"Πεμφερίδα" ένα νέο άγνωστο ψάρι - μετανάστης που όλως περιέργως όμως, το αναφέρει ο Αθήναιος!

(σημερινή επιστημονική του ονομασία Pempheris Perciformes, Pempheridae)

Μόνο δυο φορές έχω δει αυτό το ψάρι, μια πέρυσι στη νοτιοδυτική Κρήτη στο χωριό μου μερικά, σε θαλάσσια σπηλιά και σήμερα, μέσα σε σπηλιαράκια βράχων του βυθού ή μπαινοβγαίνοντας σ΄αυτά, στο Σταυρό Ακρωτηρίου Χανίων που πήγα για ψαροτούφεκο.

Έβγαλα ένα για να το φωτογραφίσω και να ρωτήσω πώς λέγεται. ένας φίλος ψαράς μου ειπε πως είναι είδος κρομυδόψαρου αλλά δε μοιάζει ούτε χρωματικά ούτε στο σχήμα με αυτά τα ανέκαθεν γνωστά ντόπια πιο μικρά και έντονου ανοιχτού κόκκινου χρώματος ψάρια.

Βρήκα στο διαδίκτυο, με τη βοήθεια του google lens πως ήρθε πρόσφατα από Ερυθρά Θάλασσα μέσω Σουέζ στη νότια Μεσόγειο, όπως από τη δεκαετία του 70 οι γερμανοί (αγριόσαρπες τους λένε σε Κυκλάδες θαρρώ και Κύπρο) και προ ολίγων ετών τα λεοντόψαρα και οι λαγοκέφαλοι.

Είναι βρώσιμο, αλλά δεν γίνεται πάνω από 13 περίπου εκατοστά :

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24870172/

Αλλά όπως φαίνεται, η πεμφερίδα υπήρχε στις ελληνικές θάλασσες πριν χιλιάδες χρόνια, αφού ο Αθήναιος στους "Δειπνοσοφιστές" του γράφει γι αυτό:

«ἐρυθρὸν δ’ αὐτὸν καλεῖ ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος Νουμήνιος οὕτως ἄλλοτ’ ἐρυθρὸν κόκκυγ’ ἢ ὀλίγας πεμφηρίδας, ἄλλοτε σαῦρον.»*

Πάνω το νέο, άγνωστο ψάρι "Πεμφερίδα" επιστ ονομασία genus Pempheris (Perciformes, Pempheridae)

Κάτω, το από αρχαιότητας γνωστό εδώ κρεμυδόψαρο που δε μοιάζει μα και επιστημονικά ανήκει σε άλλη οικογένεια ιχθύων, τα Apogon imberbis οικογένεια Apogonidae της τάξης των Perciformes. Ανάλογα με την περιοχή είναι γνωστό και ως Κρεμμυδάς, Κοκκινόχανος, Χρυσόψαρο,Τζαναρέλι, Καρδινάλιος και Κόκκινη Καλόγρια.

Κείμενο, Κώστας Σ. Ντουντουλάκης

* Αθήναιος

Μένανδρος Ἐφεσίῳ·

τῶν ἰχθυοπωλῶν ἀρτίως τις τεττάρωνδραχμῶν ἐτίμα κωβιοὺς < . . . > σφόδρα.

ποταμίων δὲ κωβιῶν μνημονεύει Δωρίων ἐν τῷ Περὶ Ἰχθύων.

Κόκκυγες. Ἐπίχαρμος·κἀγλαοὶ κόκκυγες, οὓς παρσχίζομες

 f   πάντας, | ὀπτᾶντες δὲ χἀδύναντες αὐτοὺς χναύομες.

καὶ Δωρίων δέ φησι δεῖν αὐτοὺς ὀπτᾶν παρασχίσαντας κατὰ ῥάχιν καὶ παρηδύνειν χλόῃ, τυρῷ, ῥοιᾷ, σιλφίῳ, ἁλί, ἐλαίῳ· στρέφοντα δὲ ἀλείφειν καὶ ὑποπάσσειν ἁλὶ ὀλίγῳ, ἀφελόντα δὲ ὄξει ῥᾶναι. ἐρυθρὸν δ᾿ αὐτὸν καλεῖ ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος Νουμήνιος οὕτως·

ἄλλοτ᾿ ἐρυθρὸνκόκκυγ᾿ ἢ ὀλίγας πεμφηρίδας, ἄλλοτε σαῦρον. ǁ

310

Κύων καρχαρίας. περὶ τούτων φησὶν Ἀρχέστρατος ὁ τῶν ὀψοφάγων Ἡσίοδος ἢ Θέογνις· ἦν δὲ καὶ ὁ Θέογνις περὶ ἡδυπάθειαν, ὡς αὐτὸς περὶ αὑτοῦ φησιν διὰ τούτων·

448