Κώστας Ντουντουλάκης 29/11/2017
Εισαγωγικές στροφές του Ερωτόκριτου
"Tοῦ κύκλου τὰ γυρίσματα, ποὺ ἀνεβοκατεβαίνουν,
Καὶ τοῦ τροχοῦ, π' ὥρες ψηλὰ κι ὥρες στὰ βάθη πηαίνουν
Μὲ τοῦ καιροῦ τ' ἀλλάματα, ποὺ ἀναπαημὸ δὲν ἔχουν,
Μὰ στὸ καλό κι εἰς τὸ κακὸ περιπατοῦν καὶ τρέχουν.
Καὶ τῶν ἀρμάτω οἱ ταραχές, ὄχθρητες, καὶ τὰ βάρη,
Τοῦ Ἔρωτα οἱ μπόρεσες καὶ τσῆ Φιλιᾶς ἡ χάρη.
Αὐτά νὰ μ’ ἐκινήσασι τὴ σήμερον ἡμέρα,
Ν’ ἀναθιβάλω καὶ νὰ πῶ τὰ κάμαν καὶ τὰ φέρα
Μιὰ κόρη κι ἕνας ἄγουρος, ποὺ μπερδευτήκα ὁμάδι
Σὲ μιὰ φιλιάν ἀμάλαγη, μὲ δίχως ἀσκημάδι.
Τσὶ περαζούμενους καιρούς πού Ἕλληνες ὁρίζα
Κι ὁποὺ δὲν εἶχ’ ἡ πίστη τως θεμέλιο μηδὲ ρίζα,
Τότε μιὰ ἀγάπη μπιστικὴ στὸν κόσμο ἐφανερώθη
Κι ἐγράφτη μέσα στὴν καρδιά κι οὐδὲ ποτὲ τση ελειώθη.
Εἰς τὴν Ἀθήνα ποὺ ἤτονε τσῆ μάθησης ἡ βρώσις
Καὶ τὸ θρονὶ τῆς ἀρετῆς κι ὁ ποταμός τσῆ γνώσης,
Ῥήγας μεγάλος ὅριζε την ἄξα χώρα ἐκείνη,
Ἡράκλη τον ἐλέγασι, ἐξακουστὸς ἐγίνη.
Ἀπό μικρός παντρεύτηκε καὶ συντροφιάστη ὁμάδι
Μὲ ταίρι ὁποὺ ποτὲ κανεὶς δὲν τοῦ `βρισκε ψεγάδι.
Ἀρτέμη την ἐλέγασι τὴ ῥήγισσαν ἐκείνη,
Ἄλλη καμιὰ στὴ φρόνεψη ἴσα τση δεν ἐγίνη..."
Στους παραπάνω σημειωμένους με έντονο μελάνι στίχους, είναι εξόφθαλμη η λογική -εννοιολογική αντίφαση των πρώτων δύο προς τους επόμενους δύο στίχους.
Πώς είναι δυνατό να πιστεύει ο επί βενετοκρατίας της Κρήτης και τουρκοκρατίας της υπόλοιπης Ελλάδας μεγάλος μας ποιητής, αφενός πως όταν ορίζαν την Ελλάδα οι Έλληνες "δεν είχε η πίστη τους" (φιλοσοφικό, λογικό, ηθικό, συμβολιστικό κλπ) "θεμέλιο μηδέ ρίζα", αφετέρου όμως να διαλαλεί πως η Αθήνα "ἤτονε τσῆ μάθησης ἡ βρώσις καὶ τὸ θρονὶ τῆς ἀρετῆς κι ὁ ποταμός τσῆ γνώσης";...
Αν τα φιλοσοφικά, επιστημονικά, θρησκευτικά, ηθικά, αισθητικά, πολιτισμικά, πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω μιας κοινωνίας, ενός λαού, είναι σαθρά, αν δεν έχουν λογική τεκμηρίωση και αξία ευγενών στόχων ζωής, είναι ολωσδιόλου αδύνατο να συνιστά μια τέτοια κοινωνία τροφή της μάθησης, θρόνο αρετής και ποταμό γνώσης!
Η αιτία της αντίφασης προφανώς, αν σκεφτούμε τον μεσαιωνικό απολυταρχικό θρησκοληπτικό σκοταδισμό και μισαλλοδοξία της εποχής που έζησε ο Βιντσέντζος Κορνάρος είναι πως ο ποιητής, γνώστης και θαυμαστής τού πέραν κάθε συγκρίσεως με την εποχή του, ελληνικού πνεύματος, προσπαθεί να μην δώσει λαβή στους Βενετούς μα και Ρωμιούς πολιτικούς και εκκλησιαστικούς άρχοντες.
Λέω Ρωμιούς γιατί έτσι και μόνο αυτοπροσδιορίζονταν συλλήβδην όλοι οι πάλαι ποτέ υποτελείς στους Ρωμαίους και μετά στους Οθωμανούς. Η έννοια και λέξη Έλλην-ελληνικό, τότε ήταν για το αρχοντολόι και για το δυτικό και ανατολικό ανώτερο ιερατείο ύβρις, κάτι το φθονερά μισούμενο. Αρκεί μια ματιά σε βιβλία θαρραλέων φωτεινών μυαλών του 18ου-19ου αιώνα όπως "Ανωνύμου του Έλληνος-Ελληνική Νομαρχία και η "Αδελφική Διδασκαλία"-απάντηση του Αδαμαντίου Κοραή το1798 στο πατριαρχικό κήρυγμα υποτέλειας στους Σουλτάνους με τίτλο "Πατρική Διδασκαλία". Μα προπαντός στα "Εφτά αναθέματα κατά Ελλήνων" των "ιερών βιβλίων" κατά την λεγόμενη "Κυριακή της Ορθοδοξίας"-ειδωλολατρικής επαναφοράς των εικόνων από αυτούς που υβρίζουν ως ειδωλολάτρες τάχα τους Έλληνες, που ποτέ δεν απέδιδαν ..."θαυματουργές" ιδιότητες σε μπογιές και ξύλα, σε αγάλματα ή σε ...ρούχα και παπούτσια "αγίων"!...
Έτσι κατάφερε ευφυώς ο Κορνάρος να εξυμνήσει με βαθιά ρομαντική διάθεση την φωτεινή πνευματικότητα και αρετή των φθονούμενων και κατασυκοφαντούμενων Ελλήνων, χωρίς να μπορεί να κατηγορηθεί γιαυτό...
Κώστας Ντουντουλάκης
Εισαγωγικές στροφές του Ερωτόκριτου
"Tοῦ κύκλου τὰ γυρίσματα, ποὺ ἀνεβοκατεβαίνουν,
Καὶ τοῦ τροχοῦ, π' ὥρες ψηλὰ κι ὥρες στὰ βάθη πηαίνουν
Μὲ τοῦ καιροῦ τ' ἀλλάματα, ποὺ ἀναπαημὸ δὲν ἔχουν,
Μὰ στὸ καλό κι εἰς τὸ κακὸ περιπατοῦν καὶ τρέχουν.
Καὶ τῶν ἀρμάτω οἱ ταραχές, ὄχθρητες, καὶ τὰ βάρη,
Τοῦ Ἔρωτα οἱ μπόρεσες καὶ τσῆ Φιλιᾶς ἡ χάρη.
Αὐτά νὰ μ’ ἐκινήσασι τὴ σήμερον ἡμέρα,
Ν’ ἀναθιβάλω καὶ νὰ πῶ τὰ κάμαν καὶ τὰ φέρα
Μιὰ κόρη κι ἕνας ἄγουρος, ποὺ μπερδευτήκα ὁμάδι
Σὲ μιὰ φιλιάν ἀμάλαγη, μὲ δίχως ἀσκημάδι.
Τσὶ περαζούμενους καιρούς πού Ἕλληνες ὁρίζα
Κι ὁποὺ δὲν εἶχ’ ἡ πίστη τως θεμέλιο μηδὲ ρίζα,
Τότε μιὰ ἀγάπη μπιστικὴ στὸν κόσμο ἐφανερώθη
Κι ἐγράφτη μέσα στὴν καρδιά κι οὐδὲ ποτὲ τση ελειώθη.
Εἰς τὴν Ἀθήνα ποὺ ἤτονε τσῆ μάθησης ἡ βρώσις
Καὶ τὸ θρονὶ τῆς ἀρετῆς κι ὁ ποταμός τσῆ γνώσης,
Ῥήγας μεγάλος ὅριζε την ἄξα χώρα ἐκείνη,
Ἡράκλη τον ἐλέγασι, ἐξακουστὸς ἐγίνη.
Ἀπό μικρός παντρεύτηκε καὶ συντροφιάστη ὁμάδι
Μὲ ταίρι ὁποὺ ποτὲ κανεὶς δὲν τοῦ `βρισκε ψεγάδι.
Ἀρτέμη την ἐλέγασι τὴ ῥήγισσαν ἐκείνη,
Ἄλλη καμιὰ στὴ φρόνεψη ἴσα τση δεν ἐγίνη..."
Στους παραπάνω σημειωμένους με έντονο μελάνι στίχους, είναι εξόφθαλμη η λογική -εννοιολογική αντίφαση των πρώτων δύο προς τους επόμενους δύο στίχους.
Πώς είναι δυνατό να πιστεύει ο επί βενετοκρατίας της Κρήτης και τουρκοκρατίας της υπόλοιπης Ελλάδας μεγάλος μας ποιητής, αφενός πως όταν ορίζαν την Ελλάδα οι Έλληνες "δεν είχε η πίστη τους" (φιλοσοφικό, λογικό, ηθικό, συμβολιστικό κλπ) "θεμέλιο μηδέ ρίζα", αφετέρου όμως να διαλαλεί πως η Αθήνα "ἤτονε τσῆ μάθησης ἡ βρώσις καὶ τὸ θρονὶ τῆς ἀρετῆς κι ὁ ποταμός τσῆ γνώσης";...
Αν τα φιλοσοφικά, επιστημονικά, θρησκευτικά, ηθικά, αισθητικά, πολιτισμικά, πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω μιας κοινωνίας, ενός λαού, είναι σαθρά, αν δεν έχουν λογική τεκμηρίωση και αξία ευγενών στόχων ζωής, είναι ολωσδιόλου αδύνατο να συνιστά μια τέτοια κοινωνία τροφή της μάθησης, θρόνο αρετής και ποταμό γνώσης!
Η αιτία της αντίφασης προφανώς, αν σκεφτούμε τον μεσαιωνικό απολυταρχικό θρησκοληπτικό σκοταδισμό και μισαλλοδοξία της εποχής που έζησε ο Βιντσέντζος Κορνάρος είναι πως ο ποιητής, γνώστης και θαυμαστής τού πέραν κάθε συγκρίσεως με την εποχή του, ελληνικού πνεύματος, προσπαθεί να μην δώσει λαβή στους Βενετούς μα και Ρωμιούς πολιτικούς και εκκλησιαστικούς άρχοντες.
Λέω Ρωμιούς γιατί έτσι και μόνο αυτοπροσδιορίζονταν συλλήβδην όλοι οι πάλαι ποτέ υποτελείς στους Ρωμαίους και μετά στους Οθωμανούς. Η έννοια και λέξη Έλλην-ελληνικό, τότε ήταν για το αρχοντολόι και για το δυτικό και ανατολικό ανώτερο ιερατείο ύβρις, κάτι το φθονερά μισούμενο. Αρκεί μια ματιά σε βιβλία θαρραλέων φωτεινών μυαλών του 18ου-19ου αιώνα όπως "Ανωνύμου του Έλληνος-Ελληνική Νομαρχία και η "Αδελφική Διδασκαλία"-απάντηση του Αδαμαντίου Κοραή το1798 στο πατριαρχικό κήρυγμα υποτέλειας στους Σουλτάνους με τίτλο "Πατρική Διδασκαλία". Μα προπαντός στα "Εφτά αναθέματα κατά Ελλήνων" των "ιερών βιβλίων" κατά την λεγόμενη "Κυριακή της Ορθοδοξίας"-ειδωλολατρικής επαναφοράς των εικόνων από αυτούς που υβρίζουν ως ειδωλολάτρες τάχα τους Έλληνες, που ποτέ δεν απέδιδαν ..."θαυματουργές" ιδιότητες σε μπογιές και ξύλα, σε αγάλματα ή σε ...ρούχα και παπούτσια "αγίων"!...
Έτσι κατάφερε ευφυώς ο Κορνάρος να εξυμνήσει με βαθιά ρομαντική διάθεση την φωτεινή πνευματικότητα και αρετή των φθονούμενων και κατασυκοφαντούμενων Ελλήνων, χωρίς να μπορεί να κατηγορηθεί γιαυτό...
Κώστας Ντουντουλάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου