“Η επίθεση του Ιμπραήμ στο Μεσολόγγι” (Πινακοθήκη Μεσολογγίου)από τον Ιταλό Τζουζέπε Ματσόλα, πίνακας για την επίθεση του Ιμπραήμ στο Μεσολόγγι το Νοέμβριο του 1825
Νικολάι Ματβέεβιτς Ποζντέεφ, Autumn Day, 1961
Ο μήνας Νοέμβριος πήρε το όνομά του από το λατινικό novem δηλαδή εννέα (9), γιατί ήταν ο ένατος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου, τον είχαν αφιερώσει στον Ποσειδώνα και γιόρταζαν τα Ποσειδώνια.
-Έχει 30 ημέρες και ως μήνας είναι μυστηριώδης και ιδιόμορφος γιατί είναι μια περίοδος μελαγχολική, επειδή πλησιάζει ο χειμώνας, αλλά και γεμάτη↴↴↴
αισιοδοξία για τη συγκομιδή, που θα βοηθήσει σε εύκολο ξεχειμώνιασμα.
-Ο αστερισμός της Πλειάδας, δηλαδή η Πούλια, όπως την ονομάζει ο λαός μας, ανατέλλει στα τέλη Μαΐου και δύει στα μέσα Νοεμβρίου, είναι το ουράνιο σημάδι αυτόν τον μήνα που οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι οργανώνουν τις δουλειές τους.
-Αρκετά ονόματα δόθηκαν στο Νοέμβριο όπως: Βροχάρης (γιατί έχει πολλές βροχές), Ανακατεμένος (από τον άστατο καιρό), Παχνιστής (εξαιτίας της πάχνης), Κρασομηνάς (επειδή τότε άνοιγαν τα καινούρια κρασιά), λέγεται και Σποριάς (μιας κι είναι ο καταλληλότερος μήνας για τη σπορά στα σιτάρια και τα όσπρια), Ξυλευτής (αυτόν τον μήνα οι αγρότες κόβουν ξύλα και τα αποθηκεύουν για να ζεσταίνονται και να κάνουν τις δουλειές τους, τις μέρες του χειμώνα).
-Ο Νοέμβριος ονομάζεται και Άϊ-Ταξιάρχης, από την γιορτή στις 8 του μήνα των Ταξιαρχών. Την μέρα αυτή πιστεύει ο λαός ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ γράφει στο τεφτέρι του τις ψυχές που θα πάρει μέσα στο χρόνο. Γι΄ αυτό έλεγαν: ” Σήμερα μην κοιτάζεις δουλειές. Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος σε γράφει στο χαρτί του και παίρνει την ψυχή σου”.
Εργασίες :
-Όργωμα και σπορά δημητριακών και οσπρίων.
-Κόψιμο ξύλων
-Οι μελισσοκόμοι μεταφέρουν και τοποθετούν τις κυψέλες σε μόνιμες χειμωνιάτικες θέσεις.
-Βασική εργασία είναι το ” ξελάκωμα” στα αμπέλια.
-Αρχίζει το μάζεμα των ελιών, το ευλογημένο λάδι, βασική τροφή της αγροτικής οικογένειας, θα αποθηκευθεί στις “τζάρες” ή στις “λαδούσες” για τις ανάγκες του σπιτιού και για τις οικονομικές ανάγκες.
-Του Αγίου Ανδρέα στις 30 Νοεμβρίου τηγανίζουν “λαλαγγίδες” ή λαγγίτες (τηγανίτες), “για να μην τρυπήσει το τηγάνι”. Από τις λαλαγγίδες έτρωγαν όλοι, η οικογένεια, οι γείτονες και τα ζωντανά του σπιτιού.
- Στις 21 Νοεμβρίου είναι η εορτή του Χριστιανισμού «ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ». Την μέρα αυτή οι γεωργοί έχουν αργία και τρώνε τα “πολυσπόρια” γι΄ αυτό η γιορτή ονομάζεται “Της Παναγιάς της πολυσπορίτισσας”. Για τα πολυσπόρια βράζουν λίγους σπόρους από κάθε είδος δημητριακών και όσπριων, προσθέτοντας σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια και πετιμέζι.
Παροιμίες για τον Νοέμβριο
«Η Πούλια βασιλεύοντας, το μήνυμά της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους».
«Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές».
«Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες».
«Ο Αη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει».
«Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν΄ στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο».
«Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει».
«Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας».
«Σ’ τσι τριάντα, τ’ Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο».
«Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί».
«Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια».
Επιμέλεια: Στέργιος Γ. Παλπάνης
Ελληνικά τραγούδια για το Νοέμβρη
Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος
Δεκαεννιά ελληνικά τραγούδια έχουν στον τίτλο τους τον Νοέμβριο. Μερικά αναφέρονται στον Νοέμβρη, λόγω της φοιτητικής εξέγερσης στο Πολυτεχνείο το 1973. Αυθόρμητα έρχεται στο νου, το "Ήταν 18 Νοέμβρη" με την Φαραντούρη και ο "Νοέμβρης" που έγραψε ο Τσακνής το 1991 και το τραγούδησε μαζί με τον Νταλάρα.
Στο youtube, ο"Νοέμβρης" του Τσακνήυπάρχει με τον Τσακνή και τον Νταλάρα (13.000 views), με τον Τσακνή και τον Μαχαιρίτσα (237.000 views), με τον Τσακνή και τον Θάνο Μικρούτσικο (97.000 views), με τον Τσακνή και τον Νικόλα Φιλήτα (86.000 views).
Ο"Νοέμβρης" του Θεοδωράκη υπάρχει σε πολλά διαφορετικά videos. Αυτό που είναι από συναυλία τον Οκτώβριο 1974 σε γήπεδο στη Αθήνα, με την Φαραντούρη να τραγουδά και τον Θεοδωράκη να διευθύνει, έχει 1.758.500 views. Αξιοσημείωτη και η επίδοση της Μαρίας Ζώη που το δικό της video για τον "Νοέμβρη" του Θεοδωράκη, ξεπέρασε τα 78.000 views.
Ο "Νοέμβριος" της Δενάρδου έχει 7.310 προβολές, του Καρούνη 6.000, του Περίδη 4.300 και των Λαθρεπιβατών 3.350.
Στον πλήρη κατάλογο των τραγουδιών που έχουν τον Νοέμβριο στον τίτλο τους, ο Νοέμβρης συναντάται 13 φορές, ο Νοέμβριος και ο November από 3.
1964 ΗΤΑΝ 18 ΝΟΕΜΒΡΗ Μίκης Θεοδωράκης (Μίκης Θεοδωράκης - Βασίλης Ρώτας). Το ποίημα του ιρλανδού Brendan Behan μεταφρασμένο από τον Βασίλη Ρώτα. Το 1966 το ηχογράφησε η Μαρία Φαραντούρη. Το 1967 η Ολλανδή Liesbeth List και το 2003 η γερμανίδα Gisela May. 1970 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΤΟΤΕ Κλειώ Δενάρδου (Ζακ Ιακωβίδης - Ηλιας Λυμπερόπουλος) 1972 ΝΟΕΜΒΡΗΣ Μιχάλης Βιολάρης (Βασίλης Κουμπής - Λευτέρης Παπαδόπουλος) 1974 ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ Γεωργία Λόγγου (Μπάμπης Πραματευτάκης - Νικος Μπακογιάννης) 1984 ΤΕΛΗ ΝΟΕΜΒΡΗ Κατερίνα Στανίση (Τάκης Μουσαφίρης) 1985 ΝΟΕΜΒΡΗ ΜΗΝΑ 13 Βασίλης Πάτσιος (Σπύρος Σαμοϊλης - Νίκος Πανδής) 1987 ΜΠΗΚΕ Ο ΝΟΕΜΒΡΗΣ Λαθρεπιβάτες (Γιάννης Νικολάου - Παντελής Θαλασσινός) 1991 ΝΟΕΜΒΡΗΣ '91 (17 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ) Γιώργος Νταλάρας & Διονύσης Τσακνής (Διονύσης Τσακνής). To 2000 το ηχογράφησαν ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας με τον Διονύση Τσακνή. 1997 Ο ΝΟΕΜΒΡΗΣ Σπυριδούλα (Παύλος Βακατάτσης) 2000 A NOVEMBER'S NIGHT Μαύρη Τουλίπα (Μαύρη Τουλίπα) 2000 NOVEMBER SKY Yanni (Yanni) 2002 17 ΝΟΕΜΒΡΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ Τζίμης Πανούσης (Τζίμης Πανούσης) 2006 ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΜΗΝΑΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ Παντελής Θαλασσινός (Παντελής Θαλασσινός – Ηλίας Κατσούλης) 2008 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Μαρία Ναλμπάντη (Αγγελος Αρβανίτης) 2009 NOVEMBER Lunicon (Lunicon) 2010 ΓΛΥΚΟΣ ΝΟΕΜΒΡΗΣ Κατερίνα Κουρεντζή (Alice Tori) 2011 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Ορφέας Περίδης (Ορφέας Περίδης) 2014 Ο ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΤΗΣ Κλεονίκη Δεμίρη (Απόλλων Κουσκουμβεκάκης – Αναστασία Μητσοπούλου) από το ομώνυμο CD με συνθέσεις του Κουσκουμβεκάκη. Το 2019 το ηχογράφησε και η Αννα Ματσούκα για τον προσωπικό της δίσκο. 2015 Ο ΦΕΤΙΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΗΣ Ζαχαρίας Καρούνης (Σπύρος Παρασκευάκος – Μάνος Ελευθερίου)
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Ήταν 18 Νοέμβρη (Μ. ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ) Το ελάχιστο αυτό αφιέρωμα είναι «για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νέοι», και όπως έγραψε ο Μίλαν Κούντερα, "Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία, είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη."
[...] Στη συνέντευξή του, Ο ΠΡΩΗΝ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΜΟΣΑΝΤ Γιόσι Κοέν καυχιέται ότι η Μοσάντ έχει επινοήσει μια μέθοδο παγκόσμιας κατασκοπείας βασισμένη στη χειραγώγηση καθημερινού εξοπλισμού όπως αυτοκίνητα, τηλέφωνα και διάφορες συσκευές. Δεν μιλάει μόνο για τις δολοφονικές παγίδες, όπως συνέβη στην περίπτωση των τηλεειδοποιητών στον Λίβανο, αλλά για πραγματικές διεισδύσεις τεχνολογίας με λειτουργίες επιτήρησης, κατασκοπείας, ελέγχου και δολιοφθοράς.
Γιόσι Κοέν, πρώην διευθυντής της Μοσάντ. [HEIDI LEVINE/AFP μέσω Getty Images]Όταν ο δημοσιογράφος τον ρωτάει για ποιες χώρες μιλάει, απαντάει με μια απότομη κοφτή απάντηση «Όλες εκείνες που μπορεί να φανταστεί κανείς», αλλά όχι στη Γάζα. Δεν έχουν καταφέρει να διεισδύσουν στην τεχνολογία επικοινωνίας της Αντίστασης στη Γάζα. Να ένα σημαντικό σημείο, πριν κάποιος παπαγαλίσει ότι «η Χαμάς είναι δημιούργημα του Ισραήλ»: Η Γάζα είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη του κόσμου όπου τα έτοιμα προϊόντα δεν παραδίδονται, αλλά αγοράζονται σε κομμάτια, εξαρτήματα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προορίζονται για πολιτική χρήση, όχι μόνο για στρατιωτική, όπως ρουκέτες και πύραυλοι). Εισάγονται σε κομμάτια εξαρτημάτων και συναρμολογούνται επί τόπου, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη την παραποίηση του προϊόντος. Είτε μας αρέσει είτε όχι, έτσι λειτουργούν τα πράγματα στη Γάζα! Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι εδώ, όπως πολλοί από εμάς λέγαμε πάντα, το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Παλαιστίνη ή «αυτές τις χώρες», αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Ο Σιωνισμός αποτελεί κίνδυνο για ολόκληρο τον κόσμο και ίσως αυτή η δήλωση του πρώην Αρχηγού της Μοσάντ δίνει απαντήσεις στα ερωτήματά μας σχετικά με το γιατί η σιωνιστική εβραιοσιωνιστική οντότητα απολάμβανε πάντα ατιμωρησία... Είναι σαφές ότι όλοι, ή σχεδόν όλοι, κρατούνται υπό την απειλή όπλου, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης, από τους Σιωνιστές, για να μην αναφερθούμε και στο ζήτημα του Τζέφρι Έπστιν (καταδικασμένος για σεξουαλικά εγκλήματα, παιδοφιλία, τροφοδότηση κι εκβιασμός πολιτικών για τις σεξουαλικές τους ορέξεις και χρηματοοικονομικός σύμβουλος sic! Τον αυτοκτόνησαν τον Αύγουστο του 2019 κι η ατζέντα του με τους παιδόφιλους "πελάτες πολιτικούς" ήταν βασικό προεκλογικό "χαρτί" του Τραμπ, που τώρα "λησμόνησε"). Και εδώ είναι που μπαίνει στο παιχνίδι η Ιταλία (η Ελλάδα δεν μπαίνει στο παιχνίδι;): η ΑΥΤΟΔΙΟΚΡΙΝΟΜΕΝΗ «κυρίαρχη» ιταλική κυβέρνηση, αντί να προστατεύει την εθνική ψηφιακή κυριαρχία και επομένως την ασφάλεια των πολιτών της, εκτός από το ότι προφανώς δέχεται προσωπικό εκβιασμό, έχει αναθέσει και την κυβερνοασφάλειά μας στο λεγόμενο «Ισραήλ». Έτσι, η ασφάλεια των δεδομένων Ιταλών πολιτικών και πολιτών, των δικτύων και της ψηφιακής μας υποδομής βρίσκεται στα χέρια εκείνων που, με τα δικά τους λόγια, διεξάγουν παγκόσμιες επιχειρήσεις όχι μόνο κατασκοπείας και δολιοφθοράς, αλλά και πραγματικές τρομοκρατικές ενέργειες όπως συνέβη με τους τηλεειδοποιητές στον Λίβανο. Πρέπει να κατανοήσουμε και να μεταδώσουμε το μήνυμα ότι ο Σιωνισμός δεν είναι ένα πρόβλημα που περιορίζεται στην Παλαιστίνη και τα περίχωρα της, αλλά ένας κίνδυνος για ολόκληρο τον κόσμο, που επηρεάζει ΟΛΟΥΣ, ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ. Όποιος νομίζει ότι «η Παλαιστινιακή Υπόθεση δεν μας αφορά» κάνει μεγάλο λάθος. Αντιθέτως οι Παλαιστίνιοι πολεμούν ένα θηρίο του οποίου οι μέθοδοι -απαλλοτρίωση και βάναυση φυσική εξόντωση)- θα φτάσουν και σε εμάς. Είναι μόνο θέμα χρόνου. [...] Francesca Quibla Πηγή: https://www.middleeastmonitor.com/20251030-ex-mossad-chief-behind-icj-blackmail-campaign-brags-israel-has-installed-a-global-sabotage-network/
«Cogito, ergo sum» (Σκέφτομαι, άρα υπάρχω) René Descartes - Καρτέσιος, (1596 - 1650)
* Οι "νόμιμες επισυνδέσεις" (υποκλοπές) στην Ελλάδα γίνονται ακόμη ή πλέον δεν γίνονται με "ισραηλινή τεχνολογία και τεχνογνωσία";
* Ποιες είναι οι μητρικές εταιρίας προστασίας δεδομένων στην αποικία 'Ελλάδα';
* Πώς ξαφνικά οι νεοφασίστες πρώην αντισημίτες πολιτικοί κι υπουργοί και όλοι οι εγχώριοι και μη ακροδεξιοί όσο και οι ...οσονούπω "κεντροδεξιοί", έγιναν υπερασπιστές του "δικαιώματος αυτοάμυνας του ισραήλ" και μάλιστα ζητούν δημοσίως συγνώμη για όσα διακήρυτταν δημοσίως κι από τηλεοράσεως περί "εβραίων";...
«Αναζητώντας τις ρίζες του πολιτισμού, αναζητώντας διαφώτιση για το μέλλον».
Χανγκτσόου
Το μοιράζομαι:
Το εκτυπώνω
Φεύγουμε για λίγες ημέρες από το Πεκίνο για να επισκεφτούμε το Χανγκτσόου, πρωτεύουσα της περιοχής Τσετσιάνγκ στην Ανατολική Κίνα, για την περιοδεία «Αναζητώντας τις ρίζες του πολιτισμού, αναζητώντας διαφώτιση για το μέλλον». (εδώ το μέρος Α’ της αποστολής)
Χανγκτσόου: Μια πράσινη πόλη
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει δηλώσει πως «τα καθαρά νερά και τα καταπράσινα βουνά είναι τόσο πολύτιμα όσο τα βουνά από χρυσό και ασήμι» και ότι αποστολή του ΚΚΚ είναι «να εκπληρώσει την επιθυμία του λαού για μια ευτυχισμένη ζωή». Με την άφιξή μας καταλαβαίνουμε αμέσως γιατί το Χανγκτσόου κατατάσσεται για 18 χρόνια στις πιο ευτυχισμένες πόλεις της χώρας και αναγνωρίστηκε στην πιο κατοικήσιμη πόλη στο Φόρουμ Ευτυχισμένων Πόλεων της Κίνας 2023.
Χανγκτσόου: Μια πράσινη πόλη
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει δηλώσει πως «τα καθαρά νερά και τα καταπράσινα βουνά είναι τόσο πολύτιμα όσο τα βουνά από χρυσό και ασήμι» και ότι αποστολή του ΚΚΚ είναι «να εκπληρώσει την επιθυμία του λαού για μια ευτυχισμένη ζωή». Με την άφιξή μας καταλαβαίνουμε αμέσως γιατί το Χανγκτσόου κατατάσσεται για 18 χρόνια στις πιο ευτυχισμένες πόλεις της χώρας και αναγνωρίστηκε στην πιο κατοικήσιμη πόλη στο Φόρουμ Ευτυχισμένων Πόλεων της Κίνας 2023.
Το αστικό τοπίο με τους τεράστιους ουρανοξύστες καλύπτεται με 45% πράσινο με αναλογία 15 m² πάρκου ανά κάτοικο και έχει ποσοστό δασικής κάλυψης άνω του 66%. Έχει διακριθεί σε Εθνική Οικολογική Πόλη το 2016 και Εθνική Οικολογική Κηπούπολη το 2017, ενώ το Πρόγραμμα Πράσινης Αναγέννησης της Υπαίθρου της περιοχής Τσετσιάνγκ και η πρωτοβουλία Blue Circle για τη διαχείριση των θαλάσσιων πλαστικών αποβλήτων κέρδισαν το βραβείο Champions of the Earth των Ηνωμένων Εθνών.
Κάνοντας μια βόλτα στη λίμνη Σιχού, γνωστή ως West Lake αφού είναι στο δυτικό τμήμα της πόλης, βλέπουμε οικογένειες, παρέες και ζευγάρια να συγκεντρώνονται για να ακούσουν μουσική, να τραγουδήσουν, να χορέψουν ή απλώς να συζητήσουν στο φόντο της φυσικής ομορφιάς των ήρεμων νερών που περιτριγυρίζονται από καταπράσινους λόφους, αποτελώντας Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
«Σίλικον Βάλεϊ» με κινεζικά χαρακτηριστικά
Η οικονομική ανάπτυξη είναι σημαντικός λόγος για την ευτυχισμένη ζωή των κατοίκων. Το 2024, το ΑΕΠ της περιοχής ξεπέρασε τα 9 τρισεκατομμύρια γιουάν, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση μεταξύ όλων των περιοχών της Κίνας. Το διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο ξεπέρασε τα 67.000 γιουάν, σημειώνοντας αύξηση 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα των αστικών και αγροτικών περιοχών διατηρήθηκε στην πρώτη θέση μεταξύ όλων των περιοχών για 24 και 40 συνεχόμενα έτη, αντίστοιχα.
Στη Τσετσιάνγκ εδρεύουν 106 από τις 500 κορυφαίες ιδιωτικές επιχειρήσεις της Κίνας, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση σε εθνικό επίπεδο για 26 συνεχόμενα χρόνια. Το Χανγκτσόου είναι μια από τις «Σίλικον Βάλεϊ της Κίνας», αφού εδώ δραστηριοποιούνται οι «Έξι Μικροί Δράκοι», οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογικής καινοτομίας, μεταξύ των οποίων η DeepSeek και η Alibaba. Ενδεικτικό του κινεζικού μοντέλου είναι ότι οι συγκεκριμένες ιδιωτικές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε κρατικές ζώνες βιομηχανικής και οικονομικής ανάπτυξης, λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση και ακολουθούν τον κρατικό προγραμματισμό, τα πλάνα και τους στόχους της κυβέρνησης του ΚΚΚ, στα πλαίσια της επονομαζόμενης σοσιαλιστικής οικονομίας της αγοράς.
Κατά την παρουσία μας στην πόλη επισκεφτήκαμε το Κέντρο Καινοτομίας και Ανάπτυξης Παιχνιδιών και Ηλεκτρονικών Αθλημάτων. Το Χανγκτσόου φιλοξένησε το 2023 τους πρώτους Ασιατικούς Αγώνες που περιλάμβαναν e-sports.
Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στον Εκθεσιακό Χώρο της Μελλοντικής Πόλης Επιστήμης και Τεχνολογίας, που αναδεικνύει το ρόλο της πόλης σε στρατηγικές ανάπτυξης της περιοχής, όπως η ενοποίηση του Δέλτα του Ποταμού Γιανγκτσέ, που αφορά τη διασύνδεση μεταξύ της Σαγκάης, της Τζιανγκσού, της Τσετσιάνγκ και της Ανχούι, καθώς και ο Δυτικός Διάδρομος Επιστήμης και Τεχνολογίας, που στοχεύει να μετατρέψει την περιοχή σε κόμβο επιστήμης και τεχνολογίας παγκόσμιας κλάσης.
Στην εταιρεία Rokid, που εξειδικεύεται στην τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας (AR), δοκιμάσαμε τα «έξυπνα γυαλιά» πλοήγησης στο διαδίκτυο και αυτά της αυτόματης μετάφρασης σε πραγματικό χρόνο που εμφανίζουν μπροστά στα μάτια μας τα λόγια του συνομιλητή μας στη γλώσσα μας.
Στην εταιρεία Hangzhou Shenhao Technology Co., Ltd., που επικεντρώνεται στη ρομποτική, τη τεχνητή νοημοσύνη και τις υπηρεσίες υγείας στον βιομηχανικό τομέα, μας παρουσίασαν ρομποτικές εφευρέσεις επισκευής αεροσκαφών, χειρισμού ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, καθαρισμού υδάτων, συντήρησης ηλιακών πάνελ, ακόμα και ρομπότ σκύλους-φύλακες και δασκάλους Τάι Τσι Τσουάν.
Η ανάπτυξη της Κίνας κοιτάζει στο μέλλον, αλλά πατάει γερά στις ανάγκες του παρόντος και έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν. Ο κινεζικός πολιτισμός δεν προσφέρει μόνο πολιτιστική αυτοπεποίθηση, αλλά μέσω του πλουραλισμού του συμβάλει στο διαπολιτιστικό διάλογο.
Κατά την παραμονή μας στο Χανγκτσόου παρακολουθήσαμε με πάνω από 300 διεθνείς προσκεκλημένους από περισσότερες από 60 χώρες το 3ο Φόρουμ Λιανγκζού με θέμα «Αναζωογόνηση του Πολιτισμού: Πολιτιστική Κληρονομιά και Ανθρώπινη Πολιτιστική Ποικιλομορφία», που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και την Εθνική Διοίκηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κίνας. Στο φόρουμ μίλησαν ο Γενικός Γραμματέας Τουρισμού του ΟΗΕ, ο εκπρόσωπος του γραφείου της UNESCO για την Ανατολικά Ασία και διεθνείς καθηγητές.
Η επιλογή της Τσετσιάνγκ δεν είναι τυχαία, αφού εδώ άνθισε ο πολιτισμός Λιανγκζού (5300-4300 π.Χ.), η παλαιότερη κρατική κοινωνία της ανατολικής Ασίας. Καθώς περιηγούμαστε στα αρχαιολογικά ερείπια της αρχαίας πόλης βλέπουμε ευρήματα που παραπέμπουν σε μια οργανωμένη κοινωνία: οδοί μεταφοράς ρυζιού, υδραυλικό σύστημα και το αρχαιότερο σύστημα συντήρησης νερού. Η δομή της αρχαίας πόλης, με την περιοχή του παλατιού, τα εσωτερικά και εξωτερικά τείχη, παραπέμπει στην ύπαρξη κεντρικού σχεδιασμού και μια αρχαία ταξική κοινωνία ανάλογη με εκείνες της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου και της Μινωικής Κρήτης.
Τα εκθέματα του αρχαίου πολιτισμού βρίσκονται στο Μουσείο Λιανγκζού, όπου μπορεί κανείς να δει αναπαραστάσεις με ομοιώματα από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Το μουσείο χρησιμοποιεί επίσης ψηφιακά εργαλεία AR, που ζωντανεύουν τα εκθέματα και παρέχουν πληροφορίες στους επισκέπτες. Τα τεχνολογικά μέσα γεφυρώνουν το παρελθόν με το παρόν, προσελκύοντας νεότερες γενιές και διεθνείς επισκέπτες, που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την αρχαία ιστορία της Κίνας μέσω των σύγχρονων τεχνολογικών δυνατοτήτων της.
Η συμμετοχική δημοκρατία και η συλλογική οικονομία αναζωογονούν την κινεζική ύπαιθρο
Όπως κάθε δήμος της Κίνας, το Χανγκτσόου περιλαμβάνει στην επικράτειά του αστικές περιοχές, κομητείες και χωριά. Παρά τις αφηγήσεις των δυτικών ΜΜΕ περί «αυταρχικής» Κίνας, η κινεζική ύπαιθρος έχει αναδειχθεί σε πρότυπο εφαρμογής συμμετοχικής δημοκρατίας με σκοπό την ανθρωποκεντρική, οικολογική ανάπτυξη.
Φτάνοντας στο Σιαογκουτσένγκ διαβάζουμε σε μια πινακίδα: «ο λαός μπορεί να συζητήσει τις δικές του υποθέσεις». Κάτω από ένα εμβληματικό καμφορόδεντρο οι ντόπιοι πραγματοποιούν λαϊκές συνελεύσεις για τα ζητήματα του χωριού. Το 2012 αποφάσισαν να μετατρέψουν το αγροτικό χωριό σε αγροτουριστικό προορισμό, μεταβιβάζοντας τα δικαιώματα χρήσης γης (δεν υπάρχει ιδιωτική ιδιοκτησία γης στην Κίνα) στην κομμούνα έναντι μηνιαίας αποζημίωσης. Έτσι απολαμβάνουν παθητικό εισόδημα χωρίς αγροτικές εργασίες.
Στη συνέχεια, η κομμούνα συνέστησε μια τουριστική εταιρεία. Στα σοκάκια βλέπουμε πάγκους με παραδοσιακά προϊόντα, καταλύματα και συνεταιριστικά καταστήματα, όπως ένα τοπικό καφέ, όπου μπορείς να δοκιμάσεις παραδοσιακό τσάι, μπάρες και παγωτό από φύλλα μάτσα ή να αγοράσεις σουβενίρ.
Όταν ένας επιχειρηματίας θέλησε να μισθώσει εκτάσεις γης για δημιουργία κατασκήνωσης, η κομμούνα αντιπρότεινε εκτός της ενοικίασης να συμπεριληφθεί ένα μοντέλο κατανομής κερδών, εξασφαλίζοντας επιπλέον έσοδα και θέσεις εργασίας. Σε άλλη περίπτωση η λαϊκή συνέλευση αποφάσισε να γκρεμίσει τα ψηλά τείχη των σπιτιών, βελτιώνοντας την εμφάνιση του χωριού με αποτέλεσμα να έρχονται περισσότεροι επισκέπτες, αλλά και να έρθουν πιο κοντά οι κάτοικοι.
Η τεχνολογία συμβάλλει στη δημοκρατική λειτουργία του χωριού, αφού πέραν των δια ζώσης συνελεύσεων λειτουργεί διαδικτυακή αίθουσα διαβούλευσης με ποσοστό συμμετοχής κοντά στο 99%. Χάρη στη συλλογική οικονομία το συλλογικό εισόδημα στο Σιαογκουτσένγκ έχει αυξηθεί από 320.000 γιουάν σε 11,15 εκατομμύρια γιουάν.
Επόμενη στάση στο χωριό Τζινγκσάν όπου οι ντόπιοι δημιούργησαν τη δική τους μάρκα τσαγιού, το οποίο καλλιεργούν στις αυλές των σπιτιών τους. Παράλληλα, η κρατική εταιρεία Hangzhou Jingshan Tea Development Co. επενδύει 30 εκατομμύρια γιουάν το χρόνο στην ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας.
Επιπλέον οι κάτοικοι αναβίωσαν την τελετή παρασκευής τσαγιού, που ξεκίνησε από τους βουδιστές μοναχούς του ναού του χωριού και συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια βιωματική αναπαράσταση της τελετής, φορώντας hanfu (παραδοσιακή κινεζική ενδυμασία).
H συνεταιριστική οικονομία αύξησε το συνολικό εισόδημα του Τζινγκσάν από λιγότερο από 80.000 γιουάν σε 8,08 εκατομμύρια γιουάν σε δύο δεκαετίες, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξήθηκε από λιγότερο από 5.000 γιουάν σε 55.764 γιουάν το 2023.
Το επόμενο χωριό που επισκεφτήκαμε είναι το Πουνίνγκ που έλαβε το όνομά του από τον ομώνυμο ναό της Δυναστείας Τσιν που υπήρχε εκεί, αλλά με την πάροδο των ετών καταστράφηκε. Ήταν διάσημο για τις όμορφες παιώνιες, που σύμφωνα με την παράδοση φυτεύτηκαν τον Γιου Τσιάν, αξιωματούχο και εθνικό ήρωα της Δυναστείας Μινγκ. Τα προηγούμενα χρόνια το χωριό αναπτύχθηκε χάρη στα συλλογικά εργοστάσια τούβλων και κεραμικών, αλλά η περιβαλλοντική μόλυνση από τα εργοστάσια οδήγησε τα λουλούδια τα μαραθούν.
Όταν οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν για λόγους οικολογικής προστασίας ο τοπικός γραμματέας του ΚΚΚ πρότεινε να στραφούν στον πολιτιστικό πλούτο του χωριού. Στη θέση του παλιού ναού φυτεύτηκε ένας νέος κήπος με παιώνιες. Δίπλα κτίστηκε μια Αίθουσα Έκθεσης για την Ακεραιότητα του Γιου Τσιάν, μέσα από το παράδειγμά του οποίου το μουσείο εκπαιδεύει τους Κινέζους και ιδιαίτερα τα μέλη του Κόμματος που οργανώνουν επισκέψεις το χωριό.
Εκτός από την οικολογική προστασία, η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων παίζει σημαντικό ρόλο στη ανάδειξη της κινεζικής κουλτούρας, συμβάλλοντας στην διαφύλαξη της κληρονομιάς, το αίσθημα πολιτιστικής αυτοπεποίθησης και την ανθρωποκεντρική ανάπτυξη της υπαίθρου.
Το Πουνίνγκ είναι γνωστό για το αλμυρό τσάι τσι γουέι, που παρασκευάζεται από ψημένα φασόλια. Παλαιότερα, οι αγρότες ξυπνούσαν ξημερώματα για να εξασφαλίσουν θέση στην αγορά, όπου στέκονταν όρθιοι για ώρες για να πουλήσουν φασόλια. Αλλά πριν λίγα χρόνια η κοινότητα ίδρυσε το Εργαστήριο Κοινής Ευημερίας, ένα συνεταιρισμό που αγοράζει κεντρικά τα προϊόντα και τα διαθέτει στο εμπόριο με ενιαία επωνυμία. Παράλληλα, το τσάι προωθείται ως άυλο πολιτιστικό αγαθό με στόχο την ανάπτυξη του αγροτικού τουρισμού, προσελκύοντας επισκέπτες που έρχονται για να μάθουν τον τρόπο παρασκευής του.
Η ανάπτυξη της υπαίθρου έχει ευνοήσει τον εσωτερικό τουρισμό που κατέγραψε αύξηση 18% το πρώτο τρίμηνο του 2025. Όπως μου ανέφερε μια νεαρή Κινέζα: «Κάποτε πηγαίναμε διακοπές στην Ευρώπη, αλλά τώρα μπορούμε να απολαύσουμε την όμορφη ύπαιθρο της χώρας μας».
Ο δρόμος προς την επίτευξη της κοινής ευημερίας
Αφού αντιμετώπισε την ακραία φτώχεια, η Κίνα στοχεύει να μειώσει τις ανισότητες, ώστε να επιτύχει «κοινή ευημερία» μέχρι το 2050. Τότε, σύμφωνα με το ΚΚΚ, θα έχει οικοδομήσει μια «σύγχρονη σοσιαλιστική χώρα που είναι ευημερούσα, ισχυρή, δημοκρατική, πολιτισμένη και αρμονική».Η περιοχή Τσετσιάνγκ ήταν η πρώτη που μετατράπηκε το 2021 σε «πιλοτική ζώνη» επίτευξης «κοινής ευημερίας», αποτελώντας ένα φάρο για να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες περιοχές, προσαρμοσμένο βέβαια στις ιδιαιτερότητές τους.
Το ταξίδι για την επίτευξη του Κινέζικου Ονείρου είναι μακρύ, αλλά μικρό μπροστά στην κινεζική ιστορία. Είναι γεμάτο αντιφάσεις και προκλήσεις, που θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε σε επόμενα άρθρα. Αλλά είναι μια ήδη καρποφόρα και βαθιά ανθρώπινη προσπάθεια: Γιατί αυτό που θέλουν οι άνθρωποι είναι να ζουν ευτυχισμένοι.
ΚΚ Κίνας: σοσιαλδημοκρατία με “κινεζικά χαρακτηριστικά”;
05/07/2021
του Δημήτρη Καλτσώνη
καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου
Πάντειο Πανεπιστήμιο*
εφημ. Πριν, 3-4/7/2021
Πέρασαν εκατό χρόνια από την ίδρυσή του ΚΚ Κίνας, σε μια βάρκα, από 12 μόλις άτομα, σε συνθήκες παρανομίας. Σήμερα είναι μάλλον το μεγαλύτερο και ισχυρότερο κόμμα στον κόσμο με 90 περίπου εκατομμύρια μέλη. Έχει μια λαμπρή και πολυκύμαντη ιστορία. Αποτελεί το νου, την καρδιά και τη ραχοκοκαλιά του κινεζικού κράτους.
Βέβαια τα πολιτικά κόμματα δεν είναι οπωσδήποτε αυτό που ισχυρίζονται ή αυτό που πιθανά καλοπροαίρετα πιστεύουν για τον εαυτό τους. Προσδιορίζονται από την ταξική θέση της ηγεσίας τους, την ταξική σύνθεση των μελών τους, την ιδεολογία και κυρίως την πρακτική τους. Τα πολιτικά κόμματα εξελίσσονται μες στο διάβα της ιστορίας. Αν συνυπολογιστούν οι παραπάνω παράμετροι μπορούν, νομίζω, να εξαχθούν ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα για την φυσιογνωμία του σημερινού ΚΚ Κίνας.
Η ταξική θέση της ηγεσίας
Πιο σημαντική από την ταξική σύνθεση ενός κόμματος είναι η ταξική θέση της ηγεσίας του. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο σε κόμματα με εδραιωμένη αυστηρή ιεραρχία και τελετουργικό, όπως το ΚΚ Κίνας. Η κομματική και κρατική ηγεσία απολάμβανε προνόμια ήδη από τη σοσιαλιστική περίοδο. Ο μισθός του υπουργού ήταν τότε 15 φορές μεγαλύτερος του βασικού εργατικού μισθού. Σε εκείνες τις συνθήκες κάτι τέτοιο ήταν κοινωνικο-πολιτικά ενοχλητικό αλλά όχι τόσο σημαντικό επειδή δεν επρόκειτο για μια εμπορευματική οικονομία.
Στις μέρες μας, σε συνθήκες οικονομίας της αγοράς, αυτά και άλλα προνόμια δίνουν τη δυνατότητα σε αυτήn την ηγετική μειοψηφία να εντάσσεται ή να προσεγγίζει τις συνθήκες ζωής της επανεμφανισθείσας αστικής τάξης. Παράλληλα, παρότι με κομματική εγκύκλιο δεν επιτρέπονται στα κομματικά στελέχη οι επιχειρηματικές δραστηριότητες, αυτά χρησιμοποιούν συχνά συγγενικά ή άλλα παρένθετα πρόσωπα για να ξεπεράσουν την απαγόρευση.
Η ταξική σύνθεση
Από την άλλη, από τα 90 εκατομμύρια μέλη του κόμματος, το 2016 μόνο το 36.9% ήταν εργάτες και αγρότες, ενώ το 2005 ήταν το 43.7%. Η τάση είναι να μειωθούν ακόμη περισσότερο. Οι ειδικευμένοι εργάτες και οι τεχνικοί (που ουσιαστικά ένα μόνο τμήμα τους ανήκει στην εργατική τάξη ενώ το σημαντικότερο μάλλον στα μεσαία μισθωτά στρώματα ή στους ελεύθερους επαγγελματίες) είναι το 25.2%. Τα επαγγελματικά στελέχη του κόμματος και του κράτους είναι το 8.5%. Το 18.9% είναι συνταξιούχοι και ένα 10% διάφορα άλλα επαγγέλματα.
Πιο σημαντικό είναι ότι μετά τις αλλαγές στο καταστατικό του κόμματος το 2002, γίνονται δεκτοί και επιχειρηματίες. Στο κόμμα πλέον ανήκει ο ένας στους τρεις ιδιοκτήτες ιδιωτικής επιχείρησης (34%), όπου περιλαμβάνονται τόσο οι μεγάλου όσο και οι μικρού μεγέθους επιχειρήσεις. Μέλος του ΚΚ Κίνας είναι επίσης ο ένας στους τρεις Κινέζους δισεκατομμυριούχους. Είναι προφανές ότι πολύ περισσότεροι κεφαλαιοκράτες (αναλογικά με τον συνολικό αριθμό τους στην κοινωνία) είναι μέλη του κόμματος σε σύγκριση με τους εργάτες ή τους αγρότες.
Το στοιχείο αυτό δείχνει πολλά για τη φυσιογνωμία του κόμματος και για τη φυσιογνωμία των καπιταλιστικών σχέσεων στην Κίνα, όπου η σύμπλεξη κράτους και οικονομίας είναι πολύ στενή, όπως αντίστοιχα ήταν στις αρχές του 20ού αιώνα, στην πρώτη περίοδο ανάπτυξης του καπιταλισμού στη χώρα. Η ένταξη των επιχειρηματιών λειτουργεί αμφίδρομα: αυξάνει την επιρροή τους στο κόμμα και στο κράτος αλλά αυξάνει και τον έλεγχο του κόμματος και του κράτους σε αυτούς, σε ένα μοντέλο ιδιόμορφου, γραφειοκρατικού, πατερναλιστικού καπιταλισμού.
Η ιδεολογία και πρακτική
Στο συνέδριο του 1992 υιοθετήθηκε το άνοιγμα στην οικονομία της αγοράς. Τότε απομακρύνθηκαν από τη Μόνιμη Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου οι δυο τελευταίοι επικριτές του ανοίγματος. Ήταν προσκείμενοι στις απόψεις του ιστορικού ηγέτη Τσεν Γιουν, υποστήριζαν τον πρωταρχικό ρόλο του σχεδιασμού και το περιορισμένο μόνο άνοιγμα στην αγορά. Έκτοτε στο ηγετικό επίπεδο δεν υπήρξε αμφισβήτηση της θεμελιακής αυτής επιλογής. Στο σύνολο βέβαια του κομματικού δυναμικού υπάρχουν λιγοστές, δειλές, διάσπαρτες φωνές υπεράσπισης της κοινωνικής ιδιοκτησίας των βασικών μέσων παραγωγής.
Παρότι στην επίσημη ιδεολογία εξακολουθούν να υπάρχουν αναφορές στην εργατική τάξη, οι θεωρητικές προσεγγίσεις του ΚΚ Κίνας δίνουν πλέον ιδιαίτερη έμφαση στην οικοδόμηση μιας «κοινωνίας της αρμονίας» και μιας μεσαίας τάξης. Εντείνονται οι αναφορές που προάγουν μια διαταξική ή ακόμη και αταξική αντίληψη της κοινωνίας. Τέτοιο είναι για παράδειγμα το σχήμα ότι η ανάπτυξη πρέπει να είναι «από όλους και για όλους» ή η αναφορά στην ανάγκη «εμφύτευσης της συνείδησης του γενικού συμφέροντος» που συναντιούνται στο τελευταίο συνέδριο.
Από τη μελέτη των πρόσφατων κομματικών ντοκουμέντων διαφαίνεται ότι το ΚΚ Κίνας θεωρεί πως ήδη οικοδομείται στη χώρα «ο σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά». Δηλαδή δεν φαίνεται πλέον να αντιμετωπίζει το άνοιγμα στις καπιταλιστικές σχέσεις ως ιστορικά προσωρινή υποχώρηση. Αντίθετα, ολοένα και περισσότερο «ο σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά» ταυτίζεται με την υποτίθεται μεταβατική «σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς». Δεν υπάρχει καμιά αναφορά έστω σε μια μελλοντική εθνικοποίηση όσων βασικών μέσων παραγωγής βρίσκονται σήμερα σε ιδιωτικά χέρια.
Ενδεικτικό επίσης για την ιδεολογική ταυτότητα του ΚΚ Κίνας είναι το γεγονός ότι στα κομματικά ντοκουμέντα δεν υπάρχει αναφορά στην έννοια του ιμπεριαλισμού. Παράλληλα, γίνεται συνεχώς πιο αισθητή στην κομματική και κυβερνητική γλώσσα η αναφορά στο έθνος, γεγονός που αποτελεί το ιδεολογικό υπόβαθρο της εντεινόμενης διεθνούς παρουσίας της Κίνας.
Συμπερασματικά, κυρίαρχη στο ΚΚ Κίνας είναι η ηγετική κρατική γραφειοκρατία η οποία συνδέεται με την αστική τάξη. Τα μεσαία στρώματα παίζουν έναν αυξανόμενο αλλά όχι κυρίαρχο ρόλο, ενώ η εργατική τάξη απολύτως δευτερεύοντα. Επί της ουσίας θα μπορούσε να γίνει λόγος για ιδιόμορφη σοσιαλδημοκρατία με “κινεζικά χαρακτηριστικά».
* Συγγραφέας του βιβλίου Το κράτος στην Κίνα (1949-2019), εκδ. Τόπος
November Afternoon, Stapleton Park by Grimshaw John Atkinson
Παροιμίες για τον Νοέμβριο
«Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν΄ στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο».
