Μετάφραση Ελένη Θάνου
Άρθρο του Thomas Greco Jr., που Δημοσιεύτηκε την 6η Νοεμβρίου 2015 στο Common Dreams
Το πρόβλημα είναι εξ΄ ολοκλήρου μέσα στο μυαλό σας, είπα στους Έλληνες. Η απάντηση είναι εύκολη, αρκεί να σταματήσετε τις διαρροές. Έχετε τη δύναμη να διεκδικήσετε την ελευθερία που ζητάτε. Πρέπει να υπάρχουν πενήντα τρόποι να αφήσετε το ευρώ. (Simon & Garfunkel)
Έπειτα από το βροντερό "ΟΧΙ" του ελληνικού λαού σχετικά με τους όρους διάσωσης στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και "θεσμών" συνεχίστηκαν με την προσδοκία ότι θα ακολουθούσε μία καλύτερη συμφωνία. Το αποτέλεσμα ήταν το ακριβώς αντίθετο. Οι Έλληνες διαπραγματευτές κατέληξαν να συμφωνήσουν σε ένα μνημόνιο, οι όροι του οποίου ήταν πολύ πιο επαχθείς από εκείνους που είχαν απορρίψει οι ψηφοφόροι. Γιατί;
Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει πτωχεύσει. Αφού παρασύρθηκε στην παγίδα του χρέους και του κοινού νομίσματος από τους δυτικούς ολιγάρχες με διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της εξαπάτησης, η Ελλάδα εξαναγκάστηκε να αποδεχθεί τους επαχθείς όρους των δύο πρώτων μνημονίων. Τώρα της επιβλήθηκε δια ροπάλου και τρίτο μνημόνιο. Το όπλο του εκβιασμού είναι το ίδιο το κοινό νόμισμα, το ευρώ, που κραδαίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Περιορίζοντας το περασμένο καλοκαίρι τη ροή των ευρώ προς τη χώρα, η ΕΚΤ δημιούργησε μία χαοτική κατάσταση στην ελληνική οικονομία. Αυτό και η απειλή για ακόμα βαρύτερη ποινή στο μέλλον, ήταν αρκετό για να γονατίσει την ελληνική κυβέρνηση.
Με το δημόσιο χρέος να φτάνει στο 180% του ΑΕΠ, δεν υπάρχει τρόπος ώστε η χώρα να βγει κάποια στιγμή, μέσω της ανάπτυξης, από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα. Τα δρακόντεια μέτρα που απαιτούν οι πιστωτές θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Ακόμα και το ΔΝΤ παραδέχθηκε (με προφανή διστακτικότητα) ότι κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους είναι απαραίτητη για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η νέα συμφωνία εξαναγκάζει την ελληνική κυβέρνηση να παραχωρήσει ακόμα περισσότερα από τα κυριαρχικά της δικαιώματα και να ανοίξει διάπλατα την οικονομία και τον λαό στην εκμετάλλευση από εταιρικά συμφέροντα και διεθνή τραπεζικά ιδρύματα.
Ενώ η ελληνική κυβέρνηση έχει πτωχεύσει, η ίδια η χώρα δεν είναι φτωχή, τουλάχιστον όχι ακόμα. Ωστόσο, πολλοί από τους όρους και τα μέτρα που επιβάλλονται θα το αλλάξουν αυτό. Οι όροι αυτοί περιλαμβάνουν τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιας περιουσίας, την αποπληρωμή των δανείων και την συνεχώς αυξανόμενη φορολογική επιβάρυνση, που προκαλούν μεγάλη ζημιά στις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις αλλά και τις μεσαίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ευλογημένη με πλούτη που τα αρπακτικά της Δύσης πολύ θα ήθελαν να οικειοποιηθούν. Όλες οι διαπραγματεύσεις, οι προηγούμενες και οι τωρινές, είχαν στόχο να πιέσουν την ελληνική κυβέρνηση να τους βοηθήσει να το πετύχουν αυτό. Ο ερευνητικός δημοσιογράφος Greg Palast με τον Μιχάλη Νεβραδάκη, σε ένα πρόσφατο άρθρο τους σημειώνουν ότι: "Κάθε χώρα της Ευρωζώνης, εφόσον αδυνατεί να ελέγξει τόσο την αξία του νομίσματός της όσο και τον προϋπολογισμό της και την δημοσιονομική της πολιτική, το μόνο που μπορεί να κάνει για να γίνει ανταγωνιστική και να προσελκύσει επενδύσεις είναι να μειώσει τους εταιρικούς φόρους και το κανονιστικό πλαίσιο".
Οι ρίζες του προβλήματος όμως, πάνε πιο βαθιά από το κοινό νόμισμα. Η τρέχουσα κρίση της Ευρωζώνης είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα της ατζέντας των ελίτ που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την εποχή των κυβερνήσεων Ρήγκαν και Θάτσερ τη δεκαετία του 1980 και κωδικοποιήθηκε με την "Συναίνεση της Ουάσινγκτον". Χρησιμοποιώντας διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και αξιοποιώντας οργανισμούς όπως το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα σαν να ήταν εργαλεία τους, "οι δυνάμεις του διεθνούς χρηματοοικονομικού καπιταλισμού" κατάφεραν να εισβάλουν με ευκολία στη μία χώρα μετά την άλλη, με τοξικά δάνεια που τους έδωσαν την δυνατότητα να ασκήσουν ολοένα και μεγαλύτερη εξουσία, καταληστεύοντας το κοινωνικό κεφάλαιο και μετατρέποντας όλη τη δημόσια περιουσία σε κέντρα ιδιωτικού εταιρικού κέρδους. Ο καθηγητής Carrol Quigley, μέντορας του πρώην προέδρου Bill Clinton, αποκάλυψε πριν από 50 σχεδόν χρόνια ότι "οι δυνάμεις του χρηματοοικονομικού καπιταλισμού είχαν άλλον έναν μακροπρόθεσμο στόχο, να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο σύστημα χρηματοοικονομικού ελέγχου σε ιδιωτικά χέρια, ικανό να κυριαρχεί πάνω στο πολιτικό σύστημα κάθε χώρας και την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της."
Ευτυχώς, στον απόηχο της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης του 2008, το χρήμα και οι τράπεζες έγιναν επιτέλους ξανά θέματα πολιτικής διαβούλευσης.
Ο κόσμος αρχίζει πλέον να αντιλαμβάνεται ότι αυτοί που ελέγχουν το χρήμα ελέγχουν την οικονομία, την πολιτική και σχεδόν όλα τα άλλα. Ωστόσο, έχουμε όλοι πλανηθεί ώστε να παραδώσουμε την δύναμη του χρήματος σε μη εκλεγμένα και συχνά άγνωστα πρόσωπα. Το αποτέλεσμα είναι η υπονόμευση των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων, η αυξανόμενη οικονομική ανισότητα και η φτωχοποίηση των μαζών.
Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο σημείο καμπής ενός αγώνα που συνεχίζεται για ένα μακρύ χρονικό διάστημα. Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πρέπει τώρα να αποφασίσουν αν θα δημιουργήσουν μια "νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων" βασισμένη σε δημοκρατικές κυβερνήσεις από και για τους λαούς τους, ή να επιτρέψουν να οδηγηθούν σαν πρόβατα σε μία νεο-φεουδαρχική κοινωνία που θα κυριαρχείται από λίγους στην κορυφή της διεθνούς τραπεζικής και εταιρικής πυραμίδας.
Την επομένη της νέας εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στις 20 Σεπτεμβρίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συνέχιζε να ισχυρίζεται ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ανακάμψει από τη βαθιά ύφεση εκτός κι αν υπάρξει ελάφρυνση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Όπως δείχνουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, το καλύτερο που μπορεί να πετύχει η ελληνική κυβέρνηση είναι μια επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του χρέους. Κάτι τέτοιο μπορεί να αγοράσει λίγο χρόνο ακόμα αλλά δεν θα είναι αρκετό για να θεραπεύσει την ασθένεια.
Παρόλο τον εκφοβισμό και τις προβλέψεις σχετικά με τις καταστροφικές συνέπειες που θα μπορούσε να προκαλέσει η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ η επιλογή είναι ξεκάθαρη για την ελληνική κυβέρνηση: είτε θα συνεχίσει να παραδίδει τον λαό της και την οικονομία της στον βιασμό και τη λεηλασία, ή θα πρέπει να κηρύξει την ανεξαρτησία της, να αποσυρθεί από την ευρωζώνη και να κάνει ότι χρειάζεται για να ξαναχτίσει την οικονομία της με τους δικούς της όρους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Τώρα που αναγνωρίζουμε ποιά είναι η ατζέντα των ελίτ και η πραγματική φύση των πολιτικών νομισμάτων που χρησιμοποιούνται για να οδηγηθούν σε υποταγή κυβερνήσεις και λαοί, είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να βρούμε τρόπους 1) να απαλλαγούμε από το βάρος των υποχρεώσεων που με δόλο μας επιβλήθηκαν 2) να μειώσουμε την εξάρτηση μας από συστήματα και δομές που μας κλέβουν και μας αποδυναμώνουν και 3) να χτίσουμε λειτουργικά εναλλακτικά συστήματα που εξυπηρετούν το κοινό καλό.
Παρακάτω περιγράφονται τα βήματα που θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα και όποια άλλη χώρα βρεθεί σε παρόμοια δυσμενή θέση.
Όσον αφορά στο χρέος της, η κυβέρνηση χρειάζεται ανάπαυλα και ανακούφιση. Όπως και σε μία εταιρική χρεοκοπία, όλα τα χρέη πρέπει να παγώσουν και να σταματήσει ο εκτοκισμός τους μέχρι την οικονομική αναδιάρθρωση της χώρας. Στη συνέχεια πρέπει να ληφθούν αποφάσεις ως προς το ποιά χρέη θα γίνουν αποδεκτά και ποιά θα απορριφθούν. Οι κρατικές υποχρεώσεις θα πρέπει να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
1. Υποχρεώσεις προς συνταξιοδοτικά ταμεία, δήμους, σχολεία, υπαλλήλους και προμηθευτές. Αυτά πρέπει να εξοφληθούν στο ακέραιο.
2. Υποχρεώσεις προς τράπεζες που δάνεισαν χρήμα το οποίο δημιούργησαν από το τίποτα, και υποχρεώσεις σε υπερεθνικές οντότητες όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, η ΕΚΤ κλπ. Αυτές πρέπει να αποκηρυχτούν με την αιτιολογία ότι είναι παράτυπες, ανήθικες και πιθανόν παράνομες.
3. Νόμιμες υποχρεώσεις προς μη τραπεζικές εταιρείες και συγκεκριμένους άλλους φορείς πρέπει να αποπληρωθούν αλλά η αποπληρωμή τους να επιμηκυνθεί και να επιβληθεί ανώτατο όριο στις ετήσιες πληρωμές, με βάση ένα λογικό ποσοστό του ΑΕΠ, έτσι ώστε να μην προκληθεί υπέρμετρη δυσπραγία στον πληθυσμό.
Η θεμελιώδης ανάγκη κάθε αναπτυγμένης οικονομίας είναι η ύπαρξη ενός μέσου πληρωμών για τη διευκόλυνση των συναλλαγών σε αγαθά και υπηρεσίες. 'Οπως περιγράψαμε πιο πάνω, η χώρα δεν μπορεί να βασιστεί στην ΕΚΤ για την παροχή επαρκούς προσφοράς ευρωνομισμάτων, αλλά ούτε το ευρώ είναι ένα "φιλικό" εργαλείο για να διευκολύνει τις εγχώριες συναλλαγές. Η κυβέρνηση συνεπώς, πρέπει να βρει τρόπους να παρέχει εγχώρια ρευστότητα για την εθνική οικονομία. Αυτό μπορεί να το επιτύχει εκδίδοντας το δικό της εθνικό νόμισμα σε παράλληλη κυκλοφορία με το ευρώ. Θα χρειαστεί όμως να το κάνει με μη πληθωριστικό τρόπο, ώστε να διατηρήσει την ένα προς ένα ισοτιμία του με το ευρώ. Επομένως, οποιοδήποτε νόμισμα εκδοθεί δεν πρέπει να κυκλοφορήσει ως υποχρεωτικό, επιβεβλημένο δια νόμου μέσο συναλλαγής. Μόνο η ίδια η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι υποχρεωμένη να αποδέχεται το νόμισμα της δικής της έκδοσης για την πληρωμή φόρων και άλλων υποχρεώσεων προς αυτήν. Οποιοσδήποτε άλλος θα πρέπει να είναι ελεύθερος να το αρνείται ή να το αποδέχεται με έκπτωση επί της ονομαστικής του αξίας. Ωστόσο, αν εκδίδεται σε σωστή αναλογία ως προς τα αναμενόμενα έσοδα του κράτους, το κρατικό νόμισμα θα γίνεται αποδεκτό στην αγορά.
Τα φορολογικά έσοδα αποτελούν μια στέρεη βάση για την έκδοση ενός κρατικού νομίσματος. Υπάρχουν πολλά ιστορικά προηγούμενα έκδοσης παραστατικών τίτλων ή δικαιωμάτων (Tax Anticipation Warrants) και πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς έχουν προτείνει παρόμοια σχήματα για την Ελλάδα. Υπάρχουν όμως όρια για το κάθε τι και εάν αυτό το νέο κρατικό νόμισμα πρόκειται να είναι απαλλαγμένο από τόκους και πληθωρισμό, το κράτος θα πρέπει ταυτόχρονα με την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού του, να περιορίζει και την ποσότητα των παραστατικών τίτλων που θα εκδίδει σε ένα λογικό ποσοστό των ετησίων εσόδων του. Ακόμα, τα παραστατικά αυτά δεν θα πρέπει να ευνοηθούν με την ιδιότητα του νόμιμα κατοχυρωμένου χρήματος. Εκείνο που θα τους προσδίδει αξία θα είναι η υπόσχεση της ίδιας της κυβέρνησης να τα δέχεται στην ονομαστική τους αξία για την πληρωμή φόρων και λοιπών υποχρεώσεων προς το δημόσιο. Πρέπει να σημειωθεί όμως, ότι τα παραστατικά δικαιώματα με βάση τους αναμενόμενους φόρους δεν αρκούν για την παροχή επαρκούς ρευστότητας, προκειμένου να απογειωθεί η οικονομική δραστηριότητα και να ευημερήσει η οικονομία. Τι άλλο χρειάζεται να γίνει λοιπόν;
Υπάρχει επίσης προηγούμενο 'Αναπτυξιακών δανείων" που παρέχουν δημόσιοι οργανισμοί για να υποστηρίξουν τις εγχώριες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία ώστε να μπουν ξανά σε κίνηση τα γρανάζια της οικονομικής δραστηριότητας και να επιστρέψουν στις δουλειές οι άνεργοι. Η κυβέρνηση λοιπόν θα έπρεπε να ιδρύσει μια Εθνική Αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία να διανέμει κυρίως σε μικρομεσαίες εγχώριες επιχειρήσεις τους αποκαλούμενους "τίτλους ή πιστώσεις επαναπασχόλησης". Αυτοί θα πρέπει να είναι επίσης άτοκοι και να αποπληρώνονται από τους αποδέκτες τους σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα ενός ή το πολύ δύο ετών, αλλά παράλληλα να επανεκδίδονται σε σταθερή βάση για να διατηρούν τη ρευστότητα σε ένα βέλτιστο επίπεδο. Αυτές οι πιστώσεις θα πρέπει να πηγαίνουν κατά προτεραιότητα σε επιχειρήσεις που έχουν αγαθά και υπηρεσίες για άμεση διάθεση στην αγορά. Καθώς τα παραστατικά επαναπασχόλησης θα χρησιμοποιούνται για να πληρώσουν υπαλλήλους και προμηθευτές, θα αρχίσουν να κυκλοφορούν στην εγχώρια οικονομία, επιτρέποντας την διενέργεια μεγάλου αριθμού συναλλαγών πριν από τη λήξη τους. Με την ταυτόχρονη εισροή νομίσματος (παραστατικών τίτλων επαναπασχόλησης) και αγαθών στην αγορά, ο πληθωρισμός και η υποτίμηση θα αποφευχθούν.
Ένα ακόμα βήμα θα ήταν να ενθαρρυνθεί και να υποστηριχτεί η δημιουργία μη κυβερνητικών μέσων πληρωμής. Τα ιδιωτικά και κοινοτικά νομίσματα έχουν μακρά ιστορία και άρχισαν και πάλι να ξεφυτρώνουν σε διάφορα μέρη του κόσμου τα τελευταία 25 χρόνια. Οι περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες είχαν πολύ μικρό αντίκτυπο αλλά αν εφαρμοστούν σωστά, έχουν τεράστιες δυνατότητες. Ιδιωτικά νομίσματα που μπαίνουν σε κυκλοφορία μέσω των δαπανών αξιόπιστων παραγωγών αγαθών και υπηρεσιών με σταθερή ζήτηση, μπορούν να παρέχουν "εγχώρια παραγόμενη" ρευστότητα, άτοκα. Με αντίκρισμα αγαθά και υπηρεσίες που μπορούν να διατεθούν άμεσα στην αγορά, τα ιδιωτικά νομίσματα μπορούν επίσης να κυκλοφορήσουν χωρίς πληθωριστικές επιπτώσεις. Όπως και τα παραστατικά αναμενόμενων φόρων, έχουν τη δύναμη να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και να συνδέσουν πραγματικές ανάγκες με διαθέσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι σιδηροδρομικοί τίτλοι που εκδόθηκαν τον 19ο αιώνα είναι ένα παράδειγμα του πώς οι υπηρεσίες που έχουν αξία μπορούν να “εκχρηματιστούν” και να αποτελέσουν ένα αποδεκτό μέσο συναλλαγής.
Παρόμοια αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν με τη δημιουργία συνεταιρισμών εκκαθάρισης αμοιβαίων πιστώσεων ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν συναλλαγές μεταξύ τους επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Ο Ελβετικός επιχειρηματικός συνεταιριστικός όμιλος WIR που λειτουργεί επί 80 χρόνια, είναι ένα καλό παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής του συστήματος εκκαθάρισης πιστώσεων, όπως επίσης και τα δεκάδες δίκτυα εμπορικών ανταλλαγών που έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν με επιτυχία τις τελευταίες δεκαετίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένα τέτοιο επιτυχημένο δίκτυο ανταλλαγών που επισκέφτηκα πρόσφατα, που φέρει την ονομασία SARDEX, παρέχει ρευστότητα στο νησί της Σαρδηνίας εδώ και πέντε χρόνια μέσω της εκκαθάρισης αμοιβαίων πιστώσεων που παρέχει στα 3.000 μέλη του.
Εν τω μεταξύ, στο επίπεδο της μικρής κοινότητας, συστήματα όπως τα LETS και η ελληνική εκδοχή τους, το ΤΕΜ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα) αγωνίζονται να βρουν τις κατάλληλες διαδικασίες που απαιτούνται για να λειτουργήσουν σε μία αποτελεσματικότερη κλίμακα. Κι αυτά επίσης έχουν τεράστιες δυνατότητες και πλεονεκτήματα, κυρίως αν βρουν τρόπους να εναρμονίσουν τις δομές και τις διαδικασίες τους με αυτές των δικτύων εμπορικών ανταλλαγών.
Είμαστε όλοι μαζί σε αυτή τη μάχη για ελευθερία, κυριαρχία και μια τάξη πραγμάτων με μέτρο τον άνθρωπο. Ο κόσμος παντού πρέπει να δείξει αλληλεγγύη στους λαούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Κι αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή βρίσκονται οι Έλληνες. Έχει υποδειχθεί ότι οι υποστηρικτές αυτών των ιδανικών θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις μικρές, στερημένες από ρευστότητα επιχειρήσεις που λειτουργούν σε μέρη όπως η Ελλάδα, παρέχοντάς τους μικρά δάνεια σε ευρώ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες Crowdsourcing ή οργανώνοντας καμπάνιες Crowdsourcing. Η πραγματικότητα όμως είναι πως ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιες επιχειρήσεις να αντέξουν για λίγο μόλις καιρό ακόμα. Ο λόγος που η ρευστότητα που θα εισαγόταν με αυτό τον τρόπο στην ελληνική οικονομία θα προσέφερε μόνο μία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, οφείλεται στο ότι τα ευρωνομίσματα αργά ή γρήγορα θα διαρρεύσουν από την εγχώρια οικονομία, με την αποπληρωμή εξωτερικών χρεών ή εισαγωγών, ή θα βρεθούν εκτός αγοράς λόγω αποθησαυρισμού μετρητών. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος ώστε τα δάνεια σε ευρώ να παρέχουν μακροπρόθεσμη ρευστότητα που ούτε θα διαρρεύσει από τη χώρα, ούτε θα αποθησαυριστεί.
Τα ευρώ ή τα άλλα πολιτικά νομίσματα (δολάρια, λίρες, ελβετικά φράγκα κλπ.) που δανείζονται θα πρέπει πρώτα να “εξυγιανθούν” και να μετατραπούν σε ένα παράλληλο, εγχώριο νόμισμα που θα μπορεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο στο εσωτερικό της ελληνικής οικονομίας.
Οι crowdfunders ή οι άμεσοι δανειστές μικροδανείων μπορούν να παρέχουν τα ευρώ ή τα άλλα πολιτικά νομίσματα σε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό ο οποίος θα λειτουργεί σαν θεματοφύλακας, παρέχοντας με τη σειρά του δάνεια στις επιλεγμένες επιχειρήσεις με τη μορφή Παραστατικών Τίτλων Αλληλεγγύης (Solidarity Notes, ΣΟΛ). Κάθε ΣΟΛ θα καλύπτεται 100% από καταθέσεις σε ευρώ ή άλλα πολιτικά νομίσματα όπως το ελβετικό φράγκο, ή ακόμα καλύτερα από πραγματικά περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούν να διατηρήσουν την αξία τους ανεξάρτητα από χρεοκοπίες τραπεζών, κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων ή υποτιμήσεις των πολιτικών νομισμάτων από τις νομισματικές αρχές.
Τα ΣΟΛ θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις στις οποίες χορηγούνται, για να πληρώσουν τους υπαλλήλους και τους προμηθευτές τους οι οποίοι με τη σειρά τους θα τα χρησιμοποιούν για να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες από καταστήματα και επαγγελματίες. Τα ΣΟΛ θα αλλάζουν χέρια πολλές φορές μέχρι την τελική αποπληρωμή των δανείων, διάρκειας δύο ή τριών ετών, ίσως και παραπάνω, κυκλοφορώντας στην ελληνική οικονομία παράλληλα με το ευρώ. Καθώς οι επιχειρήσεις-λήπτες των δανείων θα πραγματοποιούν με τη σειρά τους πωλήσεις σε ΣΟΛ, θα συγκεντρώσουν έτσι τα απαιτούμενα ΣΟΛ για να αποπληρώσουν τα δάνειά τους κατά την ωρίμανσή τους. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός τότε θα ακυρώνει τα ΣΟΛ και θα επιστρέφει στους αρχικούς δανειστές το πολιτικό νόμισμα που είχε χρησιμοποιηθεί ως αντίκρισμα για την έκδοση τους. Τα έσοδα που θα προκύψουν από τις επενδύσεις των πολιτικών νομισμάτων που θα φυλάσσει ο μη κερδοσκοπισμός οργανισμός, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των διοικητικών του εξόδων και το τυχόν πλεόνασμα, θα μπορεί να διανεμηθεί ως μέρισμα στους ανθρώπους που παρείχαν τα κεφάλαια.
Το κλειδί για την επιτυχία αυτού του προγράμματος είναι να παρέχονται τα δάνεια αλληλεγγύης σε καθιερωμένες επιχειρήσεις, που παράγουν επιθυμητά από το κοινό και έτοιμα προς διάθεση αγαθά και υπηρεσίες. Για παράδειγμα, είδη διατροφής, φάρμακα, είδη σπιτιού, οικοδομικά υλικά, ενέργεια και άλλα είδη πρώτης ανάγκης καθώς και βασικές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, τα ΣΟΛ παρέχουν το μέσο πληρωμής που απαιτείται για να συνδεθούν τα διαθέσιμα αποθέματα σε αγαθά και οι υπηρεσίες προς παροχή, με τις ανεκπλήρωτες ανάγκες των καταναλωτών.
Η διαδικασία, συνοπτικά, είναι η εξής:
Αν και στις παραπάνω περιπτώσεις αναφερόμαστε στην έκδοση εγχώριων νομισμάτων σε έντυπη μορφή, μπορούν επίσης να εκδοθούν σε ψηφιακή μορφή, με τις συναλλαγές να πραγματοποιούνται με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες ή ακόμα και με τη χρήση των νεότερων τεχνολογιών κινητών τηλεφώνων. Κάθε μία από αυτές τις μορφές υλοποίησης έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η επιλογή της καταλληλότερης οφείλει να ανταποκρίνεται και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες.
Αυτή η προσέγγιση εξυγίανσης και εγχωριοποίησης μπορεί επίσης να εφαρμοστεί για να βελτιώσει την απόδοση πολλών τοπικών νομισμάτων που κυκλοφορούν όταν αγοράζονται με πολιτικά νομίσματα, όπως το Bristol Pound και το Brixton Pound στη Μεγάλη Βρετανία, τα δολάρια Toronto και Salt Sprig Island στον Καναδά και τα Berkshares στις ΗΠΑ.
Πέρα από τις ενέργειες που συνοψίζονται παραπάνω, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει θαρραλέα δράση για την επίλυση των εσωτερικών ανισορροπιών και σφαλμάτων που ταλανίζουν τη χώρα για πολλά χρόνια. Διαφθορά, πελατειακές σχέσεις, φοροδιαφυγή και το υπερβολικό κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει για τις μικρές επιχειρήσεις, είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τέλος, ο ελληνικός λαός πρέπει να ενστερνιστεί το πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας, ώστε να ξανακερδίσει την αξιοπρέπεια του, να επιβιώσει σαν έθνος και να διατηρήσει την ποιότητα ζωής, την εμπειρία της οποίας τόσοι επισκέπτες έρχονται να απολαύσουν. Αν όλα αυτά μπορέσουν να επιτευχθούν, τότε η Ελλάδα, το λίκνο της Δημοκρατίας, θα έχει ανοίξει έναν δρόμο που θα τον ακολουθήσουν και άλλοι λαοί, προς μία καινούργια παγκόσμια τάξη ειρήνης, ελευθερίας και αξιοπρεπούς ζωής για όλους.
( Σφήκα, 10/12/2015)
Ο Τhomas H. Greco, Jr. είναι εκπαιδευτικός, σύμβουλος και συγγραφέας ο οποίος είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ο πλέον ειδικός σε θέματα αχρήματων συστημάτων ανταλλαγών, τοπικών νομισμάτων και χρηματοοικονομικής καινοτομίας. Το πλέον πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο "The End of Money and the Future of Civilization (Chelsea Green, 2009, Floris Books (UK), 2010) " είναι διαθέσιμο στο Amazon. H ιστοσελίδα με την αρθρογραφία του είναι η http://beyondmoney.net/
Άρθρο του Thomas Greco Jr., που Δημοσιεύτηκε την 6η Νοεμβρίου 2015 στο Common Dreams
Το πρόβλημα είναι εξ΄ ολοκλήρου μέσα στο μυαλό σας, είπα στους Έλληνες. Η απάντηση είναι εύκολη, αρκεί να σταματήσετε τις διαρροές. Έχετε τη δύναμη να διεκδικήσετε την ελευθερία που ζητάτε. Πρέπει να υπάρχουν πενήντα τρόποι να αφήσετε το ευρώ. (Simon & Garfunkel)
Έπειτα από το βροντερό "ΟΧΙ" του ελληνικού λαού σχετικά με τους όρους διάσωσης στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και "θεσμών" συνεχίστηκαν με την προσδοκία ότι θα ακολουθούσε μία καλύτερη συμφωνία. Το αποτέλεσμα ήταν το ακριβώς αντίθετο. Οι Έλληνες διαπραγματευτές κατέληξαν να συμφωνήσουν σε ένα μνημόνιο, οι όροι του οποίου ήταν πολύ πιο επαχθείς από εκείνους που είχαν απορρίψει οι ψηφοφόροι. Γιατί;
Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει πτωχεύσει. Αφού παρασύρθηκε στην παγίδα του χρέους και του κοινού νομίσματος από τους δυτικούς ολιγάρχες με διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της εξαπάτησης, η Ελλάδα εξαναγκάστηκε να αποδεχθεί τους επαχθείς όρους των δύο πρώτων μνημονίων. Τώρα της επιβλήθηκε δια ροπάλου και τρίτο μνημόνιο. Το όπλο του εκβιασμού είναι το ίδιο το κοινό νόμισμα, το ευρώ, που κραδαίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Περιορίζοντας το περασμένο καλοκαίρι τη ροή των ευρώ προς τη χώρα, η ΕΚΤ δημιούργησε μία χαοτική κατάσταση στην ελληνική οικονομία. Αυτό και η απειλή για ακόμα βαρύτερη ποινή στο μέλλον, ήταν αρκετό για να γονατίσει την ελληνική κυβέρνηση.
Με το δημόσιο χρέος να φτάνει στο 180% του ΑΕΠ, δεν υπάρχει τρόπος ώστε η χώρα να βγει κάποια στιγμή, μέσω της ανάπτυξης, από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα. Τα δρακόντεια μέτρα που απαιτούν οι πιστωτές θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Ακόμα και το ΔΝΤ παραδέχθηκε (με προφανή διστακτικότητα) ότι κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους είναι απαραίτητη για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η νέα συμφωνία εξαναγκάζει την ελληνική κυβέρνηση να παραχωρήσει ακόμα περισσότερα από τα κυριαρχικά της δικαιώματα και να ανοίξει διάπλατα την οικονομία και τον λαό στην εκμετάλλευση από εταιρικά συμφέροντα και διεθνή τραπεζικά ιδρύματα.
Ενώ η ελληνική κυβέρνηση έχει πτωχεύσει, η ίδια η χώρα δεν είναι φτωχή, τουλάχιστον όχι ακόμα. Ωστόσο, πολλοί από τους όρους και τα μέτρα που επιβάλλονται θα το αλλάξουν αυτό. Οι όροι αυτοί περιλαμβάνουν τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιας περιουσίας, την αποπληρωμή των δανείων και την συνεχώς αυξανόμενη φορολογική επιβάρυνση, που προκαλούν μεγάλη ζημιά στις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις αλλά και τις μεσαίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ευλογημένη με πλούτη που τα αρπακτικά της Δύσης πολύ θα ήθελαν να οικειοποιηθούν. Όλες οι διαπραγματεύσεις, οι προηγούμενες και οι τωρινές, είχαν στόχο να πιέσουν την ελληνική κυβέρνηση να τους βοηθήσει να το πετύχουν αυτό. Ο ερευνητικός δημοσιογράφος Greg Palast με τον Μιχάλη Νεβραδάκη, σε ένα πρόσφατο άρθρο τους σημειώνουν ότι: "Κάθε χώρα της Ευρωζώνης, εφόσον αδυνατεί να ελέγξει τόσο την αξία του νομίσματός της όσο και τον προϋπολογισμό της και την δημοσιονομική της πολιτική, το μόνο που μπορεί να κάνει για να γίνει ανταγωνιστική και να προσελκύσει επενδύσεις είναι να μειώσει τους εταιρικούς φόρους και το κανονιστικό πλαίσιο".
Οι ρίζες του προβλήματος όμως, πάνε πιο βαθιά από το κοινό νόμισμα. Η τρέχουσα κρίση της Ευρωζώνης είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα της ατζέντας των ελίτ που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την εποχή των κυβερνήσεων Ρήγκαν και Θάτσερ τη δεκαετία του 1980 και κωδικοποιήθηκε με την "Συναίνεση της Ουάσινγκτον". Χρησιμοποιώντας διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και αξιοποιώντας οργανισμούς όπως το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα σαν να ήταν εργαλεία τους, "οι δυνάμεις του διεθνούς χρηματοοικονομικού καπιταλισμού" κατάφεραν να εισβάλουν με ευκολία στη μία χώρα μετά την άλλη, με τοξικά δάνεια που τους έδωσαν την δυνατότητα να ασκήσουν ολοένα και μεγαλύτερη εξουσία, καταληστεύοντας το κοινωνικό κεφάλαιο και μετατρέποντας όλη τη δημόσια περιουσία σε κέντρα ιδιωτικού εταιρικού κέρδους. Ο καθηγητής Carrol Quigley, μέντορας του πρώην προέδρου Bill Clinton, αποκάλυψε πριν από 50 σχεδόν χρόνια ότι "οι δυνάμεις του χρηματοοικονομικού καπιταλισμού είχαν άλλον έναν μακροπρόθεσμο στόχο, να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο σύστημα χρηματοοικονομικού ελέγχου σε ιδιωτικά χέρια, ικανό να κυριαρχεί πάνω στο πολιτικό σύστημα κάθε χώρας και την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της."
Ευτυχώς, στον απόηχο της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης του 2008, το χρήμα και οι τράπεζες έγιναν επιτέλους ξανά θέματα πολιτικής διαβούλευσης.
Ο κόσμος αρχίζει πλέον να αντιλαμβάνεται ότι αυτοί που ελέγχουν το χρήμα ελέγχουν την οικονομία, την πολιτική και σχεδόν όλα τα άλλα. Ωστόσο, έχουμε όλοι πλανηθεί ώστε να παραδώσουμε την δύναμη του χρήματος σε μη εκλεγμένα και συχνά άγνωστα πρόσωπα. Το αποτέλεσμα είναι η υπονόμευση των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων, η αυξανόμενη οικονομική ανισότητα και η φτωχοποίηση των μαζών.
Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο σημείο καμπής ενός αγώνα που συνεχίζεται για ένα μακρύ χρονικό διάστημα. Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πρέπει τώρα να αποφασίσουν αν θα δημιουργήσουν μια "νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων" βασισμένη σε δημοκρατικές κυβερνήσεις από και για τους λαούς τους, ή να επιτρέψουν να οδηγηθούν σαν πρόβατα σε μία νεο-φεουδαρχική κοινωνία που θα κυριαρχείται από λίγους στην κορυφή της διεθνούς τραπεζικής και εταιρικής πυραμίδας.
Την επομένη της νέας εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στις 20 Σεπτεμβρίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συνέχιζε να ισχυρίζεται ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να ανακάμψει από τη βαθιά ύφεση εκτός κι αν υπάρξει ελάφρυνση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Όπως δείχνουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, το καλύτερο που μπορεί να πετύχει η ελληνική κυβέρνηση είναι μια επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του χρέους. Κάτι τέτοιο μπορεί να αγοράσει λίγο χρόνο ακόμα αλλά δεν θα είναι αρκετό για να θεραπεύσει την ασθένεια.
Παρόλο τον εκφοβισμό και τις προβλέψεις σχετικά με τις καταστροφικές συνέπειες που θα μπορούσε να προκαλέσει η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ η επιλογή είναι ξεκάθαρη για την ελληνική κυβέρνηση: είτε θα συνεχίσει να παραδίδει τον λαό της και την οικονομία της στον βιασμό και τη λεηλασία, ή θα πρέπει να κηρύξει την ανεξαρτησία της, να αποσυρθεί από την ευρωζώνη και να κάνει ότι χρειάζεται για να ξαναχτίσει την οικονομία της με τους δικούς της όρους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Τώρα που αναγνωρίζουμε ποιά είναι η ατζέντα των ελίτ και η πραγματική φύση των πολιτικών νομισμάτων που χρησιμοποιούνται για να οδηγηθούν σε υποταγή κυβερνήσεις και λαοί, είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να βρούμε τρόπους 1) να απαλλαγούμε από το βάρος των υποχρεώσεων που με δόλο μας επιβλήθηκαν 2) να μειώσουμε την εξάρτηση μας από συστήματα και δομές που μας κλέβουν και μας αποδυναμώνουν και 3) να χτίσουμε λειτουργικά εναλλακτικά συστήματα που εξυπηρετούν το κοινό καλό.
Παρακάτω περιγράφονται τα βήματα που θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα και όποια άλλη χώρα βρεθεί σε παρόμοια δυσμενή θέση.
Διαλογή του Χρέους
Όσον αφορά στο χρέος της, η κυβέρνηση χρειάζεται ανάπαυλα και ανακούφιση. Όπως και σε μία εταιρική χρεοκοπία, όλα τα χρέη πρέπει να παγώσουν και να σταματήσει ο εκτοκισμός τους μέχρι την οικονομική αναδιάρθρωση της χώρας. Στη συνέχεια πρέπει να ληφθούν αποφάσεις ως προς το ποιά χρέη θα γίνουν αποδεκτά και ποιά θα απορριφθούν. Οι κρατικές υποχρεώσεις θα πρέπει να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
1. Υποχρεώσεις προς συνταξιοδοτικά ταμεία, δήμους, σχολεία, υπαλλήλους και προμηθευτές. Αυτά πρέπει να εξοφληθούν στο ακέραιο.
2. Υποχρεώσεις προς τράπεζες που δάνεισαν χρήμα το οποίο δημιούργησαν από το τίποτα, και υποχρεώσεις σε υπερεθνικές οντότητες όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, η ΕΚΤ κλπ. Αυτές πρέπει να αποκηρυχτούν με την αιτιολογία ότι είναι παράτυπες, ανήθικες και πιθανόν παράνομες.
3. Νόμιμες υποχρεώσεις προς μη τραπεζικές εταιρείες και συγκεκριμένους άλλους φορείς πρέπει να αποπληρωθούν αλλά η αποπληρωμή τους να επιμηκυνθεί και να επιβληθεί ανώτατο όριο στις ετήσιες πληρωμές, με βάση ένα λογικό ποσοστό του ΑΕΠ, έτσι ώστε να μην προκληθεί υπέρμετρη δυσπραγία στον πληθυσμό.
Δημιουργία εγχώριας ρευστότητας
Η θεμελιώδης ανάγκη κάθε αναπτυγμένης οικονομίας είναι η ύπαρξη ενός μέσου πληρωμών για τη διευκόλυνση των συναλλαγών σε αγαθά και υπηρεσίες. 'Οπως περιγράψαμε πιο πάνω, η χώρα δεν μπορεί να βασιστεί στην ΕΚΤ για την παροχή επαρκούς προσφοράς ευρωνομισμάτων, αλλά ούτε το ευρώ είναι ένα "φιλικό" εργαλείο για να διευκολύνει τις εγχώριες συναλλαγές. Η κυβέρνηση συνεπώς, πρέπει να βρει τρόπους να παρέχει εγχώρια ρευστότητα για την εθνική οικονομία. Αυτό μπορεί να το επιτύχει εκδίδοντας το δικό της εθνικό νόμισμα σε παράλληλη κυκλοφορία με το ευρώ. Θα χρειαστεί όμως να το κάνει με μη πληθωριστικό τρόπο, ώστε να διατηρήσει την ένα προς ένα ισοτιμία του με το ευρώ. Επομένως, οποιοδήποτε νόμισμα εκδοθεί δεν πρέπει να κυκλοφορήσει ως υποχρεωτικό, επιβεβλημένο δια νόμου μέσο συναλλαγής. Μόνο η ίδια η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι υποχρεωμένη να αποδέχεται το νόμισμα της δικής της έκδοσης για την πληρωμή φόρων και άλλων υποχρεώσεων προς αυτήν. Οποιοσδήποτε άλλος θα πρέπει να είναι ελεύθερος να το αρνείται ή να το αποδέχεται με έκπτωση επί της ονομαστικής του αξίας. Ωστόσο, αν εκδίδεται σε σωστή αναλογία ως προς τα αναμενόμενα έσοδα του κράτους, το κρατικό νόμισμα θα γίνεται αποδεκτό στην αγορά.
Παραστατικά δικαιωμάτων αναμενόμενων φορολογικών εσόδων (Tax Anticipation Warrants)
Τα φορολογικά έσοδα αποτελούν μια στέρεη βάση για την έκδοση ενός κρατικού νομίσματος. Υπάρχουν πολλά ιστορικά προηγούμενα έκδοσης παραστατικών τίτλων ή δικαιωμάτων (Tax Anticipation Warrants) και πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς έχουν προτείνει παρόμοια σχήματα για την Ελλάδα. Υπάρχουν όμως όρια για το κάθε τι και εάν αυτό το νέο κρατικό νόμισμα πρόκειται να είναι απαλλαγμένο από τόκους και πληθωρισμό, το κράτος θα πρέπει ταυτόχρονα με την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού του, να περιορίζει και την ποσότητα των παραστατικών τίτλων που θα εκδίδει σε ένα λογικό ποσοστό των ετησίων εσόδων του. Ακόμα, τα παραστατικά αυτά δεν θα πρέπει να ευνοηθούν με την ιδιότητα του νόμιμα κατοχυρωμένου χρήματος. Εκείνο που θα τους προσδίδει αξία θα είναι η υπόσχεση της ίδιας της κυβέρνησης να τα δέχεται στην ονομαστική τους αξία για την πληρωμή φόρων και λοιπών υποχρεώσεων προς το δημόσιο. Πρέπει να σημειωθεί όμως, ότι τα παραστατικά δικαιώματα με βάση τους αναμενόμενους φόρους δεν αρκούν για την παροχή επαρκούς ρευστότητας, προκειμένου να απογειωθεί η οικονομική δραστηριότητα και να ευημερήσει η οικονομία. Τι άλλο χρειάζεται να γίνει λοιπόν;
Παραστατικοί τίτλοι επαναπασχόλησης (Reemployment notes)
Υπάρχει επίσης προηγούμενο 'Αναπτυξιακών δανείων" που παρέχουν δημόσιοι οργανισμοί για να υποστηρίξουν τις εγχώριες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία ώστε να μπουν ξανά σε κίνηση τα γρανάζια της οικονομικής δραστηριότητας και να επιστρέψουν στις δουλειές οι άνεργοι. Η κυβέρνηση λοιπόν θα έπρεπε να ιδρύσει μια Εθνική Αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία να διανέμει κυρίως σε μικρομεσαίες εγχώριες επιχειρήσεις τους αποκαλούμενους "τίτλους ή πιστώσεις επαναπασχόλησης". Αυτοί θα πρέπει να είναι επίσης άτοκοι και να αποπληρώνονται από τους αποδέκτες τους σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα ενός ή το πολύ δύο ετών, αλλά παράλληλα να επανεκδίδονται σε σταθερή βάση για να διατηρούν τη ρευστότητα σε ένα βέλτιστο επίπεδο. Αυτές οι πιστώσεις θα πρέπει να πηγαίνουν κατά προτεραιότητα σε επιχειρήσεις που έχουν αγαθά και υπηρεσίες για άμεση διάθεση στην αγορά. Καθώς τα παραστατικά επαναπασχόλησης θα χρησιμοποιούνται για να πληρώσουν υπαλλήλους και προμηθευτές, θα αρχίσουν να κυκλοφορούν στην εγχώρια οικονομία, επιτρέποντας την διενέργεια μεγάλου αριθμού συναλλαγών πριν από τη λήξη τους. Με την ταυτόχρονη εισροή νομίσματος (παραστατικών τίτλων επαναπασχόλησης) και αγαθών στην αγορά, ο πληθωρισμός και η υποτίμηση θα αποφευχθούν.
Ιδιωτικά νομίσματα και συστήματα εκκαθάρισης πιστώσεων.
Ένα ακόμα βήμα θα ήταν να ενθαρρυνθεί και να υποστηριχτεί η δημιουργία μη κυβερνητικών μέσων πληρωμής. Τα ιδιωτικά και κοινοτικά νομίσματα έχουν μακρά ιστορία και άρχισαν και πάλι να ξεφυτρώνουν σε διάφορα μέρη του κόσμου τα τελευταία 25 χρόνια. Οι περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες είχαν πολύ μικρό αντίκτυπο αλλά αν εφαρμοστούν σωστά, έχουν τεράστιες δυνατότητες. Ιδιωτικά νομίσματα που μπαίνουν σε κυκλοφορία μέσω των δαπανών αξιόπιστων παραγωγών αγαθών και υπηρεσιών με σταθερή ζήτηση, μπορούν να παρέχουν "εγχώρια παραγόμενη" ρευστότητα, άτοκα. Με αντίκρισμα αγαθά και υπηρεσίες που μπορούν να διατεθούν άμεσα στην αγορά, τα ιδιωτικά νομίσματα μπορούν επίσης να κυκλοφορήσουν χωρίς πληθωριστικές επιπτώσεις. Όπως και τα παραστατικά αναμενόμενων φόρων, έχουν τη δύναμη να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και να συνδέσουν πραγματικές ανάγκες με διαθέσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι σιδηροδρομικοί τίτλοι που εκδόθηκαν τον 19ο αιώνα είναι ένα παράδειγμα του πώς οι υπηρεσίες που έχουν αξία μπορούν να “εκχρηματιστούν” και να αποτελέσουν ένα αποδεκτό μέσο συναλλαγής.
Παρόμοια αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν με τη δημιουργία συνεταιρισμών εκκαθάρισης αμοιβαίων πιστώσεων ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν συναλλαγές μεταξύ τους επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Ο Ελβετικός επιχειρηματικός συνεταιριστικός όμιλος WIR που λειτουργεί επί 80 χρόνια, είναι ένα καλό παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής του συστήματος εκκαθάρισης πιστώσεων, όπως επίσης και τα δεκάδες δίκτυα εμπορικών ανταλλαγών που έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν με επιτυχία τις τελευταίες δεκαετίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένα τέτοιο επιτυχημένο δίκτυο ανταλλαγών που επισκέφτηκα πρόσφατα, που φέρει την ονομασία SARDEX, παρέχει ρευστότητα στο νησί της Σαρδηνίας εδώ και πέντε χρόνια μέσω της εκκαθάρισης αμοιβαίων πιστώσεων που παρέχει στα 3.000 μέλη του.
Εν τω μεταξύ, στο επίπεδο της μικρής κοινότητας, συστήματα όπως τα LETS και η ελληνική εκδοχή τους, το ΤΕΜ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα) αγωνίζονται να βρουν τις κατάλληλες διαδικασίες που απαιτούνται για να λειτουργήσουν σε μία αποτελεσματικότερη κλίμακα. Κι αυτά επίσης έχουν τεράστιες δυνατότητες και πλεονεκτήματα, κυρίως αν βρουν τρόπους να εναρμονίσουν τις δομές και τις διαδικασίες τους με αυτές των δικτύων εμπορικών ανταλλαγών.
Δάνεια αλληλεγγύης
Είμαστε όλοι μαζί σε αυτή τη μάχη για ελευθερία, κυριαρχία και μια τάξη πραγμάτων με μέτρο τον άνθρωπο. Ο κόσμος παντού πρέπει να δείξει αλληλεγγύη στους λαούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Κι αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή βρίσκονται οι Έλληνες. Έχει υποδειχθεί ότι οι υποστηρικτές αυτών των ιδανικών θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις μικρές, στερημένες από ρευστότητα επιχειρήσεις που λειτουργούν σε μέρη όπως η Ελλάδα, παρέχοντάς τους μικρά δάνεια σε ευρώ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες Crowdsourcing ή οργανώνοντας καμπάνιες Crowdsourcing. Η πραγματικότητα όμως είναι πως ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιες επιχειρήσεις να αντέξουν για λίγο μόλις καιρό ακόμα. Ο λόγος που η ρευστότητα που θα εισαγόταν με αυτό τον τρόπο στην ελληνική οικονομία θα προσέφερε μόνο μία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, οφείλεται στο ότι τα ευρωνομίσματα αργά ή γρήγορα θα διαρρεύσουν από την εγχώρια οικονομία, με την αποπληρωμή εξωτερικών χρεών ή εισαγωγών, ή θα βρεθούν εκτός αγοράς λόγω αποθησαυρισμού μετρητών. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος ώστε τα δάνεια σε ευρώ να παρέχουν μακροπρόθεσμη ρευστότητα που ούτε θα διαρρεύσει από τη χώρα, ούτε θα αποθησαυριστεί.
Τα ευρώ ή τα άλλα πολιτικά νομίσματα (δολάρια, λίρες, ελβετικά φράγκα κλπ.) που δανείζονται θα πρέπει πρώτα να “εξυγιανθούν” και να μετατραπούν σε ένα παράλληλο, εγχώριο νόμισμα που θα μπορεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο στο εσωτερικό της ελληνικής οικονομίας.
Πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτό;
Οι crowdfunders ή οι άμεσοι δανειστές μικροδανείων μπορούν να παρέχουν τα ευρώ ή τα άλλα πολιτικά νομίσματα σε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό ο οποίος θα λειτουργεί σαν θεματοφύλακας, παρέχοντας με τη σειρά του δάνεια στις επιλεγμένες επιχειρήσεις με τη μορφή Παραστατικών Τίτλων Αλληλεγγύης (Solidarity Notes, ΣΟΛ). Κάθε ΣΟΛ θα καλύπτεται 100% από καταθέσεις σε ευρώ ή άλλα πολιτικά νομίσματα όπως το ελβετικό φράγκο, ή ακόμα καλύτερα από πραγματικά περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούν να διατηρήσουν την αξία τους ανεξάρτητα από χρεοκοπίες τραπεζών, κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων ή υποτιμήσεις των πολιτικών νομισμάτων από τις νομισματικές αρχές.
Τα ΣΟΛ θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις στις οποίες χορηγούνται, για να πληρώσουν τους υπαλλήλους και τους προμηθευτές τους οι οποίοι με τη σειρά τους θα τα χρησιμοποιούν για να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες από καταστήματα και επαγγελματίες. Τα ΣΟΛ θα αλλάζουν χέρια πολλές φορές μέχρι την τελική αποπληρωμή των δανείων, διάρκειας δύο ή τριών ετών, ίσως και παραπάνω, κυκλοφορώντας στην ελληνική οικονομία παράλληλα με το ευρώ. Καθώς οι επιχειρήσεις-λήπτες των δανείων θα πραγματοποιούν με τη σειρά τους πωλήσεις σε ΣΟΛ, θα συγκεντρώσουν έτσι τα απαιτούμενα ΣΟΛ για να αποπληρώσουν τα δάνειά τους κατά την ωρίμανσή τους. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός τότε θα ακυρώνει τα ΣΟΛ και θα επιστρέφει στους αρχικούς δανειστές το πολιτικό νόμισμα που είχε χρησιμοποιηθεί ως αντίκρισμα για την έκδοση τους. Τα έσοδα που θα προκύψουν από τις επενδύσεις των πολιτικών νομισμάτων που θα φυλάσσει ο μη κερδοσκοπισμός οργανισμός, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των διοικητικών του εξόδων και το τυχόν πλεόνασμα, θα μπορεί να διανεμηθεί ως μέρισμα στους ανθρώπους που παρείχαν τα κεφάλαια.
Το κλειδί για την επιτυχία αυτού του προγράμματος είναι να παρέχονται τα δάνεια αλληλεγγύης σε καθιερωμένες επιχειρήσεις, που παράγουν επιθυμητά από το κοινό και έτοιμα προς διάθεση αγαθά και υπηρεσίες. Για παράδειγμα, είδη διατροφής, φάρμακα, είδη σπιτιού, οικοδομικά υλικά, ενέργεια και άλλα είδη πρώτης ανάγκης καθώς και βασικές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, τα ΣΟΛ παρέχουν το μέσο πληρωμής που απαιτείται για να συνδεθούν τα διαθέσιμα αποθέματα σε αγαθά και οι υπηρεσίες προς παροχή, με τις ανεκπλήρωτες ανάγκες των καταναλωτών.
Η διαδικασία, συνοπτικά, είναι η εξής:
- Οι υποστηρικτές, προμηθεύουν έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμο με καταθέσεις σε ευρώ, δολάρια, λίρες ή άλλα πολιτικά νομίσματα, τα οποία επενδύονται σε διάφορα χρηματοοικονομικά και πραγματικά περιουσιακά στοιχεία.
- Με βάση αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός εκδίδει ένα ιδιωτικό "νόμισμα", το ΣΟΛ, χορηγώντας βραχυπρόθεσμα, άτοκα δάνεια σε εγχώριες επιχειρήσεις και πωλητές βασικών καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών που πληρούν τα κριτήρια που έχουν οριστεί.
- Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν επαναπροσληφθούν άνεργοι και να αξιοποιηθεί το υπερβάλλον παραγωγικό δυναμικό.
- ενώ ταυτόχρονα θα ικανοποιούνται βασικές ανάγκες χωρίς τον κίνδυνο του πληθωρισμού.
- Τα δάνεια σε ΣΟΛ θα αποπληρώνονται στη λήξη τους στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό και το αντίστοιχο ποσό θα ακυρώνεται.
- Τα περιουσιακά στοιχεία που κάλυπταν το δάνειο ρευστοποιούνται και οι καταθέσεις επιστρέφονται στους αρχικούς δωρητές.
- Η διαδικασία είναι συνεχής καθώς νέες καταθέσεις επιτρέπουν την έκδοση νέων ΣΟΛ.
Αν και στις παραπάνω περιπτώσεις αναφερόμαστε στην έκδοση εγχώριων νομισμάτων σε έντυπη μορφή, μπορούν επίσης να εκδοθούν σε ψηφιακή μορφή, με τις συναλλαγές να πραγματοποιούνται με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες ή ακόμα και με τη χρήση των νεότερων τεχνολογιών κινητών τηλεφώνων. Κάθε μία από αυτές τις μορφές υλοποίησης έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η επιλογή της καταλληλότερης οφείλει να ανταποκρίνεται και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες.
Αυτή η προσέγγιση εξυγίανσης και εγχωριοποίησης μπορεί επίσης να εφαρμοστεί για να βελτιώσει την απόδοση πολλών τοπικών νομισμάτων που κυκλοφορούν όταν αγοράζονται με πολιτικά νομίσματα, όπως το Bristol Pound και το Brixton Pound στη Μεγάλη Βρετανία, τα δολάρια Toronto και Salt Sprig Island στον Καναδά και τα Berkshares στις ΗΠΑ.
Πέρα από τις ενέργειες που συνοψίζονται παραπάνω, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει θαρραλέα δράση για την επίλυση των εσωτερικών ανισορροπιών και σφαλμάτων που ταλανίζουν τη χώρα για πολλά χρόνια. Διαφθορά, πελατειακές σχέσεις, φοροδιαφυγή και το υπερβολικό κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει για τις μικρές επιχειρήσεις, είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τέλος, ο ελληνικός λαός πρέπει να ενστερνιστεί το πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας, ώστε να ξανακερδίσει την αξιοπρέπεια του, να επιβιώσει σαν έθνος και να διατηρήσει την ποιότητα ζωής, την εμπειρία της οποίας τόσοι επισκέπτες έρχονται να απολαύσουν. Αν όλα αυτά μπορέσουν να επιτευχθούν, τότε η Ελλάδα, το λίκνο της Δημοκρατίας, θα έχει ανοίξει έναν δρόμο που θα τον ακολουθήσουν και άλλοι λαοί, προς μία καινούργια παγκόσμια τάξη ειρήνης, ελευθερίας και αξιοπρεπούς ζωής για όλους.
( Σφήκα, 10/12/2015)
Ο Τhomas H. Greco, Jr. είναι εκπαιδευτικός, σύμβουλος και συγγραφέας ο οποίος είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ο πλέον ειδικός σε θέματα αχρήματων συστημάτων ανταλλαγών, τοπικών νομισμάτων και χρηματοοικονομικής καινοτομίας. Το πλέον πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο "The End of Money and the Future of Civilization (Chelsea Green, 2009, Floris Books (UK), 2010) " είναι διαθέσιμο στο Amazon. H ιστοσελίδα με την αρθρογραφία του είναι η http://beyondmoney.net/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου