Κυριακή 3 Μαρτίου 2024

 

Απόψεις: 



 Commun✮rios 


 Στην εποχή του Μαρξ το κύριο ζητούμενο ήταν η άρνηση της κεφαλαιοκρατίας πράγμα που εκδηλώνονταν στην θεωρητική έρευνα ως ανάγκη συστηματοποίησης των κατηγοριών της οικονομικής σκέψης και ως ανάγκη διερεύνησης της πολιτικής οικονομίας της κεφαλαιοκρατίας, μέσω του τρόπου της ανάβασης από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο. 

Σήμερα το κύριο ζητούμενο είναι η άρνηση της άρνησης, η οποία εκδηλώνεται θεωρητικά ως ανάγκη όχι μόνο επιστημονικής διάγνωσης του σημερινού επιπέδου ανάπτυξης της κεφαλαιοκρατίας αλλά και ως ανάγκη επιστημονικής διάγνωσης του κομμουνισμού καθώς και της νομοτελούς πορείας της κοινωνίας προς αυτόν.

Αν δούμε κοινωνίες στις οποίες επικράτησαν πρώιμες σοσιαλιστικές επαναστάσεις, οι οποίες εναγωνίως προσπάθησαν να λύσουν ζητήματα επιβίωσης του λαού τους, ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ, επισιτισμού, στέγασης, ένδυσης, υπόδησης, στοιχειώδους υγείας, περίθαλψης κ.α, μόνο σεβασμό μπορουν να προκαλέσουν. Αντίθετα κάποιοι τις χλευάζουν, γιατί προσπάθησαν να αναπτύξουν τις παραγωγικές τους δυνάμεις εναγωνίως, με διάφορους τρόπους. 

Χλευάζουν κάποιοι τον Λένιν και τους μπολσεβίκους επειδή εφάρμοσαν τη ΝΕΠ. Χλευάζουν την Οκτωβριανή επανάσταση επειδή ηττήθηκε το ΄91. Οι οποίοι δεν θέλουν να πάνε με κάτι που είναι ηττημένο, γιατί είναι με "άσπρα γάντια" που εμπλέκονται στην ιστορία, δεν λερώνουν τα χέρια τους, δεν είναι με τους "losers". Και άρα φτιάχνουν μια ονειροφαντασιά για ένα ουτοπικό σχεδίασμα, τον σοσιαλισμό δηλ. τον ταυτίζουν με μια αφηρημένη εικασία περι κομμουνισμού ( όπου έχουν απαληφθεί όλα τα αρνητικά του καπιταλισμού - ουσιαστικά είναι ένας φτιασιδωμένος καπιταλισμός σε τελική ανάλυση αυτο που έχουν στο νού τους) και ο,τι δεν εναρμονίζεται με αυτό το φανταστικό κατασκεύασμα τους, το θεωρουν οτι δεν είναι πραγματικός σοσιαλισμός. Και άρα είναι "ανάξιο λόγου". 

Το ίδιο λοιπόν συμβαίνει σε επαναστάσεις που έγιναν σε Ασιατικές χώρες, όπως η Κίνα που εκεί οι "καθαροί" αντικαπιταλιστούληδες κάνουν κάποια άλματα. Κατ΄ αρχάς ταυτίζουν τις εμπορευματικές και χρηματικές σχέσεις με τον καπιταλισμό. Το οποίο όπως έχει αποδείξει ο Μαρξ στα οικονομικά του έργα, είναι καθαρά αστική άποψη! Οι εμπορευματικές και χρηματικές σχέσεις δεν ταυτίζονται με το καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός είναι η κυριαρχία σε εύρος και σε βάθος και εντός της εργασιακής διαδικασίας των εμπορευματικών και χρηματικών σχέσεων. Οι εμπορευματικές και χρηματικές σχέσεις έχουν προκύψει πολύ πριν τον καπιταλισμό. Εχουν προκύψει στην δουλοκτική κοινωνία. Στον ένα ή άλλο βαθμό υπήρχαν και στην φεουδαρχική κοινωνία και κυρίαρχες γίνονται επι κεφαλαιοκρατίας.

Εαν δεν έχεις υπόψιν σου την διαλεκτική διαδικασία ιστορικής άρσης, δηλ. μαρασμού των όρων οι οποίοι ΑΝΑΓΚΑΙΑ οδηγούν στην ύπαρξη εμπορευματικών και χρηματικών σχέσεων - καπιταλιστικών αλλά και ΜΗ καπιταλιστικών εμπορευματικο-χρηματικών σχέσεων, οι οποίοι όροι στην ιστορία αναδεικνύονται ανάγλυφα- με την έννοια της απόστασης απο την αφθονία παραγωγής αγαθών, αλλά και με την ύπαρξη απομονωμένων παραγωγών αγαθών, δηλ. από την μη ενοποίηση σε τεχνολογική και οργανωτική βάση παραγωγικών διαδικασιών και του υποκειμένου τους, δηλ. από την απουσία ουσιαστικά σφαιρικής συνδυαστικής αυτοματοποίησης της παραγωγής, βλέπουμε οτι οι εμπορευματικές και χρηματικές σχέσεις δαιμονοποιούνται και όποιες κοινωνίες παρουσιάζουν εμπορευματικές και χρηματικές σχέσεις με την μια ή την άλλη μορφή, χαρακτηρίζονται "καπιταλιστικές, ιδιότυπα εκμεταλλευτικά συστήματα" ..και οτι κατεβάζει η κούτρα του καθενός στο να κάνουν αυτό που έλεγε ο Χεγκελ, δηλ. να " προσάπτουν κατηγορούμενα στο υποκείμενο". δηλαδή κολλάνε ταμπέλες. 

Και νομίζουν οτι το έλυσαν το θέμα. Ε, λοιπόν σε επίπεδο πολιτικής οικονομίας -θεωρίας δεν έχουν λύσει τίποτα! Συνεπώς η στάση αυτή προς τα εγχειρήματα του πρώιμου σοσιαλισμού δεν είναι καθόλου τυχαία! Αυτό δείχνει οτι συνειδητά, ταυτίζονται με την παραδοχή ως "αμετάβλητου και ανυπέρβλητου" του κεφαλαιοκρατικού συστήματος των λίγο- πολύ αναπτυγμένων κεφαλαιοκρατικών χωρών, τις οποίες θεωρούν ως υπόδειγμα συγκρότησης της κοινωνίας, μέσω του ετεροπροσδιορισμού, μέσω της εμπλοκής στην πρώτη άρνηση. 

Αρα γιατί να κάτσουν να μελετήσουν τι έκανε π.χ η Κίνα, το Βιετνάμ, η Κορέα, το Λάος; Και μάλιστα αυτό αρχίζει και παίρνει ρατσιστικές διαστάσεις, ενός ευρωκεντρισμού- δυτικοκεντρισμού, που απαξιώνουν να ασχοληθούν με τους "καθυστερημένους Ασιάτες" το ίδιο με τους Λατινοαμερικάνους "καθυστερημένους" βλ. επίθεση στην Κούβα από πολλούς πλέον. Γιατί αν σύστημα αναφοράς σου γίνεται ο ανεπτυγμένος καπιταλισμός και τα ιδεολογήματά του, τότε υποβαθμίζεις την ύπαρξη σου, σε διαχείριση των επι μέρους εκφάνσεων διαμαρτυρίας στο πλαίσιο του κυρίαρχου συστήματος και παραμυθιάζεσαι οτι είσαι και επαναστάτης.

Η ηγεσία της Λ.Δ. Κίνας άντλησε διδάγματα και μέσα από την μελέτη της ιστορίας της κεφαλαιοκρατικής παλινόρθωσης στην ΕΣΣΔ. Από τα μέσα περίπου του 70 η σοβιετική οικονομία μπήκε σε στασιμότητα και ύφεση, με σταδιακό αποτέλεσμα την άνοδο της παραοικονομίας και τελικά την κρίση και την πτώση του σοβιετικού συστήματος.

Με όρους μαρξιστικούς, η οικονομική στασιμότητα ανέδειξε μια αντίφαση ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις και τις σχέσεις παραγωγής: οι παραγωγικές δυνάμεις αδυνατούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω εντός των υφιστάμενων σχέσεων, σημειωνόταν υποπαραγωγικότητα και σειρά ενδείξεων απώλειας ενδιαφέροντος στην εργασία (σκασιαρχεία από τη δουλειά, αδιαφορία στην επιτέλεση της κλπ). Αυτό που συνέβη είναι ότι η αντίφαση "λύθηκε" με την κατάργηση των σχέσεων παραγωγής, την κατάργηση του σοσιαλισμού.

Η συνολική πολιτική της Κίνας κατά την περίοδο των μεταρρυθμίσεων και ως την περίοδο Xi Jinping αφορούσε την επίλυση της αντίφασης παραγωγικών σχέσεων και παραγωγικών δυνάμεων προς όφελος της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και του μερικού (και ελεγχόμενου απ το κράτος) "πισωγυρίσματος" στις παραγωγικές σχέσεις. 

Ήρθε ραγδαία οικονομική ανάπτυξη και συσσώρευση, ένα τμήμα της σε ιδιώτες, που όμως δεν έχουν συνταγματικά ούτε τη δυνατότητα να ιδρύσουν ανταγωνιστικά κόμματα, ούτε ιδιοκτησία σε έστω ένα χιλιοστό κινεζικής γης. Είναι "απολιτικοποιημένοι" αναγκαστικά εκατομμυριούχοι λοιπόν. Εκεί όπου δεν ισχύει το κινεζικό Σύνταγμα, ήτοι στο Χονγκ Κονγκ, βλέπουμε ότι δεν είναι καθόλου απολιτικοποιημένοι και καθόλου φιλικοί προς το κινεζικό "καθεστώς."

Όταν επιτεύχθηκε σε επαρκή βαθμό, κατά την κρίση των αρμοδίων του ΚΚΚ, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, η πολιτική του ΚΚΚ γύρισε από την άλλη πλευρά της αντίφασης. Αποτέλεσμα η πρόταξη της καμπάνιας για την εξαφάνιση της φτώχειας και την μείωση του χάσματος πλούσιων και φτωχών, η οποία δεν περιλαμβάνει απλώς εισοδηματικά κριτήρια, αλλά και τους δύο επιπρόσθετους άξονες της αξιοπρεπούς κατοικίας για όλους (ως τον τελευταίο Κινέζο στο τελευταίο χωριό) και πρόσβασης στην παιδεία (δηλαδή μη ανάγκη εργασίας ανηλίκων) για όλους, ως τον τελευταίο στο τελευταίο χωριό. 

Αξιοσημείωτη επίσης η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η στροφή στην ανοχή της μετατροπής της Κίνας σε σκουπιδότοπο της Δύσης.

Στο πλαίσιο αυτό έχουμε (στην Κίνα του 2021 και μετά) την "επίθεση" στο ιδιωτικό κεφάλαιο, την επίσημη "επιστροφή" στον Διαλεκτικό Υλισμό, την αναβάθμιση των Μαρξιστικών Σχολών, κλπ κλπ. Η χώρα έφτασε κατά την κρίση των ιθυνόντων της στο επίπεδο ανάπτυξης που χρειάζεται ώστε να μπορεί να αναζωογονήσει μια σοσιαλιστική πολιτική. Τέλος, σύμφωνα με τους ίδιους τους Κινέζους βρίσκεται ΑΚΟΜΑ (το 2021) στο "πρώτο στάδιο του σοσιαλισμού", αποτελεί δηλ. για την ίδια χώρα "πρώιμου σοσιαλισμού" και όχι καν αναπτυγμένου σοσιαλισμού.

Η ΝΕΠ(Λένιν) ήταν σημαντικό μοντέλο για τους Κινέζους στην περίοδο των μεταρρυθμίσεων προς όφελος του ανοίγματος της αγοράς. Οι Κινέζοι, σε αντίθεση με την υπεροπτική εκτίμηση κάποιων που αυτοαναγορεύτηκαν κέντρο του επαναστατικού πλανήτη αλλά δεν έχουν ανοίξει βιβλίο στη μαρξιστική θεωρία εδώ και χρόνια, μελέτησαν πάρα πολύ προσεκτικά το σύνολο της σοβιετικής παράδοσης. 

Στις δυτικές χώρες, βλέπουμε συχνά "μαρξιστές" να εξανίστανται για το ότι η Κίνα δεν εξάλειψε την αστική τάξη. Η Κίνα δεν ήθελε ποτέ να εξαλείψει την αστική τάξη, ούτε στην αρχή του σοσιαλιστικού εγχειρήματος, ούτε τώρα. Θεωρεί ότι έχει μια λειτουργικότητα στο σπρώξιμο μπροστά της οικονομίας προς όφελος των πολλών ΕΦΟΣΟΝ της στερηθεί η πολιτική ισχύς και η δυνατότητα αυτόνομης πολιτικής. Δεν τους πανικοβάλλει η "έλλειψη καθαρότητας".

Στο μυαλό των μαρξιστών της Δύσης (ουσιαστικά νεομαρξιστών) αυτό είναι κάτι σαν επιμόλυνση του προλεταριακού ιερού. Και αυτό συμβαίνει επειδή πιστεύουν πως οι αγρότες και οι εργάτες μπορούν μόνοι τους να εκτοξεύσουν μια χώρα στο διάστημα. Η Κινεζική φιλοσοφία είναι κατ' εξοχήν διαλεκτική! Οι άνθρωποι της Κίνας έχουν πολύ διαφορετική αντίληψη του χρόνου, αλλά κυρίως απόλυτη συναίσθηση της προέλευσής τους και του μεγάλου δρόμου που έχουν να διανύσουν προς την εθνική τους αναγέννηση! Και οι περισσότεροι Δυτικοί "ξεχνούν" ότι η Κίνα υπήρξε παγκόσμια υπερδύναμη επί πολλούς αιώνες και γνωρίζει πώς να το διαχειριστεί, σε αντίθεση με τους γκάνγκστερ (ΗΠΑ), που μόλις τώρα κατάλαβαν ότι τελειώνει η βασιλεία τους! 

Η κινεζική φιλοσοφία είναι διαλεκτική, είναι επίσης απαλλαγμένη από τελεολογικές προσδοκίες (όπως ήταν και ο Πλάτωνας) και αυτό αποτέλεσε το έδαφος στο οποίο προσλήφθηκε ο Μαρξισμός.

Συνεπώς, ο "σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά" δεν αποτελεί διεκδίκηση εξαιρετικότητας (ότι σε μας δεν ισχύουν αυτά που ισχύουν σε σας), αλλά πραγματική αντανάκλαση ενός τρόπου σκέψης όπου το χριστιανικό-τελεολογικό εκλείπει εντελώς από την διαλεκτική. Είναι πολύ δύσκολο αυτό για τον δυτικό νου, και ακόμα δυσκολότερο να καταλάβει πόσες από τις βεβαιότητες του εκπορεύονται από τους δικούς του πολιτισμικούς κώδικες. 

Ας αναλογιστούν οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές αν θα πάλευαν για σοσιαλισμό επί δεκαετίες (διαρκής σχεδόν πόλεμος από το 1911 ως το 1949) με βάση την ιδέα "υπάρχει μόνο μία ζωή και αυτή θα την ζήσεις πάντα με αντιφάσεις". Αν θα πάλευαν χωρίς να πιστεύουν σε κανέναν επί γης παράδεισο. Απλώς για ένα "καλύτερα σήμερα από χτες" και τίποτε παραπάνω. Ας το αναλογιστούμε. Είναι η αρχή, του γιατί το κινεζικό σήμερα είναι πράγματι καλύτερο από ένα χτες πείνας και υπανάπτυξης. 

 Γιατί ο σοσιαλισμός στην Κίνα ΔΕΝ είναι "περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις" ωσάν για την εξορία από τον κήπο της Εδέμ.


Πηγές: Απομαγνητοφώνηση μαθημάτων Όμιλος Μελέτης Επαναστατικής Θεωρίας

https://www.tandfonline.com


Δεν υπάρχουν σχόλια: