Ελληνική Μυθολογία: Βελλερεφόντης, Πήγασος, Σθενέβοια

Ποιος ήταν ο Βελλεροφόντης;

Ο Βελλεροφόντης καταγόταν από το βασιλικό οίκο της Κορίνθου. 
"Γιος του Ποσειδώνα" κατά τον μύθο, έχει όμως πραγματικό  πατέρα τον θνητό  Γλαύκο,  γιο του (γνωστού για το μαρτύριό του στον Άδη)  Σίσυφου.
Η μητέρα του, η οποία ονομάζεται άλλοτε Ευρυμέδη και άλλοτε Ευρυνόμη, είναι κόρη του βασιλιά των Μεγάρων Νίσου. 

Οι περιπέτειές του αρχίζουν από το συμπτωματικό φόνο ενός άντρα, τυράννου στην Κόρινθο, που ονομάζουν άλλοτε Δηλιάδη  και άλλοτε Πειρήνα (το όνομα του έχει σχέση με το όνομα της πηγής Πειρήνης στην Κόρινθο) ή ακόμη Αλκιμένη ή Βέλλερο (που δίνει την ετυμολογία για το όνομα του. πράγματι Βελλεροφόντης σημαίνει ο «φονέας του Βέλλερου»). 

Ύστερα από αυτόν το φόνο ο Βελλεροφόντης αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη και πήγε στην Τίρυνθα, στο βασιλιά Προίτο, ο οποίος τον εξάγνισε.

Η Σθενέβοια (που ονομάζεται Άντεια από τον Όμηρο), η γυναίκα του Προίτου, ερωτεύτηκε τον Βελλεροφόντη και του ζήτησε ερωτική συνάντηση. 
Ο Βελλεροφόντης όμως αρνήθηκε και αυτή τον συκοφάντησε  στον άντρα της  πως τάχα θέλησε να την αποπλανήσει.
Ο Προίτος έστειλε αμέσως τον Βελλεροφόντη να βρει τον πεθερό του Ιοβάτη, το βασιλιά της Λυκίας, και του έδωσε ένα γράμμα, με το οποίο ζητούσε από τον Ιοβάτη να σκοτώσει εκείνον που έφερε το γράμμα.
Ο Προίτος δεν ήθελε να σκοτώσει ο ίδιος τον Βελλεροφόντη, επειδή ήταν φιλοξενούμενος του- μια παλιά συνήθεια απαγόρευε να σκοτώσει κανείς έναν άνθρωπο με τον οποίο είχε φάει.
Αφού ο Ιοβάτης διάβασε το γράμμα, διέταξε τον Βελλεροφόντη να σκοτώσει τη Χίμαιρα, που ήταν ένα φοβερό τέρας, λιοντάρι από μπροστά, δράκοντας από πίσω, και με ένα κεφάλι κατσίκας στη μέση, που έβγαζε φωτιές από το στόμα. Αυτό το τέρας λεηλατούσε τη χώρα και άρπαζε τα κοπάδια. Ο Ιοβάτης πίστευε πως ο Βελλεροφόντης δε θα μπορούσε ποτέ να τα καταφέρει ολομόναχος.
Ο Βελλεροφόντης όμως ίππευσε τον Πήγασο, το φτερωτό άλογο, που το βρήκε μια μέρα την ώρα που έπινε νερό στην πηγή Πειρήνη στην Κόρινθο και, αφού ανυψώθηκε στους ουρανούς, έπεσε επάνω στη Χίμαιρα και τη σκότωσε με ένα χτύπημα. 

Τότε ο Ιοβάτης τον έστειλε να πολεμήσει τους Σόλυμους, οι οποίοι ήταν ένας γειτονικός λαός, ιδιαίτερα πολεμοχαρής και άγριος. Τους νίκησε και αυτούς.
Ο Ιοβάτης τον έστειλε έπειτα εναντίον των Αμαζόνων, τις οποίες ο Βελλεροφόντης κατατρόπωσε.
Τελικά ο Ιοβάτης συγκέντρωσε μια ομάδα από τους πιο γενναίους κατοίκους της Λυκίας, δίνοντας τους εντολή να στήσουν ενέδρα και να σκοτώσουν τον Βελλεροφόντη. 
 Όμως τους νίκησε κι αυτούς όλους ως τον τελευταίο.
 Ο βασιλιάς αναγνώρισε τότε πως ο ήρωας είχε θεϊκή καταγωγή και γεμάτος θαυμασμό για τα μεγάλα του κατορθώματα του έδειξε το γράμμα του Προίτου και τον κράτησε να μείνει κοντά του. Ακόμη του έδωσε σε γάμο την κόρη του Φιλονόη (σύμφωνα με άλλες εκδοχές την Αντίκλεια) και πεθαίνοντας του άφησε το βασίλειο του. 

Από την σύζυγό του ο Βελλεροφόντης απέκτησε δύο γιους, τον Ίσανδρο και τον Ιππόλοχο, και μια κόρη, τη Λαοδάμεια, η οποία θα γεννήσει από τον Δία τον ήρωα Σαρπηδόνα.


Η Ύβρις της αλαζονείας και η θεία Νέμεσις

Αργότερα ο Βελλεροφόντης γεμάτος έπαρση θέλησε να ανεβεί με το φτερωτό του άλογο ως την κατοικία του Δία. 
Ο Δίας τον γκρέμισε στη γη και τον σκότωσε. 
Τον Βελλεροφόντη τον τιμούσαν ως ήρωα στην Κόρινθο και τη Λυκία. 
Η Ιλιάδα υπαινίσσεται τους δεσμούς φιλοξενίας που πιθανόν υπήρχαν ανάμεσα στον Βελλεροφόντη και το βασιλιά της Καλυδώνας Οινέα. (1)

Ύβρις- Νέμεσις και πάλι: Η τιμωρία της Σθενέβοιας

 Η Σθενέβοια είχε παντρευτεί τον Προίτο, όταν αυτός, καταδιωκόμενος από τον Ακρίσιο, κατέφυγε στη Μικρά Ασία. Υπάρχουν όμως και άλλες γενεαλογίες για τη Σθενέβοια. είναι κόρη του βασιλιά της Αρκαδίας Αφείδαντα. 

Στην Ιλιάδα αντί για Σθενέβοια βρίσκουμε το όνομα Άντεια. πρόκειται όμως για την ίδια ηρωίδα.

 Το όνομα Σθενέβοια επικράτησε στους τραγικούς.
Η Σθενέβοια αναφέρεται στη μυθική παράδοση, κυρίως στην Τίρυνθα, ως γυναίκα του Προίτου.

Χάρισε στο βασιλιά πολλές κόρες, τις Προιτίδες, και ένα γιο, τον Μεγαπένθη. 

Η ευτυχία της, όπως αναφέραμε παραπάνω, διαταράχτηκε από την άφιξη στην Τίρυνθα του νεαρού ήρωα Βελλεροφόντη' γοητεύτηκε από την ομορφιά του, του έκαμε ερωτικές προτάσεις, αλλά ο Βελλεροφόντης τις απέκρουσε. Οργισμένη τον κατηγόρησε κρυφά στον Προίτο πως θέλησε να τη βιάσει.
Ο Προίτος έτρεφε κάποια στοργή για τον Βελλεροφόντη και εκτός αυτού τον είχε εξαγνίσει για φόνο. Επειδή λοιπόν δεν μπορούσε να τον σκοτώσει ο ίδιος, χωρίς να χαρακτηριστεί ιερόσυλος, τον έστειλε στη Λυκία στον πεθερό του με ένα γράμμα, με το οποίο ζητούσε από τον Ιοβάτη να σκοτώσει αυτόν που το έφερε (τα λέμε παραπάνω).
Το τέλος της περιπέτειας μετά τις νίκες του Βελλεροφόντη το δραματοποίησε ο Ευριπίδης στη χαμένη του τραγωδία Σθενέβοια. 

Ο ήρωας επιστρέφει από τη Λυκία, αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση για τις συκοφαντίες που θύμα τους είχε πέσει. 

Ο Προίτος όμως κερδίζει χρόνο και επιτρέπει στη Σθενέβοια να προσπαθήσει να δραπετεύσει πάνω στον Πήγασο, το φτερωτό άλογο του Βελλεροφόντη.

 Κατά τη φυγή η Σθενέβοια ρίχτηκε κάτω από τον Πήγασο, έπεσε στη θάλασσα και σκοτώθηκε. Το σώμα της το περιμάζεψαν κάποιοι ψαράδες κοντά στη Μήλο και το μετέφεραν στην Τίρυνθα. 

'Αλλη παράδοση ήθελε τη Σθενέβοια να μαθαίνει την επιστροφή του Βελλεροφόντη και να αυτοκτονεί (2).

1. Πηγές: Oμ., Ζ 155-205, 216-226 και Σχόλ. στο 155 και 191. Ησ., απόσπ. 245 = Πάπ. Οξυρ. 3, 421. / θεογ. 319 κ.ε. Πίνδ., Ολ. 13, 87 κ.ε. / Ισθμ. 7, 44 κ.ε. Απολλόδ., Βιβλ. 1,9, 3. 3, 3, 1 κ.ε. Τζέτζ., Σχόλ. στον Λυκόφρ. 17 / Χιλ. 7, 810 κ.ε. Ευρ. Σθενέβοια, χαμ. τραγ. (TGF, σ. 567 κ.ε.). Σοφ., Ίοβάτης. χαμ. τραγ. (TGF, σ. 194-195). Υγΐν., Fab. 56, 157, 243, 273. / Astron. 2, 18, 1. Παυσ. 2, 2, 3-5. 2, 4, 1-3. 2, 27, 2. 3, 18,13. Στράβ. 8, 6, 21, σ. 379. Διόδ. Σικ. 6, 7. Σχόλ. στον Στάτ., Theb. 4, 589. Παλαϊφ. 29. Αρρ. Nan. 82, στο Mythogr. gr. σ. 388 (Westermann). Op., Ωδές 4, 11, 26 κ.ε. Βλ. επίσης Χίμαιρα. Πρβ. L. Malten, στο JDAI, 1925, 121-160. j. ymrd, στο Mel. Ec. Fr., 1935. W. Nestle, στο ARW, 1936, 248 κ.ε.

2. Πηγές: Πρβ. Όμ., Ζ 164 ( Άντεια). Απολλόδ., Βιβλ. 2, 2, 1. 2, 3, 1. 3, 9, 1 κ. ε. Υγίν., Astron. 2, 18 / Fab. 57, 243. Ευστ., Παρεκβ. 634, 20 (Ζ 164 = Άντεια). Ευρ., Σθενέβοια, χαμ. τραγ. (TGF, σ. 567 κ. ε.). Σχόλ. στον Όμ., Ζ 157, 200, λ 325, 326. Απολλ. Ρόδ., Αργ. 1, 161 κ. ε.