Καλό Μάρτη!

ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ - ΓΝΩΜΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ

Μάρτιος < λατινική Martius < Mars (από αυτό και το στρατιωτικό παράγγελμα "Εμπρός, Μάρς!" =Άρης. 

Ο Άρης με την ερωμένη του Αφροδίτη, συλλαμβάνονται με μεταλλικό δίχτυ από τον απατώμενο σύζυγο Ήφαιστο για να δικαστούν από τους θεούς (ελληνική συμβολιστική μυθολογία-πίνακας του 17ου αιώνα)


 Ονομάστηκε έτσι επειδή από αυτό τον μήνα ξεκινούσαν οι πολεμικές επιχειρήσεις, μετά την χειμερινή αναγκαστική "νάρκη" των εχθροπραξιών.
Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο το έτος άρχιζε από τον Μάρτιο. Συνεπώς τότε ήταν ο πρώτος μήνας του έτους κι έτσι η Πρωτοχρονιά γιορτάζονταν την 1η Μαρτίου (Καλένδες Μαρτίου). 

Την ημέρα εκείνη η «εσπερία δύσις» του Ταύρου (όταν δηλαδή ο αστερισμός του Ταύρου έδυε μαζί με τον Ήλιο) σήμαινε και την αρχή του νέου έτους, ενώ οι Εστιάδες Παρθένες άναβαν νέα ιερή φωτιά στον ναό της Εστίας στην αγορά της Ρώμης. 

Την Πρωτοχρονιά-1η Μαρτίου γιορτάζονταν επίσης και τα Ματρωνάλια, προς τιμή της θεάς Ήρας και μητέρας του Άρη, καθώς και τα γενέθλια του ίδιου του Άρη  προς τιμήν του οποίου ο γιος του, ο μυθικός Ρωμύλος, έδωσε στον Μάρτιο το όνομα του πατέρα του που θεωρούνταν γενάρχης των Ρωμαίων.

 Κατά τους χρόνους όμως της «ελεύθερης ρωμαϊκής πολιτείας» ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον θεό Ερμή.

Κατά την υπό του Νουμά όμως διαρρύθμιση μετακινήθηκε ως τρίτος μήνας και πρώτος ο προς τιμή του ειρηνικού θεού Ιανού. 

Εξ ού προέκυψε ο Ιανουάριος

Ο Μάρτιος είναι ένας από τους καλύτερους μήνες του χρόνου.
Η ημέρα μεγαλώνει αισθητά, η ¨Ανοιξημας κλείνει το μάτι, η φύση αναζωογονείται και έχει τον φωτεινότερο ουρανό.


Ας δούμε πόσα και πόσα λέει θυμόσοφα ο λαός μας για τον Μάρτιο, ως παροιμίες και γνωμικά:

Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή.

Σαν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι Απρίλης άλλο ένα,
χαράς τονε το γεωργό πού ’χει πολλά σπαρμένα.

Αν δώσει ο Μάρτης και κακιώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.

Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.

Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα.

Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι (παλτό).

Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη.
(Καλύτερα κρύο παρά ζέστη)

Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης, παρά Μάρτης λιοπυριάρης.

Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές.
(Καλύτερα να κάνει ο Μάρτης βροχές, κρύο και να είμαστε στη γωνιά, παρά ήλιο και να είμαστε στις αυλές)

Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.

Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;

Μάρτη έβρεχε θεριστής χαιρότανε.

Μάρτη φύλαγε τ’ άχερα, μη χάσεις το ζευγάρι.

Μάρτη, Μάρτη βροχερέ και Απρίλη δροσερέ.

Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.

Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει.

Μάσε (μάζεψε) ξύλα για το Μάρτη, να μην κάψεις τα παλούκια.

Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.

Μήδε ο Μάρτης Καλοκαίρι, μήδ’ ο Αύγουστος Χειμώνας.

Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε
και πάλι το μετάνιωσε, πως δεν εξαναχιόνισε!

Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος.

Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.

Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.

O Μάρτης ο κλαψόγελος.

Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.

Μάρτης κλαψής, θεριστής χαρούμενος.

O Mάρτης το πρωί εχιόνισε,
κι ο γάιδαρος εψόφησε (από το κρύο).
Το μεσημέρι βρώμισε, (από τη ζέστη),
και το βράδυ τον επήρε το ποτάμι. (από τη βροχή).

Του Mάρτη του αρέσει, να είναι πάντα στο διπλό,
μια στις δέκα να έχει ήλιο, και τις άλλες ξυλιασμό.

Mάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.

Από Μαρτιού πουκάμισο, κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι.

Τον Μάρτη χιόνι βούτυρο, μα σαν παγώσει μάρμαρο.

Tο Mάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.

Ο καλός Μάρτης στα κάρβουνα, κι’ ο κακός στον ήλιο.

Του Μάρτη οι αυγές με κάψανε, του Μάη τα μεσημέρια.

Ο Μάρτης το πρωί το ψόφησε, και το βράδυ το εβρόμισε.

Ο ήλιος του Μαρτιού, τρυπάει κέρατο βοδιού.

Το Μάρτη φύλαε άχερα, μη χάσεις το ζευγάρι.

Οπόχει κόρην ακριβή, το Μάρτη ήλιος μην τη δει.

Στων αμαρτωλών τη χώρα, το Mαρτάπριλο χιονίζει.

Λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή;

Του Μάρτη ο ήλιος βάφει, και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.

Τσοπάνη μου την κάπα σου, το Μάρτη φύλαγέ την.

Όσους μήνες έχουν «ρ» κάνε μπάνιο με ζεστό νερό.

Του Μάρτη και του Τρυγητή του Αυγούστου) ίσα τα μερονύχτια.