Climate Strike: ένας βολικός ξεσηκωμός;

Του Βασίλη Ξυδιά

Αρκετά χρόνια τώρα προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει με την κλιματική αλλαγή και μελετώ ό,τι σχετικό πέφτει στην αντίληψή μου. Αν και δεν έχω καταφέρει να καταλήξω σε κάποιο ξεκάθαρο συμπέρασμα, οφείλω να πω πως δεν έχω πειστεί από τη θεωρία της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής· άποψη, που δεκαετίες τώρα προβάλλεται ομόφωνα από τον ΟΗΕ, τους περιβαλλοντολόγους, τις οικολογικές οργανώσεις, τα μέσα ενημέρωσης κ.ά. σαν ένα είδος «παγκόσμιας σταθεράς». 

Υπάρχει επιστημονικός αντίλογος απέναντι στη θεωρία αυτή, που λέει με δυο λόγια: 

α) Ότι είναι παραπλανητικό το να μιλάμε για κλιματική αλλαγή σαν κάτι πρωτοφανές, αφού το κλίμα της γης δεν έπαψε ποτέ να αλλάζει, και μάλιστα με διακυμάνσεις πολύ μεγαλύτερες απ’ αυτές των τελευταίων δεκαετιών και με πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις στις ανθρώπινες κοινωνίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επονομαζόμενη «Εποχή του Μικρού Παγετώνα» (Little Ice Age), που επηρέασε δραματικά την Ευρώπη μεταξύ 14ου και 19ου αιώνα.

 β) Ότι η κύρια αιτία για τις μεγάλες αλλαγές κλίματος, τόσο στο παρελθόν όσο και στις μέρες μας, είναι η ηλιακή δραστηριότητα (ηλιακές κηλίδες κ.λπ.), με δευτερεύουσες αιτίες τη μετατόπιση του άξονα της γης και τα ηφαίστεια, και όχι τόσο –ενδεχομένως και καθόλου– τα λεγόμενα «αέρια του θερμοκηπίου» (διοξείδιο του άνθρακα κ.ά.). 

Μια καλή σύνοψη του αντιλόγου αυτού μπορεί κανείς να βρει στο ντοκιμαντέρ «Η μεγάλη απάτη της πλανητικής υπερθέρμανσης” (The Great Global Warming Swindle) που προβλήθηκε το 2007 από το βρετανικό Channel 4 – κάτι σαν απάντηση στην «Άβολη Αλήθεια» του Αλ Γκορ. 

Εννοείται πως τα αντιρρητικά επιχειρήματα δεν αθωώνουν τον σύγχρονο πολιτισμό για τον εν πολλοίς αντιοικολογικό χαρακτήρα του και για τις επιπτώσεις του στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή, μας κάνουν όμως προσεκτικούς στο να διακρίνουμε ό,τι επηρεάζει το κλίμα σε πλανητική κλίμακα με ό,τι συνιστά ρύπανση ή περιβαλλοντική καταστροφή σε τοπικό, εθνικό ή και σε διεθνικό-περιφερειακό επίπεδο. 

Διότι, ενώ εκ πρώτης όψεως θα φανταζόταν κανείς ότι οι τρόποι αντιμετώπισης της οικολογικής ανισορροπίας στα διάφορα επίπεδα είναι ίδιοι ή συμβατοί μεταξύ τους, τελικά, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι διάφορες πολιτικές, μοιάζει σαν να συμβαίνει το αντίθετο. Πολλές φορές τα μέτρα που λαμβάνονται ενάντια, υποτίθεται, στην κλιματική αλλαγή –όπως για παράδειγμα οι τεράστιες ανεμογεννήτριες που αλλοιώνουν τους ορεινούς όγκους– προκαλούν φοβερές περιβαλλοντικές καταστροφές σε τοπικό επίπεδο· καταστροφές τις οποίες παραβλέπουν σαν αναγκαίο «περιβαλλοντικό κόστος» όσοι προτάσσουν –ή υποκρίνονται ότι προτάσσουν–τη σωτηρία του πλανήτη. 

Εν πάση περιπτώσει, θα περίμενα οι οπαδοί της κλιματικής ορθοδοξίας να επιδιώκουν τη συζήτηση χάριν και της επιστήμης, και του ορθού λόγου και της δημοκρατίας. Αντ’ αυτού όμως βλέπω πως, έχοντας στα χέρια τους όλα τα μέσα (πολιτικούς θεσμούς, χρηματοδότηση, προπαγάνδα), είτε αποσιωπούν εντελώς τον αντίλογο, είτε τον λοιδορούν αποκαλώντας τον «ψευδοεπιστήμη», την οποία ταυτίζουν με τον Τραμπ, τους διεθνείς «πετρελαιάδες» και –οπωσδήποτε– με τον λαϊκισμό. Όλα αυτά είναι κατά τη γνώμη μου αβάσιμα. Διότι συμφέροντα προφανώς και υπάρχουν, αλλά αυτά βρίσκονται πίσω και από τη μία και από την άλλη άποψη. Και θα έλεγα πως δεν μπορεί κανείς να δει ποια ακριβώς συμφέροντα ταυτίζονται με ποια άποψη αφού οι φοβεροί «μολυντές» (πετρελαιάδες κ.λπ.) είναι οι ίδιοι που προωθούν και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την Πράσινη Οικονομία γενικώς. Αλλά και από ιδεολογικοπολιτική άποψη είναι σαφές ότι και στα δύο στρατόπεδα υπάρχουν ταυτοχρόνως «αριστερές» και «δεξιές» εκφράσεις. Για παράδειγμα: δείτε, αν δεν το έχετε δει, το σατιρικό βιντεάκι «Save the Planet!» του George Carlin (υπάρχει και με ελληνικούς υπότιτλους). Επομένως το να ταυτίζονται όλοι όσοι έχουν αντιρρήσεις με την ακροδεξιά, τον ανορθολογισμό και τους μολυντές, δεν είναι κατ’ εμέ τίποτα περισσότερο από απλοϊκή και απλουστευτική προπαγάνδα. 

Είπα και στην αρχή ότι μου είναι αδύνατον να παρακολουθήσω τα εκατέρωθεν επιχειρήματα από ένα επιστημονικό επίπεδο και πέρα. Βλέπω όμως τον ασφυκτικό έλεγχο που ασκείται τόσο επί της επιστημονικής κοινότητας, όσο και επί της κοινής γνώμης. Και αυτό με τοποθετεί ενστικτωδώς στην αντίθετη θέση απ’ αυτή της κλιματικής ορθοδοξίας.



Η ΣΦΗΚΑ: #ClimateStrike: ένας βολικός ξεσηκωμός;: Του Βασίλη Ξυδιά Μόλις έξι μήνες πέρασαν από τότε η μικρή Γκρέτα Τούνμπεργκ βγήκε στους δρόμους, και το παγκόσμιο κατεστημένο έχει εν...