Εθισμός στο διαδίκτυο επιθετική συμπεριφορά και παραποίηση γεγονότων

 Α.Ι. 
Ο εθισμός στο διαδίκτυο συνδέεται στενά με την αύξηση της επιθετικότητας και τη γνωστική παραποίηση της πραγματικότητας, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά και την κρίση του ατόμου.

1. Επιθετικότητα και Εθισμός

Ο εθισμός στο διαδίκτυο (και τα τυχερά παιχνίδια όπως το Fortnite) έχει διαπιστωθεί ότι προκαλεί έντονη ψυχοκινητική διέγερση και επιθετική συμπεριφορά. 

• Συσχέτιση: Υπάρχει σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ του εθισμού στο διαδίκτυο και των επιθετικών εκδηλώσεων, με το άγχος να λειτουργεί συχνά ως διαμεσολαβητής.
• Βιολογική βάση: Έρευνες υποδεικνύουν κοινούς νευροβιολογικούς μηχανισμούς (όπως στο μεταιχμιακό σύστημα) που συνδέουν τον εθισμό με τη βίαιη συμπεριφορά.
• Συμπτώματα: Τα εθισμένα άτομα συχνά εμφανίζουν ευερεθιστότητα και ξεσπάσματα θυμού όταν αναγκάζονται να περιορίσουν τη χρήση. 

2. Παραποίηση Γεγονότων και Αιτιών (Γνωστικές Στρεβλώσεις)

Ο εθισμός οδηγεί σε αλλοίωση της αντίληψης και της ερμηνείας των γεγονότων:

• Άρνηση και Εκλογίκευση: Οι χρήστες συχνά χρησιμοποιούν αμυντικούς μηχανισμούς, όπως η άρνηση του προβλήματος («δεν έχω κανένα πρόβλημα») ή η υποτίμηση του χρόνου που αφιερώνουν, παραποιώντας την πραγματική αιτία των δυσκολιών τους.
• Γνωστική Στρέβλωση (Cognitive Distortion): Ο εθισμός συνδέεται με τη δυσκολία του ατόμου να επεξεργαστεί αντικειμενικά τις πληροφορίες, οδηγώντας σε εσφαλμένη απόδοση αιτιών για την προσωπική ή κοινωνική του αποτυχία.
• Ψευδαίσθηση Ελέγχου: Το διαδίκτυο προσφέρει ένα ψεύτικο αίσθημα δύναμης, όπου τα προβλήματα της πραγματικής ζωής «εξαφανίζονται» εικονικά, οδηγώντας στην παραποίηση της σοβαρότητας των πραγματικών καταστάσεων. 

3. Σύγχρονες Τάσεις (2025)

• Η μέση καθημερινή χρήση κοινωνικών δικτύων έχει αυξηθεί το 2025 (4,2 ώρες παγκοσμίως), ενισχύοντας τα φαινόμενα "phubbing" (παραμέληση του συνομιλητή για το κινητό) και κοινωνικής απομόνωσης.
• Η έλλειψη ελέγχου των παρορμήσεων καθιστά τους χρήστες πιο ευάλωτους σε εμμονικές σκέψεις και στρεβλή αντίληψη των κοινωνικών σχέσεων. 

Για υποστήριξη και ενημέρωση στην Ελλάδα, μπορείτε να απευθυνθείτε στο SaferInternet4Kids ή στην Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο.

 

Εθισμός στο διαδίκτυο

Περιγραφή

Ο εθισμός στο διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης. Αναφέρεται στη περίπτωση όπου το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη σημασία και προτεραιότητα στη ζωή σου από τους φίλους, την οικογένεια και την εργασία σου, κυριαρχεί στη καθημερινότητα σου και είναι ένα στοιχείο της που δεν θέλουμε να αποχωριστείς. Αν και ο όρος «εθισμός» στο Διαδίκτυο παραμένει αμφιλεγόμενος από την επιστημονική κοινότητα, εν τούτοις έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που δαπανούν υπερβολικά πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή παίζοντας ηλεκτρονικά-διαδικτυακά παιχνίδια, μιλώντας διαδικτυακά σε δωμάτια συνομιλιών ή σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης , ενώ ξεχνούν ή παραμελούν άλλες σημαντικές δραστηριότητες. Το Διαδίκτυο έχει την ικανότητα να καλύψει συγκεκριμένες ψυχολογικές ανάγκες σου. Ένα από τα χαρακτηριστικά του μέσου είναι ότι σου δίνει τη δυνατότητα να προβάλλεις μια επιθυμητή και όχι την πραγματική εικόνα του εαυτού σου, χωρίς να έχεις περιορισμούς και συνέπειες. Η εξάρτηση από το διαδίκτυο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα άλλων ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας και κοινωνική φοβία.

     Προειδοποιητικές ενδείξεις για τον εθισμό στο διαδίκτυο

• Αδυναμία του ατόμου να σταματήσει τη δραστηριότητα, ή ανεπιτυχείς προσπάθειες να μειώσει ή να ελέγξει το χρόνο ενασχόλησης με το διαδίκτυο.
• Επιθυμία να περνά ολοένα και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο και περισσότερο από αυτό που είχε αρχικά προγραμματιστεί.
• Σκέψεις για προηγούμενες online δραστηριότητες ή αναμονή της επόμενης δραστηριότητας online.
• Χρήση του Διαδικτύου για όλο και περισσότερο χρονικό διάστημα προκειμένου να ικανοποιηθεί.
• Παραμέληση ή και απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους και διακινδύνευση απώλειας σημαντικών σχέσεων ή εκπαιδευτικών ευκαιριών και μείωση των σχολικών επιδόσεων.
• Συναισθηματικό κενό, ανία, ανησυχία, άσχημη διάθεση, επιθετικότητα, όταν δεν είναι online, ή όταν προσπαθεί να περιορίσει τη χρήση.
• Επανάπαυση στην οικογένεια και τους φίλους ή αδιαφορία σχετικά με τις δραστηριότητες και τις ευθύνες που του αναλογούν.
• Αίσθηση ευεξίας, ευτυχίας και ευφορίας όταν βρίσκεσαι στον υπολογιστή.
• Αισθήματα ενοχής ή αμυντική συμπεριφορά σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου που μπορούν να εκδηλωθούν και με ψέματα προς τα μέλη της οικογένειας ή φίλους, προκειμένου να αποκρύψει το χρόνο παραμονής στο Διαδίκτυο.
• Χρήση του Διαδικτύου σαν ένα τρόπο για να ξεφύγει από τα προβλήματα η να απαλλαγεί από ένα αίσθημα δυσφορίας και κακής διάθεσης.

        Μπορούν όμως να παρατηρηθούν και διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως:

• Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
• Ξηροφθαλμία.
• Ημικρανίες και σοβαροί πονοκέφαλοι.
• Προβλήματα και πόνοι στη μέση.
• Διατροφικές ατασθαλίες, όπως, για παράδειγμα, η παράλειψη γευμάτων.
• Παραμέληση της προσωπικής υγιεινής.
• Διαταραχές του ύπνου και αλλαγές στις ώρες του ύπνου, όπως υπνηλία τις πρωινές ώρες εξαιτίας της χρήσης του Διαδικτύου τη νύχτα.

Συμβουλές για αντιμετώπιση του φαινομένου

• Εάν το πρόβλημα αναγνωριστεί σε αρχικό στάδιο, είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπισθεί.
• Να αναζητήσουμε βοήθεια, εάν χρειαστεί.
• Καλλιεργούμε σωστές στάσεις αξιοποίησης του διαδικτύου από μικρή ηλικία έτσι ώστε να απολαμβάνουμε τα θετικά της τεχνολογίας χωρίς αρνητικές συνέπειες.
• Να μην παραμελούμε τις δραστηριότητές μας, τον ύπνο μας, τους φίλους μας και την οικογένειά μας προς χάρη του Διαδικτύου.

 

Υλικό

Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε μια παρουσίαση για τον Εθισμό σε μορφή pptx .

Επίσης μπορείτε να κατεβάσετε και να εκτυπώσετε το φυλλάδιο του Εθισμού εδώ.

Τέλος, μπορείτε παρακάτω να παρακολουθήσετε ενα διαδικτυακό σεμινάριο για τον Εθισμό στο διαδίκτυο: