και ιδιαίτερα η Ρωσία. Εδώ ακριβώς ο ΧΧ αιώνας ανάπτυξε πολύ τα αστικοδημοκρατικά εθνικά κινήματα και όξυνε τον εθνικό αγώνα. Τα καθήκοντα του προλεταριάτου αυτών των χωρών, τόσο στο ζήτημα της ολοκλήρωσης του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού τους, όσο και στο ζήτημα της βοήθειας προς τη σοσιαλιστική επανάσταση των άλλων χωρών, δεν μπορούν να εκπληρωθούν χωρίς την υπεράσπιση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των εθνών. Εξαιρετικά δύσκολο και εξαιρετικά σπουδαίο είναι εδώ το καθήκον της συνένωσης της ταξικής πάλης των εργατών των εθνών που καταπιέζουν και των εργατών των εθνών που καταπιέζονται.
Τρίτο, τις μισοαποικιακές χώρες, όπως η Κίνα, η Περσία, η Τουρκία και όλες οι αποικίες που ο πληθυσμός τους  φτάνει το ένα δισεκατομμύριο. Στις χώρες αυτές τα αστικοδημοκρατικά κινήματα ενμέρει μόλις αρχίζουν, ενμέρει κάθε άλλο παρά τέλειωσαν. Οι σοσιαλιστές πρέπει όχι μόνο να απαιτούν την χωρίς όρους, χωρίς αποζημίωση και άμεση απελευθέρωση των αποικιών – και η διεκδίκηση αυτή στην πολιτική της έκφραση δε σημαίνει τίποτ` άλλο παρά ακριβώς την αναγνώριση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης. Οι σοσιαλιστές πρέπει να υποστηρίζουν με τον πιο αποφασιστικό τρόπο τα πιο επαναστατικά στοιχεία των αστικοδημοκρατικών εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων σ` αυτές τις χώρες και να βοηθούν το ξεσήκωμά τους – και σε περίπτωση ανάγκης και τον επαναστατικό τους πόλεμο – ενάντια στις ιμπεριαλιστικές Δυνάμεις που τις καταπιέζουν»[1].
Είναι λοιπόν σαφές ότι ο Λένιν δεν υποτιμά το εθνικό ζήτημα και δεν καθορίζει κατά τον ίδιο τρόπο τα καθήκοντα του προλεταριάτου όλων των χωρών απέναντι στον πόλεμο και στο ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας, αλλά το συναρτά απόλυτα με τη θέση κάθε χώρας στο σύστημα. Προφανώς δεν ισχυρίζομαι ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς αποικίας ούτε και ότι δεν έχει πετύχει την εθνοκρατική της ολοκλήρωση. Ωστόσο, υπάρχει το στοιχείο της έντασης της εξάρτησης της χώρας από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τους διακρατικούς οργανισμούς. Πρόκειται για μια σκληρή πραγματικότητα που ζει ο ελληνικός λαός που η άρνησή της φέρνει τον αρνητή αντίπαλο με την ίδια τη ζωή και που θέτει ιδιαίτερα καθήκοντα στο φυσικό καθοδηγητή της ελληνικής εργατικής τάξης.
Να θυμηθούμε και τη σταλινική παράδοση, όπως αποκρυσταλλώθηκε στο 7<sup>ο</sup> Συνέδριο της Γ` Διεθνούς το 1935. Με το Συνέδριο αυτό, που καλούσε τους κομμουνιστές να υπερασπιστούν τις πατρίδες τους από τη φασιστική επίθεση αλλά και τη Σοβιετική ΄Ενωση, τέθηκαν οι βάσεις της συγκρότησης των μεγάλων λαϊκών αντιφασιστικών και απελευθερωτικών κινημάτων της δεκαετίας του `40. Είναι άλλο πράγμα το ότι τα κινήματα (μαζί και το ΕΑΜ) δεν διεκδίκησαν την εξουσία και άλλο πράγμα η εκ των ων ουκ άνευ συμβολή τους στην αντιφασιστική νίκη των λαών.
Αλλά και η πλούσια ιστορική πείρα του ΚΚΕ μπορεί να αποτελέσει και σήμερα γνώμονα για το πώς πρέπει το Κόμμα να πολιτευτεί στην περίπτωση ενός πολέμου. Το ΚΚΕ έχει αποδείξει ότι μπορεί να διακρίνει τους πολέμους και ανάλογα να πολιτευτεί. Νεοσύστατο ακόμη αντιτάχθηκε σθεναρά στη Μικρασιατική εκστρατεία, υπήρξε όμως πρωτοπόρο στην αντίσταση του ελληνικού λαού στην ιταλική και, αργότερα, στη γερμανική επίθεση και εισβολή. Θεωρώ περιττό να αναφερθώ στο έπος και στο μεγαλείο της εαμικής εθνικής αντίστασης. Να σημειώσω όμως τούτο: άριστα κάνει το ΚΚΕ όταν τιμά με κάθε δυνατό τρόπο τον αγώνα του ΔΣΕ. Ωστόσο, η πολιτική (αλλά και ηθική) βάση πάνω στην οποία οικοδομείται και νομιμοποιείται στη συνείδηση του ελληνικού λαού ο ΔΣΕ είναι ακριβώς ο αγώνας του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ. Ο ΔΣΕ υπήρξε ο ένοπλος βραχίονας με τον οποίο διεκδίκησαν τη χώρα οι ίδιοι αυτοί (ως τάξη, ως πολιτικός φορέας, ως πρόσωπα) που σήκωσαν στους ώμους τους όλο το βάρος της υπεράσπισής της από τον εισβολέα.
Είναι καθαρό για μένα ότι, σε περίπτωση πολέμου, θα πρέπει να διεκδικηθεί από το επαναστατικό υποκείμενο, την εργατική τάξη και το Κόμμα της, η εξουσία. Ωστόσο, το καθήκον της υπεράσπισης της πατρίδας σε περίπτωση που η χώρα βρεθεί εν δικαίω σε εμπόλεμη κατάσταση, θεωρώ ότι είναι επίσης παράγοντας εκ των ων ουκ άνευ ακριβώς για να εμπιστευτεί η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα το ΚΚΕ. (Δεν συζητώ καν ποια πρέπει να είναι η στάση των κομμουνιστών σε περίπτωση που η Ελλάδα «άρξεται χειρών αδίκων». Όπως σημείωσα και παραπάνω, το ΚΚΕ έχει αποδείξει ότι γνωρίζει τι πρέπει να κάνει από το 1919, όντας ακόμη ΣΕΚΕ). Εξ άλλου, τίθενται και ορισμένα πρακτικά ζητήματα: αντιλαμβάνομαι τι σημαίνει «αυτοτελής οργάνωση της εργατικής τάξης» σε περίπτωση αντίστασης σε εισβολέα ο οποίος έχει ήδη καταλάβει τη χώρα∙ στη διάρκεια όμως των πολεμικών επιχειρήσεων πώς υλοποιείται κάτι τέτοιο; Έχει άραγε προβλεφθεί συγκεκριμένη δουλειά μέσα στις ένοπλες δυνάμεις;
Εν πάση περιπτώσει, η μη ρητή αναφορά στην ανάγκη υπεράσπισης της επικράτειας σε περίπτωση δίκαιου πολέμου, με οδηγεί σε ορισμένες σκέψεις που, θέλω να πιστεύω ότι είναι ακραίες διότι δεν μπορώ να δεχτώ ότι υπάρχουν στο μυαλό κομμουνιστών. Οι στρατεύσιμοι κομμουνιστές θα κληθούν να λιποτακτήσουν; Αν κάτι τέτοιο συμβεί, πολύ φοβάμαι ότι θα μιλάμε για τη βιολογική εξόντωση μιας ολόκληρης βάρδιας νέων κομμουνιστών. Αλλά και, αυτό είναι το χειρότερο, θα μιλάμε για την άρνηση και τη σπίλωση ολόκληρης της ιστορίας του ΚΚΕ που χαρακτηρίζεται και από τον πρωτοπόρο ρόλο του κάθε φορά στην υπεράσπιση της πατρίδας και του λαού. Θα πρόκειται, φοβάμαι, για μια ολοκληρωτική καταστροφή, δεδομένου ότι το Κόμμα θα έχει αμετάκλητα σπιλωθεί στη συνείδηση ενός κόσμου που το περιμένει πρωτοπόρο σε όλους τους αγώνες του. Θα έχει χάσει ένα σκαλοπάτι για να πατήσει και να διαπαιδαγωγήσει στην  κατεύθυνση της πάλης για το σοσιαλισμό το μεγαλύτερο δυνατό κομμάτι του ελληνικού λαού, αλλά και να αποδείξει στην πράξη την πολιτική και ηθική του ανωτερότητα απέναντι στην αστική τάξη και στα πολιτικά της μορφώματα.
Είναι εξαιρετικά πολλά τα ζητήματα που ανοίγουν οι «Θέσεις» για το 19 Συνέδριο του ΚΚΕ και φοβάμαι ότι όλα αποδεικνύουν πως η διαρκής διολίσθηση όχι μόνο από το Πρόγραμμα που διατυπώθηκε στο 15<sup>ο</sup> Συνέδριο, αλλά και από το σύστημα αρχών και αξιών με τις οποίες πολιτεύτηκε μέχρι σήμερα το Κόμμα, από την ίδια την, σε τελευταία ανάλυση, λενινιστική παράδοση, οδηγείται σε οριστική απομάκρυνση και ρήξη. Κομβική θέση ανάμεσα στα ζητήματα αυτά πιστεύω ότι κατέχουν ακριβώς οι νεόκοπη πρόσληψη του ιμπεριαλισμού, η αλλαγή της ιστορικής άποψης του Κόμματος για την εξάρτηση της χώρας μας και, τέλος, ακριβώς η γεμάτη ασάφειες τοποθέτηση για τον πόλεμο που παραπέμπει περισσότερο στις θέσεις των τροτσκιστών κατά το Β` Παγκόσμιο και καθόλου στο ίδιο το ΚΚΕ. Θαρρώ ότι, ως προς τις πλευρές αυτές, τα μέλη και οι φίλοι του Κόμματος θα πρέπει να είναι σε πολύ μεγάλη εγρήγορση, αν δεν θέλουν να το δουν να μεταλλάσσεται σε ένα αριστερίστικό, βολουνταριστικό μόρφωμα που θα περιφρονεί, όσο και αν τον επικαλείται, το λαό, τις αγωνίες και τις ανάγκες του.

---

[1]Από την έκδοση «Β. Ι. Λένιν: Κριτικά σημειώματα πάνω στο εθνικό ζήτημα – Για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών’, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2006. (Για λόγους οικονομίας χώρου, έχω παραλείψει τις υποσημειώσεις).