Πρόλογος—«Μπορείτε να τρέξετε, αλλά δεν μπορείτε να κρυφτείτε»
Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο στάθηκε η λογοκρισία μιας ανάρτησής μου από το Facebook με την συνδρομή και επίκληση των Hellinika Hoaxes. Στο βίντεο της ανάρτησης ο πρώην Γάλλος επίτροπος για την εσωτερική αγορά Τιερί Μπρετόν λέει κατά λέξη ότι αν στη Γερμανία το AfD επικρατήσει στις εκλογές, τότε η ΕΕ θα εξετάσει αν παραβιάστηκαν οι νόμοι, ακριβώς όπως έκανε στην Ρουμανία, και αν βρει ότι κάτι τέτοιο συνέβη, τότε θα τις ακυρώσει:

«Στην ΕΕ έχουμε νόμους…Το κάναμε στη Ρουμανία και θα το επαναλάβουμε αν καταστεί αναγκαίο και στη Γερμανία».

Ο Τιερί Μπρετόν είναι ‘βίος και πολιτεία’. Είναι αυτός που είχε αναλάβει με κυριολεκτικό μένος—αν και αυτή του η δραστηριότητα ήταν άσχετη με θέματα της εσωτερικής αγοράς—την καταδίωξη της ελευθερίας λόγου και γνώμης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο Ίντερνετ γενικότερα. Είναι αυτός που προειδοποιούσε τον Έλον Μασκ ότι δεν θα γλιτώσει τόσο εύκολα όταν το Χ αποσύρθηκε από τον εθελοντικό Κώδικα Πρακτικής της ΕΕ για την Παραπληροφόρηση [Code of Practice on Disinformation-CPD], προκειμένου να αποφύγει την επιβολή της λογοκρισίας από την Κομισιόν.

Ο Μπρετόν απείλησε τότε τον Έλον Μασκ με μέτρα καταστολής αστυνομικού χαρακτήρα γράφοντας χαρακτηριστικά στο (τότε) Twitter: «Μπορείτε να τρέξετε, αλλά δεν μπορείτε να κρυφτείτε», υποσχόμενος ότι «οι ομάδες μας θα είναι έτοιμες για επιβολή» σύμφωνα με  την Πράξη της Κομισιόν για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες [Digital Service Act-DSA].

Ο Μπρετόν παρήλθε από μέλος της Κομισιόν μετά από τσακωμό με την κα Ούρσουλα Φον και εν μέσω σκιών για διαπλοκή[i], αλλά, ακόμη και αν είχε παραμείνει, είναι αμφίβολο αν θα είχε συνεχίσει τις απειλές του κατά του—υπουργού πλέον στην κυβέρνηση Τραμπ—Έλον Μασκ. Αν και η θρασυδειλία αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα δημοσίων ανδρών της εμβέλειας Μπρετόν, όπως φαίνεται τέτοιοι τύποι δεν φοβούνται διόλου την λαϊκή κατακραυγή που συνοδεύει την εξωφρενική απόφαση ακύρωσης των προεδρικών εκλογών στην Ρουμανία, και αντίθετα προκαλούν επιπλέον—πράγμα που φαίνεται καθαρά στο βίντεο.

Αλλά γιατί τέτοια ευαισθησία τόσο του Facebook όσο και των Ellinika Hoaxes[ii] απέναντι σε μια τόσο έντονα απροκάλυπτη και θρασύτατη παραδοχή του Τιερί Μπρετόν. Γιατί τέτοιο άγχος να καλυφθεί ο τσάμπιον της λογοκρισίας στην ΕΕ;

Προσπαθώντας να βρω την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, άρχισα να ξετυλίγω το κουβάρι των οργανισμών που έχουν αναλάβει τον ρόλο των λογοκριτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. H έρευνα ξεκίνησε από τα αδρώς αμειβόμενα Ellinika Hoaxes, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε προς τις ΗΠΑ καθώς ανακάλυψα ότι αυτή η υπηρεσία αποτελεί μέλος ενός τεράστιου δικτύου αντίστοιχων υπηρεσιών, στενά επιτηρούμενου και ελεγχόμενου μέσω ετήσιων ‘πιστοποιήσεων’, των οποίων οι χρηματοδοτήσεις εξαρτώνται από την ετήσια γνωμάτευση ενώ επίσης υπάρχουν και κονδύλια επιπλέον χορηγήσεων μέσω ‘προγραμμάτων’.

Ξετυλίγοντας το κουβάρι βρήκα ότι το δίκτυο αυτό στήθηκε με αρχικές (και εν πολλοίς συνεχιζόμενες) χρηματοδοτήσεις από οργανισμούς που προέκυψαν από το 1983 και εξής μετά την αναδιοργάνωση της δράσης των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στον τομέα προβολής της λεγόμενης «Μαλακής Ισχύος» (“Soft Power”) της χώρας στο εξωτερικό. Με απόφαση της τότε κυβέρνησης Ρήγκαν, αναστάλθηκαν οι μέχρι αυτό το έτος μυστικές (“covert”) δραστηριότητες της CIA που αφορούσαν χρηματοδοτήσεις δημοσιογράφων, ΜΜΕ, εφημερίδων, πολιτικών και συνδικαλιστικών στελεχών, συνεδρίων, πολιτιστικών και κοινωνικών οργανώσεων και γενικά οργανώσεων της λεγόμενης ‘κοινωνίας των πολιτών’, παρέμβαση στις εκλογικές και πολιτικές διαδικασίες τρίτων χωρών, ανατροπή καθεστώτων, κ.ο.κ.

Η ιδέα ήταν ο έλεγχος αυτών των δράσεων να περάσει σε οργανισμούς που δεν θα είχαν εξάρτηση—τουλάχιστον φανερή—από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευγόταν η ρετσινιά της εξάρτησης των αμειβομένων ξένων οργανώσεων και προσώπων από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, που σημαίνει ότι η εμβέλειά και η αποτελεσματικότητά των δράσεών τους θα διευρυνόταν.

Τα τελευταία χρόνια ο έλεγχος που ασκούν αυτά τα παρακλάδια των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στα κυκλώματα πληροφόρησης περνά μια κρίση. Η κύρια αιτία της κρίσης είναι η αδυναμία τους να ελέγξουν το Ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που εκ φύσεως έχουν βαθιά δημοκρατικά—όχι απαραίτητα ανατρεπτικά—χαρακτηριστικά. Έτσι επινοήθηκε ο «Έλεγχος της Αλήθειας» των αναρτήσεων καθώς και τα εξουθενωτικά πρόστιμα όσων παραβιάζουν την καθεστωτική αφήγηση στο διαδίκτυο. Ένα νέο ‘κύμα’ οργανώσεων εξαρτημένων από το αρχικό κύκλωμα των παρακλαδιών της CIA εφευρέθηκε, κυρίως από το 2016 και εξής.

Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην οργάνωση της Διεθνούς των Λογοκριτών με τα τοπικά παρατήματά της, η οποία στη συνέχεια προσκολλήθηκε ως—καλόδεχτο είναι η αλήθεια—παράσιτο πάνω στις διάφορες πλατφόρμες (Facebook, Instagram, YouTube, Google κ.λπ.) κυρίως των αμερικανικών μέσων δικτύωσης. Επιδιώχθηκε τίποτα να μην δημοσιεύεται χωρίς να περνά από την προληπτική λογοκρισία των «Ελεγκτών της Αλήθειας» οι οποίοι θα έχουν τον τελευταίο και αποφασιστικό λόγο σε περίπτωση αμφισβήτησης των ετυμηγοριών τους. Και επειδή είναι αδύνατο να σταματήσει η ροή του νερού με ένα κόσκινο, προστέθηκαν και νομοθετικές απόπειρες καταστολής της ελευθερίας λόγου και γνώμης, όπως π.χ. η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες της Κομισιόν.

Και πάλι όμως, το κατασκευασμένο περίπλοκο σύστημα συναντά δυσλειτουργίες, τις οποίες ανακάλυψα στο πρώτο στάδιο της έρευνάς μου, κυρίως ως αποτέλεσμα της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ. Οι δυσλειτουργίες αυτές, αν και αφορούν την άσκηση λογοκρισίας μόνο μέσα στις ΗΠΑ και όχι και σε τρίτες χώρες (π.χ. ευρωπαϊκές), έχουν θέσει σε ανοιχτή αμφισβήτηση τη δράση των λογοκριτών. Εκεί οφείλεται το άγχος του Μπρετόν  και το δευτερογενές άγχος του Facebook και των Ellinika Hoaxes να τον καλύψουν από την κατακραυγή που προκαλείται από τις θρασύτατες και απροκάλυπτες δηλώσεις του.

Στη συνέχεια πέρασα σε ένα μικρό ψάξιμο—η βιβλιογραφία εδώ είναι τεράστια—των κύριων οργανώσεων που έχουν αναλάβει το έργο του χρηματοδότη του δικτύου λογοκρισίας—αν και το ίδιο το δίκτυο προτιμά να αποκαλούνται με τον Οργουελιανό τίτλο των «Ελεγκτών της Αλήθειας». Όμως, σε αυτό το άρθρο δεν επεκτάθηκα στις μητρικές των μητρικών οργανώσεις, καθώς τότε θα γινόταν απαγορευτικά μεγάλο. Όμως να τονίσω εδώ ότι έχω μείνει έκπληκτος από τον απροκάλυπτο, ανοικτά ακροδεξιό/νέο-αποικιοκρατικό τρόπο δράσης και τη φρασεολογία τέτοιων οργανώσεων όπως το National Endowment for Democracy (NED) ή το Institute of War and Peace Reporting (IWPR). Κάποια δείγματα παραθέτω και σε αυτό εδώ το άρθρο, όπως και πλήθος παραπομπών σε πηγές για όποιον/α αναγνώστη θα επιθυμούσε παραπέρα έρευνα.

Το παρόν είναι το πρώτο από δύο άρθρα—αυτό που είναι αφιερωμένο στη ‘Διεθνή των Λογοκριτών’.

Το δεύτερο μέρος θα αφορά τη δράση της Διεθνούς στα Βαλκάνια και το ελληνικό τμήμα της, κυρίως τα Ellinika Hoaxes.

Το παρόν άρθρο, εκτός από τον πρόλογο, έχει μια εισαγωγή και τέσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος συζητάμε την αποδοχή από την ηγεσία του Facebook ότι ασκεί λογοκρισία μέσω των «Ελεγκτών της Αλήθειας», αν και μεταθέτει την ευθύνη σε αυτούς. Στο δεύτερο μέρος αποδεικνύουμε ότι η λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκπορεύεται από τις κυβερνήσεις της Δύσης. Στο τρίτο μέρος εξετάζουμε τη δομή και τον τρόπο δράσης της αράχνης, του διεθνούς δικτύου λογοκριτών που επικάθεται πάνω στις κοινόχρηστες πλατφόρμες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης—με έμφαση τη δράση του στο Facebook. Τέλος, στο τέταρτο μέρος ‘ακολουθούμε τα χρήματα’, δηλαδή ασχολούμαστε με τους χρηματοδότες του δικτύου, γεγονός που οδηγεί σε εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

*          *          *

Εισαγωγή

Εδώ και κάμποσα χρόνια στις χώρες που βρίσκονται υπό την ΑμερικανοΝΑΤΟϊκή κυριαρχία έχει γιγαντωθεί ένας τεράστιος (και τερατώδης) ιστός προπαγάνδας που συστηματικά ‘επεξεργάζεται’, ‘διαδίδει’ αλλά κυρίως «Ελέγχει την Αλήθεια» χρησιμοποιούμενος ως εργαλείο εναντίον κάθε φωνής αμφισβήτησης, κυρίως στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.

Δεν έχει περάσει και πολύς καιρός που η κυβέρνηση του πρώην προέδρου Μπάιντεν επιχείρησε να θεσμοποιήσει και μια αρχή «Ελέγχου της Αλήθειας» κατά τα τέλη Απριλίου του 2022, η οποία στις ΗΠΑ αποκαλέστηκε κοροϊδευτικά «Υπουργείο της Αλήθειας» αντηχώντας τον τίτλο του αντίστοιχου Υπουργείου της νουβέλας «1984» του Τζορτζ Όργουελ.

Μάλιστα επικεφαλής της είχε διοριστεί μία πρώην σύμβουλος της κυβέρνησης του καθεστώτος του Κιέβου, η Nina Jankowicz, ήδη εκτεθειμένη από τους ύμνους που είχε αναπέμψει στις νέο-ναζιστικές ομάδες, όπως τα Τάγματα Aidar, Dnipro-1 και Azov, σε ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα του 2017, το οποίο είχε αναρτήσει ένας διαβόητος οργανισμός «Ελεγκτών της Αλήθειας» που χρησιμοποιεί το Facebook, ο StopFake[iii], για λογαριασμό του οποίου δούλευε τότε η ‘υπουργός’.

Η επιχείρηση καθιέρωσης ενός κυβερνητικού οργανισμού «Ελέγχου της Αλήθειας» απέτυχε οικτρά—η ίδρυσή του αναστάλθηκε μετά από μόλις τρεις βδομάδες ζωής—λόγω της κατακραυγής που επιτάθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι η προοριζόμενη ως επικεφαλής της υπηρεσίας Jankowicz κινούταν στα όρια της φαιδρότητας καθώς αναρτούσε τραγουδάκια στο ίντερνετ όπου αυτό-παρουσιαζόταν ως η …Μαίρη Πόππινς της παραπληροφόρησης τραγουδώντας το “Supercalifragilisticexpialidocious” με αυτοσχέδιους αλλαγμένους στίχους..


Σε ανάρτησή της στο τότε Twitter η διορισμένη από τον Μπάιντεν (μέσω του υπουργού Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Alejandro Mayorkas) αυτοπαρουσιάστηκε ως «η Μαίρη Πόππινς της παραπληροφόρησης». Η ανάρτηση στο μεταξύ έχει κατέβει και ο λογαριασμός της έχει κλείσει, αλλά μπορείτε να απολαύσετε το βίντεο στο MediaITE.

Η περίπτωση της Jankowicz είναι χαρακτηριστική ενός καρκινώματος που αναπτύσσεται συστηματικά εδώ και χρόνια σε όλα τα κράτη της Δύσης που υποτίθεται ότι επιτρέπουν την ελευθερία του λόγου. Το καρκίνωμα αυτό έχει δύο αλληλοσυνδεόμενες λειτουργίες.

Η πρώτη λειτουργία είναι η παραγωγή μιας εικονικής πραγματικότητας εκπορευόμενης από τις κεντρικές υπηρεσίες πληροφοριών κυρίως των ΗΠΑ, αλλά και των υποτακτικών τους.
  Το εκάστοτε θέμα της εικονικής πραγματικότητας αναλαμβάνουν να μεταφέρουν στον πληθυσμό τα εταιρικά, καθεστωτικά ΜΜΕ καθώς και τα κρατικά κανάλια πληροφόρησης. Στη συνέχεια, η εκάστοτε διοχετευόμενη θέση λανσάρεται ως πραγματικότητα και αναπαράγεται ως μιμίδιο[iv] που διαχέεται μέσα στον πληθυσμό. Οι ενορχηστρωτές της παραπληροφόρησης δεν έχει και τόση σημασία αν πιστεύουν την κατασκευή τους. Σημασία έχει ότι πιστεύουν πως αυτός ο μηχανισμός μπορεί να κερδίσει την εκάστοτε σύγκρουση καθώς δημιουργεί μια “φρενίτιδα” στην κοινή γνώμη.


Το εξώφυλλο του αφιερώματος στο βιογραφικό της «Μαίρης Πόππινς» της παραπληροφόρησης—όπως αυτοαποκλήθηκε—Nina Jankowicz που παρουσίασε με πλήθος αποκαλυπτικών πληροφοριών για το ποιον της ο γνωστός δημοσιογράφος του The Grayzone Kit Klarenberg.


Ο παλαίμαχος Βρετανός διπλωμάτης Άλαστερ Κρουκ αποκαλεί αυτή τη διανοητική προσέγγιση «μαγική σκέψη», καθώς η άποψη των διακινητών τέτοιων μιμιδίων είναι ότι αυτά μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα,  και εξηγεί γιατί αυτή είναι καταδικασμένη όταν αντιπαρατίθεται με μια άλλη προσέγγιση που πατά στην πραγματικότητα. Αυτά όλα αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία και, κατά τον Κρουκ, η έλευση Τραμπ θα μπορούσε να δημιουργήσει ρωγμές στον φαντασιακό κόσμο που έχει δημιουργηθεί από τον κυρίαρχο σήμερα μηχανισμό μαζικής προπαγάνδας.

Τυπικά παραδείγματα τέτοιων μιμιδίων που δημιουργούν ‘φρενίτιδα’, αποσπώντας αυτούς που τα πιστεύουν και τα διαδίδουν από την πραγματικότητα, υπάρχουν πάμπολλα, καθώς αυτός είναι ο κυρίαρχος μηχανισμός μαζικής προπαγάνδας στις χώρες της Δύσης. Αυτά ποικίλουν από ‘μεγάλες’ ιδέες, όπως είναι π.χ. η άποψη ότι το καθεστώς του Κιέβου θα μπορούσε ποτέ να νικήσει τη Ρωσία ή η θεωρία που λανσάρεται ότι μετά τη λήξη του Ουκρανικού η Ρωσία θα επιτεθεί στην Ευρώπη, μέχρι ‘μικρές ιδέες’ όπως ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν «απρόκλητη», ότι οι Ρώσοι στρατιώτες βίαζαν μωρά και γέρους, ότι η Χαμάς έψηνε μωρά στους φούρνους, κ.ο.κ.

Η δεύτερη λειτουργία του καρκινώματος είναι αυτή που ενδιαφέρει το παρόν άρθρο, το οποίο εντάσσεται σε μια σειρά αντίστοιχων άρθρων που ήδη έχει δημοσιεύσει το Antapocrisis. Πρόκειται για ένα είδος ‘αντίστροφης’ διαδικασίας, καθώς το αντικείμενό της δεν είναι η αναπαραγωγή ενός μιμιδίου με θετικό τρόπο, όπως παραπάνω, αλλά, αντίθετα, η καταστολή της αντίθετης άποψης με την περιστολή της αναπαραγωγής της.
Εδώ δεν αναφερόμαστε μόνο στην απευθείας απαγόρευση μη αρεστών καναλιών πληροφόρησης στη Δύση (όπως π.χ. των ρωσικών «Σπούτνικ» και «Russia Today»). Εδώ μας ενδιαφέρει κυρίως η δράση των μεταμφιεσμένων ως ανεξάρτητων, αλλά τελικά εκπορευόμενων από κρατικές υπηρεσίες, κατασταλτικών ιδεολογικών μηχανισμών που δρουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η γνωστή ταμπέλα που συνοδεύει αναρτήσεις στο F/B από σχεδόν κάθε ρωσικό site. Όμως, ανάλογη ταμπέλα δεν συνοδεύει αναρτήσεις από το BBC ή την  Deutsche Welle ή τα γνωστά φερέφωνα της CIA Radio Liberty και Radio Free Europe.


Ο λόγος είναι ότι πλέον τα κυρίαρχα μιμίδια διαδίδονται ασύστολα μέσα από τα κρατικά κανάλια πληροφόρησης και μέσα από τα εταιρικά ΜΜΕ, όπου εκεί οι αντίθετες απόψεις έχουν κατασταλεί σχεδόν ολοκληρωτικά, και επομένως συνήθως δεν μπαίνει κάποιο ζήτημα επιπλέον καταστολής τους. Το πρόβλημα για την κυρίαρχη αφήγηση δημιουργείται από τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης στο Ίντερνετ (π.χ. το The Grayzone είναι ένα από τα πλέον διακεκριμένα) καθώς και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης—Facebook, Twitter, Instagram, TikTok, κ.λπ.— όπου εκεί η καταστολή των αντίθετων απόψεων αποτελεί δυσκολότερη υπόθεση.

Ο στόχος του παρόντος άρθρου είναι να μελετήσει τους μηχανισμούς καταστολής της αντίθετης άποψης για την τελευταία περίπτωση, δηλαδή για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρίως για το Facebook, όπου αυτοί η μηχανισμοί λογοκρισίας έχουν γιγαντωθεί—ιδιαίτερα μετά την κατάπτωσή τους από το X (πρώην Twitter). Για το τελευταίο έχουμε πολύ πλούσιο υλικό όσο αφορά τους μηχανισμούς λογοκρισίας, όπως αποκαλύφθηκαν από την δημοσιογραφική έρευνα των twitter files—π.χ. για τον άμεσο έλεγχο των αναρτήσεων σε Twitter και Facebook από μια ομάδα συνεργασίας των μυστικών υπηρεσιών του Κιέβου με το αμερικανικό FBI δείτε το άρθρο «Γιατί το Facebook – και όχι μόνο αυτό – τελευταία καταδιώκει με πάθος όποιον δεν υποστηρίζει την αμερικανική αφήγηση για το Ουκρανικό;»

H λειτουργία του διαβόητου «Υπουργείου Αλήθειας» στο βιβλίο «1984» του Τζωρτζ Όργουελ ενέπνευσε τον τίτλο της βιογραφίας του από τον Dorian Lynskey


Εκπορευόμενο από τις ΗΠΑ και με σαφώς ύποπτη προέλευση καθώς στη χρηματοδότησή του, ιδιαίτερα στο ξεκίνημά του, συμμετέχουν μεταμφιεσμένες κρατικές υπηρεσίες ή οργανισμοί που έχουν ως βασικό τους στόχο την αναπαραγωγή των καθεστωτικών αφηγήσεων, έχει στηθεί ένα παγκόσμιο δίκτυο λογοκριτών —κυριολεκτικά μία «Διεθνής» οργουελιανών «Ελεγκτών της Αλήθειας»— που προσλαμβάνονταν κυρίως από το Facebook, αλλά και από άλλες πλατφόρμες.

Κύριο μέλημά αυτής της «Διεθνούς των Λογοκριτών» αποτελεί το πνίξιμο της ελευθερίας του λόγου μέσω της πρόφασης του ελέγχου της ‘παραπληροφόρησης’ στο Ίντερνετ. Δεν θα δείτε ποτέ κανέναν από αυτούς τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» να αμφισβητεί ακόμη και τα πιο εξωφρενικά μιμίδια που αφειδώς εκπορεύονται από τα κυβερνητικά κέντρα ελέγχου και διαδίδονται πρώτα απ’ όλα από τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι φρικώδεις φαντασιώσεις της πρώην Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του καθεστώτος του Κιέβου Liudmyla Denisova, οι οποίες διαδίδονταν ως καταιγίδα από τον καθεστωτικό τύπο της Δύσης προκαλώντας ταραχή και ανατριχίλα παγκοσμίως, αλλά ποτέ δεν αμφισβητήθηκαν από τους «Ελεγκτές της Αλήθειας». Στάθηκε ευκολότερο να αποκαλυφθεί η αλήθεια από μια καθεστωτική εφημερίδα του Κιέβου παρά από την Διεθνή των «Ελεγκτών της Αλήθειας».

Στη συνέχεια ασχολούμαστε (α) με τις παραδοχές και την επιδειχθείσα μεταμέλεια του Facebook για την άσκηση λογοκρισίας μέσω της Διεθνούς των «Ελεγκτών της Αλήθειας», (β) με τον ρόλο των δυτικών κυβερνήσεων—κυρίως των ΗΠΑ—στην οργάνωση της Διεθνούς των Λογοκριτών, (γ) με τα χαρακτηριστικά αυτής της Διεθνούς και την προσπάθειά της να συνεχίσει τη λειτουργία της, έστω και εκτός των ΗΠΑ, (δ) με την χρηματοδότηση της—όπως φαίνεται από τα ανοικτής πρόσβασης στοιχεία, και τέλος (ε) με το ελληνικό τμήμα της (στο Β’ Μέρος που θα δημοσιευτεί μελλοντικά).

Α. Η ηγεσία του Facebook παραδέχεται ότι οι “Ελεγκτές της Αλήθειας” που χρησιμοποιεί ασκούν λογοκρισία

Με ένα βίντεο που ανάρτησε στο Instagram στις 7 Ιανουαρίου ο μεγιστάνας των social media Μαρκ Ζούκενμπεργκ παραδέχτηκε ότι οι πλατφόρμες του, και μάλιστα το γνωστό Facebook, ασκούσαν μέχρι σήμερα λογοκρισία, ζήτησε συγγνώμη και υποσχέθηκε ότι η χρήση λογοκριτών θα αλλάξει στο μέλλον, αν και, όπως φαίνεται, η αλλαγή δεν αφορά τους εκτός ΗΠΑ χρήστες. Το σύστημα άσκησης λογοκρισίας γινόταν (ή γίνεται, ανάλογα με την χώρα στην οποία κατοικείτε) μέσω των διαβόητων “Ελεγκτών της Αλήθειας”, με τους οποίους έχουμε ασχοληθεί ξανά στο παρελθόν με αφορμή το Ουκρανικό, δείτε εδώ και εδώ).

Η μεταστροφή του Ζούκενμπεργκ οφείλεται στην επιστροφή του Ντόναλτ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ—να υπενθυμίσουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Ζούκενμπεργκ καταδίωκαν τον Τραμπ, οδηγώντας τον μάλιστα να αποκαλέσει το F/B «εχθρό του λαού» σε μια συνέντευξή του στο CNBC τον Μάρτιο του 2024, γεγονός που οδήγησε τότε σε σημαντική πτώση της μετοχής της META (ιδιοκτήτριας εταιρίας του F/B).

Στη μεταστροφή παίζει σημαντικό ρόλο και η απόφαση των ΗΠΑ να ρίξουν ‘μαύρο’ στο Τικ-Τοκ (Κινεζικών συμφερόντων) επειδή δήθεν διακυβεύεται η εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ από την λειτουργία του στη χώρα. Η τελική εφαρμογή της απόφασης αυτής όμως εξαρτάται από τον Τραμπ, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να την αναιρέσει με διάφορους τρόπους—μάλιστα το ζήτημα απασχόλησε την τηλεφωνική συζήτηση του Τραμπ με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στις 17 Ιανουαρίου 2025.

Το F/B θα κερδίσει μεγάλα ποσά αν τελικά ο ανταγωνιστής του ‘Τικ-Τοκ’ κλείσει στις ΗΠΑ, που σημαίνει μεγάλη αύξηση της προσωπικής περιουσίας, αλλά και της πολιτικής ισχύος, του Ζούκενμπεργκ. Άλλωστε, στην προαναφερθείσα συνέντευξη τον Μάρτιο του Τραμπ, ο τότε υποψήφιος πρόεδρος είχε ευθέως συνδέσει την επιφύλαξη που τρέφει στο κλείσιμο του Τικ-Τοκ με την συνεπαγόμενη μετατροπή του F/B σε μονοπώλιο στον τομέα δράσης του.

Αλλά αξίζει τον κόπο να δούμε τι είχε να πει η μετανοούσα Μαγδαληνή, ουπς ο Ζούκενμπεργκ ήθελα να γράψω, για τη λογοκρισία που ασκούν οι “fact checkers”, ελληνιστί «Ελεγκτές της Αλήθειας», στο βιντεάκι του—παρεμπιπτόντως ο χαρακτηρισμός ταιριάζει γάντι στο ύφος που είχε κατά την εκφώνηση της ‘μετάνοιάς’ του.

Ζούκενμπεργκ: «Έχουμε φτάσει στο σημείο που στο F/B ασκείται υπερβολική λογοκρισία»–ανάρτηση βίντεο στο Instagram 7/1/2025

«Αυτό που ξεκίνησε ως ένα κίνημα [ΣΗΜ. η χρήση “Ελεγκτών της Αλήθειας”] για να είμαστε πιο περιεκτικοί, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για να αποκλείσει απόψεις και να αποκλείσει ανθρώπους με διαφορετικές ιδέες, και αυτό έχει παρατραβήξει», δήλωσε ο Ζούκενμπεργκ συμπληρώνοντας ότι οι υπηρεσίες “Ελέγχου της Αλήθειας” ήταν «πολύ πολιτικά προκατειλημμένες» και «κατέστρεψαν περισσότερη εμπιστοσύνη από όση δημιούργησαν». Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν απέφυγε την παραδοχή ότι ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών για την αμερικανική προεδρία που τον έκανε να δει “το φως το αληθινό” καθώς, όπως είπε, «Οι πρόσφατες εκλογές δίνουν επίσης την αίσθηση ότι αποτελούν ένα πολιτισμικό σημείο καμπής προς την κατεύθυνση να δοθεί και πάλι προτεραιότητα στον λόγο».

Στο θέμα της επιβολής λογοκρισίας από τους “Ελεγκτές κ.λπ.”—oι οποίοι υποτίθεται ότι έχουν προσωπικά την ευθύνη για την επιβολή λογοκρισίας καθώς αυτή δήθεν πηγάζει από τις προσωπικές τους προκαταλήψεις και εμμονές και όχι από κάποια ‘διατεταγμένη υπηρεσία’, θεός φυλάξοι—αναφέρθηκε, επίσης στις 7 Ιανουαρίου του 2025, και ο Joel Kaplan, πρώην αναπληρωτής επικεφαλής του προσωπικού του Λευκού Οίκου και νυν νέος Chief Global Affairs Officer του META.

Στο κείμενο που δημοσιοποίησε μέσα από το site του ΜΕΤΑ, ο Kaplan, αφού παραδεχτεί ότι το F/B αποδέχτηκε την άσκηση λογοκρισίας ως αποτέλεσμα «εν μέρει πολιτικών και κοινωνικών πιέσεων για τη ρύθμιση του περιεχομένου» —περισσότερα γι’ αυτό παρακάτω—παρατηρεί:

«Αυτή η προσέγγιση έχει παρατραβήξει. Όσο καλοπροαίρετες και αν ήταν πολλές από αυτές τις προσπάθειες, επεκτάθηκαν με την πάροδο του χρόνου σε σημείο που κάνουμε πάρα πολλά λάθη, απογοητεύοντας τους χρήστες μας και εμποδίζοντας πολύ συχνά την ελεύθερη έκφραση που θέλαμε να επιτρέψουμε. Πάρα πολύ αβλαβές περιεχόμενο λογοκρίνεται, πάρα πολλοί άνθρωποι βρίσκονται κακώς κλειδωμένοι στη «φυλακή του Facebook» και συχνά αργούμε πολύ να ανταποκριθούμε όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο.»

Και, αποδίδοντας την άσκηση λογοκρισίας στις ‘προκαταλήψεις’ των ελεγκτών, καταλήγει:

«Με την πάροδο του χρόνου καταλήξαμε να ελέγχουμε πάρα πολύ περιεχόμενο που ο κόσμος θα αντιλαμβανόταν ως νόμιμο πολιτικό λόγο και συζήτηση. Το σύστημά μας κατέληξε να επιφέρει πραγματικές συνέπειες [στις αναρτήσεις] με τη μορφή παρεμβατικών ετικετών και μειωμένης διακίνησης. Ένα πρόγραμμα που προοριζόταν να ενημερώνει πολύ συχνά μετατράπηκε σε εργαλείο λογοκρισίας.»

Όπως όμως θα δούμε πιο κάτω, οι μετάνοιες του ΜΕΤΑ δεν αφορούν τις μπανανίες, όπως η Ελλάδα, αλλά τις ΗΠΑ. Προφανώς, η λογοκρισία είναι κακή στην μητρόπολη αλλά επιτρεπτή στις αποικίες.

Παρεμπιπτόντως, στις ΗΠΑ γίνεται αρκετή συζήτηση για το αν η πρώτη τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος που προστατεύει την ελευθερία του λόγου επεκτείνεται και στις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης. Η θέση που υποστηρίζει ο ιδιοκτήτης του ΜΕΤΑ είναι ότι η προστασία της ελευθερίας του λόγου αφορά την προστασία από το κράτος. Το ΜΕΤΑ είναι μια ιδιωτική εταιρία και η προστασία της ελευθερίας του λόγου δεν επεκτείνεται στην πρακτική των ιδιωτικών εταιριών, οι οποίες μπορούν νομίμως να ασκούν λογοκρισία. Με απλά λόγια: Σε πλατφόρμες που ελέγχουν ιδιωτικές εταιρείες μπορεί να ασκείται λογοκρισία καθώς δεν υπάρχει προστασία της ελευθερίας του λόγου. Αλλά τότε, τι έκανε τον ιδιοκτήτη του ΜΕΤΑ να μετανοήσει για την άσκηση λογοκρισίας από το F/B ή, τουλάχιστον, να λέει τώρα ότι μετανόησε και να βγάζει λόγους για την ελευθερία του λόγου;

O Έλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη κέρδισε 50 δις δολάρια σε δύο μέρες, σύμφωνα με το Bloomberg, μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ λόγω προσδοκιών για συμφέρουσες συμβάσεις με το αμερικανικό δημόσιο στο μέλλον και κερδών από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ. Είχε ξοδέψει 130 εκατομμύρια για την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ.

Η απάντηση είναι απλή και συνδέεται με την εκλογή του Τραμπ και τον πακτωλό χρημάτων που αυτός προορίζει για τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας (λέγε με Μασκ). Όλοι αυτοί που πριν έφτυναν στον κόρφο τους και μόνο που άκουγαν το όνομα «Τραμπ», τώρα σπεύδουν να ζητήσουν ταπεινά συγγνώμη και να επιδείξουν μεταμέλεια ώστε να πάρουν και αυτοί ένα κομμάτι από την πίτα.

Το γεγονός ότι οι μετάνοιες του ΜΕΤΑ συνδέονται με τον πολιτικό κύκλο στις ΗΠΑ επισήμανε και ο CEO του Telegram, Pavel Durov που κρατείται όμηρος στη Γαλλία προφανώς λόγω της μερικής αντίστασης της δικής του πλατφόρμας απέναντι στην λογοκρισία που απαιτούν να ασκείται στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης διάφορες υπηρεσίες της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας—ουπς, γραφειοκρατίας ήθελα να πω. Για τις προσπάθειες αυτές, κυρίως μέσω της «Ευρωπαϊκής Πράξης Ψηφιακών Υπηρεσιών», δείτε εδώ και εδώ και εδώ.

«Είναι εύκολο να λες ότι υποστηρίζεις κάτι όταν δεν ρισκάρεις τίποτα», έγραψε ο Durov στην ανάρτησή του στο Telegram την επόμενη ημέρα της μετάνοιας των ΜΕΤΑ, προσθέτοντας ότι ορισμένες «πλατφόρμες ανακοινώνουν ότι θα έχουν τώρα λιγότερη λογοκρισία». Όσοι μόνο τώρα σκέφτηκαν να κάνουν τέτοιες αλλαγές θα αντιμετωπίσουν μια «πραγματική δοκιμασία των νέο-ανακαλυφθέντων αξιών τους» όταν «οι πολιτικοί άνεμοι αλλάξουν ξανά», προέβλεψε ο διευθύνων σύμβουλος του Telegram, προσθέτοντας ότι οι αξίες της δικής του εταιρείας «δεν εξαρτώνται από τους εκλογικούς κύκλους των ΗΠΑ».

Πριν όμως ασχοληθούμε με τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» στην ελληνική μπανανία—πράγμα που θα κάνουμε στο επόμενο άρθρο μας, αξίζει να δούμε μερικές άλλες αποκαλύψεις του Ζούκενμπεργκ για την διαπλοκή των κοινωνικών μέσων δικτύωσης με τις άρχουσες πολιτικές ελίτ.

Β. Η λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκπορεύεται από τις κυβερνήσεις της Δύσης

Η σχέση των κρατικών θεσμών της Δύσης με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχει διπλή κατεύθυνση:
Αφενός οι κυβερνήσεις, πολιτικοί και κρατικοί θεσμοί πιέζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να απαγορεύουν την έκφραση οποιασδήποτε άποψης δεν συνάδει με τις εκάστοτε καθεστωτικές αφηγήσεις
και αφετέρου, όταν αυτό δεν συμβεί, το επικαλούνται ως πρόφαση για τη λήψη έκτακτων μέτρων πραξικοπηματικού χαρακτήρα.

Εκπληκτικό παράδειγμα της δεύτερης κατεύθυνσης είναι η πρόσφατη ακύρωση των προεδρικών εκλογών στην Ρουμανία με το πρόσχημα ότι η πλατφόρμα Τικ-Τοκ υπέκυψε στη …ρωσική επιρροή επηρεάζοντας τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων! Πρόκειται για ιστορικό ρεκόρ εκλογικού πραξικοπήματος σε χώρα της ΕΕ, το οποίο οι άρχουσες ελίτ σκοπεύουν—περισσότερα γι’ αυτό στον Πρόλογο και στο Β’ Μέρος—να αξιοποιήσουν και σε άλλες χώρες της ΕΕ όταν ο κόσμος δεν ψηφίζει αυτούς που οι ευρωπαίοι αριστοκράτες επιθυμούν να εκλεγούν.

Αλλά περισσότερο εδώ ενδιαφέρει η διαπλοκή των εταιρικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης με τις άρχουσες πολιτικές ελίτ.
Ο Μαρκ Ζούκενμπεργκ τον Αύγουστο του 2024, πάντα στα πλαίσια του φόβου που τον διακατείχε για την ενδεχόμενη (τότε) εκλογή Τραμπ και επίσης μέσα στα πλαίσια της επερχόμενης μετάνοιας του ΜΕΤΑ εν όψει αυτής της εκλογής, έκανε διάφορες αποκαλύψεις προς τον Jim Jordan, πρόεδρο της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ σε επιστολή του με ημερομηνία 26 Αυγούστου. Ο Ζούκενμπεργκ δήλωσε
ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ασκούσε πιέσεις κατά την περίοδο της καραντίνας για να εφαρμόζεται λογοκρισία από τις πλατφόρμες του ΜΕΤΑ και «ότι μετάνιωσε που δεν μίλησε νωρίτερα για την πίεση αυτή, καθώς και για άλλες αποφάσεις που είχε λάβει ως ιδιοκτήτης του Facebook, του Instagram και του WhatsApp σχετικά με την αφαίρεση συγκεκριμένου περιεχομένου».

«Το 2021, ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν, συμπεριλαμβανομένου του Λευκού Οίκου, πίεζαν επανειλημμένα επί μήνες τις ομάδες μας να λογοκρίνουν ορισμένα περιεχόμενα του Covid-19, συμπεριλαμβανομένου του χιούμορ και της σάτιρας, και εξέφραζαν μεγάλη αγανάκτηση προς τις ομάδες μας όταν δεν συμφωνούσαμε».

«Νομίζω ότι κάναμε κάποιες επιλογές που, εκ των υστέρων και με νέες πληροφορίες, δεν θα κάναμε σήμερα», έγραψε ο Ζούκενμπεργκ. «Λυπάμαι που δεν ήμασταν πιο ειλικρινείς γι’ αυτό».

Αν και στις δηλώσεις μεταμέλειάς του ο Ζούκενμπεργκ λέει ότι όλα αυτά συνέβησαν παρά τη θέλησή του και κάποια στιγμή τα κατάλαβε, εν τούτοις η αλήθεια είναι ότι το META και ο ίδιος συνεργάζονταν στενά για την επιβολή της λογοκρισίας.

Είναι χαρακτηριστικό ένα βίντεο όπου ο Ζούκενμπεργκ απευθυνόμενος στον (τότε) ευρωπαίο επίτροπο Τιερί Μπρετόν—σε ποιον άλλον;—που πρωτοστατούσε και πρωτοστατεί στις εκστρατείες λογοκρισίας της ΕΕ, τον διαβεβαιώνει ότι:

«Εργαζόμαστε πολύ σκληρά για να βεβαιωθούμε ότι έχουμε καλή συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες και τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι θα μπορούμε να ανακαλύπτουμε κάθε συντονισμένη διάδοση πληροφορίας που προέρχεται από κάποια κυβέρνηση…. Έχουμε καλή συνεργασία εδώ, τόσο τυπικά όσο και άτυπα, στην παράδοση [στους προηγούμενους] στοιχείων από διάφορες χώρες και στο να τους δίνουμε πληροφορίες σχετικά με αναδυόμενους κινδύνους και γενικότερα, έχουμε αυξήσει τις προσπάθειές μας να καταπολεμάμε την λανθασμένη πληροφόρηση. Έχουμε κατεβάσει εκατοντάδες χιλιάδες αναρτήσεις με επικίνδυνη παραπληροφόρηση και το ανεξάρτητο πρόγραμμά μας «Ελέγχου της Αλήθειας» έχει παράξει πάνω από πενήντα εκατομμύρια προειδοποιητικές ετικέτες…. ».

Εδώ ο Ζούκενμπεργκ, απευθύνεται στον (τότε) ευρωπαίο επίτροπο Τιερί Μπρετόν, πρωταγωνιστή των εκστρατειών στην ΕΕ για την επιβολή λογοκρισίας για να τον διαβεβαιώσει ότι το META όχι μόνο συνεργάζεται με μυστικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις ανά την Δύση για να ασκείται λογοκρισία, αλλά επιπλέον τους δίνει στοιχεία και δεδομένα από τις αναρτήσεις των χρηστών του. Από τα λεγόμενα, είναι σαφές ότι αν π.χ. κάποιος υποστηρίξει ότι οι θέσεις της Ρωσίας για το Ουκρανικό είναι ακριβείς, τότε αυτός εντάσσεται στην «συντονισμένη εκστρατεία της Ρωσίας» χαρακτηρίζεται πράκτορας του Πούτιν και οι αναρτήσεις παίρνουν τον δρόμο για τα περεταίρω. Αν υποστηρίξει ότι η Χαμάς αποτελεί αντιστασιακή οργάνωση των Παλαιστινίων και ότι αυτή δικαιούται να πολεμά το Ισραήλ, αφού το τελευταίο έχει την Παλαιστίνη υπό κατοχή, ομοίως θα αντιμετωπιστεί ως υποστηρικτής της τρομοκρατίας, κ.ο.κ.

Πολλοί έγραψαν ως σχόλιο στις δηλώσεις μεταμέλειας του Ζούκενμπεργκ ότι αν αυτός είναι ειλικρινής, τότε οφείλει να δημοσιοποιήσει τις περιπτώσεις άσκησης λογοκρισίας στις οποίες αναφέρεται, όπως έκανε ο Έλον Μασκ με το τότε Twitter (και νυν Χ) μέσω των διάσημων Twitter Files, στα οποία αποκαλύφθηκαν τέρατα και σημεία για την συνεργασία αυτής της πλατφόρμας με στρατιωτικές, μυστικές και κυβερνητικές υπηρεσίες (π.χ. δείτε εδώ).

Ενδεχομένως πιο σοβαρή ήταν η πλήρης συσκότιση που επιβλήθηκε από τον κατεστημένο τύπο, τον οποίο ακολούθησαν σε αυτή την πολιτική και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο περιεχόμενο ενός φορητού υπολογιστή του υιού του τότε προεδρικού υποψήφιου των Δημοκρατικών Χάντερ Μπάιντεν, λίγο πριν τις εκλογές του 2020. Από τα ηλεκτρονικά μηνύματα που ήταν αποθηκευμένα στο λάπτοπ φαίνεται ότι ο Χάντερ πουλούσε πολιτική προστασία σε ξένους οικονομικούς παράγοντες από Ουκρανία, Λατινική Αμερική και Κίνα μέσω του πατέρα του, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ (κυβέρνηση Ομπάμα) τον καιρό που ανταλλάσσονταν αυτά τα μηνύματα.

Η άσκηση λογοκρισίας στην γνωστοποίηση αυτού του ευαίσθητου περιεχομένου, που θα μπορούσε να είχε αλλάξει την έκβαση των αμερικανικών προεδρικών εκλογών, επιβλήθηκε από κύκλους του βαθέως κράτους των ΗΠΑ οι οποίοι αξιοποίησαν το περιβάλλον των μυστικών υπηρεσιών για να μιλήσουν για παραπληροφόρηση και να ανακαλύψουν Ρωσικό δάκτυλο (τι άλλο;) παρέμβασης στις αμερικανικές εκλογές.

Ο Ζούκενμπεργκ γράφει στο γράμμα του ότι το Facebook «υποβάθμισε προσωρινά»—δηλαδή κατέβασε—μια ιστορία σχετικά με το περιεχόμενο ενός φορητού υπολογιστή που ανήκε στον Χάντερ Μπάιντεν, τον γιο του προέδρου, μετά από προειδοποίηση του FBI ότι η Ρωσία ετοίμαζε εκστρατεία παραπληροφόρησης εναντίον των Μπάιντεν. Τα περί «προσωρινότητας» όμως μέχρι να αποφανθούν οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» είναι ανακριβή καθώς το F/B συνέχισε μα κατεβάζει κάθε σχετικό σχόλιο και παραπομπή—υποθέτω επίσης ότι οι «Ελεγκτές», αν πιστέψουμε τον Ζούκενμπεργκ, επίσης αποφάσισαν ότι η είδηση ήταν ψευδής δικαιώνοντας την απαγόρευση της ανάρτησής της.

Με ένα γράμμα τους 51 πρώην στελέχη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών—συμπεριλαμβανομένου του πρώην διευθυντή των εθνικών μυστικών υπηρεσιών Jim Clapper, του πρώην διευθυντή της CIA John Brennan και των πρώην υπηρεσιακών διευθυντών της CIA John McLaughlin και Michael Morell—είχαν σπεύσει να αναγνωρίσουν ‘ρωσικό δάκτυλο’ στην ιστορία των ηλεκτρονικών μηνυμάτων του υιού του Τζο Μπάιντεν, Χάντερ, που είχαν βρεθεί στο λάπτοπ που αυτός είχε παρατήσει σε κάποιον επισκευαστή στο Delaware των ΗΠΑ από τον Απρίλιο του 2019, ενάμιση χρόνο πριν τις εκλογές. Στο γράμμα των ‘51 πρώην’, που οι εκτιμήσεις του ήταν ψευδείς, αναπαράχθηκε ευρύτατα στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να συναντήσει καμία λογοκριτική παρέμβαση, σε αντίθεση με τα αληθή, ενοχοποιητικά για τον Μπάιντεν, e–mails που λογοκρίθηκαν άγρια. Την πρώτη μέρα της νέας του θητείας, ο Ντόναλτ Τραμπ αναίρεσε με εκτελεστική διαταγή την πρόσβαση των 51 στελεχών σε απόρρητα έγγραφα και διέταξε διοικητική εξέταση για τυχόν παραβάσεις καθήκοντος και συμπεριφοράς από τους 51 ή από οποιονδήποτε άλλο σχετίζεται με την υπόθεση αυτή. 

Έκτοτε όμως, γράφει ο Ζούκενμπεργκ, κατέστη σαφές ότι η ιστορία δεν ήταν παραπληροφόρηση και «εκ των υστέρων, δεν έπρεπε να υποβιβάσουμε την ιστορία». Αξίζει εδώ να παρατηρήσουμε ότι ο Ζούκενμπεργκ δεν αποδίδει στο FBI το κατέβασμα των πληροφοριών για το περιεχόμενο των γραμμάτων του λάπτοπ του Χάντερ Μπάιντεν, αλλά στους «Ελεγκτές της Αλήθειας» που χρησιμοποίησε το F/B. Με άλλα λόγια, αποδεικνύεται ότι—τουλάχιστον στην συγκεκριμένη περίπτωση—οι «ελεγκτές» λειτούργησαν ως το φύλλο συκής για την άσκηση της λογοκρισίας.

Όμως στο εξής, λέει ο Ζούκενμπεργκ στο γράμμα του, δεν θα κατεβάζουμε περιεχόμενο περιμένοντας να αποφανθούν οι «Ελεγκτές της Αλήθειας», αλλά αυτό θα συμβαίνει ειδικά στις ΗΠΑ και όχι στο εξωτερικό—όπως φαίνεται όλοι είναι ίσοι στο F/B, αλλά οι αμερικανοί είναι πιο ίσοι από τους υπόλοιπους.

Μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, ο Ζούκενμπεργκ, όπως ήδη γνωρίζουμε από το πρώτο εδάφιο του παρόντος, ξεσπάθωσε κατά …της λογοκρισίας που το F/B (δηλαδή ο ίδιος) επιβάλλει στις αναρτήσεις επιδιώκοντας να κερδίσει τη συμπάθεια του Τραμπ ως εκλεγέντος πλέον προέδρου.

Αλλά αν παρακολουθήσουμε όσα λέει προκειμένου να πάρει κάτι κι αυτός από την πίτα Τραμπ, κάνουμε δύο σημαντικές παρατηρήσεις: Η ελευθερία λόγου θα αφορά κυρίως θέματα φύλου και φυλής (αυτό που οι αμερικανοί λένε anti-woke culture[v]), όπου πλέον θα επιτρέπεται π.χ. να γίνονται μειωτικά σχόλια για γυναίκες, μέλη των ΛΟΑΤΚ κ.ο.κ. και όχι πολιτικά ζητήματα. Και δεύτερον, η όποια επιπλέον ελευθερία δοθεί σε πολιτικά ζητήματα θα αφορά πολίτες των ΗΠΑ.

Αυτά λίγο πολύ διευκρινίστηκαν σε τρίωρη νεότερη συνέντευξη/συζήτηση που είχε στη δημοφιλή διαδικτυακή εκπομπή Joe Rogan Experience στις 10 Ιανουαρίου. Εν τούτοις, κάποια αποσπάσματα από την τρίωρη πολυλογία ίσως αξίζουν την προσοχή. Ο Ζούκενμπεργκ είπε στον Rogan, ο οποίος ήταν εξέχων σκεπτικιστής για τα εμβόλια του COVID-19, ότι η κυβέρνηση Biden «θα καλούσε τα παιδιά της ομάδας μας και θα τους φώναζε και θα τους έβριζε και θα απειλούσε με επιπτώσεις αν δεν κατεβάζαμε πράγματα που είναι αληθινά».

Ανέφερε επίσης ότι η διαδικασία “Eλέγχου της Aλήθειας” στη δική του εταιρεία ήταν «κάτι βγαλμένο από το ‘1984’» , γεγονός που οδήγησε στην ευρεία πεποίθηση ότι οι «Eλεγκτές της Aλήθειας» που χρησιμοποιεί η εταιρεία του «ήταν πολύ προκατειλημμένοι».

«Είναι πραγματικά ένας ολισθηρός δρόμος, και έφτασε σε ένα σημείο όπου απλά, εντάξει, αυτό καταστρέφει τόση εμπιστοσύνη, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, να έχουμε αυτό το πρόγραμμα» παρατήρησε.

Είπε ότι «ανησυχούσε» από την αρχή ότι ο ίδιος «θα γινόταν αυτό το είδος του κριτή για το τι είναι αληθινό στον κόσμο». Ο Ζούκενμπεργκ επαίνεσε το πρόγραμμα «community notes» του X ως ανώτερο από το μοντέλο του Facebook.

Αργότερα υποστήριξε ότι οι δημιουργοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αντικαθιστούν την κυβέρνηση και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης ως διαιτητές της αλήθειας, αποτελώντας «ένα νέο είδος πολιτιστικής ελίτ που οι άνθρωποι θαυμάζουν».

*          *          *

Πάντως, πολύ πριν από τα τελευταία ‘ήξεις-αφήξεις’ του Ζούκενμπεργκ είχαν υπάρξει συνταρακτικές αποκαλύψεις από ερευνητές δημοσιογράφους για την στενή συνεργασία του υπουργείου εσωτερικής ασφάλειας των ΗΠΑ (Department of Homeland Security—DHS), στο οποίο και θα υπαγόταν το αλήστου μνήμης ‘Υπουργείο Αλήθειας’, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικότερα με το Facebook. Αξίζει να διαβαστεί ένα συνταρακτικό  ρεπορτάζ του Intercept της 31 Οκτωβρίου του 2022, σύμφωνα με το οποίο το DHS βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους υποδεικνύει ποιες αναρτήσεις να καταπνίξουν σύμφωνα με την άποψή του περί παραπληροφόρησης.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Intercept για τη επιτήρηση που ασκούσε άμεσα το DHS στο Facebook, υπήρχε “πύλη” για την αυτόματη είσοδο των κρατικών υπηρεσιών ώστε η ασκούμενη λογοκρισία να ήταν γρήγορη και αποτελεσματική. Στην φωτογραφία εδώ βλέπουμε την πύλη. Αν ενδιαφέρεστε για τις οδηγίες χρήσης αυτής της πρόσβασης, δείτε εδώ.

*          *          *

Δεν θα επεκταθούμε περισσότερο εδώ, αρκετά μας κούρασε ο Ζούκενμπεργκ. Ας περιοριστούμε στην υπενθύμιση ότι τα ίδια και χειρότερα κάνουν και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στις σχέσεις τους με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως αποδεικνύουν και τα άρθρα στα οποία ήδη έχουμε παραπέμψει.

Αλλά ας υπογραμμίσουμε εδώ ότι σταθμό στην απόπειρα της ευρω-αριστοκρατίας να ελεγχθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτέλεσε η «Ευρωπαϊκή Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών» η οποία έχει καταστεί νόμος για τις χώρες-μέλη της ΕΕ. Μέσω αυτής της πράξης επιβάλλεται ασφυκτικό πλαίσιο, καθώς η Κομισιόν θα ορίζει τι συνιστά ‘παραπληροφόρηση’ και θα επιβάλλει βαρύτατα πρόστιμα σε όποιον αναρτά κάτι που παραβιάζει τους ορισμούς της.

Εδώ η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από τις ΗΠΑ, καθώς δεν υπάρχει στοιχειώδης προστασία από την κρατική λογοκρισία με κάποια «πρώτη τροπολογία» όπως στο αμερικανικό σύνταγμα και οι διατάξεις της κοινότητας υπερισχύουν του εσωτερικού δικαίου των χωρών-μελών.

Ο πρώτος επί του οποίου επρόκειτο να επιπέσει βαρύς ο πέλεκυς της ΕΕ ήταν ο Έλον Μασκ με κύριο διώκτη του τον Τιερί Μπρετόν. Στο μεταξύ όμως ο Μπρετόν απαλλάχτηκε από επίτροπος με την σκιά της διαπλοκής να τον βαραίνει ενώ ο Μασκ έγινε υπουργός και κολλητός του νυν προέδρου των ΗΠΑ, οπότε θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν οι σφουγκοκωλάριοι των ΗΠΑ στην Κομισιόν θα συνεχίσουν την διαμάχη. Αφήνουμε ότι ήδη και άλλες πλατφόρμες έβγαλαν γλώσσα στην Κομισιόν, όπως π.χ. η Google[vi], η οποία αποκαλύφθηκε στις 16 Ιανουαρίου ότι αρνείται να επιβάλλει τον ‘κώδικα παραπληροφόρησης’ της.

Δεν γράφουμε περισσότερα για τις εκστρατείες της Κομισιόν κατά της ελεύθερης πληροφόρησης, στις οποίες ήρθε να προστεθεί και το «Συμβούλιο της Ευρώπης», καθώς έχουμε ασχοληθεί πολύ αναλυτικά στο παρελθόν. Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει στα άρθρα με τίτλο: (α) «Η παγκόσμια επιρροή της ρωσικής αφήγησης για τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία διευρύνεται και οι δυτικοί επαγγελματίες της προπαγάνδας δεν θρηνούν μόνο, αλλά καλούν και για μέτρα», (β) «Επαληθεύοντας τα γεγονότα

για τους …επαληθευτές των γεγονότων», (γ) «Γιατί το Facebook – και όχι μόνο αυτό – τελευταία καταδιώκει με πάθος όποιον δεν υποστηρίζει την αμερικανική αφήγηση για το Ουκρανικό;», (δ) «Μπορείτε να τρέξετε αλλά δεν μπορείτε να κρυφτείτε» – και πάλι για την “Ευρωπαϊκή Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών”»

*          *          *

Η εντατικοποίηση στην άσκηση λογοκρισίας από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικότερα από το F/B—παρά τις περί αντιθέτου διακηρύξεις των ΜΕΤΑνοησάντων—οδηγεί την αρθρογράφο και οικοδέσποινα ανεξάρτητων talk-shows Rachel Marsden να παρατηρήσει:

«Η διαδικτυακή λογοκρισία που υποστηρίζεται από το κράτος και η σύμπραξη στην άσκησή της από τις Big Tech μέσω φορέων όπως το Facebook μπορούν να αποδοθούν στην αυξανόμενη αποσύνδεση μεταξύ της ρητορικής του κατεστημένου και της πραγματικότητας που βιώνεται σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Το είδος εκείνο [αποσύνδεσης] που οδηγεί σε αλλαγή καθεστώτος στην κάλπη.»

Γ. Το Παγκόσμιο Δίκτυο των «Ελεγκτών της Αλήθειας»  

Μετά την επικράτηση της ομοφωνίας στα καθεστωτικά Δυτικά ΜΜΕ και τον εξοβελισμό κάθε φωνής που αμφισβητούσε τις εκάστοτε κεντρικά εκπορευόμενες αφηγήσεις—αφηγήσεις που τις περισσότερες φορές είναι εντελώς διαστρεβλωτικές της πραγματικότητας ή/και ανοιχτά ψευδείς—απέμενε ο έλεγχος και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης καθώς και των ανεξάρτητων πηγών πληροφόρησης στο διαδίκτυο προκειμένου να επικρατήσει 100% η μαζική πλύση εγκεφάλου στην οποία επιδίδονται οι άρχουσες τάξεις των ιμπεριαλιστικών χωρών. Ο έλεγχος της διακίνησης των ιδεών απαιτείται να είναι ολοκληρωτικός ώστε να καλυφθεί κάθε ρωγμή μέσα από την οποία η αγανάκτηση θα μπορούσε να βρει άνοιγμα για να διαρρήξει το ‘φράγμα’.

Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι οι απανταχού της Δύσης «Ελεγκτές της Αλήθειας» επιδιώχτηκε—πρώτα απ’ όλα από το αμερικανικό κράτος—να οργανωθούν σε ενιαίο φορέα ο οποίος και θα ‘πιστοποιούσε’ κάθε νέο-εισερχόμενο στο σπορ του ελεγκτή ως διαθέτοντα τα απαραίτητα εχέγγυα και προσόντα.

Αυτή η ‘ανάγκη’ οδήγησε στη δημιουργία του International Fact Checking Network (IFCN) το 2015, ενός οργανισμού ο οποίος, σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καταπολέμησης της Παραπληροφόρησης» της περιβόητης Rand Corporation,

«…αποτελεί μια πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε για την προώθηση του ελέγχου των πληροφοριών στη δημοσιογραφία. Μέρος αυτού περιλαμβάνει τη δημιουργία του Κώδικα Αρχών του IFCN, ο οποίος μπορεί να συμβάλει στη θέσπιση προτύπων για τις μεθόδους ελέγχου των γεγονότων. Το IFCN διοργανώνει επίσης υποτροφίες, εκπαιδευτικά προγράμματα και συνέδρια».

Αυτός είναι ο ‘ιστός της αράχνης’ που αγκαλιάζει όλες τις ηπείρους με κέντρο του—υποτίθεται—την Τάμπα της Φλόριντα των ΗΠΑ.

Ιδρυτής και ιδιοκτήτης του IFCN είναι το Poynter Institute for Media Studies (Ινστιτούτο Poynter για Σπουδές Δημοσιογραφίας) με έδρα την Φλόριντα των ΗΠΑ, στο οποίο επίσης ανήκει η εφημερίδα Tampa Bay Times και η ΜΚΟ PolitiFact.com—για την τελευταία, που ιδρύθηκε το 2007, θα μιλήσουμε παρακάτω. Το ‘Ινστιτούτο’ είναι αφοσιωμένο στην παγκόσμια οργάνωση των «Ελεγκτών της Αλήθειας» προσπαθώντας να καθορίσει μια ενιαία καθεστωτική προσέγγιση των διάφορων οργανισμών, πρότζεκτ και ομάδων που αναλαμβάνουν τον καινούργιο ρόλο αυτού που έχει ονομαστεί «η Γκεστάπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης».

Στο διαφημιστικό σποτ του Ινστιτούτου Poynter ο πρόεδρός του Neil Brown καταλήγει: «Το Πόιντερ είναι ένα μέρος που φέρνει κοντά τους ανθρώπους ώστε να εξασφαλιστεί η ποιότητα της πληροφόρησης έτσι ώστε όλοι να μπορούμε να συμμετέχουμε σε μια δημοκρατία και να έχουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Η δημοσιογραφία αποτελεί ένα δρόμο προς αυτά, η εμπιστοσύνη είναι ένας δρόμος προς αυτά, το Πόιντερ είναι ένας δρόμος προς αυτά.» Αν έχετε τη γνώμη ότι αυτά είναι γενικολογίες, δεν θα διαφωνήσω. Πάντως το σποτάκι λίγο πιο πριν είχε μιλήσει με συγκεκριμένα παραδείγματα όπως: «Από αυτό εδώ το μέρος, στο St. Petersburg της Φλόριντα, το Πόιντερ σήμερα εργάζεται στην εκπαίδευση νεαρών Ρώσων που προσπαθούν να προσπεράσουν την προπαγάνδα σε αυτή τη χώρα».

Το κύριο εργαλείο του ‘Ινστιτούτου’ για τον σκοπό αυτό είναι η θυγατρική του IFCN η οποία έχει αναλάβει την πιστοποίηση των «Ελεγκτών της Αλήθειας» ως προς την ευθυγράμμισή τους με τον κώδικα δεοντολογίας που έχει συντάξει. Το IFCN ήρθε στο προσκήνιο όταν συνέπηξε μπλοκ με το Facebook για την επιλογή των «Ελεγκτών της Αλήθειας» που θα χρησιμοποιούσε ο Ζούκενμπεργκ, οι οποίοι όφειλαν να πιστοποιηθούν από το IFCN για να “πάρουν τη δουλειά”.

Δημιουργήθηκε έτσι μια ‘Διεθνής’ των «Ελεγκτών της Αλήθειας» της οποίας η ύπαρξη στηρίζεται εν πολλοίς από την χρηματοδότηση του F/B—αλλά όχι μόνον, όπως θα δούμε στο επόμενο εδάφιο—και εδώ μιλάμε για διακίνηση πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Δηλαδή βλέπουμε εδώ ότι το F/B δεν έπεσε ‘θύμα’ των «Ελεγκτών της Αλήθειας», όπως παριστάνει ο Ζούκενμπεργκ, αλλά—αντίθετα—πρωτοστάτησε στην γιγάντωσή τους ως διεθνές καρκίνωμα αστυνόμευσης και άσκησης λογοκρισίας.

Αυτό το παρατηρεί εν είδει παραπόνου και ο Neil Brown, πρόεδρος του The Poynter Institute for Media Studies, καθώς γράφει στο X ότι οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» απλά χρησιμοποιούσαν τα εργαλεία και τους κανόνες του ΜΕΤΑ, «Έπειτα», γράφει, «εναπόκειτο στο ΜΕΤΑ να αποφασίσει τι θα κάνει. Το να ρίχνεται το φταίξιμο [ΣΗΜ. για την άσκηση λογοκρισίας] στους ελεγκτές της αλήθειας αποτελεί μια απογοητευτική ψευτοδικαιολογία η οποία διαιωνίζει μια παρανόηση του ίδιου του δικού του [ΣΗΜ. του ΜΕΤΑ] προγράμματος. Τα γεγονότα δεν είναι λογοκρισία. Οι ελεγκτές της αλήθειας ποτέ δεν λογόκριναν τίποτα. Και το ΜΕΤΑ πάντα είχε τον έλεγχο».

Το δίκτυο των 119 «Ελεγκτών της Αλήθειας» του ΜΕΤΑ όπως απεικονίζεται σε διαδραστικό χάρτη της εταιρίας. Σύμφωνα με το ανοιχτό γράμμα προς τον Ζούκενμπεργκ που υπογράφουν 130 οργανώσεις «Ελεγκτών της Αλήθειας» παγκοσμίως εκ μέρους του IFCN (συν κάποια μεμονωμένα άτομα), όλοι αυτοί οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» στον χάρτη απαιτείται να φέρουν πιστοποίηση από το IFCN.

Πάντως, ο Brown δηλώνει αισιόδοξος για την συνέχιση των κοινωφελών εργασιών του παγκόσμιου δικτύου «Ελεγκτών της Αλήθειας» καθώς, όπως γράφει:

«Η απόφαση της Meta επηρεάζει τα συμβόλαια που έχει συνάψει με 10 συνεργάτες της για τον έλεγχο των γεγονότων στις ΗΠΑ. Ο ιστότοπός της δείχνει ότι έχει παρόμοιες επιχειρηματικές συμφωνίες με οργανισμούς ελέγχου των γεγονότων σε περίπου 119 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, τη Βραζιλία και την Ινδία. Αλλά μόνο το πρόγραμμα των ΗΠΑ άλλαξε από την ανακοίνωση της Τρίτης [ΣΗΜ. 7 Ιανουαρίου]. Οι αμερικανοί φορείς ελέγχου της αλήθειας συζητούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας για το πώς μπορούν να συνεχίσουν να βοηθούν τους χρήστες να πλοηγούνται στις πληροφορίες της Meta και άλλων πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης.»

*          *          *

Αλλά πώς αναπτύχθηκε το IFCN, μέσα από ποιες διαδικασίες γιγάντωσε και παγιώθηκε ως ο οργανισμός παγκόσμιας πιστοποίησης των «Ελεγκτών της Αλήθειας»;

Η αρχή έγινε όταν η PolitiFact.com, που όπως είδαμε νωρίτερα αποτελεί θυγατρική του Poynter Institute απευθύνθηκε στο Facebook ώστε να ξεκινήσει η λογοκριτική δράση. Όπως γράφει ο Brown:

«Το PolitiFact ήταν ένας από τους αρχικούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς που συνεργάστηκαν με το Facebook για την έναρξη του προγράμματος Ελέγχου της Αλήθειας από Τρίτους της εταιρείας τον Δεκέμβριο του 2016. Από την αρχή, η Meta καθόρισε το πεδίο εφαρμογής του προγράμματός της. Για παράδειγμα, η Meta εξαίρεσε τις ομιλίες των πολιτικών από τον Έλεγχο της Αλήθειας».

Σύμφωνα με ένα γράμμα που κοινοποίησε το IFCN με τίτλο: «Μια ανοικτή επιστολή στον Μαρκ Ζούκενμπεργκ από τους παγκόσμιους Ελεγκτές της Αλήθειας» και ημερομηνία 17 Νοεμβρίου 2016, ήταν το IFCN που απευθύνθηκε στον ιδιοκτήτη του Facebook ζητώντας του να αναλάβουν οι οργανώσεις του την υπηρεσία «Ελέγχου της Αλήθειας» στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης—αν και η αλήθεια είναι ότι οι υπογράφοντες εμφανίζονται ως ξεχωριστές διεθνείς οντότητες και όχι ως μέλη ενός ενιαίου φορέα, οπότε παραμένει ανοικτό το ερώτημα αν όντως τότε υπήρχε ως αυτοτελής λειτουργική οντότητα το IFCN (βλ. και το αμέσως πριν αναφερόμενο γράμμα του Brown).

Το πιθανότερο είναι ότι τον ρόλο στις ΗΠΑ ανέλαβε το Politifact από τον Δεκέμβριο του 2016, ενώ προοδευτικά το IFCN άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά ως το διεθνές συντονιστικό και επιτελικό όργανο των «Ελεγκτών της Αλήθειας».

Τώρα, αν διερωτάστε πώς έγινε και μια περιφερειακή εφημερίδα της Φλόριντα ανέλαβε να οργανώσει και να ‘τυποποιήσει’ την υπηρεσία των Ελεγκτών της Αλήθειας σε παγκόσμια βάση, θα σας απαντήσω ότι κι εγώ διερωτώμαι ομοίως, αν και πιστεύω ότι η απάντηση είναι ανάλογη της απάντησης στην ερώτηση «τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια;».

Μετά λοιπόν την επίσημη έναρξη της ‘συνεργασίας’ με το F/B, αυτή ‘αβγάτισε’ και γιγαντώθηκε στο σημερινό IFCN των 170 οργανισμών διεθνώς—ένας από τους οποίους είναι και το δικό μας «Ellinika Hoaxes», αλλά και το μικρότερης εμβέλειας «Greece Fact Check»–αλλά περισσότερα γι’ αυτούς στο Β’ Μέρος.

Και με την ευκαιρία, μιας και η ‘συνεργασία’ της PolitiFact.com με το F/B συνεχιζόταν αδιάλειπτα μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου φέτος—ο Brown αναφέρει τρεις ενδεικτικές περιπτώσεις ελέγχου της αλήθειας την προηγούμενη της διακοπής της συνεργασίας εβδομάδα—αξίζει να δούμε επί τροχάδην μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα «Ελέγχου της Αλήθειας» από την PolitiFact.

Η εταιρία αυτή, που ξεκίνησε το 2007 ως πρότζεκτ των Tampa Bay Times (ιδιοκτησίας—είπαμε—του ‘Ινστιτούτου’), είχε καθιερώσει το …‘αληθειόμετρο’. Με άλλα λόγια, οι ‘δημοσιογράφοι’ της τσίταραν λόγους πολιτικών, δημόσιων λειτουργών, κ.λπ. και τους περνούσαν από το αληθειόμετρο με άριστα τον χαρακτηρισμό «Αληθές»—όταν συμφωνούσαν για την ακρίβεια τους—και με «Μηδέν» τον χαρακτηρισμό «Φωτιά στα μπατζάκια του».

Αυτά όλα ίσως ακούγονται χιουμοριστικά—έστω και με κακής ποιότητας αμερικανικό χιούμορ—αλλά κάθε άλλο από αστεία είναι καθώς η PolitiFact επεκτάθηκε σε παραπέρα λαϊκιστικές επιχειρήσεις ‘αληθομετρίας’ όπως ήταν η απονομή του βραβείου «Ο Ψεύτης της Χρονιάς». Αναφέρω—για να γίνει κατανοητό το είδος «Ελέγχου της Αλήθειας» που ασκούσε η εταιρία—μερικά παραδείγματα:

(α) Το 2017 το "βραβείο ψεύδους" δόθηκε στον τότε πρόεδρο Ντόναλτ Τραμπ επειδή είχε υποστηρίξει ότι η περιβόητη ‘ρωσική παρέμβαση’ στις αμερικανικές εκλογές «είναι μια κατασκευασμένη ιστορία». Κατά την Politifact, ο Τραμπ όχι μόνο έλεγε ένα μεγαλειώδες ψέμα αρνούμενος την ρωσική ανάμειξη, αλλά και υπέπεσε στο ατόπημα της άρνησης επανειλημμένα «αν και πολλαπλές κυβερνητικές υπηρεσίες ισχυρίζονταν το αντίθετο». Τυπική περίπτωση «Ελέγχου της Αλήθειας»—πώς να μην τους επιλέξει μετά ο Ζούκενμπεργκ;

H ανακοίνωση απονομής του αυτοσχέδιου βραβείου ‘Ο Ψεύτης της Χρονιάς’ τον Δεκέμβριο του 2017 από την θυγατρική του Poynter Institute, Politifact—αδελφή εταιρία του δικτύου των «Ελεγκτών της Αλήθειας» IFCN—στον τότε πρόεδρο Ντόναλτ Τραμπ, επειδή αρνήθηκε ότι υπήρξε ρωσική παρέμβαση κατά της Χίλαρι Κλίντον στις εκλογές του 2016. Κατά την δημοσιογράφο του Politifact, υπάρχει «ένα βουνό από αποδείξεις» της ανάμειξης της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές το οποίο παρείχαν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Εδώ ταιριάζει γάντι το γνωστό ρητό: «ὤδινεν ὄρος καί ἔτεκεν μῦν» καθώς οκτώ χρόνια μετά δεν έχει υπάρξει η παραμικρή απόδειξη της σκανδαλώδους επέμβασης του Πούτιν παρά τη συνεχή ενασχόληση με το θέμα. Παρεμπιπτόντως, το άρθρο της απονομής χρησιμοποιεί ως αποδεικτικό στοιχείο τους ελέγχους της αλήθειας που πραγματοποιήθηκαν στο Facebook, στο Twitter και στο Google. Και ποιος άραγε έκανε αυτούς τους ελέγχους;

(β) Το 2019 και πάλι το "βραβείο ψευτιάς" δόθηκε στον τότε πρόεδρο Τραμπ επειδή αυτός είχε ισχυριστεί ότι ο πληροφοριοδότης που είχε αποκαλύψει το τηλεφώνημά του στον Ζελένσκι, όπου ο Τραμπ—κατά τον πληροφοριοδότη—υποσχέθηκε στον Ζελένσκι στρατιωτική βοήθεια αν ο τελευταίος προχωρούσε σε έρευνα για τις δοσοληψίες της οικογένειας Μπάιντεν στην Ουκρανία, δεν γνώριζε καλά τι είχε διαμειφθεί. Το ερώτημα είναι, φυσικά, πώς η PolitiFact γνώριζε τι είχε διαμειφθεί μεταξύ των δύο προέδρων ώστε να θεωρήσει την άποψη Τραμπ ως μέγα ψεύδος. Αφήνουμε εδώ το γεγονός των μετέπειτα αποκαλύψεων για το περίφημο λάπτοπ του Χάντερ Μπάιντεν, που—αν μη τι άλλο—παρέχουν πλήθος αποχρωσών ενδείξεων για εγκλήματα του Χάντερ Μπάιντεν στην Ουκρανία. Άλλωστε, πριν λίγες μέρες ο Τζο Μπάιντεν αμνήστευσε προκαταβολικά τον υιό του για όλα τα εγκλήματα που διέπραξε από το 2014 και εξής—δηλαδή περιέλαβε έτη που αυτός δραστηριοποιούταν στην Ουκρανία πολύ πριν τα φορολογικά του αδικήματα και την παραβίαση του νόμου απόκτησης όπλων από ναρκομανείς.

(γ) Το 2022 «Ψεύτης της Χρονιάς» αναδείχτηκε ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, για τους λόγους που προέβαλε για την ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

(δ) Το 2023 «Ψεύτης της Χρονιάς» αναδείχτηκε ο Robert F. Kennedy Jr. για την επιμονή του να στρέφεται κατά των Big Pharma σχετικά με τα εμβόλια και γενικότερα για «θεωρίες συνωμοσίας».

*          *          *

Αλλά ας επιστρέψουμε στο παγκόσμιο δίκτυο του IFCN. Κατά τους ίδιους, αυτό «έχει σχέσεις με περισσότερους από 170 οργανισμούς Ελεγκτών της Αλήθειας παγκοσμίως μέσω της υποστήριξης, της κατάρτισης και των παγκόσμιων εκδηλώσεων». Και συμπληρώνουν:

«Η ομάδα μας παρακολουθεί τις τάσεις στον τομέα του Ελέγχου της Αλήθειας για να προσφέρει πόρους στους Ελεγκτές της Αλήθειας, να συμβάλλει στο δημόσιο λόγο και να παρέχει υποστήριξη σε νέα έργα και πρωτοβουλίες».

Σε γράμμα εκ μέρους του IFCN προς τον Ζούκενμπεργκ που υπογράφουν 130 οργανώσεις «Ελεγκτών της Αλήθειας» από πολλές δεκάδες χώρες—ανάμεσά τους και τα ‘δικά μας’ Ellinika Hoaxes και Greece Fact Check—αυτοί αναφέρουν πολλά και ενδιαφέροντα εκτός από τις συνήθεις κορώνες αυτοθαυμασμού για την κοινωνική και δημοσιογραφική προσφορά τους και τις κατηγορίες που ήδη έχουμε δει κατά του META ότι, δηλαδή, αυτό είναι στην πραγματικότητα που ασκούσε την λογοκρισία και όχι οι ίδιοι.

Παρά, λοιπόν, την προσπάθεια να απεκδυθούν των κατηγοριών που τους αποδίδονται για λογοκρισία, οι ίδιοι γράφουν ότι

«…Η Meta δημιούργησε ένα πρόγραμμα ελέγχου γεγονότων που βοήθησε στην προστασία εκατομμυρίων χρηστών από απάτες και θεωρίες συνωμοσίας. Αυτή την εβδομάδα, ανακοινώσατε ότι τερματίζετε αυτό το πρόγραμμα στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω ανησυχιών για «υπερβολική λογοκρισία» – μια απόφαση που απειλεί να ακυρώσει σχεδόν μια δεκαετία προόδου στην προώθηση της ακριβούς πληροφόρησης στο διαδίκτυο».

Στη συνέχεια περνούν και τον ίδιο τον Ζούκενμπεργκ από την κρησάρα του «Ελέγχου της Αλήθειας» για τις τοποθετήσεις του ότι ο έλεγχος που αυτοί πραγματοποιούσαν αποτελούσε ένα «εργαλείο για λογοκρισία» και ότι «οι Ελεγκτές της Αλήθειας ήταν απλά πολύ πολιτικά προκατειλημμένοι και κατέστρεψαν περισσότερη εμπιστοσύνη από όση δημιούργησαν, ειδικά στις ΗΠΑ». Μετά τον «Έλεγχο της Αλήθειας» για τα λεγόμενα του Ζούκενμπεργκ, σφραγίζουν την τοποθέτησή του με το γνωστό “FALSE” και, για να ολοκληρωθεί η γελοιότητα, εκφράζουν τη συμπάθειά τους προς τον δυστυχή δισεκατομμυριούχο καθώς, όπως λένε, αντιλαμβάνονται ότι αυτός υπέκυψε στις απειλές του νέου προέδρου των ΗΠΑ, τον οποίο εμμέσως (πλην σαφώς) συγκρίνουν με τριτοκοσμικό δικτάτορα.

Το Poynter Institute δεν ασχολείται μόνο με τον «Έλεγχο της Αλήθειας» αλλά επίσης και με τη ‘διάδοσή’ της στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. στο What’s Up) μέσω διάφορων αυτόματων μηχανισμών (bots) και για τον σκοπό αυτό απονέμει χρηματικά κονδύλια (grants).
Στην φωτογραφία βλέπουμε τη διαφήμιση του «Διαδώστε την Αλήθεια» (Spread the Facts) προγράμματος του Ινστιτούτου. Κατά το 2023, ένας από τους χρηματοδοτηθέντες ήταν και το FactCheck Georgia (FCG) με το οποίο έχουμε ξανα-ασχοληθεί αναφέροντας ότι αυτό χρηματοδοτείται από μια σειρά όχι και τόσο ‘ουδέτερων’ οργανισμών, όπως το NED, η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τιφλίδα, το German Marshall Fund, η ολλανδική κυβέρνηση και το European Endowment for Democracy, μια ευρωπαϊκή κυβερνητικά χρηματοδοτούμενη “ιδιωτική” οργάνωση που έχει ρητά ως πρότυπο το NED. Το FCG στο κάτω μέρος κάθε σελίδας του ιστότοπού του, εμφανίζει τα οικόσημα τόσο του NED όσο και της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Γεωργία. Το FCG με τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με την ανακοίνωση απονομής τους, «θα ξεκινήσει και θα αυξήσει την ικανότητα του FactCheck Georgia στο WhatsApp σε μια προσπάθεια να διεισδύσει σε νέες ταχέως αναπτυσσόμενες πλατφόρμες και να προσαρμόσει το περιεχόμενο σε ποικίλα ακροατήρια. Το έργο αποσκοπεί στην προσέγγιση νέων ακροατηρίων στην πλατφόρμα….. Για τον σκοπό αυτό, το FCG  θα δημιουργήσει ένα chatbot και διάφορες θεματικές ομάδες που προορίζονται για συγκεκριμένα ακροατήρια, όπως οι ενδιαφερόμενοι για τα μέσα ενημέρωσης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, οι εκπαιδευτικοί και οι πολιτικοί ακτιβιστές». Υποθέτω ότι όλοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν όλα αυτά μετά και την λυσσασμένη, πλην αποτυχημένη, προσπάθεια των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών να ακυρώσουν τις πρόσφατες εκλογές στην Γεωργία.

Η συνέχεια είναι πολύ αποκαλυπτική καθώς οι υπογράφοντες ως IFCN εκπέμπουν κραυγή απόγνωσης—την εκλαμβάνω ως κραυγή απόγνωσης κάποιου άλλου κοινωφελούς οργανισμού ή ‘εταιρίας’—για τις συνέπειες που θα προκύψουν αν η λογοκρισία καταργηθεί και εκτός ΗΠΑ:

«Το σχέδιο για τον τερματισμό του προγράμματος Ελέγχου της Αλήθειας το 2025 ισχύει μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, προς το παρόν. Αλλά η Meta έχει παρόμοια προγράμματα σε περισσότερες από 100 χώρες, οι οποίες είναι όλες πολύ διαφορετικές, σε διαφορετικά στάδια δημοκρατίας και ανάπτυξης. Ορισμένες από αυτές τις χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην παραπληροφόρηση που υποκινεί την πολιτική αστάθεια, την παρέμβαση στις εκλογές, τη βία του όχλου, ακόμη και τη γενοκτονία. Αν η Meta αποφασίσει να σταματήσει το πρόγραμμα παγκοσμίως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει πραγματική ζημιά σε πολλά μέρη.»

Δεν κρατιέμαι να μην παρατηρήσω την ανησυχία των «Ελεγκτών της Αλήθειας» για κάποιες—έτσι αφηρημένα—‘γενοκτονίες’ και δεν κρατιέμαι από το να αναρωτηθώ δυνατά αν κάποιος από αυτούς ασχολήθηκε ποτέ με τα πραγματικά ψέματα που διαδίδει το κράτος δολοφόνος του Ισραήλ σε καθημερινή βάση. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό…

*          *          *

Πώς ελέγχει το IFCN το τεράστιο δίκτυο «Ελεγκτών της Αλήθειας» που έχει οργανώσει;

Πρώτα μέσω της πιστοποίησης. Είδαμε ότι για να πιάσει μια οργάνωση «Ελεγκτών της Αλήθειας» δουλειά, αυτή οφείλει να φέρει πιστοποίηση από το IFCN. Το F/B πληρώνει καλά λεφτά, αλλά ο μάνατζερ που προσλαμβάνει είναι το IFCN. Εδώ μερικές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις:

Η επικύρωση της πιστοποίησης επαναλαμβάνεται ετησίως, δηλαδή επί της κεφαλής των ελεγκτών κρέμεται η σπάθη του IFCN για την περίπτωση που παρασπονδήσουν. Υποχρέωση των ελεγκτών είναι να παραμένουν ‘ακομμάτιστοι’ και ‘πολιτικά ουδέτεροι’. Με δεδομένη την κριτική του Ζούκενμπεργκ στους «Ελεγκτές της Αλήθειας» για την προκατειλημμένη λειτουργία τους, το συμπέρασμα είναι ότι, στην πραγματικότητα, με τον όρο αυτό υπονοείται η συμφωνία με τις επικρατούσες καθεστωτικές αφηγήσεις.

Αν, για παράδειγμα, κάποιος αμφισβητήσει την καθεστωτική αφήγηση στις Δυτικές χώρες (π.χ. στη Γερμανία) για την έννοια του ‘αντισημιτισμού’ ή μιλήσει για γενοκτονία των Παλαιστινίων, τότε αυτός θεωρείται ότι είναι πολιτικά μη ουδέτερος και αποκλείεται. Όμοια, κάποιος που θα αμφισβητήσει την καθεστωτική αντίληψη για «απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία» θα χαρακτηριστεί ως επηρεαζόμενος (στην καλύτερη περίπτωση) από τον Πούτιν και θα αποκλειστεί βάσει των όρων του «Κώδικα Αρχών» που οφείλουν να τηρούν οι προς πιστοποίηση.
Αντίθετα, αν κάποιος θεωρεί ότι η Χαμάς έψησε μωρά στον φούρνο, ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να επιτεθεί στην Ευρώπη, ότι οι Ρώσοι στρατιώτες βιάζουν γέρους και μωρά στην Ουκρανία, κ.λπ., κ.λπ., τότε είναι μια χαρά για πιστοποίηση. Τον ισχυρισμό αυτό τον αποδεικνύουν πολλές περιπτώσεις ήδη πιστοποιημένων «Ελεγκτών της Αλήθειας» (π.χ. βλ. το εξαιρετικό άρθρο του Alan MacLeod με τίτλο «Επαληθεύοντας τα Γεγονότα για τους Επαληθευτές των Γεγονότων»).

Το σήμα που απονέμεται στις πιστοποιημένες από το IFCN οργανώσεις «Ελεγκτών της Αλήθειας»

To πρώτο ξεσκαρτάρισμα στις καινούργιες αιτήσεις οργανώσεων που επιθυμούν να μπουν υπό την ομπρέλα του IFCN το κάνουν άνθρωποι που ήδη γνωρίζουν και συμφωνούν με τον τρόπο λειτουργίας και τις ιδεολογικές αρχές της ‘αδελφότητας’—ενδεχομένως, αν και αυτό είναι ασαφές, ήδη υπηρετούντες ή αφυπηρετήσαντες «Ελεγκτές της Αλήθειας». Αυτό εξασφαλίζει την αναπαραγωγή της ιδεολογικής καθαρότητας στη δεξαμενή όσων τελικά θα επιλεγούν για τελική κρίση.

Πολύ ενδιαφέρουσα όσο αφορά την ‘αμεροληψία’ είναι η παρατήρηση του ίδιου του IFCN ότι αυτό ως οργανισμός δεν κάνει «Έλεγχο της Αλήθειας» και επομένως δεν δεσμεύεται από τις προβλέψεις του «Κώδικα Αρχών» του οργανισμού, αν και αυτοδεσμεύεται σε κάποιες αρχές διαφάνειας.

Τέλος, το IFCN διαθέτει και ζεστό χρήμα μέσω χορηγήσεων (grants) προς τους διαπιστευμένους «Ελεγκτές της Αλήθειας» προκειμένου αυτοί "να πολεμούν καλύτερα την παγκόσμια απειλή της παραπληροφόρησης", «να προστατεύουν την υγεία και την ζωτικότητα των κοινοτήτων παγκοσμίως», κ.λπ.
Τα χρήματα προέρχονται από την Google, το YouTube κ.α. και δικαιούχοι μπορούν να είναι είτε μέλη της κοινότητας των «Ελεγκτών της Αλήθειας» είτε μη μέλη που όμως υποδεικνύονται από μέλη.

Ουσιαστικά, μέσω του IFCN επαναλαμβάνεται η ιστορία του παρακλαδιού της CIA NED (National Endowment for Democracy) και στην φρασεολογία και στην πρακτική—αλλά περισσότερα επ’ αυτού πιο κάτω.

Δ. “Follow the Money” που σημαίνει «Ακολούθα τα Χρήματα»

H αρχή «Ακολούθα τα Χρήματα» είναι παλιά και δοκιμασμένη. Αν κάποιος καταφέρει να ακολουθήσει αντίστροφα τον συνήθη δαίδαλο των χρηματοδοτήσεων, ενδέχεται να καταλήξει στην απάντηση του «Ποιος Κερδίζει;» περίπου όπως ο Χάνσελ και η Γκρέτελ έβρισκαν τον δρόμο πίσω για το σπίτι τους. Την αρχή αυτή ακολούθησε και ο Alan MacLeod στο άρθρο του για τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» που χρησιμοποιεί το Facebook για την Ουκρανία, στο οποίο έχουμε ήδη αναφερθεί. Το άρθρο του αρχίζει ως εξής:

«Οι περισσότεροι από τους οργανισμούς ελέγχου των γεγονότων με τους οποίους συνεργάζεται το Facebook για την παρακολούθηση και τη ρύθμιση των πληροφοριών σχετικά με την Ουκρανία χρηματοδοτούνται άμεσα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, είτε μέσω της πρεσβείας των ΗΠΑ είτε μέσω του διαβόητου Εθνικού Ιδρύματος για τη Δημοκρατία (National Endowment for Democracy–NED).»

Άρα αποτελεί ενδιαφέρον ερώτημα από πού αντλεί την χρηματοδότησή του το δίκτυο IFCN. Σύμφωνα με τους ίδιους, από την έναρξή του το 2015, το IFCN έχει λάβει χρηματοδότηση από τους ακόλουθους οργανισμούς: το Arthur M. Blank Family Foundation, το Duke Reporters’ Lab, το Bill & Melinda Gates Foundation, το Google, το Facebook/Meta, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, το National Endowment for Democracy, το Omidyar Network (Luminate), τα Open Society Foundations, το Fritt Ord Foundation, το Craig Newmark Philanthropies και το Park Foundation. Στα πλαίσια της «ανοικτότητας»—την οποία συζητάμε εξαντλητικά παρακάτω—το IFCN έχει αναρτήσει λογιστικές αναγραφές της χρηματοδότησής του, αλλά μόνο για το διάστημα 2019-2023. Στις λογιστικές καταστάσεις παρουσιάζεται ως χρηματοδότης και το ακραία ψυχροπολεμικό Institute for War and Peace Reporting (IWPR), το οποίο για άγνωστους λόγους δεν υπάρχει στην κανονική λίστα των χρηματοδοτών στην οποία παραπέμψαμε.

Όσο αφορά τον ‘μητρικό οργανισμό’ του IFCN, το Poynter Institute, η τελευταία αναφορά στους μεγάλους χρηματοδότες του είναι αρκετά ασαφής καθώς δεν παραπέμπει σε συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδότησης ενώ και οι λογιστικές καταστάσεις δεν αποσαφηνίζουν τα ποσά που δέχτηκε από κάθε χρηματοδότη. Δεν έγινε δυνατό να βρούμε ετήσιες αναφορές στους εκάστοτε χρηματοδότες, πέρα από μία χωρίς συγκεκριμένα ποσά, του 2017. Από ό,τι φαίνεται, η διαφάνεια στις χρηματοδοτήσεις έχει περιορισμένη ισχύ για τον πυλώνα της δημοσιογραφικής διαφάνειας.

Για να εκτιμηθεί η τάξη μεγέθους για τα ποσά για τα οποία μιλάμε καθώς και η σημασία των συνεισφορών από δωρεές εξωτερικών χρηματοδοτών, σύμφωνα με τις λογιστικές καταστάσεις τα έσοδα από εισφορές και προσφορές προς το IFCN από το 2020 μέχρι και το 2023 ετησίως κινούνται στα 2.5-3 εκατομμύρια δολάρια (99% των εσόδων) ενώ αυτά προς τον μητρικό οργανισμό Poynter ετησίως κινούνται στα 8-10 εκατομμύρια δολάρια (60%-70% των εσόδων). Είναι άγνωστο αν τα ποσά του IFCN ενσωματώνονται στα ποσά του Poynter.

*          *          *

Θα κάνουμε ορισμένα σχόλια για ορισμένους από τους χρηματοδότες του IFCN.

(α) To State Department

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ήταν πάντα ένας βασικός βραχίονας επιβολής των ΗΠΑ στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα επί υπουργίας Τόνι Μπλίνκεν, αποτέλεσε ίσως το βασικότερο οχυρό των neo-cons[vii] των ΗΠΑ στην υλοποίηση των σχεδίων για επιθετική κατοχύρωση της παγκόσμιας τους κυριαρχίας.

Δεν είναι σαφές το σύνολο της χρηματοδότησης του IFCN από το State Department. Όμως κατά τα έτη 2019 και 2021, η αμερικανική πρεσβεία στην Ταϊλάνδη χορήγησε $99.950 στο IFCN για να ‘εκπαιδεύσει’ στον «Έλεγχο της Αλήθειας» Ταϊλανδούς δημοσιογράφους.

(β) To National Endowment for Democracy (NED)

To NED είναι ένα κυριολεκτικά ‘ξεφωνημένο’ παρακλάδι της CIA—περισσότερα επ’ αυτού και στο εδάφιο για τον Σόρος παρακάτω—φανατικός προαγωγός ακραίων ψυχροπολεμικών αντιλήψεων που χρηματοδοτείται κυρίως από το State Department και από μεγάλες εταιρίες. Ιδρύθηκε το 1983 από την τότε κυβέρνηση Ρήγκαν και αμέσως στελεχώθηκε από συνδεδεμένα με τις μυστικές υπηρεσίες ιδεολογικά στελέχη του ψυχρού πολέμου με στόχο την μετατροπή του σε όχημα επέμβασης και παρέμβασης των neo-cons ανά την υφήλιο.
Μια σειρά από επιχειρήσεις που προηγουμένως αναλάμβανε η CIA τώρα πέρασαν στην δικαιοδοσία του NED, με κύριο νεοτερισμό την ‘ανοικτή’ του δράση.

Σε σημαντικό του άρθρο για το NED που περιέχει πλήθος πληροφοριών για την δράση του, ο Max Blumenthal παρατηρεί:

«Με την πάροδο των ετών, το NED και οι οργανώσεις-εταίροι του έχουν χρησιμοποιήσει ως όπλα την κοινωνία των πολιτών και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κατά των κυβερνήσεων που στέκονται εμπόδιο στα δεξιά κόμματα της ελεύθερης αγοράς και στα εταιρικά συμφέροντα».

Αντιγράφω από το άρθρο του Alan MacLeod (το πρωτότυπο εδώ) για τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» που χρησιμοποιεί το F/B για το Ουκρανικό:

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ NED?

Ο λόγος για τον οποίο η λήψη χρηματοδότησης από το Εθνικό Ίδρυμα για τη Δημοκρατία (National Endowment for Democracy, δηλ. NED) θα πρέπει να εγείρει αμέσως υποψίες για οποιαδήποτε οργάνωση είναι επειδή το NED ιδρύθηκε ρητά από την κυβέρνηση Ρέιγκαν ως οργάνωση βιτρίνα της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Central Intelligence Agency).

Αν και χρηματοδοτείται από την Ουάσιγκτον και στελεχώνεται από κρατικούς αξιωματούχους, τεχνικά είναι ιδιωτική εταιρεία και επομένως δεν υπόκειται στους ίδιους νομικούς κανονισμούς και δημόσιο έλεγχο με τους κρατικούς θεσμούς.

Η CIA έχει χρησιμοποιήσει το NED για να πραγματοποιήσει πολλές από τις πιο αμφιλεγόμενες επιχειρήσεις της. Τα τελευταία χρόνια, έχει εκπαιδεύσει και διοχετεύσει χρήματα στους ηγέτες των διαδηλωτών του Χονγκ Κονγκ για να κρατήσει ζωντανή την εξέγερση, υποδαύλισε μια πανεθνική εκστρατεία διαδηλώσεων στην Κούβα και βοήθησε σε προσπάθειες να ανατραπεί η κυβέρνηση της Βενεζουέλας. Ωστόσο, ίσως το πιο σημαντικό για την παρούσα ιστορία είναι ότι το NED συμμετείχε επίσης στο πραξικόπημα του 2014 που απομάκρυνε τον Ουκρανό πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς από την εξουσία. Η αλλαγή καθεστώτος είναι, εν ολίγοις, μία από τις πρωταρχικές λειτουργίες του.

Το NED το επιτυγχάνει αυτό με την ίδρυση, χρηματοδότηση, υποστήριξη και κατάρτιση κάθε είδους πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών ομάδων στις χώρες-στόχους. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή του για το 2019, η Ουκρανία αποτελεί την “κορυφαία προτεραιότητα” του NED. Ο οργανισμός έχει δαπανήσει (επίσημα) πάνω από 22 εκατομμύρια δολάρια στην Ουκρανία από το 2014.

Στις πιο ειλικρινείς στιγμές τους, οι ηγέτες του NED είναι σαφείς σχετικά με τον ρόλο του οργανισμού τους. “Θα ήταν φρικτό για τις δημοκρατικές ομάδες σε όλο τον κόσμο να φαίνεται ότι επιχορηγούνται από τη CIA”, δήλωσε ο Carl Gershman, πρόεδρος του NED από το 1984 έως το 2021, εξηγώντας γιατί ιδρύθηκε ο οργανισμός του. Ο συνιδρυτής του NED, Allen Weinstein, συμφώνησε: “Πολλά από αυτά που κάνουμε σήμερα γίνονταν κρυφά πριν από 25 χρόνια από τη CIA”, δήλωσε στην Washington Post.

Το NED, ακριβώς επειδή ο ρόλος του ως βραχίονα των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στην άσκηση επιρροής πάνω στις ‘κοινωνίες των πολιτών’ του εξωτερικού, την πτώση κυβερνήσεων και την αλλαγή καθεστώτων έχει ξεσκεπαστεί ολοκληρωτικά, πρόσφατα έσβησε όλες τις αναφορές στις οργανώσεις που χρηματοδοτεί, τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό, ώστε αυτές να μην εκτίθενται. Έτσι, όταν ο MacLeod έγραφε το άρθρο του, μπορούσε να κάνει παραπομπή στην χρηματοδότηση του Ινστιτούτου Poynter από το NED χρησιμοποιώντας τα αρχεία του NED, πράγμα πλέον αδύνατο.

Τη σελίδα αναζήτησης των παραληπτών χρηματοδότησης από το NED τώρα έχει αντικαταστήσει μια σελίδα με τον γενικό τίτλο Ευρασία όπου αναφέρεται ότι αυτή τη στιγμή το NED ‘τρέχει’ 298 προγράμματα χρηματοδότησης σε 9 χώρες με ποσό 34.9 εκατομμύρια δολάρια. Η φωτογραφία υποδηλώνει τον πολιτικό προσανατολισμό του NED, καθώς δείχνει μια διακομματική επιτροπή βουλευτών των ΗΠΑ, κυβερνητικών στελεχών και «οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών» που μαζεύτηκαν στα πλαίσια εκδήλωσης για τους «φυλακισμένους του Κρεμλίνου» που διοργάνωσε η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Το ενδιαφέρον βρίσκεται στο κείμενο της σελίδας, το οποίο και μεταφράζω στις σημειώσεις στο τέλος.[viii]

To NED ήταν από τους βασικούς μηχανισμούς που χρησιμοποίησε η Ουάσινγκτον για να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση της Ουκρανίας στον δρόμο για το πραξικόπημα του Μαϊντάν. Η χώρα αυτή, σύμφωνα με άρθρο του προέδρου του NED στην Washington Post το 2013, θα ήταν το πλέον πολύτιμο βραβείο στην επέκταση των ΗΠΑ προς ανατολάς—το ίδιο άρθρο αναφέρεται επίσης στην συνεισφορά των ΗΠΑ στην αποσταθεροποίηση της Αρμενίας και της Γεωργίας. O Alan MacLeod έχει ασχοληθεί σε χωριστό άρθρο με το ζήτημα. Επίσης το NED έχει να επιδείξει τεράστια δράση για την αποσταθεροποίηση της Σερβίας και της Γεωργίας.

Μια αναζήτηση στο Ίντερνετ για το NED ίσως δεν είναι τόσο αποκαλυπτική λόγω της λογοκρισίας που ασκεί το Google στη μηχανή αναζήτησής του, πλην όμως, αν αναζητηθεί το NED μέσα στο The Grayzone ή στο Mintpressnews προκύπτει πλήθος από αποκαλυπτικά ρεπορτάζ.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το ζωντανό ρεπορτάζ του Max Blumenthal με τίτλο «Μέσα στη μηχανή ανάμειξης της Αμερικής: NED, ο χρηματοδοτούμενος από τις ΗΠΑ οργανισμός που παρεμβαίνει στις εκλογές σε όλο τον κόσμο» σε βίντεο του Thomas Hedges στο YouTube. Το ρεπορτάζ ξεκινά από μια μάζωξη του NED στο Καπιτώλιο τον Αύγουστο του 2018 που απένειμε βραβεία σε Βορειο-Κορεάτες αντικαθεστωτικούς σε μια προσπάθεια να σαμποταριστεί από το ‘βαθύ κράτος’ των ΗΠΑ η επιχειρούμενη τότε προσέγγιση του προέδρου Τραμπ με τον ηγέτη της Β. Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν.

Το ρεπορτάζ διερευνά την αποσταθεροποιητική παγκόσμια εκστρατεία του ομίλου για ανάμειξη στις υποθέσεις άλλων χωρών και αλλοίωση των πολιτικών και εκλογικών τους διαδικασιών καλύπτοντας την επέμβαση του NED στις εκλογές σε Ρωσία και Μογγολία, τη συμμετοχή του σε απόπειρες πραξικοπημάτων από την Αϊτή έως τη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα, καθώς και τις εντεινόμενες προσπάθειες αρνητικής προπαγάνδας που διεξάγει κατά της Κίνας και της Βόρειας Κορέας.

Η χρηματοδότηση από το 2019 έως και το 2023—διάστημα για το οποίο παρέχονται στοιχεία—του IFCN από το NED ανήλθε στο ποσό των $541,556.

(γ) Το Δίκτυο Omidyar

To Δίκτυο Omidyar είναι ένα πολυπλόκαμο δίκτυο από οργανώσεις που αλληλοεπιδρούν και ελέγχονται από επτά κεντρικές οντότητες, η μία εκ των οποίων, η Luminate, είναι βασικός χρηματοδότης του IFCN. Ιδρυτής και επικεφαλής του δικτύου είναι ο δισεκατομμυριούχος Pierre Omidyar, που είναι και ο ιδρυτής και βασικός ιδιοκτήτης του e–bay.

Με τον Perre Omidyar και το πολυδαίδαλο δίκτυο του, τη δράση του στον χώρο της δημοσιογραφίας και του «Ελέγχου της Αλήθειας», έχουν ασχοληθεί αναλυτικά οι γνωστοί δημοσιογράφοι Alexander Rubinstein και Max Blumenthal σε τρία εκτενή άρθρα του 2019 με τίτλους
«Ο δισεκατομμυριούχος του eBay Pierre Omidyar χρηματοδοτεί έναν παγκόσμιο πόλεμο πληροφοριών και διαμορφώνει το τοπίο των μέσων ενημέρωσης» (το πρώτο),
«Πώς ο ολιγάρχης της τεχνολογίας Pierre Omidyar χρηματοδοτεί δίκτυα αλλαγής καθεστώτος και συνεργάζεται με παρακλάδια της CIA» (το δεύτερο)
και «Pierre Omidyar: Ένας δισεκατομμυριούχος επιρρεπής στην εσωστρέφεια και το ντουλάπι του με τα απόρρητα μυστικά των Κρατικών Παρακολουθήσεων» (το τρίτο).

O Pierre Omidyar έχει κατασκευάσει ένα διεθνές δίκτυο αλλαγής καθεστώτων και παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις τρίτων χωρών—τυπικά παραδείγματα είναι η Ουκρανία, η Σερβία και η Γεωργία—ανάλογο με αυτό του George Soros, αλλά σε αντίθεση με τον δεύτερο, ο Omidyar προτιμά να μην ακούγεται το όνομά του και να παραμένει στην αφάνεια η δράση του δικτύου του, που σημειωτέον είναι βασικός χρηματοδότης δημοσιογραφικών οργανισμών που πρόσκεινται τόσο προς την νέο-φιλελεύθερη ‘αριστερά’ όσο και προς την ακροδεξιά. Μέσω του Intercept, που ελέγχει, απέκτησε και ουσιαστικά ‘κλείδωσε’ στο ντουλάπι τα ντοκουμέντα που παρέδωσε ο Edward Snowden για τις παρακολουθήσεις από την αμερικανική National Security Agency ενώ έχει παίξει και βασικό ρόλο στην προσπάθεια απομόνωσης του Wikileaks και του Julian Assange. Το Intercept επίσης έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια συκοφάντησης της Tulsi Gabbard, η οποία, εάν εγκριθεί από τη Γερουσία, θα αναλάβει υπεύθυνη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών υπό την διοίκηση Τραμπ.

Δεν έχει νόημα εδώ η αναπαραγωγή των πολύ αποκαλυπτικών αυτών άρθρων, τα οποία ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να διαβάσει για πιο αναλυτική ενημέρωση. Εδώ περιοριζόμαστε μόνο σε μία συγκεκριμένη δράση του δικτύου Omidyar:

«Τους μήνες που προηγήθηκαν του Euromaidan, σε συνεργασία με την πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο, το [δίκτυο] Omidyar ίδρυσε το Hromadske, ένα ουκρανικό κανάλι ειδήσεων που μετέδιδε το μήνυμα της αλλαγής του καθεστώτος καθημερινά. Πρόσφατα, το Hromadske φιλοξένησε ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα που αποτελούσε μέρος του χρηματοδοτούμενου από το [δίκτυο] Omidyar Διεθνούς Δικτύου Ελέγχου της Αλήθειας [IFCN].»

Ο Max Blumenthal αναφέρει ότι το στήσιμο του Hromadske έγινε κυριολεκτικά εν μία νυκτί.

Η χρηματοδότηση από το 2019 έως και το 2023—διάστημα για το οποίο παρέχονται στοιχεία—του IFCN από την οργάνωση Luminate του δικτύου Omidyar ανήλθε στο ποσό των $533,341.

(δ) Τα Open Society Foundations (OSF)

Πρόκειται για το τερατώδες παγκόσμιο δίκτυο οργανώσεων που έχει στήσει ο μεγιστάνας George Soros με ανοιχτά διακηρυγμένο σκοπό την ανατροπή κυβερνήσεων και την αλλαγή καθεστώτων μη φιλικών προς την δυτική αντίληψη της ‘δημοκρατίας’. Σε πολλές χώρες του κόσμου η δράση του δικτύου του George Soros έχει απαγορευτεί ενώ λίγο πριν αποχωρήσει από την προεδρία των ΗΠΑ, ο Joe Biden απένειμε στον George Soros το ‘προεδρικό μετάλλιο της ελευθερίας’ με αιτιολόγηση ακριβώς αυτή του τη δράση.

Για να κατανοήσουμε τη μεγάλη αλλαγή που έφερε μια ομάδα επιδέξιων ‘χειριστών’ στα πλαίσια της αλλαγής πολιτικής από την κυβέρνηση Ρήγκαν του τρόπου διεξαγωγής των λεγόμενων «ανοικτών επιχειρήσεων» της CIA και των άλλων ‘αδελφών’ υπηρεσιών των ΗΠΑ—ανάμεσά τους ήταν και ο George Soros—θα βοηθήσει πολύ ένα εκτεταμένο απόσπασμα από την Washington Post, η οποία αποτελεί το γνωστότερο ΜΜΕ στις ΗΠΑ για τις διασυνδέσεις του με την CIA. Το απόσπασμα είναι από ένα άρθρο με τίτλο:
 «Η Αθωότητα στο Εξωτερικό: Ο Νέος Κόσμος των Πραξικοπημάτων χωρίς Κατασκόπους».
 Δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 1991 και το υπέγραφε ο γνωστός σχολιαστής της εφημερίδας David Ignatius, γνωστός σε εμάς από τον κυνισμό της διαπίστωσης «Εκτός από τους Ουκρανούς».

Για να μην μακρηγορήσουμε, πριν από το παρατιθέμενο απόσπασμα ο Ignatius εξηγεί με αναλυτικά παραδείγματα πώς οι δραστηριότητες της CIA για να ρίχνει καθεστώτα και κυβερνήσεις χρηματοδοτώντας οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συνδικάτα κόμματα και πολιτικούς ηγέτες με μυστικές μεθόδους οδηγούσαν από το ένα φιάσκο στο άλλο καθώς αναπόφευκτα κάποια στιγμή αποκαλύπτονταν αυτές οι δράσεις και οι παραλήπτες των χρηματοδοτήσεων έχαναν την αξιοπιστία τους.

Οπότε ‘το αυγό του Κολόμβου’ βρέθηκε: Αν δημιουργούνταν ‘ανεξάρτητοι’ φορείς που θα έκαναν όσα πριν έκανε μυστικά η CIA, αλλά αυτοί τώρα φανερά, το πρόβλημα θα είχε λυθεί ως δια μαγείας.

O Τζορτζ Σόρος προκειμένου να συνεχίσουν οι ‘κοινωφελείς’ δράσεις του δικτύου του ανά τον κόσμο έριξε όλο το βάρος του υπέρ των Δημοκρατικών και εναντίον του Τραμπ, όπως άλλωστε συνέβη με τον κύριο όγκο των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ στις πρόσφατες εκλογές (αλλά και στις εκλογές του 2020).
Αυτό έχει προκαλέσει τη μήνη του Έλον Μασκ, ο οποίος κοροϊδεύει εδώ (ανάρτηση στο X) την απονομή του ‘προεδρικού μεταλλίου της ελευθερίας’ από τον Μπάιντεν στον Σόρος στις 4 Ιανουαρίου φέτος.

Το απόσπασμα ξεκινά από τον τρόπο που ο George Bush ικανοποίησε το αίτημα του Μπόρις Γιέλτσιν για βοήθεια τον Αύγουστο του 1991 όταν επιχειρήθηκε πραξικόπημα κατά του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Μεταφράζω:

«Δεν χρειαζόμασταν τη CIA για να υποστηρίξουμε το αντιπραξικόπημα του Γέλτσιν. Χρειαζόμασταν μόνο έναν τηλεφωνητή.

Το έδαφος για τον θρίαμβο της ανοιχτής δράσης του περασμένου μήνα προετοιμάστηκε από ένα δίκτυο ανοιχτών πρακτόρων που κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών άλλαζαν αθόρυβα τους κανόνες της διεθνούς πολιτικής. Έκαναν δημόσια ό,τι έκανε η CIA ιδιωτικά – παρέχοντας χρήματα και ηθική υποστήριξη σε φιλοδημοκρατικές ομάδες, εκπαιδεύοντας μαχητές της αντίστασης, εργαζόμενοι για την ανατροπή της κομμουνιστικής κυριαρχίας. Και, σε αντίθεση με πολλούς από τους υπεραιωνόβιους Πολεμιστές του Ψυχρού Πολέμου της CIA, οι οποίοι είχαν την τάση να μπερδεύονται στους ιστούς της μυστικότητάς τους, αυτοί οι φανεροί πράκτορες ήταν εξαιρετικά επιτυχημένοι.

Υπάρχει ένα προφανές μάθημα εδώ για τον Γκέιτς, ή όποιον άλλον καταλήξει επικεφαλής της CIA. Η παλιά έννοια της μυστικής δράσης, η οποία έβαλε την υπηρεσία σε τόσα προβλήματα τα τελευταία 40 χρόνια, μπορεί να είναι ξεπερασμένη. Στις μέρες μας, οι λογικές δραστηριότητες για την υποστήριξη των φίλων της Αμερικής στο εξωτερικό (ή την υπονόμευση των εχθρών της) είναι μάλλον καλύτερο να γίνονται ανοιχτά. Αυτό περιλαμβάνει παραστρατιωτικές επιχειρήσεις όπως η υποστήριξη μαχητών της ελευθερίας, οι οποίες μπορούν να διαχειρίζονται ανοιχτά από το Πεντάγωνο. Και περιλαμβάνει επιχειρήσεις πολιτικής υποστήριξης για ακτιβιστές υπέρ της δημοκρατίας, οι οποίες ίσως είναι καλύτερο να αφεθούν στο νέο δίκτυο των ανοιχτών επιχειρήσεων.»

Και αφού επισημάνει  την χρεοκοπία των παλιών τρόπων ελέγχου των ΜΜΕ από την CIA, συνεχίζει:

«Η CIA εργαζόταν σκληρά τον παλιό καιρό για να προσελκύσει ξένες εφημερίδες και περιοδικά στον ιστό της, ώστε να αντιμετωπίσει τη σοβιετική παραπληροφόρηση. Ο Frank Wisner, ο επικεφαλής των μυστικών επιχειρήσεων της CIA στα μέσα της δεκαετίας του 1950, παρατήρησε κάποτε ότι μπορούσε να παίξει τα μέσα ενημέρωσης που διέθετε σαν ένα «πανίσχυρο Wurlitzer[ix]».

Σήμερα το πανίσχυρο Wurlitzer υπάρχει πραγματικά. Ονομάζεται CNN.
Αλλά δεν χρειάζεται να το παίζει κανείς άλλος εκτός από τους ανεξάρτητους δημοσιογράφους που εργάζονται εκεί. Η αντικειμενική, πανταχού παρούσα, σε πραγματικό χρόνο κάλυψη των ειδήσεων από το CNN βοηθάει τα συμφέροντα της Αμερικής περισσότερο από ό,τι θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν όλα τα παλιομοδίτικα «ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης» του Τρίτου Κόσμου. Και οι λογαριασμοί στο μπαρ είναι μικρότεροι.»

Και αφού αναφερθεί αναλυτικά στην καριέρα του πρώην καθηγητή Allen Weinstein[x], o οποίος ήταν συνιδρυτής του NED και τον οποίο αποκαλεί «πρύτανη των ανοικτών πρακτόρων», επιστρέφει στον παλιό και αποτυχημένο τρόπο που η CIA στρατολογούσε τους πράκτορές της για τις ‘δημοκρατικές παρεμβάσεις’ της οδηγούμενη από καταστροφή σε καταστροφή καθώς τα δεδομένα μοιραία έβγαιναν στην επιφάνεια.

«Όταν αυτές οι μυστικές δραστηριότητες αναδύθηκαν στην επιφάνεια (όπως αναπόφευκτα συνέβη), οι επιπτώσεις ήταν καταστροφικές. Η σύνδεση με τη CIA, που είχε ως στόχο να προστατεύσει άτομα και οργανισμούς από τη δημόσια ντροπή [δια της μυστικότητας], είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα.

“Πολλά από αυτά που κάνουμε σήμερα γίνονταν κρυφά πριν από 25 χρόνια από τη CIA”, συμφωνεί ο Weinstein. Η μεγαλύτερη διαφορά είναι ότι όταν τέτοιες δραστηριότητες γίνονται φανερά, το ενδεχόμενο πλήγματος είναι σχεδόν μηδενικό. Η διαφάνεια συνιστά τη δική της προστασία.

Ο Allen Weinstein είναι μόνο ένας από τους πολλούς ανοιχτούς πράκτορες που βοήθησαν να προετοιμαστεί το έδαφος για τα πολιτικά θαύματα των τελευταίων δύο ετών, χρηματοδοτώντας ανταλλαγές και άλλες επαφές με φιλελεύθερους μεταρρυθμιστές από την Ανατολή. Αξίζει να αναφέρουμε μερικούς ακόμη από αυτούς, για να δείξουμε το εύρος αυτού του κινήματος για τη δημοκρατία: Ο Γουίλιαμ Μίλερ της Αμερικανικής Επιτροπής για τις Αμερικανοσοβιετικές Σχέσεις, ο χρηματοδότης Τζορτζ Σόρος του Ιδρύματος Σόρος, ο Τζον Μροζ του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας Ανατολής-Δύσης, ο Τζον Μπέικερ του Ατλαντικού Συμβουλίου και η Χάριετ Κρόσμπι του Ινστιτούτου Σοβιετικο-Αμερικανικών Σχέσεων. Πρόκειται πραγματικά για μια επανάσταση μέσω των επιτροπών.

Η AFL-CIO αξίζει επίσης ένα υγιές χάδι στην πλάτη. Δουλεύοντας ως επί το πλείστον ανοιχτά, βοήθησε να κρατηθεί ζωντανό το πολωνικό συνδικάτο Solidarity στις σκοτεινές μέρες του στρατιωτικού νόμου στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Όπως έγραψε ο Adrian Karatnycky της AFL-CIO σε αυτές τις σελίδες πριν από δύο χρόνια, τα αμερικανικά συνδικάτα και το αμερικανικό Κογκρέσο παρείχαν εκατομμύρια δολάρια στην αντιστασιακή οργάνωση Solidarity.»

Επομένως, η νέα πολιτική που εγκαινιάστηκε επίσημα επί κυβέρνησης Ρήγκαν μεταθέτει την καλλιέργεια της λεγόμενης ‘μαλακής ισχύος’ των ΗΠΑ—έλεγχος ξένων ΜΜΕ και δημοσιογράφων, πολιτιστικών, πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, κομμάτων και στελεχών, ακτιβιστών και ΜΚΟ, καθώς και των πολιτικών επεμβάσεων για επηρεασμό ή/και αλλαγή κυβερνήσεων ξένων χωρών και καθεστώτων—από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες σε οργανισμούς που δρουν ανοικτά.

Η καινοτομία της διαφάνειας των εξαρτήσεων από οργανώσεις ‘βιτρίνα’ αποτέλεσε προϋπόθεση για την ‘προστασία’ των συνδεόμενων και αμειβομένων από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες (κυρίως την CIA) από τη δημόσια ντροπή που παλιότερα αντιμετώπιζαν όταν αποκαλύπτονταν—αναπόφευκτα λέει ο Ignatius. O Soros αποτέλεσε, κατά τον Ignatius, κεντρικό πρόσωπο στη νέα ‘Στρατηγική της Αράχνης’[xi].

Άρθρο γνώμης του George Soros στην Guardian το 2016 εξηγεί γιατί ο Πούτιν αποτελεί «υπαρξιακή απειλή» για την Ευρώπη. Όπως καταλαβαίνετε, αν είναι έτσι, τότε οποιεσδήποτε συμφωνίες για μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας που θα περιλαμβάνει και τη Ρωσία δεν έχουν νόημα και το μόνο που απομένει είναι η ανατροπή του Πούτιν. Αυτές οι απόψεις αποτέλεσαν τη λογική βάση των ακολουθούμενων πολιτικών της ΕΕ που έχουν οδηγήσει το μπλοκ στο χείλος της οικονομικής καταστροφής και το μετέτρεψαν σε υποτελές στις ΗΠΑ.

Τώρα που η ιδιότητα και ο τρόπος λειτουργίας του Σόρος κατοχυρώθηκε από ένα ‘δικό τους’ στέλεχος, νομίζω ότι δεν χρειάζονται να γραφούν περισσότερα για τον ρόλο του δικτύου των “Open Society Foundations” εκτός ίσως από μία σύντομη παρατήρηση για την ανάμειξη του στις υποθέσεις της Γεωργίας.

Στη Γεωργία, μια χώρα με λιγότερους από 3,7 εκατομμύρια κατοίκους, δρουν περίπου 30,000 ΜΚΟ χρηματοδοτούμενες ως επί το πλείστον από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Το ίδρυμα του Soros (“Open Society Foundations”), μαζί με το NED, πρωταγωνιστεί στις χρηματοδοτήσεις. Είναι γνωστό ότι η προσπάθεια της Γεωργιανής κυβέρνησης να καταγραφούν οι πηγές των χρηματοδοτήσεων συνάντησε μια κανονική προσπάθεια ‘έγχρωμης επανάστασης’ με την ανοιχτή συμμετοχή μη Γεωργιανών πολιτών και με ανοικτούς εκβιασμούς από την Κομισιόν της ΕΕ και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ.

Ίσως όμως να είναι λιγότερο γνωστό ότι ήδη από το 2003 η Γεωργία είχε υποστεί μία έγχρωμη επανάσταση—και κατά τούτο θυμίζει έντονα την Ουκρανική προ του 2014 ιστορία—τη λεγόμενη «επανάσταση των ρόδων», η οποία οδήγησε στην ανατροπή του Σεβαρντνάτζε και στην άνοδο του περιβόητου Σαακασβίλι[xii]. Την «επανάσταση» αυτή καθοδήγησε προσωπικά ο Τζορτζ Σόρος όπως αποκαλύπτει αναλυτικό ρεπορτάζ του Mark Mackinnon στη μεγαλύτερη εφημερίδα του Καναδά The Globe and Mail που ξεκινά ως εξής:

«Ήταν πίσω στον Φεβρουάριο, όταν ο δισεκατομμυριούχος χρηματοδότης Τζορτζ Σόρος άρχισε να βάζει τα θεμέλια για την ανατροπή του Γεωργιανού προέδρου Εντουάρντ Σεβαρντνάτζε».

Την όλη επιχείρηση χρηματοδότησε ένα Ινστιτούτο από την Open Society του Σόρος που οργάνωσε την μεταφορά από την Σερβία, όπου πρόσφατα είχε ανατραπεί με ανάλογο τρόπο ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τεχνογνωσίας και ‘ακτιβιστών’ για τη διεξαγωγή …εντατικών μαθημάτων ανατροπής μιας κυβέρνησης μέσω διαδηλώσεων σε ‘πρόθυμους’ Γεωργιανούς. Ο οργανισμός του Σόρος επίσης χρηματοδότησε ένα κεντρικό αντιπολιτευτικό κανάλι της TV καθώς και μια οργάνωση νεολαίας που καθοδηγούσε τις διαδηλώσεις, γεγονότα που αποδείχτηκαν καταλυτικά για την ανατροπή της κυβέρνησης Σεβαρντνάτζε—για αναλυτικές πληροφορίες βλ. το πρωτότυπο ρεπορτάζ της The Globe and Mail.

Ο διάδοχος στην πρωθυπουργία Σαακασβίλι είχε επιλεγεί προσωπικά από τον Σόρος και η επιλογή αυτή, για όποιον γνωρίζει την πρόσφατη ιστορία της Γεωργίας στάθηκε μοιραία για τη χώρα.

Επιστρέφουμε όμως στο θέμα μας που είναι η χρηματοδότηση του IFCN. Η χρηματοδότηση από το 2019 έως και το 2023—διάστημα για το οποίο παρέχονται στοιχεία—του IFCN από το δίκτυο OSF του Σόρος ανήλθε στο ποσό των $252,356.

Διαδηλωτές στην Τυφλίδα φορώντας μάσκες με το πρόσωπο του Σαακασβίλι ‘κηδεύουν’ ένα ομοίωμα του Σόρος σε ένα φέρετρο διακοσμημένο με μπόλικα ‘δολάρια’. 14 Δεκ. 2005, George Abdaladze|AP

(ε) Το Bill & Melinda Gates Foundation

Το ίδρυμα του ιδρυτή της Microsoft και δισεκατομμυριούχου Bill Gates, τον οποίο η βρετανική Guardian έχει αναγορεύσει σε «Άγιο», έχει διαθέσει μέχρι το 2020-2021, πάνω από 320 εκατομμύρια δολάρια σε δωρεές προς οργανισμούς που ασχολούνται με τη δημοσιογραφία, με έμφαση περί την Αφρική, σύμφωνα με έρευνα του Alan MacLeod. Το ίδρυμα Bill & Melinda Gates Foundation έχει τεράστια οικονομική ισχύ, με την αξία του να υπολογίζεται το 2023 σε περισσότερο από  $77 δις. Οι δραστηριότητες του ιδρύματος κατευθύνονται προς την ενασχόληση με θέματα υγείας, έχοντας δεχτεί ισχυρές κριτικές για την όχι και τόσο αθώα δράση του στην υποστήριξη των μεγάλων φαρμακευτικών εταιριών, στην οργάνωση πειραμάτων εμβολιασμών (π.χ. Covid-19) στην Αφρική και στην προστασία των εταιριών που κυκλοφόρησαν τα εμβόλια για τον Covid-19 από μηνύσεις για τυχόν παρενέργειες. Ενδιαφέρον σχετικά με αυτά τα θέματα παρουσιάζει ένα άρθρο στο The Grayzone το 2020 με τίτλο «Γιατί η παγκόσμια αυτοκρατορία υγείας του Μπιλ Γκέιτς υπόσχεται περισσότερη αυτοκρατορία και λιγότερη δημόσια υγεία».

Οι λογιστικές καταστάσεις του IFCN, παρόλο που ρητά αναφέρουν (βλ. αρχή του εδαφίου) ότι έχει λάβει μεγάλη χρηματοδότηση από το Bill & Melinda Gates Foundation, δεν αναφέρουν τέτοια χρηματοδότηση κατά το διάστημα που έχει δημοσιεύσει καταστάσεις (2019-2023). Όμως, το ίδιο το ίδρυμα Gates αναφέρει χρηματοδότηση προς την μητρική του IFCN, το Poynter Institute, ποσού $382,997 τον Νοέμβριο του 2015. Το εύλογο συμπέρασμα είναι  ότι είτε μέρος είτε το σύνολο του ποσού καταναλώθηκε από το IFCN.  

(στ) Το Institute for War and Peace Reporting (IWPR)

Το IWPR είναι ένα δίκτυο ΜΚΟ καταγεγραμμένων στα μητρώα των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Ολλανδίας ως ‘φιλανθρωπικές’ οργανώσεις που σκοπό έχουν την ‘εκπαίδευση’ δημοσιογράφων «για την εξασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ευαισθητοποίηση και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών».

Το IWPR ξεκίνησε το 1991 ως Yugofax επικεντρώνοντας τη δραστηριότητά του στην τότε Γιουγκοσλαβία ως ενημερωτικό δελτίο από τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα που είχε μπει στο στόχαστρο των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών. Μετά την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στη χώρα, μετονομάστηκε σε Balkan War Report (δηλ. «Αναφορά για τον Πόλεμο στα Βαλκάνια»). Μετά τη λήξη του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, επέκτεινε τη δράση του σε πολεμικές αναφορές από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και μετονομάστηκε σε War Report (δηλ. «Πολεμικές Αναφορές»).

Το 1998 το δελτίο άλλαξε εκ νέου το όνομά του στο παρόν Institute for War and Peace Reporting (Δηλ. «Ινστιτούτο Αναφορών για τον Πόλεμο και την Ειρήνη»—IWPR) και βαθμιαία μετασχηματίστηκε—άγνωστο με την βοήθεια τίνος—σε ένα παγκόσμιο δίκτυο ΜΚΟ. To IWPR πλέον έχει παραρτήματα και κάνει ‘τη δουλειά του’ στην  Αφρική, Ασία, Ευρώπη, Λατινική Αμερική και Καραϊβική καθώς και Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική.

Οι χώρες δραστηριοποίησης του IWPR με μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο. Στα Βαλκάνια δραστηριοποιείται στις χώρες που προήλθαν από τον διαμελισμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας (Β. Μακεδονία, Σερβία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Στην έμφαση αυτή συμπίπτει με το IFCN, με τη διαφορά ότι το τελευταίο δίνει βάρος και στην Ελλάδα—περισσότερα στο δεύτερο μέρος του παρόντος άρθρου.

Για τον χαρακτήρα του IWPR βρήκα πολύ διαφωτιστική μια ανταλλαγή απόψεων στην βρετανική Guardian τον Μάιο του 2005. Τη συζήτηση άνοιξε ο συντηρητικός βρετανός πολιτικός επιστήμονας John Laughland, πανεπιστημιακός στη Γαλλία με δραστήρια αντι-ΕΕ τοποθέτηση, επικριτής των βομβαρδισμών στην Γιουγκοσλαβία από το ΝΑΤΟ και της δίκης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς από το—παράνομο, όπως λέει—δικαστήριο της Χάγης, αρθρογράφος κατά της ανόδου των νέο-ναζί στην Ουκρανία  και της απολύτως μεροληπτικής κάλυψης των γεγονότων του 2004 εκεί από τον Δυτικό τύπο.

Ο Laughland σε άρθρο με τον τίτλο «Οι εχθροί εξαγοράζονται, οι φίλοι πωλούνται» αναφέρεται στην κάλυψη από τον Δυτικό τύπο της σύγκρουσης Ισλαμιστών-δυνάμεων ασφαλείας σε διαδηλώσεις στην πόλη Andijan του Ουζμπεκιστάν στις 13 Μαΐου 2005, μιλώντας για μεγάλη μεροληψία και συγκρίνοντας τις περιγραφές με την χειριστική συμπεριφορά των ΜΜΕ στις ανάλογες περιγραφές των «πολύνεκρων» διαδηλώσεων κατά του Τσαουσέσκου στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας το 1989 και της υποτιθέμενης, αλλά μη αποδειχθείσας, «σφαγής» στο Racak του Κόσοβου το 1999 από τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Ο Laughland εντοπίζει ως πηγή της παραπληροφόρησης το δίκτυο IWPR. Γράφει:

«…υπήρξε πολύ μικρός σκεπτικισμός σχετικά με τις αναφορές από το Ουζμπεκιστάν, οι οποίες φαίνεται να ακολουθούν μια καθιερωμένη συνταγή προπαγάνδας….. Φαίνεται ότι [αυτοί που μιλούν για φρικαλεότητες στην Αντιτζάν] δεν έχουν παρατηρήσει ότι στο Ουζμπεκιστάν υπάρχει ακριβώς το ίδιο δίκτυο μη κυβερνητικών οργανώσεων, ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ και βοήθησαν στη διοργάνωση φιλοαμερικανικών «επαναστάσεων» στη Σερβία, τη Γεωργία, την Ουκρανία και το Κιργιστάν.

Πάρτε την πηγή των αναφορών για τις φρικαλεότητες της Παρασκευής από το Αντιτζάν: ένας «δημοσιογράφος της αντιπολίτευσης» από τον ιστότοπο ferghana.ru, ο οποίος φαίνεται ότι είναι βιτρίνα του Ινστιτούτου Αναφορών για τον Πόλεμο και την Ειρήνη (IWPR). Το IWPR, το οποίο έκτοτε παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των ανταποκρίσεων στον δυτικό Τύπο, χρηματοδοτείται σε συντριπτικό βαθμό από δυτικές κυβερνήσεις και ιδιωτικά ιδρύματα που βρίσκονται κοντά σε αυτές: το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, το USAid, το National Endowment for Democracy, το Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ, το Open Society Foundation του Τζορτζ Σόρος, το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ΟΑΣΕ, η Unesco και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μεταξύ άλλων.»

Στον Laughland ανέλαβε να απαντήσει ο Martin Woollacott, ανταποκριτής εξωτερικού και υπεύθυνος αυτού του τομέα στην Guardian, ο οποίος επίσης είχε διατελέσει και μέλος του ΔΣ του IWPR, σε άρθρο με τον εύγλωττο τίτλο: «Δεν είμαστε όργανα της ισχύος των ΗΠΑ». Δεδομένου ότι ο Laughland είχε απλά αναφερθεί στους χρηματοδότες του IWPR, γεγονός που δεν επιδέχεται ούτε παραποίηση ούτε αμφισβήτηση, η απάντηση μάλλον θυμίζει το ‘όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται’.

Σύμφωνα με τον Woollacott, η πλημμυρίδα των ΜΚΟ που ξεφύτρωσε την δεκαετία του ’80 και του ’90 βεβαίως και είναι αποδέκτες χρηματοδοτήσεων από κυβερνήσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι χρηματοδότες τους αποφασίζουν και τα της δραστηριότητάς τους, αν και—παραδέχεται—οι δραστηριότητες αυτές παράγουν πολιτικά αποτελέσματα. Παρόλο που είναι πεπειραμένος σχολιαστής των διεθνών γεγονότων, δεν τον απασχολεί διόλου—καν δεν αναφέρει κάτι σχετικό—η ‘σύμπτωση’ της εμφάνισης αυτής της πλημμυρίδας με την αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ όσον αφορά τη δράση των μυστικών υπηρεσιών της χώρας στις παρεμβάσεις τους προς τις “κοινωνίες των πολιτών”, που ήδη έχουμε δει αναλυτικά.

Και, όπως γράφει:

«Μεταξύ των κυβερνήσεων αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών και μεταξύ των φιλάνθρωπων ο Τζορτζ Σόρος έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Σίγουρα ασκούν μεγαλύτερη επιρροή από άλλους παράγοντες – αλλά απέχουν πολύ από το να καθορίζουν τι κάνουν και τι δεν κάνουν οι ΜΚΟ…. Οι κυβερνήσεις σίγουρα επιθυμούν να τις χρησιμοποιήσουν. Αλλά η δέσμευση των ΜΚΟ στους δικούς τους στόχους – στην περίπτωση της IWPR στην παροχή των δεξιοτήτων και των πόρων που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να καθορίσουν οι ίδιοι τη μοίρα τους – παραμένει σταθερή….»

Επομένως, αυτό που καλούμαστε να πιστέψουμε είναι ότι μπορεί μεν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι υποτελείς της κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν ΜΚΟ και ανοικτά δίκτυα για να προωθούν την εκάστοτε ατζέντα τους, να ανατρέπουν κυβερνήσεις και να παρεμβαίνουν σε εκλογές και στις εσωτερικές υποθέσεις τρίτων χωρών—γεγονός που παρακολουθούμε καθαρά[xiii] να συμβαίνει σε διάφορες χώρες προς ‘ευθυγράμμιση’, όπως π.χ. στην Ουκρανία, στη Γεωργία, στη Σερβία, στη Μολδαβία, στην Αρμενία κ.α.—αλλά αυτό γίνεται με την πρωτοβουλία των ίδιων των ΜΚΟ και καμία σχέση δεν έχει με την προέλευση της χρηματοδότησής τους.

Στην αρχική σελίδα του ιστότοπου του IWPR, η Γεωργία καταλαμβάνει τιμητική θέση με απολύτως παρεμβατικά άρθρα μερικών από τα οποία τους τίτλους και υπότιτλους βλέπετε στην φωτογραφία.

Το IWPR, ανάμεσα στις υπόλοιπες κοινωφελείς δράσεις του, ασχολείται εκτεταμένα και με την υπονόμευση της κυβέρνησης της Κούβας, γεγονός που τράβηξε την προσοχή του The Grayzone σε ένα άρθρο του Max Blumenthal το 2021 που ερευνούσε την «πολιτιστική αντεπανάσταση» στο νησί. Το άρθρο αναφέρεται σε διάφορες οργανώσεις μέλη του δικτύου του IWPR στην Κούβα που αγωνίζονται συνεχώς να προκαλέσουν αντικυβερνητικές αναστατώσεις με διάφορες αφορμές. Μεταφέρω από το άρθρο του Blumenthal.

«Η El Estornudo συγκαταλέγεται στον αστερισμό των μέσων ενημέρωσης στα οποία έχει ανατεθεί να επικρίνουν[xiv] την αντίδραση της Κούβας στον Covid από το Ινστιτούτο Αναφορών για τον Πόλεμο και την Ειρήνη (IWPR), μια ΜΚΟ που έλαβε 145.230 δολάρια από την NED το 2020 για να «ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των ανεξάρτητων δημοσιογράφων της Κούβας» και να τους εκπαιδεύσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στα αντικυβερνητικά μέσα που λειτουργούν υπό την αιγίδα του IWPR περιλαμβάνεται επίσης η Tremenda Nota, ένας ιστότοπος με θεματολογία LGBTQ που κατηγορεί τακτικά την κουβανική κυβέρνηση για ομοφοβία και τρανσφοβία, ακόμη και όταν η κυβέρνηση Ντίαζ-Κανέλ έχει προχωρήσει στη νομιμοποίηση του γάμου των ομοφυλοφίλων, έχει ανοίξει τον στρατό σε ομοφυλόφιλους στρατιώτες και έχει εγκαινιάσει επίσημες εκδηλώσεις υπερηφάνειας.

Το διοικητικό συμβούλιο του IWPR αποτελείται από πρώην αξιωματούχους του ΝΑΤΟ και προσωπικότητες των εταιρικών μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου των Financial Times. Αν και η ΜΚΟ έχει έκτοτε αποσύρει τον κατάλογο των χορηγών της από την ιστοσελίδα της, μια αρχειοθετημένη σελίδα αποκαλύπτει συνεργασίες με το NED και τις θυγατρικές της κυβέρνησης των ΗΠΑ, καθώς και με επιβεβαιωμένους εργολάβους των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, όπως η Albany Associates και το Thomson Reuters Foundation.»

Εννοείται ότι παρόλη την πολυπραγμοσύνη του IWPR και τις δεκάδες projects που αυτό επιβλέπει ανά τον κόσμο, δεν υπάρχει ούτε ένα project για την Γάζα, παρόλο που οποιοσδήποτε σοβαρός, πραγματικά δημοσιογραφικός οργανισμός που θα είχε θέσει ως καθήκον του να «αναφέρει σχετικά με θέματα πολέμου και ειρήνης» ανά τον κόσμο, το πρώτο μέρος που θα έπρεπε να βρεθεί για να κάνει ρεπορτάζ θα ήταν η Παλαιστίνη.

Τέλος, ίσως δεν είναι χωρίς τη σημασία του ότι δύο διαδοχικοί διευθυντές και ένα στέλεχος του δικτύου του IWPR στο Ιράκ έχουν εκτελεστεί με ενέργειες που θυμίζουν την καθ’ ημάς 17 Νοέμβρη μεταξύ 2015 και 2020.

*          *          *

Και για να επιστρέψουμε στο δικό μας ‘δίκτυο’, το IFCN, κατά το διάστημα για το οποίο έχουν αναρτηθεί λογιστικές καταστάσεις έλαβε από το IWPR $929,978, με πάνω από μισό εκατομμύριο από αυτά να έχουν δοθεί σε μία χρονιά (2021). Υπενθυμίζουμε ότι παρόλ’ αυτά το IWPR δεν αναφέρεται ως χορηγός του IFCN.

*          *          *

Παρόλ’ αυτά, οι μεγαλύτεροι χορηγοί του IFCN είναι οι πλατφόρμες που χρησιμοποιούν το δίκτυο του:

  1. το Google News initiative με $1,494,442—άγνωστο για ποιον σκοπό χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα χρήματα,
  2. το Meta με $875,000 (χορηγία για την παραπληροφόρηση σχετικά με το κλίμα), $360,000 (χορηγία για υποστήριξη επικοινωνιών), $680,000 (χορηγία για την παγκόσμια καθοδήγηση), $1,000,000 (χορηγία για τον «έλεγχο της αλήθειας» όσο αφορά τον κορονοϊό)—άγνωστος επίσης ο ακριβής τρόπος διάθεσης αυτών των χρημάτων. Κατά πάσα πιθανότητα μοιράστηκαν σε χορηγίες προς τους χωριστούς «Ελεγκτές της Αλήθειας» ανά την υφήλιο,
  3. το Facebook με $1,060,000 (χορηγία σε δύο φάσεις για πρωτοβουλίες σε καινοτομίες στον «Έλεγχο της Αλήθειας»),
  4. το What’s Up με $1,500,000 (προγράμματα ενίσχυσης της ‘συμμαχίας για τον κορονοϊό’—άγνωστο επίσης τι σημαίνει αυτό),
  5. το YouTube με $1,150,000 (χορηγία για την ανάπτυξη «Ελέγχου της Αλήθειας»—επίσης άγνωστο τι σημαίνει αυτό.

Οι υπόλοιποι χορηγοί διέθεσαν σχετικά μικρά ποσά.

*          *          *

Μια ενδιαφέρουσα ερώτηση με αδιευκρίνιστη απάντηση είναι αν οι επιμέρους οργανισμοί του δικτύου, οι οποίοι πληρώνονται από τους προηγούμενους φορείς, λαμβάνουν τα κονδύλια μέσω του IFCN ή ανεξάρτητα. Με άλλα λόγια, τα προηγούμενα ποσά χρηματοδότησης του IFCN εμφανίζονται και στις λογιστικές καταστάσεις των επί μέρους οργανώσεων του δικτύου ή οι χορηγοί των επιμέρους οργανώσεων τις πληρώνουν απευθείας; Αν οι επιμέρους οργανώσεις πληρώνονται μέσω του IFCN, τότε αυτό θα σημαίνει ότι υπάρχει ένα ακόμη στάδιο ελέγχου της αφοσίωσης αυτών των οργανώσεων στις ‘αρχές’ των «Ελεγκτών της Αλήθειας», δηλαδή ένας ακόμη κόμπος στα (εθελοντικά—να μην το ξεχνάμε) δεσμά που δένουν τις επιμέρους οργανώσεις με το ‘δίκτυο’ ώστε να αποκλείονται τυχόν παρασπονδίες.

Βέβαια, και μόνο η επαναλαμβανόμενη ετησίως διαδικασία πιστοποίησης αρκεί για να τσιμεντάρει τον έλεγχο πάνω στις οργανώσεις του δικτύου, αλλά οι λεπτομέρειες δεν παύουν να έχουν τη δική τους αξία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[i] Ο εξαναγκασμός του Τιερί Μπρετόν σε παραίτηση από την πρόεδρο της Κομισιόν δεν είχε σχέση με τις αιτιάσεις για διαφθορά και διαπλοκή, αλλά με τον τσακωμό που επήλθε εντός της ευρω-αριστοκρατίας ως αποτέλεσμα του διορισμού ενός επιτετραμμένου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα τέλη Ιανουαρίου του 2024. Η θέση αυτή είναι υψηλά αμειβόμενη εντός της Επιτροπής ενώ επίσης αφαιρούσε αρμοδιότητες από τον Μπρετόν, πράγμα που προκάλεσε τη μήνη του κατά της Ούρσουλας Φον, η οποία αντέδρασε ζητώντας από τον Μακρόν τον αποκλεισμό του κατά τη νέα συγκρότηση της Κομισιόν. Ως αντάλλαγμα του αποκεφαλισμού του Μπρετόν, η Γαλλία απέκτησε ισχυρότερο ‘χαρτοφυλάκιο αρμοδιοτήτων’ στη νέα Κομισιόν.

[ii] Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το Ellinika Hoaxes άλλαξε την αρχική του σφραγίδα—ως γνωστό τρελαίνονται από χαρά να βάζουν σφραγίδες—από “fake”, δηλαδή ψευδές, σε «Λείπει Θεματικό περιεχόμενο». Αυτό όμως δεν μετέβαλε τον χαρακτηρισμό του Facebook κατά την άσκηση λογοκρισίας που παρέμεινε “False Information”, δηλαδή «Λανθασμένη Πληροφορία».

[iii] Η StopFake ιδρύθηκε το 2014 και χρηματοδοτείται από το Ατλαντικό Συμβούλιο του ΝΑΤΟ, από το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, τη βρετανική πρεσβεία στην Ουκρανία και το υπουργείο Εξωτερικών της Τσεχίας. Έχει επίσης λάβει χρήματα από τις ΗΠΑ μέσω του National Endowment for Democracy, της γνωστής παραφυάδας της CIA, αν και το γεγονός αυτό κάθε άλλο παρά διατυμπανίζεται από τους εμπλεκομένους.

[iv] Η λέξη «μιμίδιο» αποτελεί μετάφραση της λέξης “meme” που εισήγαγε ο Richard Dawkins στο κλασικό βιβλίο του «The Selfish Gene»—πoυ το 2017, μετά την 40η επετειακή του έκδοση, ανακηρύχτηκε ως το πλέον επιδραστικό επιστημονικό βιβλίο όλων των εποχών σε δημοσκόπηση της Βασιλικής Εταιρίας. Περιγράφει ένα μπλοκ απόψεων, ιδεών, συμπεριφορών και αντιλήψεων που έχει τη δυνατότητα να αναπαράγεται μέσα από κοινωνικούς, ιδεολογικούς και συμπεριφορικούς μηχανισμούς. Η έννοια του μιμιδίου είναι έχει βαθύ περιεχόμενο καθώς η αναπαραγωγή και διάδοσή τους μπορεί να μελετηθεί με σύγχρονες τεχνικές επιστημών όπως η εξελικτική βιολογία, τα μαθηματικά κ.α

[v] Η λέξη woke αποτελεί συνώνυμο της λέξης awake που σημαίνει ‘ξύπνιος’. Εμφανίστηκε στο κίνημα χειραφέτησης των αφρο-αμερικανών, με χρήση κυρίως για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή τους. Τυπική είναι η έκφραση “stay woke” που σημαίνει ‘έχε το νου σου’. Με την πάροδο του χρόνου επεκτάθηκε με παρόμοια χρήση από κινήματα άλλων μειοψηφιών, όπως της κοινότητας ΛΟΑΤ+. Πάλι με την πάροδο του χρόνου και με τις υπερβολές που παρατηρούνται, καθώς μέρος του αυτοπροσδιοριζόμενου ως ‘αριστερού’ φάσματος της καθεστηκυίας πολιτικής στις Δυτικές χώρες έχει εγκαταλείψει την ενασχόληση με τα κύρια πολιτικά, ιδεολογικά και οικονομικά ζητήματα της ταξικής πάλης και ασχολείται αποκλειστικά με ζητήματα φύλου φτάνοντας σε ακρότητες, η λέξη woke απέκτησε αρνητική χροιά χρησιμοποιούμενη και ως κοροϊδευτική λέξη με σκοπό τον σαρκασμό.

[vi] Η περίπτωση της Google είναι «πολύ διασκεδαστική» όπως επισημαίνει το Yahoo καθώς ο ‘κώδικας δεοντολογίας’ της Κομισιόν για την ‘παραπληροφόρηση’ συντάχθηκε με την συμμετοχή της Google κατά το 2018—και ως απόδειξη παραπέμπει σε σχετικό άρθρο τότε στελέχους της—η οποία τώρα δεν θέλει να τον εφαρμόσει (μάλλον θα πρόκειται για εξάπλωση της μόλυνσης Τραμπ). Το ενδιαφέρον είναι ότι, όπως εύκολα διαπιστώνεται σε αναζήτηση μέσω της Google, η λογοκρισία είναι σταθερά εκεί, καθώς κάποιες ειδήσεις ή αναζητήσεις απλά αποσιωπούνται ή βγάζουν ‘άλλα αντ’ άλλων’ όταν δεν αρέσουν στον ‘αλγόριθμο’ αυτά που ρωτάτε. Ο πρώην Βρετανός διπλωμάτης Ian Proud γράφει: «Έχει υπάρξει μια τεράστια ακύρωση της συζήτησης για την Ουκρανία στα κυρίαρχα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Η Google κάνει επίσης το χρέος της, καθιστώντας πολύ δύσκολο στη Δύση να αναζητήσει και να βρει κανείς πραγματικά ανεξάρτητες αναφορές για το τι συμβαίνει. Όταν κάνετε αναζήτηση για βασικά θέματα, όπως τα ποσοστά των Ουκρανών θυμάτων, ο υπερεθνικισμός στην Ουκρανία, οι προεδρικές εκλογές ή η κατάσταση της οικονομίας της Ουκρανίας, ο υπολογιστής συνήθως λέει όχι». Μια άλλη ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι από το 2019 έως το 2024 στην ηγετική ομάδα για την άσκηση λογοκρισίας στην μηχανή αναζήτησης της Google ήταν ο Alexios Mantzarlis, ο οποίος φρόντισε, όπως γράφει, όταν γίνονται αναζητήσεις για την «εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» να δίνονται απαντήσεις «υψηλής υπόσχεσης» (!?). Ο Alexios Mantzarlis δεν ήταν τίποτα λιγότερο από ‘Ιδρυτικός Διευθυντής’ της Διεθνούς των «Ελεγκτών της Αλήθειας» IFCN, που αποτελεί ένα από τα κύρια αντικείμενα της έρευνας του παρόντος άρθρου!

[vii] Η λέξη neo-con έχει προστεθεί σχετικά πρόσφατα στο λεξιλόγιο των αμερικανικών αγγλικών. Αποτελεί λογοπαίγνιο καθώς αφενός συντομογραφεί τη λέξη neo-conservative, δηλαδή ‘νέο-συντηρητικός’, και αφετέρου χρησιμοποιεί τον αργκό όρο con (=απατεώνας, κομπιναδόρος) αποδίδοντας έτσι το νόημα ‘νέο-απατεώνας’. Η λέξη έχει καθιερωθεί ευρύτατα και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ομάδα των πολιτικών και κρατικών λειτουργών των ΗΠΑ με ακραίες απόψεις που αγωνίζονται να επιβάλουν την απόλυτη κυριαρχία των ΗΠΑ διεθνώς με πολέμους, πραξικοπήματα και γενοκτονίες. Τυπικοί εκπρόσωποι αυτής της συμπαθούς ομάδας είναι η Βικτώρια Νούλαντ και ο σύζυγός της, ιδεολογικός πάπας της ομάδας, Ρόμπερτ Κέιγκαν. Οι neo-cons ελέγχουν μπόλικα ψυχροπολεμικά και συμπληρωματικά του NATO think tanks και είναι βαθιά ριζωμένοι σε αυτό που ονομάζεται βαθύ κράτος των ΗΠΑ.

[viii] : «Η στρατιωτική επιθετικότητα της Ρωσίας, τα κλεπτοκρατικά δίκτυα, η ηγετική της θέση μεταξύ των αυταρχικών κρατών και των μη κρατικών φορέων και η εξαγωγή της αυταρχικής ιδεολογίας της την καθιστούν απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία και άλλα γειτονικά κράτη, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο. Παρόλο που η Ρωσία προβάλλει ισχύ σε παγκόσμιο επίπεδο, στο εσωτερικό της είναι βαθιά διχασμένη. Σημαντικά τμήματα του πληθυσμού εξακολουθούν να ευνοούν τη δημοκρατία και να αναζητούν ευκαιρίες για συμμετοχή των πολιτών και τοπικό ακτιβισμό. Τα κράτη της Ευρασίας με τα πιο δημοκρατικά διαπιστευτήρια, όπως η Αρμενία και η Γεωργία, έχουν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες να κερδίσουν υποστήριξη από την Ευρώπη και να διοχετεύσουν τις προσδοκίες των πληθυσμών για δημοκρατία, διατήρηση της εθνικής ταυτότητας και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Στην Κεντρική Ασία, ακόμη και οι βαθιά αυταρχικές κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους για να αποκτήσουν μεγαλύτερο διεθνές κύρος και εσωτερική νομιμοποίηση. Αυξανόμενα τμήματα των τοπικών πληθυσμών ταυτίζονται με την Ουκρανία και επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τα δικά τους παράπονα από τη ρωσική κυριαρχία. Όλο και περισσότερο, η κοινωνία των πολιτών σε όλη την περιοχή της Ευρασίας διατυπώνει την παραδοχή ότι μακροπρόθεσμα, μόνο οι δημοκρατικές αξίες μπορούν να προστατεύσουν την κρατική κυριαρχία από την ιμπεριαλιστική επέλαση [ΣΗΜ. Εδώ είναι η γνωστή προπαγάνδα ότι η Ρωσική εθνότητα έχει αποικίσει τις υπόλοιπες εθνότητες της Ρωσίας οι οποίες πρέπει να από-αποικιοποιηθούν, δηλαδή η Ρωσία πρέπει να τεμαχιστεί σε πλήθος Μπανανιών]. Μαζί με τα βασικά ινστιτούτα, το NED υποστηρίζει πολύπλευρο προγραμματισμό για να ενισχύσει την ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών, των μέσων ενημέρωσης, των εργατικών συνδικάτων και των πολιτικών κομμάτων να καταστήσουν τις κυβερνήσεις τους υπόλογες στους πολίτες. Πέρα από την περιοχή της Ευρασίας, το NED εργάζεται για τη δημιουργία δικτύων μεταξύ οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για την καλύτερη κατανόηση και την αντίσταση στην αυταρχική επιρροή της Ρωσίας».

[ix] Η Rudolph Wurlitzer Company είναι μια αμερικανική εταιρία κατασκευής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μουσικών οργάνων, τζουκ-μποξ, κ.λπ. η οποία αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνα χάρις στα αποκλειστικά της συμβόλαια με τον αμερικανικό στρατό. Τα μεγάλα όργανά της για θέατρα και κινηματογράφους τον καιρό των μη ομιλουσών ταινιών έμειναν στην ιστορία ως Wurlitzers

[x] Ο Allen Weinstein δεν ήταν μόνο ο «πρύτανης των ανοικτών πρακτόρων», αλλά και επίσης πρυτάνευε στην σεξουαλική παραβατικότητα. Αναγκάστηκε σε παραίτηση από τα Εθνικά Αρχεία όταν η έρευνα απέδειξε ότι οι κατηγορίες εναντίον του για σεξουαλική παρενόχληση ή/και επιθέσεις από 6 υπαλλήλους ήταν ακριβείς. Επίσης, είχε απολυθεί από καθηγητής  στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ λόγω σεξουαλικής επίθεση σε μεταπτυχιακή φοιτήτρια. Και οι δύο περιπτώσεις απόλυσής του αποσιωπήθηκαν και αποδόθηκαν σε ‘λόγους υγείας’.

[xi] Είναι αξιοσημείωτο ότι πολύ πρόσφατα το NED διέκοψε την ανάρτηση των χρηματοδοτήσεών του εγκαινιάζοντας μια παλινδρόμηση στις παλαιότερες τακτικές μυστικότητας της CIA, με όλα τα συνακόλουθα παρεπόμενα. Σχετικά βλ. το άρθρο του Kit Klarenberg «Η Καταρρέουσα Αυτοκρατορία: Αιωνία η Μνήμη στις “Ανοιχτές Επιχειρήσεις” της Βιτρίνας της CIA».

[xii] O Σαακασβίλι υπηρέτησε ως πρόεδρος της Γεωργίας από το 2004 έως το 2013. Χρησιμοποιώντας τις διευρυμένες εξουσίες που είχε τότε ο πρόεδρος της Γεωργίας προχώρησε σε μια λαίλαπα νεοφιλελεύθερων μέτρων, όπως π.χ. η κατάργηση του βασικού μισθού και η ριζική περικοπή των φόρων που πλήρωναν οι ιδιωτικές εταιρείες. Το 2008 εισέβαλε στην Αμπχαζία και στη Νότια Οσετία προκαλώντας την επέμβαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας που οδήγησε σε ταπεινωτική ήττα την Γεωργία. Το 2013, ο Σαακασβίλι εγκατέλειψε τη χώρα κακήν κακώς και κατέληξε στην Ουκρανία όπου υποστήριξε το πραξικόπημα του Μαϊντάν, παρέλαβε Ουκρανική υπηκοότητα (απορρίπτοντας την Γεωργιανή σύμφωνα με τον νόμο της πατρίδας του). Στη συνέχεια ο Πέτρο Ποροσένκο τον διόρισε κυβερνήτη της περιφέρειας της Οδησσού. Ήδη από το 2014 ο γενικός εισαγγελέας της Γεωργίας είχε διατυπώσει κατηγορίες εναντίον του για σοβαρά εγκλήματα (βασανισμοί και συνέργεια σε φόνο) για τα οποία καταδικάστηκε αμετάκλητα το 2018 σε 6 έτη φυλάκισης. Στο μεταξύ, ο Σαακασβίλι τσακώθηκε με τον Ποροσένκο και επιχείρησε να ιδρύσει νέο πολιτικό κόμμα στην Ουκρανία με αποτέλεσμα ο Ποροσένκο να του αφαιρέσει την Ουκρανική υπηκοότητα και να γίνει περιπλανώμενος ανά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το 2019, ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι του αποκατέστησε την Ουκρανική υπηκοότητα και τον διόρισε πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Μεταρρυθμίσεων. Το 2021 εισήλθε παράνομα στην Γεωργία, όπου δεν είχε πάψει να διοικεί από μακριά τις υποθέσεις του παλαιού του κόμματος, αλλά τον συνέλαβαν και φυλακίστηκε για να εκτίσει την ποινή της εξαετούς φυλάκισης. Παρόλ’ αυτά, από το 2022 παραμένει σε μία ιδιωτική κλινική και όχι στην φυλακή ‘για λόγους υγείας’.

[xiii] Αξίζει τον κόπο μια επίσκεψη στη σελίδα του ιστότοπου του IWPR που παραθέτει συμπεράσματα από τη δράση του δικτύου σε ‘κρίσιμες’ χώρες και σχετική αρθρογραφία. Η φρασεολογία και τα επιχειρήματα θυμίζουν πραγματικά δελτίο αμερικανικής κυβερνητικής υπηρεσίας (π.χ. Διδάγματα από τις εκλογές της Μολδαβίας, Ο νόμος της Γεωργίας για τους ξένους πράκτορες και τα διδάγματα για τη Μολδαβία, Γεωργία: Μας μένει χρόνος μέχρι τον Μάρτιο, κ.λπ., κ.λπ.).

[xiv] Για να μη θεωρηθεί ότι γράφονται υπερβολές, μεταφράζω εδώ τις δύο πρώτες, υπογραμμισμένες από τους ίδιους, γραμμές του άρθρου: «Το δίκτυο δημοσιογράφων του WPR στην Κούβα αψηφά ένα από τα πιο καταπιεστικά περιβάλλοντα μέσων ενημέρωσης στον κόσμο για να αποκαλύψει τη μαζική κυβερνητική παραπληροφόρηση σχετικά με το Covid-19.»