Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2023

Σφουγγάρια - Κοινωνικοοικονομική έρευνα της σπογγαλιείας στο Αιγαίο


                                                   ΣΦΟΥΓΓΑΡΙ ΓΚΡΑΔΑ

   


ΣΦΟΥΓΓΆΡΙ ΛΑΓΟΦΥΤΟ Ή ΑΥΤΙ ΤΟΥ ΕΛΕΦΑΝΤΑ



ΣΦΟΥΓΓΑΡΙΑ ΤΣΙΜΟΥΧΕΣ






ΦΥΣΙΚΟ ΣΦΟΥΓΓΑΡΙ ΦΙΝΟ 6-7 ΙΝΤΣΕΣ (15-17,5 εκατ) 20


Κωδικός: ΣΦΛ55  
Ιδανικό για τις ευαίσθητες - ξηρές επιδερμίδες
Το κύριο γνώρισμα αυτού του σφουγγαριού είναι η αίσθηση του βελούδου την οποία δημιουργεί η λεπτή του αφή κατά την διάρκεια του μπάνιου. Είναι ιδανικό για τις ευαίσθητες - ξηρές επιδερμίδες καθώς και για το ευαίσθητο δέρμα των μωρών. 

Τα μικρότερα μεγέθη του βρίσκουν εφαρμογή στην τοποθέτηση και την αφαίρεση των καλλυντικών. 
Λευκό χρώμα (κίτρινο) https://www.everjoy.gr/






ΚΑΠΆΔΙΚΟ ΚΗΡΉΘΡΑ
Βάρος: 10,6 γρ

Μέγεθος: 5 – 6 ίντσες (12,5-15 εκατ) 15,00   25,00  συμπ. Φ.Π.Α

Thelandofcorfu  https://www.thelandofcorfu.com  


         
       
Φινο FINO SILK  Βάρος: 15 γρ
Μέγεθος: 5 – 6 ίντσες (12,5-15 εκατοστά17   25  συμπ. Φ.Π.Α 
Thelandofcorfu  https://www.thelandofcorfu.com  








Περιποίηση προσώπου (ψιλά σφουγγαράκια θαλάσσης) 5 τεμ

8,00  συμπ. Φ.Π.Α

Η συσκευασία περιέχει 
πέντε μικρά φυσικά -μη ελληνικά-  σφουγγάρια που συλλέγονται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Αυτά τα μικροκαμωμένα φυσικά σφουγγάρια είναι πολύ πρακτικά για τη φροντίδα του μωρού, την περιποίηση του προσώπου ως πλύσιμο προσώπου ή για την εφαρμογή/βγάζοντας το μακιγιάζ σας. 
Είναι επίσης πολύ χρήσιμα για τους λάτρεις της ζωγραφικής. 







Φυσικό χρώμα (καφέ) - αχλωρίωτο, αλεύκαστο. Φίνο 4-4,5 inch (10-11,5 εκατοστά) 6 ευρώ,  11,5-13 εκατοστά: 10 ευρώ 








Φυσικό Θαλάσσιο Σφουγγάρι ΚΑΠΑΔΙΚΟ (Φυσικό χρώμα - αλεύκαστο) 

Κωδικός : 102257
Κατασκευαστής : KALYSPONGEA

KALYSPONGEA


Το καπάδικο θεωρείται ο βασιλιάς των σφουγγαριών. Το είδος αυτό έχει την ιδιότητα να κάνει μασάζ στο σώμα και να εκτελεί βαθύ καθαρισμό της επιδερμίδας.
Επίσης το καπάδικο είναι κατάλληλο για τον καθαρισμό παραθύρων, το πλύσιμο αυτοκινήτων, για το βάψιμο και για βιομηχανική χρήση.

  • Φυσικό χρώμα (μπεζ) - αχλωρίωτο, αλεύκαστο (αυτό σημαίνει πιο υγιεινό και με μεγαλύτερη διάρκεια αντοχής).
  • Ασυσκεύαστο - Μηδενικά απόβλητα.

Τα φυσικά σφουγγάρια θαλάσσης έρχονται να αντικαταστήσουν τα μαλακά πλαστικά σφουγγάρια. Εάν επιθυμείτε έντονη απολέπιση και τριβή, προτιμήστε τις φυτικές λούφες μας και βούρτσες σώματος.

 3,5-4 inch (8,9-10 εκατ): 4,90€, 

   4,5-5 inch (10-11,5 εκατ): 9,90€, 
                                          5-5,5 inch (12,7-14 εκατ): 12,90   

                                      









Ελληνικό Φυσικό Θαλάσσιο Σφουγγάρι Νο 4 (περίπου 10 εκατ) Φίνο
 
13.53€  https://www.pharmacyline.gr/

Ονομάζεται καρπός της θάλασσας και η μεταξένια υφή του το κάνει κατάλληλο για την περιποίηση ακόμα και της επιδερμίδας του μωρού. Υπερέχει σε σύγκριση με το πλαστικό σφουγγάρι, γιατί είναι οικολογικό, φυσικό, υποαλλεργικό, μη τοξικό προϊόν. Με λίγη προσοχή στη συντήρησή του το φυσικό σφουγγάρι μπορεί να μετατρέψει την προσωπική καθαριότητα σε βελούδινη υγιεινή απόλαυση.

Το φυσικό σφουγγάρι πλεονεκτεί έναντι του συνθετικού (που συνήθως είναι βιομηχανικό προϊόν, παράγωγο του πετρελαίου) γιατί, εκτός από φυσικό, ανθεκτικό στην τριβή και πολύ μαλακό (δεν γδέρνει την επιδερμίδα), είναι και εξαιρετικά υδρόφιλο. Το περίπλοκο σύστημα οπών και καναλιών το οποίο διαθέτει του επιτρέπει να απορροφά νερό πολλαπλάσιο του όγκου του, χωρίς να το αποβάλλει. Διαθέτει σύστημα αυτοκαθαρισμού, δε λεκιάζει και δε διατηρεί μυρωδιές.
Τα καλύτερα σφουγγάρια – με διαφορά – είναι αυτά του Αιγαίου και γενικότερα της Μεσογείου λόγω των ειδικών θαλάσσιων συνθηκών και της μεγαλύτερης ποσότητας αλατιού που δίνει ανθεκτικά σφουγγάρια ανώτερης ποιότητας. Εισαγόμενα έρχονται από την Καραϊβική και άλλες περιοχές του Ατλαντικού. Δυνατά σφουγγάρια δίνει επίσης ο κόλπος του Μεξικού.
Ανάλογα με την ποιότητα και τη συντήρησή του το καλό ελληνικό σφουγγάρι μπορεί να διατηρηθεί 1-2 χρόνια και σε κάποιες περιπτώσεις με σωστή συντήρηση μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 10 χρόνια. Για να το φροντίσεις, δεν έχεις παρά να το ξεπλένεις πολύ καλά μετά τη χρήση, ώστε να φεύγει κάθε ίχνος σαπουνιού, να το στραγγίζεις και να το αφήνεις να στεγνώσει επάνω σε στεγνή, αεριζόμενη επιφάνεια. Το δεύτερης ποιότητας εισαγόμενο διαλύεται συνήθως σε 1-2 μήνες (στη χειρότερη περίπτωση σε 1-2 εβδομάδες, ανάλογα με τη χρήση).
Από τη φύση του το θαλάσσιο σφουγγάρι περιέχει ένζυμα που εξουδετερώνουν κάθε βλαβερό μικροοργανισμό. Ωστόσο και σ΄ αυτό μπορούν να αναπτυχθούν βακτήρια, αν δεν φροντιστεί σωστά: Για παράδειγμα, αν παραμένει πεταμένο στη μπανιέρα γεμάτο σαπούνι και τρίχες. Επίσης αν έχει υποστεί πρόσμιξη με άλλα υλικά, όπως κόλλες (συμβαίνει σε φτηνά εισαγόμενα σφουγγάρια).
Τα σκουρόχρωμα καφέ είναι μεγαλύτερης αντοχής, γιατί έχουν υποστεί τη μικρότερη επεξεργασία. Τα ανοιχτόχρωμα κίτρινα είναι πιο ευπαρουσίαστα και πιο απαλά, αλλά αντέχουν λιγότερο. Ειδικότερα για τα μωρά, προτείνονται τα ανοιχτόχρωμα.
Όλα τα καλά σφουγγάρια, όταν βραχούν πολύ, πρέπει να έχουν μαλακή υφή βαμβακιού και όταν στύβονται να είναι πολύ ελαστικά. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και για καλλυντική – ενυδατική χρήση στο πρόσωπο, με ανάλογη φροντίδα και προσοχή.
Το κριτήριο για την αγορά ενός πραγματικά ποιοτικού φυσικού σφουγγαριού, για όσους δεν ξέρουν να το αναγνωρίσουν οπτικά, είναι η τιμή του. Συνήθως ξεκινάει από τα 10 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα. Χρειάζεται όμως προσοχή στην επιλογή, γιατί υπάρχουν εισαγόμενα σφουγγάρια που κυκλοφορούν στο εμπόριο βαφτισμένα ελληνικά.

Τα σφουγγάρια που σηματοδοτούμε εδώ έως Ελληνικά, προέρχονται από αλίευση σε Ελληνικές θάλλασες και είναι πραγματικά Ελληνικά - δεν βαφτίζονται Ελληνικά.
Όταν δεν τα σηματοδοτούμε σαν Ελληνικά, σημαίνει ότι είναι εισαγώμενα.

Πέρα από τα συνήθη νούμερα που δείχνουν το μέγεθος του σφουγγαριού και έχουμε αναρτημένα στην σελίδα μας, μπορείτε να μας παραγγείλετε και ιδιαίτερα μεγάλα μεγέθη, όπου πρώτα θα σας τα κοστολογήσουμε και έπειτα θα οριστεί η παραγγελία.









Κοινωνικοοικονομική έρευνα της σπογγαλιείας στο Αιγαίο
 
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΙΧΘΥΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΙΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 

Κυριακούλα Ροδίτη

https://core.ac.uk/download/pdf/132823969.pdf

"...3.9. Είδη αλιευόμενων σπόγγων Τα κυριότερα είδη σπόγγων που συλλέγουν οι σπογγαλιείς ήταν 

ο Ματαπάς (Spongia officinalis μορφότυπος adriatica) 
*Βικιπαίδεια:  "Spongia officinalis (Linaeaus,1759) adiatica (Schmidt, 1862). Λέγεται και «ματαπάς», όταν προέρχεται από μικρά βάθη, ή «φίνο» ή ελληνικός σπόγγος μπάνιου. Το είδος αυτό χαρακτηρίζεται απο μεγάλη ποικιλομορφία. Το χρώμα του μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα προς τη θολερότητα. Eίναι σφουγγάρι ιδιαίτερα συμπαγές, ελαστικό και εύκαμπτο. Χαρακτηριστικο του γνώρισμα η αίσθηση του βελούδου που δημιουργεί η πολύ λεπτή του υφή. Το βρίσκουμε στην Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τη Σάμο, την Eύβοια και σε βάθη μέχρι 100 μ."



 Μελάτη ή Ψιλό ή Φίνο (Spongia officinalis μορφότυπος mollissima) 



το Λαγόφυτο ή Λαφίνα (Spongia lamella)



 το Καπάδικο (Hippospongia communis) 



και η Τσιμούχα (Spongia zimocca)

Σύμφωνα με τις δηλώσεις των σπογγαλιέων που συμμετείχαν στην έρευνα το Καπάδικο είναι το πιο ευάλωτο στην αρρώστια των σπόγγων από όλα τα είδη. Μέχρι και σήμερα εμφανίζονται Καπάδικα που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια, με αποτέλεσμα να μην αλιεύονται μεγάλες ποσότητες αυτού του είδους. Η μέγιστη ποσότητα Καπάδικου, που δήλωσαν οι ερωτηθέντες σπογγαλιείς, ότι αλιεύουν Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/12/2017 09:16:02 EET - 137.108.70.7 43 σήμερα είναι 600 kg και η ελάχιστη 5 kg, ενώ η εποχή αλιείας δεν επηρεάζει την ποσότητα του.

Οι περιοχές της Ελλάδας που διαθέτουν σχετικά μεγαλύτερες ποσότητες Καπάδικου σύμφωνα με τους ερωτηθέντες σπογγαλιείς είναι η Κρήτη, η Πελοπόννησος, η Χαλκιδική, η Κάρπαθος, η Αστυπάλαια, το Καστελόριζο, οι Β. Σποράδες, οι Κυκλάδες και τα Κύθηρα

Εκτός ελληνικών θαλασσών, μεγάλες ποσότητες Καπάδικου εμφανίζονται στη Λιβύη. 

Σήμερα (2019) η μέγιστη τιμή του Καπάδικου είναι 200 €/kg και η ελάχιστη 170 €/kg. Οι ερωτηθέντες σπογγαλιείς επισημαίνουν ότι το Καπάδικο της Κρήτης είναι ακριβότερο λόγω της άριστης ποιότητας του.


Η μέγιστη ποσότητα Ματαπά ανέρχονταν στα 400 kg και η ελάχιστη στα 20 kg. Οι περιοχές με μεγαλύτερη ποσότητα Ματαπά, σύμφωνα πάντα με τους ερωτηθέντες σπογγαλιείς ήταν η Κρήτη, η Κάρπαθος και το Καστελόριζο. 
Σήμερα η μέγιστη τιμή του Ματαπά είναι 150 €/kg, με ακριβότερο της Κρήτης και της Εύβοιας

Οι σπογγαλιείς δήλωσαν ως μέγιστη ποσότητα της Μελάτη τα 100 kg και ελάχιστη 20 kg. Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη ποσότητα ήταν η Κρήτη, η Πελοπόννησος, οι Β. Σποράδες, το Καστελόριζο και η Κάρπαθος. Στο εξωτερικό μεγάλες ποσότητες υπάρχουν στην Ιταλία και την Αίγυπτο. 

Η μέγιστη τιμή της Μελάτης  (Φινοείναι 180 €/kg  με ακριβότερο της Κρήτης.


Η μέγιστη τιμή τουΛαγόφυτου  είναι 160 €/kg και η ελάχιστη 120 €/kg. Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/12/2017 09:16:02 EET - 137.108.70.7 44 

Τέλος, η μέγιστη ποσότητα της Τσιμούχας ήταν 400 kg και η ελάχιστη 5 kg.

  Η Τσιμούχα είναι σπάνια για τα ελληνικά νερά, μικρή ποσότητα εμφανίζεται στην Κρήτη. Σημαντική ποσότητα Τσιμούχας αλιεύεται στην Λιβύη. Η μέγιστη τιμή της φθάνει τα 300 €/kg . Όπως διαπιστώνουμε από τα παραπάνω για όλα τα είδη σπόγγων η διακύμανση της αλιευμένης ποσότητας δε συσχετίζεται με την εποχή αλλά περισσότερο με την περιοχή. 

Η πλειονότητα (87,5%) των συμμετεχόντων στην έρευνα διέθεταν τους σπόγγους που συλλέγαν σε Καλύμνιους εμπόρους. 

Ένα μικρό ποσοστό (6,3%) δήλωσε ότι διαθέτει τους σπόγγους που αλιεύει και σε καταστήματα. Ενώ το ίδιο ποσοστό (6,3%) δήλωσε ότι πουλάει τους σπόγγους που αλιεύει και σε εμπόρους από τη Λήμνο. 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων σπογγαλιέων στην έρευνα (64,6%) δεν ήταν ικανοποιημένοι ούτε από τους εμπόρους ούτε από τους ιδιοκτήτες καταστημάτων πώλησης σπόγγων. 

Σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, ο μικρός αριθμός εμπόρων μειώνει τον ανταγωνισμό με αποτέλεσμα να καθορίζουν εκείνοι την τιμή πώλησης. Το 14,6% των ερωτηθέντων σπογγαλιέων ήταν ευχαριστημένοι από τους εμπόρους και το 8,3% από τους καταστηματάρχες. Το 6,3% ήταν ικανοποιημένοι και από τους δύο εξίσου, ενώ το 6,3% δεν απάντησε σε αυτό το ερώτημα. 

Σύμφωνα με την πλειονότητα των σπογγαλιέων (45,8%), οι τιμές των σπόγγων τα τελευταία χρόνια μειώνονται συνεχώς. 

Σημαντικό ήταν επίσης το ποσοστό (31,3%) των σπογγαλιέων που υποστήριξαν ότι οι τιμές των σπόγγων τα τελευταία χρόνια αυξάνονται. Κατά δήλωση τους αυτό οφείλεται στη μείωση της ποσότητας των σπόγγων που συνεπάγεται αύξηση της τιμής τους...."


ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ


ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΙΩΝ - ΕΜΠΟΡΙΟ

 

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

 

Η επεξεργασία του σφουγγαριού αρχίζει αμέσως μετά την εξαγωγή του από τη θάλασσα, διότι το ζώο πεθαίνει πολύ γρήγορα και η αποσύνθεση που ακολουθεί με αποτέλεσμα την καταστροφή του σφουγγαριού.

Με ποδοπάτημα και πλύσιμο με θαλασσινό νερό αφαιρείται το σώμα του ζώου. Αφαιρούνται ξένα σώματα (άμμος, πέτρες, διάφορα μικρόζωα, καρκινοειδή και οστρακοειδή που συμβιώνουν πάνω του). 

Ύστερα αφήνονται στον ήλιο να πεθάνουν και επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία. Περασμένα σε αρμαθιές ρίχνονται στη θάλασσα τη νύχτα όπου με τα κύματα ξεπλένονται από τα υπολείμματα της μεμβράνης. Στη συνέχεια, ανασύρονται από τη θάλασσα, στύβονται και απλώνονται στον ήλιο για να στεγνώσουν. 

Μετά πακετάρονται σε σακιά και αποθηκεύονται στο σκάφος. Είναι απαραίτητο να ξαναβρεχτούν και να στεγνώσουν γιατί με την υγρασία μπορεί να πάρουν το χρώμα της σκουριάς. Αυτό τα καθιστά κατώτερης ποιότητας μέχρι και εντελώς άχρηστα.

 

Το ψαλίδισμα των σφουγγαριών στην αποθήκη του Ν. Βουβάλη στην Κάλυμνο

 


Το τσουβάλιασμα των σφουγγαριών (1950)

 

Πολλές φορές γίνεται στο πλοίο πρόxειρο ψαλίδισμα και κατάταξη σε κατηγορίες με σκοπό την υψηλότερη τιμή πώλησης.  

Με την επιστροφή του πλοίου τα σφουγγάρια απλώνονται πάλι για να επιδειχθεί η παρτίδα στους εμπόρους. Το εμπόρευμα πωλείται και αγοράζεται ως ενιαίο σύνολο.  

Στα σπογγαλιευτικά κέντρα της Φλόριδας η επεξεργασία είναι πιο απλή. Τα σφουγγάρια αφήνονται να καθαριστούν από τη θάλασσα μέσα σε καλαμένια περιφράγματα, τα crawls και οι παρτίδες πωλούνται σε δημόσιους πλειστηριασμούς. επιστροφή επάνω

XΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ 

Οι έμποροι μεταφέρουν τα σφουγγάρια στις αποθήκες που είναι τα εργαστήρια της επεξεργασίας.
Εκεί xωρίζονται σε κατηγορίες, ποιότητες και μεγέθη. 

Αρχικά τοποθετούνται σε διάλυμα υδροxλωρικού οξέος για να διαλυθούν τα διάφορα στερεά σώματα που περιέxουν. 

Για την πλήρη εξουδετέρωση του οξέος αυτού, που σκουραίνει και σκληραίνει τα σφουγγάρια, βαπτίζονται σε διάλυμα καυστικής ποτάσας, με το οποίο αποκτούν και πάλι ελαστικότητα και απαλότητα. 

Για να αποκτήσουν μεγαλύτερη λεύκανση βαπτίζονται σε υπερμαγγανικό οξύ και στη συνέxεια πλένονται με αραιό θειικό οξύ για να μαλακώσoυν και να ξανθύνουν. 

Ακολουθεί πλύσιμο με καθαρό νερό και 

τέλος μπαίνουν σε ένα πολύ αραιό διάλυμα καυστικής σόδας που τους αποδίδει την ελαστικότητα τους, την απαλότητά τους και την καλύτερη εμφάνιση.

 

















 


 

ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ

Ιδιαίτερα όμως οι Καλύμνιοι έμποροι επιδόθηκαν στο διεθνές εμπόριο εγκατασταθέντες σε ξένες πρωτεύουσες και μεγαλουπόλεις, όπως οι οίκοι των: 

 Κόκκινου (Άμστερνταμ), 

 Διαμαντή και Κουρεμέτη (Βιέννη), 

 Α/φών Ζερβού (Βρυξέλλες), 

 Α. Μάγκου (Λειψία),

 Αφών Βουβάλη (Λονδίνο),

 Αλεξιάδη και Μπολαφέντη (Μαδρίτη),

Θ. Ζερβού (Μόναχο),

 Α.Μπιλλήρη και Γ. Σκουμπουρδή (Μόσχα), 

 Αφών Πατέλλη (Οδησσός), 

 Ι.Πουγούνια και Ι. Τηλιακού (Μόσχα), 

 Τσάππου και Θεοθωρίδη (Στοκχόλμη), 

 Ν. Κωλέττη (Στουγκάρδη),

 Θ. Κουτρούλη (Τεργέστη), 

 Αφών Ηλιάδη (Τεργέστη), 

 Αφών Τουλουμάρη (Λιβόρνο),

 Μ. Πελεκάνου (Καλκούτα), 

 με κορυφαίο το “Βασιλέα των σπόγγων” Νικόλαο Βουβάλη με κεντρικό κατάστημα στο Λονδίνο και υποκαταστήματα στην Αθήνα, στο Παρίσι και τις Μπαχάμες, δημιούργησαν ένα τεράστιο οικοδομικό συγκρότημα, αλλά και διέθετε μεγάλα χρηματικά ποσά για πολλά κοινωφελή έργα στην πατρίδα.

Με την είσοδο της αμερικανικής παραγωγής της περιοχής της Φλόριδας και ιδιαίτερα του Τάρπον Σπινγκς που αποικίστηκε από Δωδεκανήσιους δύτες με τις οικογένειες τους στις αρχές του 1900, το διεθνές σπογγεμπόριο πήρε μια νέα διάσταση, με νέα πολύ μεγάλες ποσότητες κατά πολύ φθηνότερου σφουγγαριού.

Τιμολόγιο της εταιρείας "Ν. Βουβάλης"
στο Λονδίνο με τα σήματα και τα βραβεία

 

Τιμολόγιο των σπογγεμπόρων
"Πέτρας - Γιαννέλης" από την Αίγινα 
επιστροφή επάνω

ΑΚΜΗ

 

Στις αρχές του 19ου αιώνα οι συνθήκες της εποχής δεν ευνοούσαν την ανάπτυξη του εμπορίου σφουγγαριών . Η χρήση του ήταν περιορισμένη στην οικιακή και σωματική καθαριότητα, η παραγωγή του λόγω της αλίευσης από γυμνούς δύτες επίσης περιορισμένη και το κόστος του υψηλό.

Στα μέσα του 19ου αιώνα η αυξημένη ζήτηση των σπόγγων για διάφορες χρήσεις στη βιομηχανοποιημένη πλέον Ευρώπη , σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη παραγωγή λόγω ευρύτερης χρήσης του σκάφανδρου στην αλίευση του προκάλεσαν μια πραγματική επανάσταση.

Τα σπογγαλιευτικά κέντρα αυξάνονται. Σχεδόν όλα τα Δωδεκάνησα καθώς και πολλά νησιά της Ελλάδας όπως η Ύδρα, ο Πόρος, η Αίγινα, η Σαλαμίνα, η Ερμιόνη, το Τρικέρι και η Λήμνος παράγουν σφουγγάρια με διάφορες μεθόδους.

Η Κάλυμνος και η Σύμη γνωρίζουν μια "χρυσή" περίοδο καθώς η παραγωγή επεξεργασία και εμπορία του σφουγγαριού ανάγετε σε βιομηχανία με μεγάλο αριθμό απασχολούμενων εργατών , τεχνιτών και εμπόρων του είδους. 

Οι παλιοί πλανόδιοι μικροπωλητές σφουγγαριών θα μετατραπούν σε εμπόρους που θα αναπτύξουν εμπορικούς οίκους, όπως των Κ. Λουγγή, Κ. Βογιατζή , Μπράου Σταματέλου και Γρέζβουελ στη Αίγινα, Βογιατζή, Πετρίδη, Κατριού και Μαγκλή στη Σύμη, Δερβενιώτη, Νευρούζου, Τσιγκάρη, Καλογιάνη και Θεριακοπούλου στην Ύδρα, Αλεξιάδη, Δράκου, Κόκκινου, Κουρεμέτη, Κουντούρη, Λαζάρου, Μαγκλή και οικογένεια Ολυμπίτη στην Κάλυμνο.

 


Το λιάσιμο των σφουγγαριών στα Χανιά (1960)

επιστροφή επάνω

 ΠΑΡΑΚΜΗ

 

Διαφημιστική αφίσα των σπογγεμπόρων
αδελφών Μεσσάρη στην Οδησσό στα τέλη του 19ου αιώνα
 

Στη ραγδαία ανοδική πορεία του σπογγεμπορίου ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος υπήρξε καταστροφικός. Όλες οι ευρωπαϊκές αγορές έκλεισαν και τα σπογγαλιευτικά κέντρα γνώρισαν την ανεργία, την πείνα και την ερήμωση με τη προσφυγιά και τη μετανάστευση.

Το διάστημα του μεσοπολέμου, όσα κέντρα κατάφεραν να επιβιώσουν, συνέχισαν τις προσπάθειές τους, αλλά ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος προκάλεσε μεγαλύτερη καταστροφή. Στη μεταπολεμική Ελλάδα η σπογγαλιευτική και σπογγεμπορική δραστηριότητα περιορίζεται μόνο στη Κάλυμνο, αφού τα άλλα δύο νησιά η Ύδρα και η Σύμη, μόνο για λίγα χρόνια μπόρεσαν να συνεχίσουν και οι στόλοι τους διαλύονται. 

 

Αλλά και για τη Κάλυμνο, που επιμένει να αναζητά το σφουγγάρι, τα πράματα δυσκολεύουν. 

 Το συνθετικό σφουγγάρι κατακλύζει την αγορά και είναι πάμφθηνο.

 Τα σπογγαλιευτικά πεδία περιορίζονται, λόγω των απαγορεύσεων των μεσογειακών κρατών.

 Τα πολυπρόσωπα και πολυέξοδα συγκροτήματα των σκαφάνδρων διαλύονται. (Το τελευταίο θα δουλέψει στα νερά της Λιβύης μέχρι την επανάσταση του Καντάφι και από το 1979 η σπογγαλιεία του σκαφάνδρου είναι πια παρελθόν).

Αλλά για τους Καλύμνιους το σφουγγάρι είναι έρωτας. Με ευέλικτα μικρά σκάφη και με τον "ναργιλέ" οργώνουν τη Μεσόγειο. Όμως και άλλη συμφορά το 1986 θα πλήξει τη σπογγαλιεία: Η αρρώστια των σφουγγαριών, που αφού κατ' επανάληψη στο παρελθόν έπληξε τη Φλώριδα, θα εξαπλωθεί και θα καταστρέψει όλα τα σφουγγάρια της Μεσογείου. Άλλοι Καλύμνιοι σφουγγαράδες θα γίνουν ψαράδες, άλλοι θα αναγκαστούν να εισάγουν μεγάλες ποσότητες από τη Κούβα και τις Φιλιππίνες, άλλοι θα ασχοληθούν με τη μεταποίηση ή το εμπόριο των συνθετικών.

Μα ευτυχώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ανάκαμψη στα σπογγαλιευτικά πεδία, γεγονός που προδικάζει ευοίωνες προοπτικές για το μέλλον της σπογγαλιείας…επιστροφή επάνω

 

Από το ένθετο "Επτά Ημέρες" της εφημερίδας "Καθημερινή" στις 13-9-1998
ΣΦΟΥΓΓΑΡΙ ΚΑΙ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΕΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: