Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021

Ο ρόλος των αναρχικών στην "Εξέγερση της Κροστάνδης" στην ΕΣΣΔ του 1921

του Δημήτρη Πατέλη


Γιατί κάποιοι εκθειάζουν την εξέγερση της Κρονστάνδης; Πόσο "επαναστατικό" ήταν το κεντρικό της σύνθημα: "Σοβιέτ χωρίς Εβραίους και κομμουνιστές;"

Μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση και τους επεμβατικούς πολέμους υπήρχαν στη Σοβιετική Ενωση αρκετά οικονομικά, πολιτικά προβλήματα. 
Οι αγρότες δεν ήταν ευχαριστημένοι με την υποχρέωσή τους να παραδίδουν τα προϊόντα τους, ήθελαν σαν μικροπαραγωγοί να διαθέτουν ελεύθερα τα προϊόντα της δουλιάς τους, να τα πουλάνε στην αγορά και ν' αγοράζουν μ' αυτά βιομηχανικά είδη. Την δυσαρέσκεια των αγροτών την εκμεταλλεύτηκαν αμέσως τα απομεινάρια των αντεπαναστατικών κομμάτων. Αποκόμισαν κέρδη από τις δυσκολίες της μετάβασης από τον πόλεμο στην ειρηνική οικοδόμηση. Κατόρθωσαν σε διάφορα μέρη να παρακινήσουν τους αγρότες σε εξέγερση. 
Αρχές Μάρτη του 1921 ξέσπασε μια ανταρσία στην Κρονστάνδη
Στον Τύπο της διεθνούς αστικής τάξης αυτή η ανταρσία βρήκε τεράστια απήχηση και χαιρετήθηκε σαν μια «λαϊκή επανάσταση». Κι έκαναν τα πάντα, ώστε η Κρονστάνδη να γίνει ένα «πανρωσικό κέντρο εξέγερσης».
Η Κρονστάνδη ήταν βάση του στόλου της Βαλτικής. Και υπήρχαν επαναστάτες ναύτες, που είχαν συμβάλει σημαντικά στην Οχτωβριανή Επανάσταση. Το γεγονός ότι τώρα ξεσηκώνονταν πάλι ναύτες, έδινε το σύνθημα για μια γενικότερη κινητοποίηση. Ομως οι ναύτες του 1921 δεν ήταν πια οι ναύτες του 1917. Πολλοί επαναστάτες ναυτικοί είχαν σκοτωθεί ή έπαιρναν μέρος στην ανοικοδόμηση της οικονομίας. 
Στις αρχές του 1921 σχεδόν 80% των ναυτών στην Κρονστάνδη ήταν γιοι αγροτών, κύρια μεσαίων, που δεν ήταν ευχαριστημένοι με την υποχρέωση παράδοσης των προϊόντων. Οι αλλαγές στη σύνθεση των πληρωμάτων του στόλου της Βαλτικής βρήκαν αντανάκλαση και στην κομματική οργάνωση της Κρονστάνδης. Αυτό το αξιοποίησαν σοσιαλεπαναστάτες, μενσεβίκοι κι άλλες αντεπαναστατικές ομάδες, αλλά και γνήσιοι λευκοφρουροί. 
Οι ηγέτες της ανταρσίας στην Κρονστάνδη έριχναν συνθήματα όπως: «Η εξουσία στα σοβιέτ, αλλά όχι στους μπολσεβίκους!»
Στις 18 Μάρτη του 1921 ύστερα από μάχες, ο ναύσταθμος καταλήφθηκε από μονάδες του Κόκκινου Στρατού, που είχαν ενισχυθεί με χιλιάδες κομμουνιστές - μεταξύ τους ήταν 300 αντιπρόσωποι και προσκαλεσμένοι του 10ου Συνεδρίου του ΚΚ Ρωσίας.

Βλαντίμιρ Ιλιτς Λένιν
Στην εργασία του «Σχετικά με τη φορολογία σε είδος», ο Λένιν ερεύνησε λεπτομερέστατα τις αιτίες και τα βαθύτερα αίτια των εξελίξεων στην Κρονστάνδη. Ετσι στο σχέδιο αυτής της μπροσούρας διαβάζουμε: "Η οικονομία μεταβλήθηκε την άνοιξη του 1921 σε πολιτική."
"Κρονστάνδη"» (Β.Ι. Λένιν: Εργα, γερμ. Εκδ., τομ. 32, σελ. 339). 
Στην ίδια την μπροσούρα ο Λένιν γράφει:
«Η άνοιξη του 1921 έφερε κύρια σαν συνέπεια της κακιάς σοδειάς και της επιδημίας στα ζώα, μια ραγδαία όξυνση στην κατάσταση της αγροτιάς που ήταν ήδη εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας του πολέμου και του αποκλεισμού. Επακόλουθο αυτής της όξυνσης ήταν πολιτικές αμφιταλαντεύσεις, που, σε γενικές γραμμές ανταποκρίνονται στην εσωτερική "φύση" του μικροπαραγωγού. Η πιο χοντρή έκφραση αυτών των αμφιταλαντεύσεων ήταν η ανταρσία στην Κρονστάνδη.
»Το χαρακτηριστικότερο στα γεγονότα της Κρονστάνδης είναι ακριβώς οι ταλαντεύσεις του μικροαστικού στοιχείου. Τίποτε σχεδόν διαμορφωμένο, ξεκάθαρο, συγκεκριμένο δεν υπάρχει. Νεφελώδη συνθήματα όπως «ελευθερία», «ελεύθερο εμπόριο», «απελευθέρωση από το ζυγό», «σοβιέτ χωρίς μπολσεβίκους», ή «επανεκλογή των σοβιέτ» ή «λύτρωση από τη δικτατορία του κόμματος» κλπ. Τόσο οι μενσεβίκοι όσο και οι σοσιαλεπαναστάτες διακηρύσσουν ότι το κίνημα της Κρονστάνδης είναι "δικό τους" κίνημα... Ολόκληρη η συμμορία των λευκοφρουρών κινητοποιείται αστραπιαία για την Κρονστάνδη, με ταχύτητα, μπορεί να πει κανείς τηλεγράφου... Πάνω από μισή εκατοντάδα ρωσικές εφημερίδες των λευκοφρουρών που κυκλοφορούν στο εξωτερικό, επιδίδονται σε μια λυσσαλέα καμπάνια "για την Κρονστάνδη". Οι μεγάλες τράπεζες, όλες οι δυνάμεις του χρηματιστικού κεφαλαίου διοργανώνουν εράνους για την υποστήριξη της Κρονστάνδης. Η δήλωση του Μάρτοφ στη βερολινέζικη εφημερίδα του ότι η Κρονστάνδη δε διακήρυξε μόνο μενσεβίκικα συνθήματα, αλλά κι απέδειξε ακόμα, ότι είναι δυνατό ένα αντιμπολσεβίκικο κίνημα, που να μην υπηρετεί εντελώς τους λευκοφρουρούς, τους καπιταλιστές και τους γαιοκτήμονες, η δήλωση αυτή αποτελεί κλασικό παράδειγμα ενός αυτάρεσκου μικροαστού ναρκίσσου. Ας κλείσουμε λοιπόν τα μάτια μπρος στο γεγονός, ότι όλοι οι γνήσιοι λευκοφρουροί χειροκροτούσαν τους αποστάτες της Κρονστάνδης και ότι συγκέντρωναν χρήματα για την υποστήριξή της από τις τράπεζες».
»Ο Μιλιούκοφ έχει δίκιο σε σύγκριση με τον Τσέρνοφ και τον Μάρτοφ, όταν αποκαλύπτει ποια είναι η πραγματική τακτική της πραγματικής δύναμης των λευκοφρουρών, της δύναμης των καπιταλιστών και γαιοκτημόνων: Ας υποστηρίξουμε οποιονδήποτε, όποιος κι αν είναι, ακόμα και τους αναρχικούς και οποιαδήποτε σοβιετική εξουσία, αρκεί μονάχα να ανατραπούν οι μπολσεβίκοι, αρκεί μονάχα να επιτευχθεί μια μετατόπιση της εξουσίας...!! Μόνο μια μετατόπιση της εξουσίας, μακριά από τους μπολσεβίκους, αδιάφορο αν θα είναι λίγο προς τα δεξιά ή λίγο προς τ' αριστερά, τα υπόλοιπα θα βρεθούν!! - σ' αυτό ο Μιλιούκοφ έχει πέρα ως πέρα δίκιο. Αυτή είναι μια ταξική αλήθεια που επιβεβαιώνεται απ' ολόκληρη την ιστορία των επαναστάσεων όλων των χωρών, απ' ολόκληρη την περίοδο της νεότερης ιστορίας από τον Μεσαίωνα κι εδώ. Τους κατακερματισμένους μικροπαραγωγούς, τους αγρότες, τους αφομοιώνει οικονομικά και πολιτικά είτε η αστική τάξη είτε το προλεταριάτο... για κάποιον "τρίτο" δρόμο, για κάποια "τρίτη" δύναμη μπορούν να φλυαρούν και να ονειρεύονται μόνο αυτάρεσκοι ναρκισσιστές» 
(Β. Ι. Λένιν: Εργα, γερμ. Εκδ., τομ. 32, σελ. 372 - 375).

Τα οικονομικά και πολιτικά συμπεράσματα για τη συμμαχία εργατών και αγροτών, για τον εφοδιασμό του πληθυσμού, για τη δουλειά των συνδικάτων και για τα καθήκοντα του Κόμματος βγήκαν στο 10ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσίας.
Μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση δεν έγιναν μόνο αντεπαναστατικές επιθέσεις κατά της νεαρής σοβιετικής εξουσίας αλλά και κατά των προσπαθειών της εργατικής τάξης άλλων χωρών, να απελευθερωθεί από το ζυγό του καπιταλισμού. 
Ετσι τα χρόνια μετά την επανάσταση του Νοέμβρη στη Γερμανία χαρακτηρίζονται από αντεπαναστατικές πράξεις και αιματηρή τρομοκρατία ενάντια σε κομμουνιστές και αριστερούς σοσιαλδημοκράτες. 
Οι ηγέτες του ΚΚΓ, Καρλ Λίμπκνεχτ, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Ευγένιος Λεσινέ και Λέο Γιόγκιχες, έπεσαν θύματα αυτής της τρομοκρατίας. Μαζί τους πέθαναν χιλιάδες επαναστάτες εργάτες υπερασπίζοντας τις συμβουλιακές δημοκρατίες της Βρέμης, της Βαυαρίας, στις ένοπλες συγκρούσεις του Γενάρη και Μάρτη του 1919 στο Βερολίνο, στην πάλη ενάντια στο πραξικόπημα του Καπ, στις συγκρούσεις στην Κεντρική Γερμανία, στο Ρουρ και σε πολλά άλλα τμήματα της Γερμανίας. 
Αυτή τη χρονική περίοδο την έχουμε εξετάσει στην μπροσούρα «Το γερμανικό εργατικό κίνημα στην επαναστατική μεταπολεμική κρίση». 
Με την εγκαθίδρυση της ματοβαμμένης φασιστικής δικτατορίας το 1933 στη Γερμανία, είχαμε πρακτικά μία «προληπτική αντεπανάσταση» της γερμανικής μονοπωλιακής αστικής τάξης. 
Στην Ισπανία η δημοκρατία πνίγηκε στο αίμα από τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού. 
Η σημαντικότερη αντεπαναστατική πράξη ήταν στη συνέχεια η επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας ενάντια στη Σοβιετική Ενωση. Λόγω έλλειψης χώρου δεν μπορούμε να αναλύσουμε εδώ αυτές τις πολύπλευρες εμπειρίες από την αντεπανάσταση. Θα περιοριστούμε στις αντεπαναστατικές επιθέσεις του ιμπεριαλισμού μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και εδώ πάλι αναγκαζόμαστε να αρκεστούμε σε επιλεγμένα παραδείγματα.

*Από φέισμπουκ 3η Διεθνής 4/3/2021

Δεν υπάρχουν σχόλια: