Ήδη με τα διάφορα ρεύματα της αμερικανικής αριστεράς της δεκαετίας του ’70 (αλλά και με τις θεωρητικές επεξεργασίες στοχαστών όπως ο Μαρκούζε), το ιδεώδες της ατομικής χειραφέτησης, της αρνητικής απελευθέρωσης (“της απελευθέρωσης από”…), προώθησε στο θεωρητικό προσκήνιο τις ατομικές επιθυμίες, τις προσδοκίες, τα συμφέροντα, τις φαντασιώσεις και μαζί με αυτές τον δικαιωματισμό των νέων επιμέρους πολιτικών υποκειμένων (εγχρώμων, μεταναστών, γυναικών, ομοφυλόφιλων κλπ.), που φάνηκαν να υποκαθιστούν στη ρητορική της αριστεράς την εργατική τάξη ως συλλογικό υποκείμενο, κινητοποιημένο από το ιστορικό ιδεώδες της κοινωνικής και πολιτικής του χειραφέτησης.
Παρόμοιοι εμπειρικοί αμερικανισμοί δεν άργησαν βέβαια να μεταγραφούν, ιδίως από τη δεκαετία του ’80 και ύστερα, στον ευρωπαϊκό δυτικό κόσμο. Στο μέτρο μάλιστα και στον βαθμό που βάθαινε το ρήγμα ανάμεσα στην ιστορική αριστερά και τον λαό, (ως έννοια που προσδιορίζει πολιτικά και πολιτισμικά, κάποιο πληθυσμό λίγο ή πολύ ομοίων, αν και κοινωνικά συνήθως άνισων μεταξύ τους ανθρώπων, που ζει και αναπαράγεται σε ένα ιστοριοποιημένο έδαφος που ο κάθε λαός θεωρεί δική του πατρίδα), η ταξική κυριαρχία καθώς και ο ιμπεριαλισμός – και επομένως, το συλλογικό, κοινωνιοπολιτικό πεδίο των ταξικών και εθνοαπελευθερωτικών αντιπαραθέσεων, “ξεχάστηκαν”.
Ή μάλλον, ορθότερα, αντικαταστάθηκαν από μια όλο και πιο εκτεταμένη βίβλο νομικών, υποκειμενικών δικαιωμάτων. Ένα απολύτως ριζοσπαστικό αφήγημα που διαιρεί, στο όνομα μάλιστα της δημοκρατίας, όλα τα πιθανά σύνολα της ιστορίας (ταξικά ή εθνικά) σε επιμέρους δικαιωματούχες μειονότητες επιθυμιών, προσδοκιών, πεποιθήσεων, συμφερόντων, φαντασιώσεων, αξιώσεων αυτοπραγμάτωσης στην παγκόσμια αγορά με όρους “ισότητας ευκαιριών”.
Πολλά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά…
Έτσι, το όραμα της κατάργησης της ανθρώπινης αλλοτρίωσης έδωσε σιγά-σιγά τη θέση του στην αποδόμηση του ανθρωπολογικού υπόβαθρου της κοινωνίας, στο όνομα μάλιστα της “αριστεράς και της προόδου”. Οι εμβληματικές, παραδειγματικές φιγούρες του αγίου και του ήρωα, εκείνων δηλαδή που αγωνίστηκαν κάποτε και υπέφεραν υπέρ κάποιας κοινής πίστεως και πατρίδας, απομυθοποιήθηκαν, αποδομήθηκαν, φολκλοροποιήθηκαν, συνήθως από κάποια στομφώδη, αλλά πολιτικώς ορθά μηδενικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου