Δέντρα και κεντρίσματα
Συμβουλές για κεντρώματα δέντρων
Για να κάνεις ένα δέντρο να κάνει σταφύλια
Φύτευσε κοντά σε ένα πλάτανο ένα κλήμα και όταν απολύσει βλαστάρια, άφησέ τα να μεστώσουν να γίνουν δύο ή τριών χρονών και τότε τρύπησε τον πλάτανο ή κερασιά ή ότι άλλο δέντρο θέλεις με ένα χοντρό τρυπάνι, όσο είναι το κλήμα και πέρασέ το πρωτύτερα δύο πιθαμές, δηλαδή όσο είναι το πάχος του κλαδιού που θα τρυπήσεις, τόσο καθάρισε το κλήμα, το μέρος που θέλει να μείνει μέσα την τρύπα, για να σαρκώσει να γίνει ένα με το δέντρο.
Και όταν περάσουν τρία χρόνια, κόψε το κλήμα σύριζα του δέντρου. Από το μέρος που έχεις την ρίζα ρίξε το και άφησε μόνο την κορυφή του, όπου είναι φυτεμένη στο δέντρο. Και όταν κάνει το δέντρο καρπό, τότε και το κλήμα κάνει τα σταφύλια του, εάν είναι και παράκαιρα. Και τούτο είναι πράγμα αληθέστατο.
Πώς να κεντρώνεις κλήματα
Όταν θέλεις να μπολιάσεις κλήματα, παίρνε τα τα από το μέρος της ανατολής της κουρμούλας, να είναι ολίγωση και να είναι πυκνά τα μάτια τους.
Γιατί εκείνα που έχουν αραιά τα μάτια τους, δεν προκόβουν. Και πάλι εκείνα τα προκομένα που θα πάρεις μέχρι έως το έβδομο μάτι μόνο έχουν καρπό, από εκεί έως την κορφή είναι άκαρπα.
Εκείνο το κλήμα που θέλεις να μπολιάσεις κόψε το τρεις ή τέσσερις μέρες νωρίτερα, όσο μπορείς χαμηλά για να βγει μερική από την πολλή του υγρότητα, για να μην πνίξει το μπόλι με το άμετρο δάκρυ. Έπειτα σχίσε το επιδέξια όσο μπόλι βάζεις και ας είναι δύο τα κεντριά. Και έχε τα πελεκημένα από το μέσα μέρος λεπτότερα. Και όταν τα βάλεις με φλούδα. Έχε κρεάδα δηλαδή παχύ χώμα λάσπη να σκεπάσεις τις κομάδες καλά, να μην βραχούν και τύλιξέ τα σφιχτά και δέστα με λινάρι ή σπάγκο ή άλλο που να δένει επιδέξια.
Άλλος τρόπος κεντρίσματος να κάνεις παρδαλά σταφύλια
Σχίσε στην μέση δύο κλήματα με τρόπο ώστε να μην βλάψεις τα μάτια, αλλά να μείνουν ολόγυρα και σμίξε αντάμα αυτά τα δύο σχισμένα κλήματα να γίνουν ένα και δέστα καλά από τα μάτια και κάτω, να μην αγγίξει σε αυτά ο σπάγκος και τα τυφλώσει.
Και ας είναι μακριά τα κλήματα, να τα χώσεις έως εκεί που τα έχεις σμιγμένα. Και όταν γίνουν δύο χρονών να ριζώσουν, κόψε τα κλήματα, όπου κάνουν, φύτευσε τα να κάνουν παρδαλά σταφύλια, άσπρο και μαύρο κατά τις μάνες που φύτευσες πρωτύτερα.
Ομοίως φυτεύουν τρία ή τέσσερα λεπτά κλήματα, πέρασέ τα από ένα κόκκαλο χοντρό από πόδι βοδιού και όταν χοντρύνουν εκεί μέσα στο κόκκαλο, να γίνουν ένα, κόψε όλα τα βλαστάρια σύριζα από το παραπάνω κόκαλο και τότε βγαίνουν άλλα και κάνουν σταφύλια παρδαλά κατά τα κλήματα που έβαλες.
Για τα κεντριά ποια προκόβουν περισσότερο
Όσα δέντρα μπολιάσεις σε όμοια φύση γίνονται γρηγορότερα και κάνουν καρπό καλύτερο και βαστάνε περισσότερο καιρό. Δηλαδή την αχλαδιά στην αχλαδιά, τη μηλιά στη μηλιά, την ροδακινιά στην αμυγδαλιά. Γιατί όλα αυτά έχουν μία φύση, δηλαδή κεράσια, δαμάσκηνα, βερίκοκα και άλλα παρόμοια.
Μα πρόσεχε να μη κεντρώσεις ένα είδος δέντρου που γίνεται τρανό, σε άλλο δέντρο όπου γίνεται μικρότερο, γιατί βαστάει λίγο καιρό και κάνει τον καρπό άσχημο πολύ και απρόκοπο. Λόγου χάρη να κεντρώσεις στην ροδακινιά που γίνεται μικρό δέντρο την κερασιά ή άλλο όμοιο, γιατί της δίνει ένα βαρύ φορτίο και δεν το αντέχει.. Αλλά στα μεγάλα δέντρα κέντρωνε πάντα τα μικρότερα.
Και πρώτο να είναι το μπόλι που θέλεις να κεντρίσεις, νέο, γερό, καλόφλουδο και όχι ροζάρικο και μην τον μπολιάσεις σε ψιλό κλαδί αλλά κοντά στην γη, γιατί κάνει τον καρπό γλυκύτερο και υγιέστερο και είναι σιγουρότερο να μην το χαλάσουν οι άνεμοι, μάλιστα σε μεγάλο δέντρο δεν προκόφτει το μπόλι, μόνο κόψε το χαμηλά και όταν απολύσει βλαστάρια σε αυτά βάζεις το κεντρί και γίνεται θαυμασιότατα.
Μερικοί βάζουν το μπόλι ανάποδα, δηλαδή την κορφή κάτω και κοιτάζουν τα μάτια προς την γη και αυτό το δέντρο γίνεται παράξενο και καρπίζει μεν και αυτό με τον καιρό του, αλλά ποτέ δεν υψώνεται, αλλά είναι πάντοτε κατά γης.
Για τις ελιές πότε να κεντρώνονται
Όσα κλαριά έχουν την φλούδα τους χοντρή και ζουμερή, αυτά κεντρώνονται στην φλούδα. Και όσα έχουν λεπτή και άνυδρο, αυτά κεντρώνονται μόνο στο ξύλο, από της 22 Μαρτίου έως όλο τον Απρίλιο. Και πάνω σε αυτά τα κεντρώματα του ξύλου χύνε νερό πολλές φορές, για να μην ξεραθούν.
Για τις ροδακινιές
Επειδή οι ροδακινιές ζουν λίγο και ξηραίνονται γρήγορα για αυτό είναι καλύτερο να τις κεντρώσεις στην κυδωνιά, κερασιά και πλάτανο, που δεν φθείρονται, αλλά διαμένουν χρόνια πολλά.
Πηγή: Γεωπονικόν/Αγάπιου μοναχού του Κρητός
Το μπόλιασμα (κέντρωμα) των δέντρων. Οι τρόποι και πότε γίνεται
Οι τρεις τρόποι που κεντρώνονται τα δέντρα σύμφωνα με το ιατροσοφικό βιβλίο «Γεωπονικόν». Ποια ήμερα δέντρα κεντρώνονται με άλλα στην φλούδα και στο ξύλο τους.
Τρεις τρόποι είναι που κεντρώνονται όλα τα δέντρα και ημερώνονται. Ο πρώτος λέγεται εγκεντρισμός, ο δεύτερος εμφλοισμός και ο τρίτος ενοφθαλμισμός.
Εμφλοισμός (Μπόλιασμα)
Όσα δέντρα λοιπόν έχουν την φλούδα τους παχιά και ζουμερή όπως η συκιά, η κερασιά και μερικές ελιές αυτά στην φλούδα κεντρώνονται αλλά θέλουν επιδέξια.
Έχε από πριν ένα ξύλο πελεκημένο σαν παλούκι μικρό από σκληρό ξύλο και αυτό βάνε στη φλούδα σιγά σιγά με πολύ επιμέλεια να μην σχιστεί. Έπειτα έχε το κεντρί έτοιμο και όταν βγάλεις το ξύλο βάλε το κεντρί, αυτός ο τρόπος λέγετε εμφλοισμός.
Εγκεντρισμός (Μπόλιασμα)
Τα δε δέντρα που δε έχουν υγρότητα στην φλούδα τους αλλά είναι λεπτή και άνυδρη, όπως η κιτριά, το κλίμα και άλλα ίδια, αυτά σχίζε το ξύλο και βάλε το κέντρωμα, αυτός ο τρόπος λέγεται εγκεντρισμός.
Το δε κεντρί που θέλεις να βάλεις παίρνε το από δέντρο καλό και πολύκαρπο και κόβε το ίσο από το βόρειο μέρος του δέντρου, να έχει απαλά μάτια και τρεις κορυφές ή δύο το λιγότερο. Και ας είναι χοντρό όπως το μικρό σου δάχτυλο και δύο χρονών, γιατί αν είναι ενός, γίνετε γρήγορα αλλά δεν καρπίζει.
Έχε το καλά πελεκημένο με κοφτερό μαχαίρι στο κάτω μέρος από τη μία μεριά λεπτό και πρόσεξε να μην βλάψεις την ψίχα του.
Το κόψιμο του φυτού ας είναι ίσα με το σχίσιμο δηλαδή ίσο με δύο δάκτυλα. Βάλε το ίσα, την φλούδα προς την φλούδα και το ξύλο προς το ξύλο. Και αφού το κεντρώσεις μη κόψεις πλέον τίποτα από το δέντρο, μόνο σκέπασε το καλά στο κόψιμο με άσπρο πηλό να μη σκάσει.
Γενικά για το μπόλιασμα (κέντρωμα)
- Όχι μόνο τα άγρια και μεγάλα δέντρα κεντρώνονται αλλά και τα ήμερα και γίνονται χοντρότερα και καλύτερα.
- Μάθε δε και αυτό ως αναγκαίο, ότι δεν προκόφτουν τα κεντριά να τα βάλεις την ώρα όπου τα κόψεις από το δέντρο, αλλά πριν από δέκα ημέρες κόφτα στης δεκαέξι του φεγγαριού.
- Όταν τα κόψεις από το δέντρο βάλε τα σε ένα σταμνί ή ένα δοχείο πήλινο να μην έχει νερό, μόνο σκέπασέ το καλά να μην ξεθυμαίνουν.
- Στις 26-27 του φεγγαριού τότε κέντρισέ τα να γίνουν μεγάλα και καρπερά.
- Μη κεντρώνεις όταν φυσάει ο βοριάς, αλλά όταν φυσάει ο νοτιάς.
- Στο κέντρωμα του ξύλου ωφελεί η βροχή αλλά στη φλούδα κάνει ζημιά.
- Ο καιρός του κεντρώματος είναι από τις 15 Μαρτίου έως της 15 Ιουνίου, αλλά όχι ίδιος σε όλους τους χρόνους και τόπους, αλλά κατά τον καιρό και τη περιοχή που βρίσκεσαι.
- Γιατί σε άλλο χρόνο είναι ο καιρός πρώιμος και σε άλλο όψιμος και σε άλλες περιοχές έχει πολλή ζέστη και πρέπει να κεντρώσεις γρηγορότερα όταν δακρύζει το κλήμα και τα άλλα φυτά και σε άλλους τόπους έχει ψύχρα, εάν αργήσεις δεν βλάπτει σε τίποτα.
- Εάν δε τύχει και θέλεις να φέρεις τα φυτά από μακρινό τόπο, βάλε τα σε δοχείο μπηγμένα σε πηλό και κλείσε το από πάνω καλά να μην ξεθυμάνουν.
Πότε και πώς να κεντρώνεις στο μάτι
Τον Μάιο μήνα είναι καλά να κεντρώνεις στο μάτι, εγώ δε και τον Μάρτιο κέντρωσα και πέτυχα. Κάνει καλό να καθαρίσεις καλά το δέντρο, εκείνο που κεντρώνεις στο μάτι.
Κόψε όλα τα κολόριζα να μην εμποδίζουν, το ίδιο και όσα βλαστάρια βγαίνουν από το θυλίασμα και πάνω.
Το κεντρί να είναι από βλαστάρι χρονιάρικο από καλή γενιά και καρπερό.
Από αυτό βγάλε το μάτι με ολόγυρα όλη τη φλούδα και το ίδιο κάνε και στο άγριο, ξεφλούδισε και κόψε τόση φλούδα όσο και η ήμερη όπου θέλεις να βάλεις.
Αλλά πρόσεξε να την ξεκολλήσεις επιδέξια, να μην πληγώσεις το ξύλο και να πέσει το ήμερο μάτι πάνω στο άγριο, γιατί αυτό χρειάζεται πολύ γιατί πιάνει αλάθητα.
Και ας είναι οι δύο φλούδες όμοιες και ίσες στο πάχος. Όταν πιάσει το κέντρωμα βγάλε τα δέρματα και επιδέξια με πριόνι κόψε το άγριο πάνω από το κέντρωμα και όσα άλλα βλαστάρια φυτρώσουν από το άγριο δέντρο.
Ποια ήμερα δέντρα κεντρώνονται με άλλα στην φλούδα και στο ξύλο τους
- Η συκιά κεντρώνεται στη μουριά και στο πλάτανο
- Η μουριά στην καστανιά και βελανιδιά
- Η αχλαδιά στη ρογδιά, στη μουριά, στην αμυγδαλιά και κουκορεβυθιά και όταν κεντρώσεις την αχλαδιά στη μουριά γίνονται τα αχλάδια κόκκινα
- Η μηλιά κεντρώνεται στη κυδωνιά και γίνονται τα μήλα πολύ καλά, είναι εκείνα που λένε στην Αθήνα μελίμηλα.
- Κεντρώνεται και στη δαμασκηνιά
- Η δαμασκηνιά στην αχλαδιά και τον πλάτανο, στον οποίο ομοίως γίνονται τα μήλα κόκκινα
- Η καρυδιά και η λεπτοκαρυδιά κεντρώνονται στην κουμαριά και η τριανταφυλλιά στην ιτιά
- Η ροδακινιά στην φλούδα της δαμασκηνιάς και της αμυγδαλιάς,
- η δαμασκηνιά στην μηλιά και κυδωνιά
- και η κερασιά στην κουκορεβυθιά
- Η ροδακινιά που κάνει τα κλειστά ροδάκινα στην κερασιά,
- η κιτριά σε άλλη κιτριά και σε μηλιά και κάνει κιτρόμηλα και σε μουριά και κάνει τα κίτρα κόκκινα και σε ροδιά
- Η κυδωνιά και αγριοσυκιά κάθε δέντρο δέχονται και κέντρωνε σε αυτές ότι δέντρο θέλεις και γίνεται.
- Η μοσχοαχλαδιά κεντρώνεται σε μηλιά
- Το κλήμα κεντρώνεται στην κερασιά και κάνει τα σταφύλια το Μάιο, όταν γίνονται και τα κεράσια
Γεωπονικόν – Αγάπιου μοναχού του Κρητός
Ο μοναχός Αγάπιος ο Κρης, κατά κόσμον Αθανάσιος ή Αγάπιος Λάνδος, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης περί το 1580 και πέθανε στη Βενετία το Φεβρουάριο του 1656.
Το 1610 μονάζει στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας της Αθωνικής Χερσονήσου και ασχολείται με τη μελέτη των κωδίκων της τεράστιας βιβλιοθήκης της, τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και τη συγγραφή πολλών έργων του.
Το ιατροσοφικό βιβλίο «ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΝ» του λόγιου Λαυρεώτη μοναχού αποτελείται από 230 κεφάλαια και χωρίζεται σε τρία μέρη. Το ονόμασε «ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΝ» διότι τα πρώτα κεφάλαιά του αναφέρονται στους γεωργούς και τους κηπουρούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου