Ένωση Κρήτης : Τιμάται ο πρώτος εορτασμός της στις 1 /12/1913, συντελέστηκε νομικά με τη Συνθήκη του Λονδίνου στις 17 Μαΐου 1913, αλλά είχε ήδη κατακτηθεί μετά από αγώνες γενεών Κρητών στις 24/9/1908

του Κώστα Ντουντουλάκη*

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 η κυβέρνηση της διαρκώς επαναστατούσας από το 1821 αλλά κατ΄απαίτηση των μεγάλων  δυνάμεων αυτόνομης ως τότε   Κρήτης,  εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο κήρυξε την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Παράλληλα την ίδια ημέρα έγιναν παλλαϊκά συλλαλητήρια στα Χανιά Ρέθυμνο Ηράκλειο καθώς και σε όλους τους Δήμους της Κρήτης κατά τα οποία ο λαός διακήρυξε και επέβαλε  την  Ένωση. ..

Ιστορικό

Κατά την επανάσταση του 1821-1830 οι Κρητικοί αγωνίστηκαν ηρωικά, ο πολύχρονος αιματηρός τους αγώνας πέρασε πολλές αμφίρροπες φάσεις και ουσιαστικά από το 1829 όλη η Κρήτη πλην των κάστρων Χανίων Ρεθύμνου και Ηρακλείου ήταν ελεύθερη  όπως αναφέρει και ο Άγγλος περιηγητής Πάσλεϋ.

 Όμως, με πόνο απερίγραπτο είδαν να μην συμπεριλαμβάνεται η Κρήτη στα όρια του ελεύθερου κράτους, όπως αυτά καθορίστηκαν από το πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830….

Έτσι θέλησε η ευρωπαϊκή διπλωματία και κυρίως η Αγγλία. Η αγγλική εξωτερική πολιτική δεν μπορούσε να σκεφτεί ότι κάποια στιγμή δεν ήταν εύκολο γι’ αυτήν, ή ακόμη χειρότερο, αδύνατο, να χρησιμοποιεί ο στόλος της το λιμάνι της Σούδας.

 Όπως οι διάδοχές τους ΗΠΑ από το 1948 ως σήμερα... 

Ο στόχος αυτός συνδυαζόταν με το έτερο δόγμα της ακεραιότητας της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ως ανάχωμα στην πάγια επιδίωξη της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, της καθόδου δηλαδή της Ρωσίας στο Αιγαίο.

Και δεν εναντιώθηκε μόνο το 1830 η ευρωπαϊκή διπλωματία στην Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, αλλά πάντοτε όταν οι Κρήτες επαναστατούσαν κατά της τουρκικής κυριαρχίας για τον ίδιο σκοπό. 

Το ίδιο  έγινε στα επαναστατικά κινήματα  των Κρητών το 1841, το 1858, στην μεγάλη Επανάσταση  του 1866-1868, το 1878, το 1889.

 Παράλληλα η προπαγάνδα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προσπάθησε να καλλιεργήσει στους Κρήτες, κυρίως στους εξέχοντες, μίαν αντίληψη αυτονομίας και ανεξαρτησίας από την υπόλοιπη Ελλάδα. Αντίληψη που δυστυχώς βρήκε ευήκοα ώτα και που δημιούργησε πολλά προβλήματα κατά την επανάσταση του 1866.

Στην συντριπτική  πλειονότητά τους όμως οι Κρήτες απέκρουσαν μια τέτοια λύση.

Την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα το κρητικό ζήτημα αποκτά οξύτητα εξαιτίας του «Ανατολικού Ζητήματος».

  Η Αγγλία θεωρεί την Κρήτη εκ των "ων ουκ άνευ" για την θαλάσσια οδό της προς τις Ινδίες.

Το 1895 ξεκινά μία νέα επανάσταση, η λεγόμενη Μεταπολιτευτική με επικεφαλής τον Μανούσο Κούνδουρο. Ο Κούνδουρος γνωρίζοντας τις διπλωματικές επιδιώξεις των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων θεωρούσε την αυτονομία της Κρήτης ως πρώτο βήμα για την ένωση της με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Η ελληνική εξωτερική πολιτική ήταν αντίθετη σε κάθε αυτονομιστική κίνηση, γιατί πίστευε ότι υπήρχε ο κίνδυνος να περιέλθει η Κρήτη σε κάποια ξένη δύναμη, οπότε θα χανόταν οριστικά για την Ελλάδα.

Οι Τούρκοι προέβησαν σε σφαγές και βιαιότητες που προκάλεσαν την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων.

 Τελικά επεβλήθη νέος Οργανισμός που έγινε αποδεκτός από την Επαναστατική Επιτροπή.
Η Τουρκική διοίκηση όμως αμέσως άρχισε να υπονομεύει το νέον Οργανισμό με φόνους και βιοπραγίες.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις  προσπαθούν να αποτρέψουν την επέκταση των ταραχών και η ελληνική κυβέρνηση από την άλλη στέλνει πολεμικά πλοία υπό την αρχηγία του πρίγκιπα Γεωργίου για να εμποδίσουν τη μεταφορά του τουρκικού στρατού στο νησί. 

Την 1η Φεβρουαρίου 1897 φτάνει στην Κρήτη ο συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος, ο οποίος "στο όνομα του βασιλιά της Ελλάδας Γεωργίου του Α’" καταλαμβάνει την Κρήτη και κηρύσσει την Ένωσή της με την Ελλάδα.

Σκληρές μάχες διεξάγονται. Η Κρήτη και πάλι στα όπλα για την ελευθερία της.

 Τα πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων χωρίς οίκτο κανονιοβολούν ανελέητα στις 7 Φεβρουαρίου 1897 το επαναστατικό στρατόπεδο  στο ακρωτήρι Χανίων. 

Τότε, σαν έσπασε από έκρηξη  οβίδας ο ιστός της ελληνικής σημαίας με την Κρήτη, που έγραφε "Ένωσις ή Θάνατος", έκανε κοντάρι το σώμα του ο Μιχάλης Καγιαλεδάκης ή Καγιαλές!  Πράξη που ξεσήκωσε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη υπέρ των Κρητών.

       Το άγαλμα του ηρωικού Μιχάλη Καγιαλεδάκη-Καγιαλέ, στο Ακρωτήρι Χανίων. 

Το Μάρτιο του 1897 οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις αποβιβάζουν στη μεγαλόνησο στρατό και την καταλαμβάνουν. 

Στα Χανιά οι Ιταλοί στο Ρέθυμνο οι Ρώσοι στο Ηράκλειο οι Άγγλοι και στο Λασίθι οι Γάλλοι. Προτείνουν δε ως λύση την αυτονομία της Κρήτης υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου. 

Πρόταση που οι Κρήτες δεν αποδέχτηκαν καταρχήν όπως και η ελληνική κυβέρνηση.
Ο "ατυχής" όμως για την Ελλάδα ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 (8 Απριλίου – 8 Μαΐου) αναγκάζει την Ελλάδα να ανακαλέσει τις δυνάμεις της από την Κρήτη.

Οι Κρήτες βλέπουν και πάλι το όνειρό τους για την Ένωση να σβήνει. 

Μετά από τρεις συνελεύσεις – Αρμένοι Αποκορώνου, Αρχάνες και Μελιδόνι Μυλοποτάμου 16 Οκτωβρίου 1897 – αποδέχονται σαν αναγκαίο -προσωρινό-κακό, τη λύση της αυτονομίας που προτείνουν οι Ευρωπαίοι.

Στις 9 Δεκεμβρίου 1898 αποβιβάζεται στο νησί ο ύπατος αρμοστής των Δυνάμεων, πρίγκιπας Γεώργιος, δευτερότοκος υιός του βασιλιά Γεωργίου. 

Οι Κρήτες τον υποδέχονται με  ενθουσιασμό και εκλαμβάνουν την παρουσία του στο νησί ως έναν αρραβώνα για την Ένωση. Πολύ γρήγορα όμως οι ελπίδες τους διαψεύδονται.

  Οι Δυνάμεις ούτε για μια στιγμή δεν αφήνουν περιθώρια για μία τέτοια λύση και στην επίσημη διακοίνωσή τους στο αίτημα του πρίγκιπα για Ένωση δηλώνουν ότι αυτό είναι αδύνατο (Φεβρουάριος 1901).

Ο Ελευθέριος  Βενιζέλος διαφώνησε με την πολιτική που ακολουθούσε ο πρίγκιπας για να επιτευχθεί η ένωση. Ο πρίγκιπας στήριζε τις ελπίδες του για Ένωση στους συγγενικούς δεσμούς που είχε με τους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης. 

Αντίθετα ο Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος είχε την άποψη ότι η πορεία προς την Ένωση έπρεπε να είναι σταδιακή.

 Είχε την απόλυτη βεβαιότητα ότι η άμεση επίτευξη της ένωσης ήταν αδύνατη, διότι γνώριζε ποιες ήταν οι μακροπρόθεσμες επιδιώξεις των δυνάμεων. Πίστευε και υποστήριζε ότι έπρεπε πρώτα να ολοκληρωθεί η αυτονομία. Να αποκτήσει η Κρήτη δικιά της πολιτοφυλακή. Να απαλλαγεί από τα ξένα στρατεύματα και να εκλέγει ο κρητικός λαός τον κυβερνήτη του.

Ο Βενιζέλος απολύθηκε από την Κρητική Κυβέρνηση (Μάρτιος 1901) και συκοφαντήθηκε στην Κρήτη και στην Ελλάδα ότι είναι ανθενωτικός και ότι επιθυμεί η Κρήτη να ανακηρυχθεί σε ηγεμονία.

Η οξύτατη αυτή πολιτική κρίση οδήγησε τελικά στο ένοπλο  "Κίνημα του Θερίσου", 10 Μαρτίου 1905.

Ο ένοπλος αγώνας κράτησε ως το Νοέμβριο του 1905. Οι Δυνάμεις χορήγησαν αμνηστία και δέχτηκαν να κατέλθει στην Κρήτη μία επιτροπή να ερευνήσει επιτόπου την κατάσταση και να προτείνει λύσεις. 

Η επιτροπή στις 30 Μαρτίου 1906 υποβάλλει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την έκθεσή της στην οποία μεταξύ των άλλων σημειώνει : "… το μόνο φάρμακο στην επικίνδυνη σημερινή κατάσταση είναι η Ένωση της Κρήτης με το βασίλειο της Ελλάδος."

Παράλληλα αναγνωρίστηκε στο βασιλιά της Ελλάδας το δικαίωμα να προτείνει αυτός στις Δυνάμεις τον ύπατο αρμοστή.

Ύπατος αρμοστής διορίστηκε ο έμπειρος και μετριοπαθής πολιτικός Αλέξανδρος Ζαΐμης, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το Σεπτέμβριο του 1906.

Προηγουμένως η Συντακτική Συνέλευση που προήλθε από τις εκλογές του Μαΐου 1906 είχε κηρύξεις και αυτή την Ένωση της Κρήτης.

Τον Ιούλιο του 1908 άρχισε η αποχώρηση των ξένων στρατιωτικών αγημάτων με προοπτική να ολοκληρωθεί μετά από ένα έτος. Παράλληλα είχε οργανωθεί η κρητική πολιτοφυλακή.
Έτσι σιγά – σιγά το αυτόνομο καθεστώς της Κρήτης αποδεσμευόταν από τον έλεγχο των Μεγάλων Δυνάμεων, πράγμα που προοιωνιζόταν ότι ο κρητικός λαός, όταν η συγκυρία θα ήταν ευνοϊκή θα μπορούσε να επιβάλει τη θέλησή του.

Τον Ιούνιο του 1908 ξεσπά στην Μακεδονία το κίνημα των Νεοτούρκων. 

Ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει το Τουρκικό Σύνταγμα. 

Οι υπόδουλοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία λαοί πανηγύρισαν διότι πίστεψαν ότι αρχίζει γι’ αυτούς μια νέα ελπιδοφόρα περίοδος. Η Βουλγαρία έσπευσε να ανακηρύξει την ανεξαρτησία της από την τουρκική επικυριαρχία και η Αυστρία να προσαρτήσει τις επαρχίες Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Οι Κρήτες απογοητευμένοι από την παρελκυστική πολιτική των Δυνάμεων θεώρησαν την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το κίνημα των Νεοτούρκων ως ευκαιρία να κατακτήσουν την Ένωση.

Έτσι στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 η Κυβέρνηση της Κρήτης εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο κήρυξε την Ένωση της Κρήτης. Παράλληλα την ίδια ημέρα έγιναν συλλαλητήρια στα Χανιά και στις άλλες κρητικές πόλεις καθώς και σε όλους τους Δήμους της Κρήτης κατά τα οποία ο λαός κηρύσσει την ανεξαρτησία της Κρήτης και την Ένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα. 
Έκτοτε η Κρήτη κυβερνάται, τυπικά μόνο αυτόνομη, με νόμους του ελληνικού κράτους...

Οι Νεότουρκοι όμως αντέδρασαν δυναμικά, επιθυμώντας την πρώτη διπλωματική επιτυχία τους, εκτιμώντας ότι ούτε οι Δυνάμεις επιθυμούσαν διακαώς την Ένωση.
Έτσι οι Δυνάμεις στη διακοίνωσή τους προς την Τουρκία τον Ιανουάριο του 1909 υπογράμμιζαν ότι για να πραγματοποιηθεί η Ένωση απαιτείται πάντοτε η σύμφωνη γνώμη της Πύλης.

Τον Ιούλιο του 1909 φεύγει από την Κρήτη και ο τελευταίος ευρωπαίος στρατιώτης. Η ευρωπαϊκή αυτή χειρονομία, στην ουσία της συμβολική, αναπτέρωσε το ηθικό των Κρητών.

Δυστυχώς η διεθνής συγκυρία και η πλήρης αδυναμία της Ελλάδας να επιβάλει τη θέλησή της δεν ευνοούσαν την ενωτική λύση. Τον επόμενο μήνα, 4 Αυγούστου 1909, οι Δυνάμεις ζητούν από την Εκτελεστική Επιτροπή να κατεβάσει από όλα τα δημόσια κτίρια την ελληνική σημαία και η τουρκική κυβέρνηση απαιτεί από την ελληνική να αποδοκιμάσει την Ένωση, απειλώντας διακοπή διπλωματικών σχέσεων, πράγμα που υποχρέωσε την Αθήνα να ζητήσει την παρέμβαση των Δυνάμεων, οι οποίες στις 18 Αυγούστου 1909 κατέβασαν βιαίως την ελληνική σημαία από το φρούριο του Φιρκά Χανίων.
Δυστυχώς πέρα από τη θέληση του κρητικού λαού υπήρχαν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα που στη δεδομένη χρονική στιγμή δεν επέτρεπαν τη δικαίωση των εθνικών πόθων των Κρητών.

Στις 15 Αυγούστου 1909 ξεσπά στην Ελλάδα τι κίνημα στο Γουδί. Το κρητικό ζήτημα πλεγμένο στη δίνη των ευρωπαϊκών συμφερόντων έθετε στην κρητική πολιτική ηγεσία το ερώτημα: εμμονή στην ντε φάκτο επιβολή της Ένωσης ή συνεννόηση με τις Δυνάμεις. 
Ο Βενιζέλος έκλινε με τη δεύτερη άποψη...

Τον Αύγουστο του 1910 ο Ελευθέριος Βενιζέλος αφήνει το νησί και αρχίζει την ενεργό πολιτική δράση του στην Ελλάδα. Είχε πια εδραία πεποίθηση, ότι το κρητικό ζήτημα θα λυθεί και οι πόθοι του κρητικού λαού θα εκπληρωθούν μόνο τότε όταν η Ελλάδα θα ήταν σε θέση να επιβάλει την Ένωση με στρατιωτικά μέσα. Έτσι από τη στιγμή που ανέλαβε την ελληνική κυβέρνηση αμέσως ξεκίνησε τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς.

Το Μάρτιο του 1912 διεξήχθησαν εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα και την αυτόνομη Κρήτη.

Αντιπροσωπεία από Κρήτες βουλευτές αποφασίζει να έλθει στην ελληνική πρωτεύουσα και να συμμετάσχει στις εργασιές του ελληνικού κοινοβουλίου.

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια να ματαιώσει μία τέτοια απόφαση!

 Δηλώνει ότι γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον ποιες συνέπειες για το εθνικό θέμα μπορούσε να έχει μια τέτοια πράξη. Ότι θα έδινε αφορμή στην Τουρκία να απειλήσει πόλεμο κατά της Ελλάδας ή ακόμη ανακατοχή της Κρήτης, ενώ η Ελλάδα δε είχε ολοκληρώσει τις στρατιωτικές προετοιμασίες της.

Όταν το πράγμα έφτασε στα άκρα ο Βενιζέλος δεν δίστασε να λάβει βίαια μέτρα για να εμποδίσει την είσοδο των Κρητών βουλευτών στην Ελληνική Βουλή. Για να εκτονωθεί η κατάσταση διέκοψε τις εργασίες της Βουλής για τον Οκτώβριο 1912...

Στις 5 Οκτωβρίου 1912 ξεκινά ο Α’ βαλκανικός πόλεμος. Τα βαλκανικά κράτη Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία κήρυξαν τον πόλεμο στην Τουρκία, παρά τις συντονισμένες και επίμονες προσπάθειες της ευρωπαϊκής διπλωματίας να τον αποτρέψει .

Με την έναρξη του πολέμου και τις πρώτες νίκες των ελληνικών όπλων οι πόρτες του ελληνικού κοινοβουλίου επιτέλους άνοιξαν και υποδέχθηκαν τους Κρήτες Βουλευτές. 
Στις 11 Οκτωβρίου 1912 υπογράφεται Βασιλικό Διάταγμα με το οποίο ο Στέφανος Δραγούμης διορίστηκε Γενικός Διοικητής της Κρήτης.

Με την πράξη αυτή de facto η Κρήτη έγινε τμήμα του Ελληνικού Κράτους,  δηλ. de facto (στην πράξη)  συντελέστηκε η Ένωση. H de jure (εκ του νόμου)  ένωση, από άποψη διεθνούς δικαίου, συντελέστηκε με τη Συνθήκη του Λονδίνου στις 17 Μαΐου 1913 μεταξύ της Τουρκίας και των εμπόλεμων βαλκανικών κρατών. 

Με το άρθρο 4 της συνθήκης:

 "Η Αυτού μεγαλειότης, ο αυτοκράτωρ των Οθωμανών δηλοί ότι εκχωρεί εις τας Αυτών μεγαλειότητας τους συμμάχους ηγεμόνας την νήσον Κρήτην και ότι παραιτείται υπέρ αυτών πάντων των ων εκέκτητο επί της νήσου ταύτης κυριαρχικών και άλλων δικαιωμάτων…"

Αργότερα με την κύρωση της Ελληνοτουρκικής συνθήκης ειρήνης του Νοεμβρίου του 1913 ( νόμος 4213 της 11/14 Νοεμβρίου 1913) η Κρήτη περιήλθε οριστικά στην Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη βουλή … η ελληνική Κυβέρνησις ανέμενε δια την προσάρτησιν την επικύρωσιν της συνθήκης των Αθηνών, ήτις προεπιβεβαιούσα την συνθήκην του Λονδίνου, αποτελεί και την τελευταίαν λέξην επι του ζητήματος τούτου … και συνεχίζει μόνον με την συνθήκην των Αθηνών, κυρούσαν τα πρωκαταρτικώς συνομολογηθέντα εν Λονδίνω, εκλείπει κάθε ίχνος τουρκικής επικυριαρχίας επί της νήσου 

Την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 1913 ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος κατήλθαν στα Χανιά και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο φρούριο Φιρκά, στο λιμάνι των Χανίων. 

Με την συμβολική αυτή πράξη επισημοποιήθηκε η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

*  Κώστας Σ. Ντουντουλάκης,  συντ/χος δάσκαλος, πτυχιούχος Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Παντείου, μελετητής ελληνικής Ιστορίας και Γλώσσας.

Τα φυτοφάρμακα στην Κρήτη...

Δήμος της Κρήτης στο... κόκκινο για καρκίνο και υπογονιμότητα λόγω φυτοφαρμάκων

Τι δείχνουν ευρήματα μελέτης: Στα εδάφη της Κρήτης καταναλώνονται 3.000 τόνοι φυτοφαρμάκων τον χρόνο

Στις γυναίκες μέσης ηλικίας βρέθηκαν ευρήματα που είναι ενδεικτικά για πρόκληση καρκίνου του μαστού, ενώ στους άνδρες διαπιστώθηκε ότι το 35% των σπερματοζωαρίων τους είχε κατακερματισμούς DNA, που είναι ενδεικτικοί της χαμηλής ικανότητας γονιμότητας, σε περιοχές θερμοκηπιακής καλλιέργειας του δήμου Σητείας.

Πρόκειται για στοιχεία-σοκ που δείχνουν μια γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στους μόνιμους κατοίκων των περιοχών της Κρήτης με εντατικές καλλιέργειες, οι οποίες και έχουν ως συνέπεια τη μακροχρόνια έκθεσή τους σε φυτοφάρμακα.

Όλα τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την πολυβραβευμένη εργασία του διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας και διευθυντή του Ακτινολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου, για τις γεωργικές περιοχές της Κρήτης θερμοκηπιακής και μη καλλιέργειας, που παρουσιάστηκε στη Σητεία, στο πλαίσιο της 4ης Επιστημονικής Ημερίδας για τις επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων!

Η εργασία ανήκει στον διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας και διευθυντή του Ακτινολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου Γιώργο Δολαψάκη και τους Γιάννη Βλαχονικολή, Χαράλαμπο Βαρβέρη και Αριστείδη Τσατσάκη. Στην έρευνα αυτή γίνεται συσχέτιση της μακροχρόνιας έκθεσης σε φυτοφάρμακα με τα παθολογικά υπερηχογραφικά και μαστογραφικά ευρήματα σε γυναίκες μέσης ηλικίας, ενδεικτικά για πρόκληση καρκίνου μαστού. Στο Ανδρολογικό Εργαστήριο του Κέντρου Γονιμότητας Κρήτης διαπιστώθηκε πρόσφατα ότι το 35% των σπερματοζωαρίων ανδρών, μόνιμων κατοίκων σε περιοχές θερμοκηπιακής καλλιέργειας του δήμου Σητείας, είχε κατακερματισμούς DNA, που είναι ενδεικτικοί της χαμηλής ικανότητας γονιμότητας.

Εξάλλου, αναφέρθηκαν επίσης στοιχεία όπως ότι στον δήμο Σητείας υπάρχουν κι άλλοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι, όπως η απόρριψη ετησίως 100.000 τόνων υγρών αποβλήτων ελαιουργείων σε εξατμησιοδεξαμενές και η καύση 82.000 τόνων ελαιοκλάδων. Σε περιοχές με υπεράντληση νερού από γεωτρήσεις παρατηρείται ελάττωση των αποθεμάτων και σε παράκτιες περιοχές με εντατικές καλλιέργειες παρατηρείται κακή ποιότητα νερού γεωτρήσεων για άρδευση (υφαλμύρινση και αυξημένη συγκέντρωση ιόντων χλωρίου). Σε ελέγχους της ΔΕΥΑΣ δεν έχουν ανιχνευθεί υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε νερό ύδρευσης του δήμου Σητείας, ούτε και νιτρορύπανση στους υπόγειους υδροφορείς της περιοχής.

Ο Δήμος Σητείας, σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, όπως αναφέρει «θα πρωτοστατήσει για: 
- Μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες. Ιδιαίτερα για τα φάρμακα δακοκτονίας θα ενταθούν οι προσπάθειες για τον περιορισμό χρήσης τοξικών οργανοφωσφορικών και επιβλαβών πυρεθρινοειδών στους ψεκασμούς και κατάργηση των περιττών ψεκασμών. 
- Ενίσχυση της εφαρμογής δολωματικών ψεκασμών για την αντιμετώπιση του δάκου, για τη διατήρηση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης - ΠΟΠ - του ελαιολάδου, του περιορισμού υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, του κόστους παραγωγής και της εξολόθρευσης ωφέλιμων οργανισμών. 
- Ενημέρωση του κοινού, υπηρεσιακούς ελέγχους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και το περιβάλλον και μέτρα προστασίας των ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού. 
- Εκπαίδευση καλλιεργητών προκειμένου να εκτιμούν τους κινδύνους έκθεσης σε φυτοφάρμακα, καθώς και να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν σωστά τα μέσα ατομικής προστασίας. 
- Ορθή διαχείριση ψεκασμών με τη λήψη μέτρων ατομικής προστασίας, τήρηση των αποστάσεων ψεκασμών, ορθή διαχείριση υπολειμμάτων ψεκαστικών υγρών και συντήρηση ψεκαστικών μηχανημάτων. 
- Τακτική βιοπαρακολούθηση των επαγγελματιών ψεκαστών για προσδιορισμό και αξιολόγηση έκθεσής τους σε φυτοφάρμακα. 
- Η Περιφέρεια Κρήτης, σε συντονισμό με αρμόδιους της Αυτοδιοίκησης, του ΓΕΩΤΕΕ και της αγροτικής παραγωγής, να βρει λύση για έγκαιρη, αποτελεσματική δακοκτονία, φιλική στο περιβάλλον, σε σχέση με την υπουργο-κεντρική, δυσλειτουργική και αναποτελεσματική εφαρμοζόμενη πολιτική. 
- Αναστολή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) 6669/79087/15.7.2015 (ΦΕΚ Β' 1791), που μειώνει δραστικά τις αποστάσεις ψεκασμών από ειδικές περιοχές, χωρίς να υπάρχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, με τεκμηριωμένες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και περιβάλλον. 
- Συλλογή, ανακύκλωση και αξιοποίηση των κενών φιαλών των φυτοφαρμάκων και συλλογή των ληγμένων στα σημεία πώλησης, όπως γίνεται με τα κοινά φάρμακα, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ), μετά από σχετική νομοθετική ρύθμιση και παροχή κινήτρων. 
- Εκπαίδευση και κατάρτιση των αγροτών στην ολοκληρωμένη και βιολογική καλλιέργεια, με χρήση γηγενών ποικιλιών, υγιή κίνητρα, χρηματοδότηση, εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, πρόσβαση στις αγορές, ευνοϊκές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και ισορροπία μεταξύ εισροών και εξόδων. 
- Μέτρα ενημέρωσης και προσαρμογής των αγροτών στις αυξανόμενες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, που οδηγούν σε δραματική αύξηση του πληθυσμού των εχθρών στις καλλιέργειες».

Τα συμπεράσματα της ημερίδας

Αναλυτικότερα, η ημερίδα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 17 Νοεμβρίου στο Πολύκεντρο του Δήμου Σητείας. Παρευρέθηκαν και χαιρέτισαν ο Παν/τος Ηγούμενος της Μονής Τοπλού, Αρχιμ. Θεόφιλος Σπανουδάκης, η αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Πελαγία Πετράκη, ο πρόεδρος Αγροτικών Συνεταιρισμών Σητείας Μανόλης Μαυροματάκης, ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Σητείας Γιάννης Κατσαράκης και ο δήμαρχος Σητείας Θεόδωρος Πατεράκης. Χαιρετισμό απέστειλε ο βουλευτής Ηρακλείου Βασίλης Κεγκέρογλου. Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης δημοτικοί σύμβουλοι, γεωπόνοι, φαρμακοποιοί, ιατροί, αγρότες, φοιτητές και φοιτήτριες της Σχολής Διατροφής και Διαιτολογίας του ΤΕΙ Σητείας και πλήθος κόσμου. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο Αριστοτέλης Μεραμβελιωτάκης, προϊστάμενος του τοπικού Τμήματος Οικονομικής Ανάπτυξης του Δήμου Σητείας. 
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η έκθεση έργων ζωγραφικής από μαθητές των δημοτικών σχολείων Σητείας. Η ανταπόκριση των χορηγών στην ημερίδα ήταν εντυπωσιακή, ζεστή και εγκάρδια. Την Κυριακή 18 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη των ομιλητών και των οργανωτών της ημερίδας στη Μονή Τοπλού, όπου ο Ηγούμενος ανέλυσε το ιστορικό έργο της Μονής και αναφέρθηκε στη συμβολή του στην ανάπτυξη της βιολογικής καλλιέργειας, καθώς και στην προώθηση στην παγκόσμια αγορά των διακεκριμένων με διεθνή βραβεία τοπικών οίνων και ρακής πολλαπλής απόσταξης. 
Επίσης, εκτός από τα στοιχεία για τις ασθένειες του πληθυσμού του δήμου Σητείας, σύμφωνα με την εν λόγω εργασία, πολλά άλλα και χρήσιμα συμπεράσματα εξήχθησαν όπως: 
Στην Ελλάδα η ετήσια αξία φυτικής παραγωγής είναι 6,7 δισ. ευρώ. Καταναλώνονται ετησίως 30.000 τόνοι φυτοφαρμάκων, εκ των οποίων το 7% είναι λαθραία. Η εντατικοποίηση της παραγωγής, η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της μη ορθής διαχείρισης ενεργειακών και φυσικών πόρων, η ανεπάρκεια εκπαίδευσης και κατάρτισης ψεκαστών αλλά και του ελέγχου ψεκαστικών μηχανημάτων, η έλλειψη ενημέρωσης και η ανυπαρξία ειδικού κέντρου συλλογής και ανακύκλωσης των δεκάδων εκατομμυρίων κενών φιαλών συσκευασίας φυτοφαρμάκων είναι παράγοντες που διαταράσσουν τα οικοσυστήματα και αυξάνουν τη νοσηρότητα. 
Στη χώρα με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 6669/79087/15.7.2015 (ΦΕΚ Β' 1791), μειώθηκαν οι αποστάσεις ψεκασμών από ειδικές περιοχές, χωρίς να ληφθούν υπόψη: 
* Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης του ΥΠΑΑΤ το 2014, όπου διαπιστώνεται η χαμηλή εκπαίδευση και κατάρτιση των ψεκαστών. 
* Η απουσία τακτικού μηχανολογικού ελέγχου των ψεκαστικών μηχανημάτων και η μη αντικατάσταση των ακροφυσίων ψεκασμού με ειδικά μειωμένης διασποράς. 
* Η έγγραφη επιστημονική και τεκμηριωμένη θέση της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας προς τα αρμόδια υπουργεία για τις αρνητικές επιπτώσεις μιας τέτοιας απόφασης. Οι κατ’ εξακολούθηση χορηγήσεις άδειας κυκλοφορίας σε απαγορευμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση φυτοφάρμακα, η προσπάθεια νομοθέτησης επαναχρησιμοποίησης ληγμένων φυτοφαρμάκων και η ανάπτυξη εμπορίας και χρήσης απαγορευμένων, λαθραίων και πλαστών φυτοφαρμάκων επιβαρύνουν την υγεία των ψεκαστών, των περιοίκων, των καταναλωτών, το περιβάλλον και το ελληνικό Δημόσιο. Παρά τις εξαγγελίες, είναι εμφανές το αδιέξοδο της εφαρμοζόμενης αγροτικής πολιτικής, της εξάρτησης και του εθισμού σε παλιές πολιτικές, ξεπερασμένες από τις σύγχρονες ανάγκες και τεχνολογίες.

Στα εδάφη της Κρήτης καταναλώνονται 3.000 τόνοι φυτοφαρμάκων τον χρόνο

Στην περιοχή της Κρήτης η έκταση της ελαιοκαλλιέργειας πλησιάζει τα 2 εκατομμύρια στρέμματα, των αμπέλων τα 253.693 και των κηπευτικών τα 85.453 στρέμματα. Η έκταση των θερμοκηπίων είναι 26.000 στρέμματα. Στην Κρήτη καταναλώνονται ετησίως 3.000 τόνοι φυτοφαρμάκων, κυρίως εντομοκτόνα, μηκυτοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, ποικίλης τοξικότητας. Σε ειδικές περιοχές εντατικής καλλιέργειας παρατηρείται μόνιμη ρύπανση εδάφους, εξάντληση, υφαλμύρινση και νιτρορύπανση υδροφορέων.

Παρατηρείται σοβαρή προσπάθεια προβολής και προώθησης τοπικών προϊόντων ποιότητας. Ωστόσο κρίνεται ανεπαρκής η ενημέρωση του κοινού για τη χρήση φυτοφαρμάκων, τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής ολοκληρωμένης ή βιολογικής καλλιέργειας, την ανάγκη περιορισμού των υπερκαταναλώσεων τοξικών και επιβλαβών φυτοφαρμάκων και τον σεβασμό του περιβάλλοντος.

Μικρό ποσοστό ψεκαστών λαμβάνουν τα ορθά και πλήρη μέτρα ατομικής προστασίας κατά τους ψεκασμούς, κανείς επαγγελματίας ψεκαστής δε βιοπαρακολουθείται για έκθεση, και σε πολλές περιοχές δεν τηρείται η νομοθεσία περί ορθής διαχείρισης φυτοφαρμάκων και αποστάσεων ψεκασμών από κατοικίες. Δεν πραγματοποιούνται τακτικοί έλεγχοι για υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε έδαφος, επιφανειακούς και υπόγειους υδροφορείς και δεν υπάρχει ενημέρωση του κοινού.

Παρά τη ραγδαία αύξηση ιατρών στην Κρήτη, παρατηρείται, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές υψηλής παραγωγικότητας, ραγδαία αύξηση αναπτυξιακών και συγγενών ανωμαλιών, νοσηρότητας και θνησιμότητας από καρκίνους, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία, χρόνια νευρο-εκφυλιστικά, καρδιαγγειακά, αυτοάνοσα νοσήματα και μείωση της γονιμότητας.

Σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και κλιματικής αλλαγής παρατηρείται προοδευτικά αυξανόμενη δυσκολία αντιμετώπισης εχθρών στις καλλιέργειες, όπως του δάκου στην ελιά ή της Tuta absoluta στην ντομάτα, με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, περιορισμό των υπαίθριων καλλιεργειών, αύξηση των κλειστών μονάδων αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής και σημαντική αύξηση εισαγόμενων ζωοτροφών, φυτοφαρμάκων, υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και κόστους παραγωγής.

Σε επίπεδο περιφέρειας Κρήτης υπάρχουν αναφορές για χημική σύσταση, νιτρορύπανση εδαφών, ποιοτικής και ποσοτικής αξιολόγησης υδροφορέων, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Στην Κρήτη, πολλοί ψεκαστές απορρίπτουν τα υπολείμματα των ψεκαστικών υγρών στο έδαφος και τις 2-3 εκατομμύρια κενές φιάλες των φυτοφαρμάκων τις καίνε ή τις πετάνε στα κοινά σκουπίδια και ρέματα. Ετησίως απορρίπτονται σε εξατμησιοδεξαμενές 800.000 τόνοι υγρών αποβλήτων ελαιουργείων και καίγονται 1 εκατομμύριο τόνοι ελαιόκλαδα, ενώ θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν στις καλλιέργειες ή στην παραγωγή ενέργειας σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των οργανικών αποβλήτων από άλλες αγροτοκτηνοτροφικές πηγές.

Μέτρα κατά της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων

Στον δήμο Σητείας παράγονται 15.000 τόνοι ελαιολάδου ετησίως, η μεγαλύτερη σε έκταση ελαιοκαλλιέργεια ανά κάτοικο στην Κρήτη. Το ελαιόλαδο Σητείας κατέχει από το 1993 την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και διατηρεί ιδιαίτερη θέση στον παγκόσμιο χάρτη του ελαιολάδου. Καλλιεργούνται 137.000 στρ. ελιές, 15.000 στρ. αμπέλου και 1.000 περίπου στρ. θερμοκηπίων. Εκτός του ελαιολάδου, παράγονται και εξάγονται άριστης ποιότητας οίνοι, αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα και λαχανικά. Η έκταση της βιολογικής καλλιέργειας στην περιοχή είναι το 4,2% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης και είναι η μεγαλύτερη στην Κρήτη. Συνολικά οι περιοχές Natura 2000 στον δήμο Σητείας καταλαμβάνουν έκταση 85.756 στρ. ή το 13,58% της συνολικής έκτασης του δήμου και το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO της Σητείας το 76%. Η περιοχή Σητείας είναι το πρώτο θύμα της κλιματικής αλλαγής εξαιτίας ιδιαίτερων εδαφοκλιματικών συνθηκών. Παρατηρείται η μεγαλύτερη στην Κρήτη δημογραφική γήρανση και μείωση του πληθυσμού ( 20% σε σχέση με το 1960).

Οι παραγωγοί, ο Δήμος Σητείας, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Σητείας, ο Οργανισμός Ανάπτυξης Σητείας, το Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας του ΤΕΙ Κρήτης, οι αρμόδιες υπηρεσίες και άλλοι φορείς συμβάλλουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της περιοχής.

Το Γεωπάρκο Σητείας συμβάλλει στην ανάπτυξη συνεταιριστικής, αειφόρου και βιολογικής γεωργίας στην περιοχή, στην ταυτόχρονη διατήρηση οικοσυστημάτων και ανάπτυξη παραγωγής χωρίς να είναι η κερδοφορία αυτοσκοπός, ενάντια στην αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και των γενετικά τροποποιημένων ειδών. Σήμερα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση, με την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία και τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2021-2027, προσπαθεί να περιορίσει τη χρήση φυτοφαρμάκων μέχρι και την οριστική κατάργησή τους, οι Έλληνες αγρότες δεν έχουν προσαρμοστεί και ενταχθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς και των νέων τεχνολογιών. Το όφελος από τη μακροχρόνια χρήση των φυτοφαρμάκων στην αγροτική παραγωγή είναι μικρότερο από την αύξηση του κόστους υγείας και της προκαλούμενης επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Αναπτύσσονται διεθνώς νέες μέθοδοι ολοκληρωμένης και βιολογικής καλλιέργειας, νέες τεχνολογίες, καθώς και εναλλακτικές πηγές παραγωγής ενέργειας και διατήρησης των οικοσυστημάτων. Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για σταδιακή απεξάρτηση από το παλιό μοντέλο ανάπτυξης και την πραγματοποίηση της βιώσιμης και αειφόρου αγροτικής ανάπτυξης.

Από:Παπαδάκης Χριστόφορος

Γερμανία: η 4η πιο διεφθαρμένη χώρα παγκοσμίως!

Γερμανία, η 4η πιο διεφθαρμένη παγκοσμίως!

30 Νοεμβρίου 2018

 από Βασίλης Βιλιάρδος

Δεν μπορεί παρά να θαυμάσει κανείς την καγκελάριο, όσον αφορά κυρίως την ικανότητα της να παρουσιάζεται ως η πλέον άμεμπτη και ηθική πολιτικός της υφηλίου – ενώ έχει ένα επί πλέον μεγάλο πλεονέκτημα: το να παρουσιάζει επίσης τη Γερμανία ως ηθική, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων της!

.

Επικαιρότητα

Ήδη από το 2014 η γερμανική εφημερίδα DIE WELT έγραφε πως σε θέματα διαφθοράς πιστεύουν πολλοί ότι, προηγούνται χώρες όπως η Κίνα, η Ελλάδα ή η Ρωσία (πηγή) – παραθέτοντας όμως ένα γράφημα, από το οποίο διαπιστώνεται πως η Γερμανία είναι στην 4η θέση παγκοσμίως, μετά την Αίγυπτο, τη Νιγηρία και τη Ναμίμπια (όλες οι άλλες αφρικανικές!), χωρίς να υπάρχει καθόλου η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις. Με δεδομένες δε τις συνεχείς απάτες, καθώς επίσης τη διαφθορά που έχει αποκαλυφθεί όσον αφορά τη Deutsche Bank (το πρόσφατο εδώ), ίσως να έχει κατακτήσει πια την πρώτη θέση – επιμένοντας παρόλα αυτά να κατηγορεί την Ελλάδα, προφανώς για να διευκολύνει τη ληστεία της.

Με τον τρόπο αυτό καταφέρνει βέβαια να αυξάνει τις εξαγωγές της, παραπλανώντας τις άλλες χώρες που πιστεύουν πως οφείλεται στις ικανότητες των Γερμανών και στα προϊόντα τους – κάτι που φυσικά δεν ισχύει. Ξεπερνάει πάντως κατά πολύ τις Η.Π.Α., τη Ρωσία και την Ιταλία όσον αφορά τη διαφθορά – οπότε εύλογα συμπεραίνει κανείς πως τα βασικά της ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα είναι η διαφθορά, η διαπλοκή, η απάτη, το ψέμα, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, η παράνομη και η νόμιμη φοροδιαφυγή.

Εμείς έχουμε αναφερθεί βέβαια αναλυτικά σε πολλά από αυτά, χαρακτηρίζοντας τη Γερμανία ως πρωταθλήτρια της απάτης – μεταξύ άλλων στην τράπεζα των σκανδάλων, στην Deutsche Bank που θεωρείται από την ίδια την αστυνομία της χώρας ως εγκληματική συμμορία. Επίσης στην απάτη της Volkswagen, στη μεγαλύτερη νόμιμη ληστεία όλων των εποχών (άρθρο), στη Διεθνή Διαφάνεια που έχει έδρα το Βερολίνο και μέλη της όλους τους διαφθορείς της χώρας, με πρώτη τη Siemens, στους χρηματισμένους δημοσιογράφους της, στις φορολογικές οάσεις που συντηρεί κοκ.

Εν τούτοις δεν μπορεί παρά να θαυμάσει κανείς την καγκελάριο, όσον αφορά κυρίως την ικανότητα της να παρουσιάζεται ως η πιο άμεμπτη και ηθική πολιτικός της υφηλίου, ενώ έχει ένα επί πλέον μεγάλο πλεονέκτημα: το να παρουσιάζει επίσης τη Γερμανία ως ηθική, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων της!

Κλείνοντας, αφού μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις, όλοι γνωρίζουν πια πως η Γερμανία τρέφεται από την κρίση υπερχρέωσης της Ευρωζώνης – παράγοντας μετά το 2009 τεράστια πλεονάσματα στο ισοζύγιο της, με τη βοήθεια της ΕΚΤ και του ευρώ. Η σύγκριση της δε με τη Γαλλία, όπου οι μπλε στήλες και η αριστερή κάθετος στο γράφημα που ακολουθεί αφορούν τη Γερμανία, ενώ η διακεκομμένη καμπύλη (δεξιά κάθετος) τη Γαλλία, είναι τρομακτική – αρκεί βέβαια να προσέξει κανείς πως η δεξιά κάθετος παραμένει αρνητική, παρά το ότι ανέκαμψε από το -3% το 2012, στο περίπου -1,5% το 2016 (ενώ η αριστερή, η Γερμανία δηλαδή, έφτασε στο τεράστιο +8,5% του ΑΕΠ, ήτοι πάνω από 250 δις €).

Δυστυχώς όμως, η Γαλλία κυβερνάται από έναν πολιτικό που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα πιόνι του Βερολίνου – αφού έχει εκπαιδευθεί εκεί, ενώ η προεκλογική του εκστρατεία στηρίχθηκε από τις γερμανικές εταιρίες με την προτροπή της κυβέρνησης τους. Ως εκ τούτου, οι ελπίδες να υπάρξει κάποια αλλαγή στην Ευρώπη, με ηγέτη τη Γαλλία, είναι μάλλον ουτοπικές – σημειώνοντας την απίστευτη στροφή του δικού μας πρωθυπουργού, ο οποίος έχει μετατραπεί επίσης σε «υποτακτικό» της καγκελαρίου.

Σύριζα, αντίφα και χρυσαυγίτες έχουν κοινό συμφέρον να εμφανίσουν τις πατριωτικές κινητοποιήσεις ως φασιστικές.

 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ

ΑΡΔΗΝ

ΓΙΑ ΤΙΣ

ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

Eδώ και μερικές βδομάδες έχουν ξεκινήσει καταλήψεις διαμαρτυρίας των μαθητών  υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας, και ενάντια στην Συνθήκη των Πρεσπών. Το κίνημα αυτό αποτελεί εξέλιξη της γενικής κινητοποίησης που ξεκίνησε από τα συλλαλητήρια σε όλες σχεδόν της πόλεις της Ελλάδας και εκφράστηκε και στις συμβολικές πράξεις διαμαρτυρίας κατά τις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου.

Η κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει την ενδοτικότητά της απέναντι σε Σκοπιανούς και Αλβανούς και την προδοτική συμφωνία των Πρεσπών, βάζει μπροστά την εμφυλιοπολεμική συκοφαντία  και καταδικάζει τις κινητοποιήσεις ως υποκινούμενες από τους φασίστες. Στην πραγματικότητα είναι αυθόρμητες, γιατί ένα όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της νεολαίας, ιδίως στη Μακεδονία, αντιδρά απέναντι στο ξεπούλημα και τον εθνομηδενισμό που διοχετεύει η κυβέρνηση στα σχολεία, θέλοντας να καταργήσει τις εθνικές γιορτές και την ιστορική μνήμη του ελληνισμού.

Σε αυτό το κίνημα  υπάρχει μια κρυμμένη δυναμική. Η αναγέννηση του πατριωτικού αισθήματος μέσα στην νεολαία ωθεί κομμάτια της να θέσουν σε πρώτη προτεραιότητα το «εμείς», μιλώντας για λογαριασμό της κοινωνίας ως συνόλου, με τρόπο που έχει να συμβεί εδώ και πολλές δεκαετίες. Ουσιαστικά από την περίοδο των κινητοποιήσεων για την Κύπρο στη δεκαετία του 1960 και του 1970.

Εμφανίζεται, δηλαδή, μια προοπτική υπέρβασης των ψευδοκινημάτων, του «σπάω-καίω-καταστρέφω», τα οποία εξουδετέρωσαν κατά το άμεσο παρελθόν τις αντιστασιακές διαθέσεις της νεολαίας, καθιστώντας τις εν τέλει αυτοκαταστροφικές και στρέφοντάς τες σε  μηδενιστική κατεύθυνση. Σε αντίθεση με τον μηδενισμό, ο πατριωτισμός της νεολαίας μπορεί μάλιστα να αποκτήσει και «κοινωνικό βάθος», δηλαδή να θέσει αιτήματα ανασυγκρότησης του υποβαθμισμένου σχολείου, του μισοδιαλυμένου πανεπιστημίου, ακόμα και του ίδιου του μαθητικού και φοιτητικού κινήματος, τα οποία στενάζουν κάτω από τον πραξικοπηματισμό των όποιων μειοψηφιών. Έτσι, οι μαθητές στην Κατερίνη, δίπλα στις ελληνικές σημαίες και τα συνθήματα για τον Παύλο Μελά έχουν και ένα πανώ με το σύνθημα: «Οι μαθητές δεν σκύβουν το κεφάλι / Παλεύουνε για μόρφωση και κοινωνία άλλη». Ίσως, μέσα στη γενική παρακμή που μας έχουν βυθίσει οι Συριζανέλ και οι κοσμοπολίτικες και αγράμματες πνευματικές ηγεσίες της χώρας, αυτή η πατριωτική αφύπνιση της νεολαίας να αποτελεί  μια αχτίδα φωτός και ελπίδας.

Στην καταστολή αυτής ακριβώς της ελπίδας και της προοπτικής στοχεύει η «εμφυλιακή μηχανική» της κυβέρνησης που θέλει να στρέψει το κίνημα προς τον χρυσαυγητισμό, που είναι εξάλλου και ο καλύτερος σύμμαχός της. Κάλλιο το πατριωτικό δυναμικό, σκέφτεται, να εκτραπεί προς τον μπαμπούλα της ακροδεξιάς, παρά να απελευθερωθεί ανατρέποντας τις ιδεολογικές ισορροπίες του ετοιμοθάνατου πολιτικού σκηνικού. Εξ ου και το κρεσέντο του «ψευδο-αντιφασισμού με τα κοστούμια» των τελευταίων ημερών, ο οποίος δεν κάνει τίποτε άλλο από το να σπονσοράρει την ακροδεξιά, μέσα από την τεχνητή υπερδιόγκωση μειοψηφικών περιστατικών. Και αυτή την κυβερνητική στρατηγική στηρίζουν μεγάλες μερίδες της άκρας αριστεράς, και του αντιεξουσιαστικού χώρου, σε μια νέα εκδοχή «συριζο-τραμπουκισμού», όπου οι αγανακτισμένοι «πολίτες»-παρακρατικοί  των διαδηλώσεων του 1960, έχουν δώσει την θέση τους στους εθνομηδενιστές πραιτωριανούς της κυβέρνησης του  2018.

Στην πραγματικότητα τα ανοικτά ανθελληνικά φιλοτουρκικά και φιλοσκοπιανά συνθήματα των «αντίφα», οι εκβιασμοί και οι απειλές των διευθυντάδων των σχολείων και των περιφερειών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και οι ύβρεις των υπουργών θέλουν ακριβώς να στρέψουν κάθε πατριωτική αμφισβήτηση προς την κατεύθυνση των φασιστών, για να μπορούν να εμφανίζουν ως «αντιφασιστικό» τον ενδοτισμό και τον εθνομηδενισμό τους. Σύριζα, αντίφα και χρυσαυγίτες έχουν κοινό συμφέρον να εμφανίσουν τις πατριωτικές κινητοποιήσεις ως φασιστικές. Το «εμφυλιοπολεμικό κλίμα» συμφέρει και τους δυο, γιατί έτσι επιτυγχάνεται η διαίρεση της χώρας σ’ ένα «αριστερό έθνος» και σ’ ένα «δεξιό έθνος», αντί για ένα ενιαίο και ενωμένο ελληνικό έθνος, έτοιμο να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή και να ανοίξει νέους δρόμους για την παρακμάζουσα πατρίδα.
Απέναντι σε αυτό το θανάσιμο  δίπολο, υπάρχει μόνο μια προοπτική: Ο δημοκρατικός πατριωτισμός. Οι μαθητές, όταν ξεπουλιέται ένα κομμάτι της πατρίδας και της ιστορίας μας, έχουν όχι μόνο δικαίωμα αλλά και πατριωτικό καθήκον να κάνουν επιτέλους συμβολικές καταλήψεις για τη Μακεδονία, και όχι βέβαια για  τις  τυρόπιτες στα κυλικεία ή για τις εκδρομές, όπως συνέβαινε μέχρι χθες.

Άμποτες να αρχίσει αυτή η τόσο αναμενόμενη αφύπνιση της νεολαίας μας από τον δημοκρατικό πατριωτισμό.

ΚΙΝΗΜΑ ΑΡΔΗΝ    27 Νοεμβρίου 2018

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ... ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΗ-ΤΟΣΟ ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΥΧΝΑ...

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ... ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΗ-ΤΟΣΟ ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΥΧΝΑ...
.
"Ξόδεψα πολύν άνεμο για να μεγαλώσω..
Μόνον έτσι όμως έμαθα να ξεχωρίζω τους πιο ανεπαίσθητους συριγμούς..
ν’ ακριβολογώ μες στα μυστήρια..
Μια γλώσσα όπως η ελληνική..
όπου...
Αλλο πράγμα είναι η Αγάπη και άλλο πράγμα ο Ερωτας..
Άλλο η Επιθυμία και άλλο η Λαχτάρα..
Άλλο η Πίκρα και άλλο το Μαράζι..
Άλλο τα Σπλάχνα κι άλλο τα Σωθικά..."
(Οδυσσέας Ελύτης)

Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις. είναι από την Ελληνική γλώσσα. (βιβλίο Γκίνες). Κατ΄ άλλους πολύ περισσότερες.

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ' αυτήν δεν υπάρχουν όρια.
(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)

Η Ελληνική και η Κινέζικη. είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και.....στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.
(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.

Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι θα έπρεπε να γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.

Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.

Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λες, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό.

Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ

Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια).

Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα.

Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι' αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.

Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει:

«Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».

Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις».

Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα δηλαδή γη + έχων). Αρχοντες ήταν οι της τάξεως των γαιο-κτημόνων, κτητόρων γης, αυτών που είχαν αρκετή ιδιό-κτητη γη.

«Βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό

(α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).

Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη.

Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει ως ανθρώπους - και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας.

Και, βέβαια, όταν αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην φθίνει-τελειώνει, πως το λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο».

Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.

Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά . Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!!

Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.

Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο.

Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.

Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο Όργουελ στο «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις. (Κάτι που κάνει δυστυχώς με ιδεοληπτικά και αποπροσανατολιστικά προσχήματα τα τελευταία χρόνια η πλανητική επιβολή του λεγόμενου political correct, αλλά αυτό είναι μια ξεχωριστή συζήτηση...)

«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.
Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού.

Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ

Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:

«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».

Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα:

«Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα - μητέρα των εννοιών μας - μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει».

Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιωάννης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής.

Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.

«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ' εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες»,

όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.
Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».

Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά κοροϊδεύουν πολλοί για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ό,τι οι άνθρωποι της πόλης.
Μα και στο λεξιλόγιο. Δεινοπαθώ συχνά σε συζητήσεις να προσπαθώ να καταλάβουν Αθηναίοι μα και Χανιώτες γέννημα θρέμμα της ξεκομμένης από τα χωριά πόλης, γνωστοί και φίλοι μου πως αίγα (γίδα από το αίγα-αιγίδα που σωστά επίσης λένε σε Ρούμελη-Μοριά) και ρίφι (ερίφιον αρχαία) που λέμε στα χωριά της Κρήτης είναι οι ελληνικές λέξεις και όχι οι τούρκικες κατσίκα-κατσικάκι. Πως πυρομάχι (πυρ-μάχη) και παρασιά ή πυροστιά (πυρ και εστία) είναι ελληνικά το "τζάκι" (από την τουρκική λέξη ocak) και η φωτιά του. Πως δώμα όπως λέμε στα χωριά και έγραφε και ο Όμηρος είναι το σωστό και όχι ταράτσα, πως καπνοδόχος ή (ο) ανηφοράς που λέμε στα χωριά μας είναι η ελληνική λέξη (από αυτόν ανηφορίζει ο καπνός...) και όχι η ιταλική - αν και προερχόμενη από ελληνική ρίζα καμινάδα (από την βενετική caminada < λατινική caminata, ρήμα camino < caminus-αντιδάνειο "καμίνι" από το καίω, καμ-ένο...κλπκλπ κλπ....
Κ.Ντ.